Δημοκρατία και παρελάσεις

Tου Πάσχου Μανδραβέλη

Η Καθημερινή, 27/3/2012

Τι είναι η δημοκρατία μας; Μην είναι οι κάμποι; Μην είναι τ’ άπαρτα ψηλά βουνά; Πλημμύρισε επικολυρικά πονήματα ο δημόσιος διάλογος για το τι είναι ή τι δεν είναι δημοκρατία, με αφορμή τα αυστηρά μέτρα που ελήφθησαν στις παρελάσεις. Διάφοροι αριστεροί -οι οποίοι εκ θέσεως έπρεπε να είναι κατά των παρελάσεων ή έστω να αδιαφορούν- μάχονται για το δικαίωμα των πολιτών να συμμετέχουν (και με δυναμικό τρόπο - π.χ. πετώντας κανένα γιαουρτάκι) στις παρελάσεις και ο δημόσιος διάλογος έγινε μια απίστευτη Βαβέλ που κανείς δεν βγάζει άκρη.


Κατ’ αρχήν οι παρελάσεις είναι αναχρονισμός. Γίνονται για τους γονείς και συγγενείς των παιδιών (τα οποία εξαναγκάζονται να παρελάσουν) ή για εκείνους που θέλγονται από τη στρατιωτική πειθαρχία και επειδή δεν έχουμε σόου πολεμικού υλικού, σαν αυτά που διοργανώνονται στο εξωτερικό, αρκούνται στις παρελάσεις. Για τους μαθητές -και πριν από την κρίση- ο συγχρονισμένος βηματισμός ενώπιον των επισήμων, συγγενών και φίλων ήταν κατά κανόνα μια βαρετή διαδικασία ή μια ευκαιρία για χαβαλέ. Οι παρελάσεις δεν βοηθούν επ’ ουδενί στην κατανόηση της Ιστορίας. Θυμάται άραγε κανείς τα ρεπορτάζ της τηλεόρασης στην επέτειο της 25ης Μαρτίου που οι μαθητές έλεγαν ότι παρέλασαν για να τιμήσουν τη νίκη κατά των Περσών ή κατά των Ιταλών; Υπάρχουν άλλες πιο αποδοτικές διαδικασίες, που αφενός θα τιμούν τις μεγάλες επετείους της χώρας και αφετέρου θα βοηθούν τους μαθητές να μάθουν την Ιστορία μας.


Το δεύτερο τουρλουμπούκι στον δημόσιο διάλογο σχετικά με την προχθεσινή επέτειο ήταν χορηγία της Προόδου και κάποιων ακροδεξιών που χρησιμοποιούν αριστερά τσιτάτα για να φαίνονται σπουδαίοι. Τα αυστηρά μέτρα, που δεν επέτρεπαν την προσέγγιση των πολιτών στις εξέδρες επισήμων, θεωρήθηκαν απόδειξη ότι «ζούμε σε χούντα». Η αλήθεια είναι ότι και στη δημοκρατία η ελευθερία μετακίνησης περιορίζεται για λόγους ασφάλειας. Αν κάποιος δεν το πιστεύει, ας δοκιμάσει να μπει σε αεροπλάνο χωρίς να υποστεί έλεγχο.


Βεβαίως το ζύγι μεταξύ ελευθερίας μετακίνησης και ασφάλειας δεν είναι γραμμένο σε μαρμάρινες πλάκες. Διαμορφώνεται από τις συνθήκες και το κακό είναι ότι οι μηχανισμοί ασφάλειας (για λόγους δικής τους... ασφάλειας) μεγιστοποιούν τα μέτρα. Αλλά στη φετινή παρέλαση είδαμε και την απέναντι υπερβολή. Πέρα από τα ανιστόρητα περί «χούντας» κυκλοφόρησαν απίστευτα περί ελεύθερων σκοπευτών οι οποίοι θα πυροβολούσαν διαδηλωτές και τα social media πλημμύρισαν με πλαστές φωτογραφίες από το εξωτερικό· έδειχναν ξένους οπλοφόρους από συνόδους κορυφής, στο Βερολίνο και το Πότσνταμ, με λεζάντες που έγραφαν ότι είναι στην πλατεία Συντάγματος.


Μ’ αυτά και μ’ αυτά χάθηκε για μια ακόμη φορά η ουσία της συζήτησης. Εχουν νόημα οι παρελάσεις στον 21ο αιώνα ή πρέπει με αυτά τα λεφτά να χρηματοδοτούνται άλλες παιδαγωγικές δράσεις, ώστε τα παιδιά μας να μαθαίνουν Ιστορία; Φυσικά το δικαίωμα της διαδήλωσης είναι ιερό (είναι μορφή έκφρασης), αλλά επ’ ουδενί δεν μπορεί κάποιος να διαδηλώνει όπου και όταν γουστάρει. Δημοκρατία δεν είναι η έλλειψη κανόνων, αλλά η τήρηση αυτών που αποφασίζει η πλειοψηφία. Ολα τα άλλα είναι αριστερές η ακροδεξιές ανοησίες, από τις οποίες έχουμε χορτάσει.