Γεννημένος, σαν σήμερα, το 1927 ο Ολλανδός Χάρι Μούλις (Harry Mulisch )
θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή πρώτους μεταπολεμικούς
συγγραφείς. Έχει γράψει σημαντικά έργα: μυθιστορήματα, θεατρικά,
δοκίμια, ποιήματα και αφορισμούς φιλοσοφικούχαρακτήρα.
Η εύφημος μνεία μας στον σπουδαίο αυτό συγγραφέα περιλαμβάνει:
1. Έναν ενδελεχή πίνακα της συγγραφικής του διαδρομής:
A Literary Saloon and Site of Review
Harry Mulisch
at the complete review:
biographical | bibliography | quotes | pros/cons | our opinion | links
Name: Harry MULISCH Nationality: Netherlands Born: 29 July 1927 Awards: Anne Frank Prize (1957) Athos Prize (1961) P.C. Hooft Prize (1980) Prijs van de Nederlands Letteren (1995)
Return to top of page.
Highlighted titles are under review at the complete review
2. Μία πολύ καλή βιβλιογραφική παρουσίαση
- Ik, Bubanik - novella, 1947
- Archibald Strohalm - novel, 1952
- Chantage op het leven - novellas, 1953
- De diamant: Een voorbeeldige geschiedenis - novel, 1954
- Het zwarte licht - novel, 1956
- De versierde mens - novellas, 1957
- Manifesten - aphorisms, 1958
- The Stone Bridal Bed - novel, 1959 (Het stenen bruidsbed, trans. Adrienne Dixon, 1962)
- Voer voor psychologen - autobiographical, 1961
- Criminal Case 40/61, the Trial of Adolf Eichmann - reportage, 1962 (De zaak 40/61. Een reportage, trans. Robert Naborn, 2005)
- Bericht aan de rattenkoning - novel, 1966
- Het woord bij de daad: Getuigenis van de revolutie op Cuba. - reportage, 1968
- De verteller - novel, 1970
- Paralipomena orphica - autobiographical, 1970
- Oidipous Oidipous: Naar Sofokles. Gevolgd door een vertaling van 88 profetieën en de fragmenten over Armenië van Leonardo da Vinci - novel, 1972
- De toekomst van gisteren - essay/fiction, 1972
- Het seksuele bolwerk - biographical, 1973
- De vogels: Drie balladen - poetry, 1974
- Two Women - novel, 1975 (Twee vrouwen, trans. Els Early, 1980)
- De grens - novella, 1976
- What Poetry Is - poetry, 1978 (Wat poëzie is: Een leerdicht, trans. Claire Nicolas White, 1982)
- De compositie van de wereld - essays, 1980
- Opus Gran - poetry, 1982
- The Assault - novel, 1982 (De aanslag, trans. Claire Nicolas White, 1985)
- Egyptisch - poetry, 1983
- Het boek - novel, 1984
- Last Call - novel, 1985 (Hoogste tijd, trans. Adrienne Dixon, 1987)
- De pupil - novella, 1987
- De elementen - novel, 1988
- De zuilen van Hercules - essays, 1990
- The Discovery of Heaven - novel, 1992 (De ontdekking van de hemel, trans. Paul Vincent, 1996)
- Het zevende land - essays, 1998
- The Procedure - novel, 1998 (De procedure, trans. Paul Vincent, 2001)
- Het theater, de brief en de waarheid - novel, 2000
- Siegfried - novel, 2001 (Siegfried, trans. Paul Vincent, 2003)
Please note that this bibliography is not even close to being complete. For a more extensive listing of Mulisch's works, please refer to this bibliography.
από τον Δ. Λυμπερόπουλο του βιβλίου του Χ.Μ.
"Τα γήινα και τα θεϊκά" ,
που δημοσιεύτηκε στο Βήμα το 2002:
Τα γήινα και τα θεϊκά
Οι ουράνιες δυνάμεις καταλογίζουν στους ανθρώπους ότι εκμαυλίστηκαν από την τεχνολογία ο Θεός ζητεί πίσω τις Δέκα Εντολές
Ωθούμενος από μια πυθαγόρειας προέλευσης υπόγεια εμμονή με τους αριθμολογικούς συμβολισμούς ο Μούλις κατανέμει το αφηγηματικό υλικό του σε τέσσερα μέρη (από την Αρχή της αρχής ως το Τέλος του τέλους), όσα ακριβώς είναι και τα πρωταγωνιστικά πρόσωπα του μύθου του, και σε εξήντα πέντε κεφάλαια, όσα και τα χρόνια της ζωής του όταν συνέγραφε το μυθιστόρημα. Ο πρόλογος, τα τρία ιντερμέτζα και ο επίλογος που διακόπτουν την κατά βάση ρεαλιστική ανάπτυξη της ιστορίας αποτελούν τον συνδετικό κρίκο των όσων διαδραματίζονται «επί γης» με τις επουράνιες επιλογές που ως απώτερο σκοπό έχουν να δημιουργήσουν έναν «κλώνο» ο οποίος καλείται να εκπληρώσει μιαν ουράνια μυστική αποστολή περί τα τέλη της δεύτερης χιλιετίας.
Τα πρόσωπα-κλειδιά για την πραγμάτωση αυτού του αλλόκοτου σχεδίου θα είναι ο Μαξ Ντέλιους και ο Οννο Κουίστ, δύο άνθρωποι που ήρθαν στον κόσμο τη βραδιά που οι ναζιστές πυρπόλησαν το Ράιχσταγκ, δύο μονοζυγωματικά δίδυμα που οι δρόμοι της ζωής τους διασταυρώνονται περί τα τέλη της ταραγμένης δεκαετίας του '60. Οι δύο άνδρες αποτελούν το άκρως αντίθετο ο ένας του άλλου. Ο Μαξ είναι ένας εκδηλωτικός, επικούρειος και ερωτομανής αστρονόμος ο οποίος, πίσω από την επιφανειακή του εξωστρέφεια, κρύβει επιμελώς ένα βαθύ ψυχικό τραύμα, απόρροια μιας απίστευτης οικογενειακής τραγωδίας που στιγμάτισε την παιδική του ηλικία. Ο Οννο, από την άλλη, είναι ένας εσωστρεφής καταστασιακός, γόνος μιας δυναστείας καλβινιστών ολλανδών πολιτικών, ιδιοφυΐα στην ερμηνεία «νεκρών» γλωσσών, παραιτημένος όμως και με προβλήματα επικοινωνίας με τους γύρω του.
Ο Χάρι Μούλις
Η φιλία των δύο ανδρών και οι εκτεταμένες συνακόλουθες συζητήσεις μεταξύ τους θα δώσουν την αφορμή στον «πανεπιστήμονα» Μούλις να απλώσει μπρος στα έκπληκτα μάτια του αναγνώστη έναν εντυπωσιακό καμβά από τις πλέον απίθανες φιλοσοφικές θεωρίες, ιστορικά ανέκδοτα, φανταστικούς διαλόγους και καλλιτεχνικά αινίγματα που έχουν εμφανιστεί ποτέ στις σελίδες ενός μυθιστορήματος. Γιατί ο Κιούμπρικ στην ταινία του 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος «βαφτίζει» HAL τον υπολογιστή που καταλαμβάνει την εξουσία στο διαστημόπλοιο; Γιατί ο πρωταγωνιστής στη Δίκη του Κάφκα ονομάζεται Γιόζεφ Κ.; Τις απαντήσεις σε αυτούς τους ευφάνταστους γρίφους καθώς και σε δεκάδες άλλους, εφάμιλλα σπινθηροβόλους και προκλητικά ανατρεπτικούς, έρχεται, διά στόματος των δύο ηρώων του, να δώσει ο ίδιος ο Μούλις, καθώς με χάρη μεταφέρει την αφήγηση από τα μαθηματικά στη λογοτεχνική κριτική, από την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική σε αρχέγονες μυστικιστικές δοξασίες, από τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία στα διαχρονικά φιλοσοφικά και ηθικά ερωτήματα, ενώ παράλληλα με την εξωτερική δράση και τη δέση της πλοκής υποστηρίζει με συνέπεια και επιτυχία τις θεματικές αντιμεταθέσεις στις οποίες αδιάλειπτα προβαίνει.
Η γνωριμία των δύο ανδρών με την τσελίστα Αδα Μπρονς θα αποτελέσει τον καταλύτη στην ως εκείνη τη στιγμή άρρηκτη φιλική σχέση τους. Από το ερωτικό τρίγωνο που θα δημιουργηθεί θα γεννηθεί ένα αγόρι το οποίο δεν θα γνωρίζει αν φυσικός του πατέρας είναι ο Μαξ ή ο Οννο. Ο μικρός Κουίντεν Κουίστ, παιδί με ιδιαίτερες ικανότητες και ξεχωριστά χαρίσματα, θα είναι ο «εκλεκτός», ένας εν αγνοία του μυστικός απεσταλμένος των επουράνιων δυνάμεων. Αποστολή του θα είναι να μεταφέρει πίσω στον ουρανό τις λίθινες πλάκες με τις Δέκα Εντολές, το συμβόλαιο που συνυπέγραψε ο Θεός με τους ανθρώπους. Αιτία; Οι άνθρωποι έχουν πλέον πουλήσει την ψυχή τους στον Διάβολο με αντάλλαγμα την τεχνολογία. Οι πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις οδηγούν με σιγουριά στο τέλος την ανθρώπινη κοινωνία, υποχρεώνοντας τις επουράνιες δυνάμεις να άρουν την υποστήριξή τους και να εγκαταλείψουν το γένος των ανθρώπων στην τύχη του.
Η Ανακάλυψη του ουρανού αποτελεί συγγραφικά το magnum opus του Χάρι Μούλις. Μαξιμαλιστικό στη στόχευση και μανιχαϊστικό στον ιδεολογικό του άξονα διερευνά ακατάπαυστα και εξαντλητικά κάθε πτυχή της ανθρώπινης συνείδησης θέτοντας προς προβληματισμό βασικά υπαρξιακά διλήμματα, θέματα κρίσεως και αποφάσεων, μοίρας και πεπρωμένου.
Ο Μούλις υπερβαίνει κάθε πνευματικό φράγμα και γράφει σε όλα τα δυνατά επίπεδα μετερχόμενος κάθε γνωστή λογοτεχνική φόρμα. Το στυλ του είναι ταυτόχρονα ουράνιο και γήινο, ειρωνικό και φιλοσοφικό, δραματικό και πνευματώδες, αρχαϊκό και φουτουριστικό, επιστημονικό και ποιητικό. Σχεδόν κάθε θέμα με το οποίο έχει καταπιαστεί στα προηγούμενα έργα του βρίσκει τη θέση του εδώ κατά τρόπο που είναι συγχρόνως ευφυής και απόλυτα φυσικός. Αυτό εν μέρει οφείλεται στην πανταχού παρούσα αίσθηση του χιούμορ που ο Μούλις αναμφίβολα διαθέτει, χιούμορ που είναι τόσο μεταδοτικό όσο και ηθελημένο. Είναι ένας σοβαρός συγγραφέας που οργανώνει με τάξη το υλικό του κολοσσιαίου ακαδημαϊκού μαθήματος που παραδίδει στους αναγνώστες του, δεν ξεχνά όμως παράλληλα ότι η κύρια αποστολή του είναι να ψυχαγωγήσει. Ετσι κατορθώνει πραγματικά να πείσει τον αναγνώστη του ότι είναι σε θέση να επαναφέρει την τάξη μέσα στο χάος του σύγχρονου κόσμου μέσω ενός μυθιστορήματος.
Είτε αποτελέσει το πρώτο ολλανδικό Νομπέλ Λογοτεχνίας (όπως έντονα συζητιέται σε πολλούς ευρωπαϊκούς λογοτεχνικούς κύκλους την εφετινή χρονιά) είτε όχι, ο Μούλις αδιαμφισβήτητα έχει επιτύχει με την Ανακάλυψη του ουρανού να χαρτογραφήσει την ανθρώπινη αγωνία για το μέλλον μέσα από ένα μυθιστόρημα σπάνιας ομορφιάς και εκπληκτικού διανοητικού μεγαλείου.
Δ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
3. Το παρακάτω απόσπασμα από συνέντευξη του Χ.Μ. στη
Μικέλα Χαρτουλάρη και στον Ανταίο Χρυσοστομίδη,
κατά τη διάρκεια της εκπομπής-όασης
«Κεραίες της εποχής μας», που επιμελούνται στην ΕΤ1.
Μούλις, ο αιρετικός
Θεωρείται ο σπουδαιότερος σύγχρονος Ολλανδός συγγραφέας κι από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους. Τα τελευταία χρόνια είναι μόνιμα υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ. «Η ανακάλυψη του ουρανού», το πιο γνωστό του βιβλίο, γαλούχησε γενεές Ολλανδών αναγνωστών.
«Η έμπνευση δεν σου έρχεται, όταν την περιμένεις καθισμένος στο γραφείο σου», λέει ο Χάρι Μούλις
Ο λόγος για τον Χάρι Μούλις, ο οποίος μιλά στη Μικέλα Χαρτουλάρη και στον Ανταίο Χρυσοστομίδη στις «Κεραίες της εποχής μας» που θα μεταδώσει αύριο η ΕΤ1 στις 22.00. Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε στο Αμστερνταμ και στην Αθήνα. Το σενάριο, η σκηνοθεσία και το μοντάζ είναι του Απόστολου Καρακάση και η φωτογραφία του Δημήτρη Κορδελά. Τη μουσική υπογράφει ο Σταύρος Ξαρχάκος και την εκτέλεση παραγωγής ο Θάνος Λαμπρόπουλος (Περίπλους).
«Αν έχεις άγχος πότε θα σου έρθει η καλή ιδέα, έχασες», εξομολογείται ο Μούλις. «Δεν πρέπει ποτέ να φοβάσαι την έλλειψη έμπνευσης. Η καλή ιδέα δεν θα σου έρθει εκεί που την περιμένεις, καθισμένος στο γραφείο σου, αλλά ξαφνικά, μέσα στο τραμ ή στο ντους». Αγαπάει ιδιαίτερα τη φιλοσοφία και δεν κρύβει τον θαυμασμό του για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. «Ακόμα και η σύγχρονη αρχιτεκτονική στις κλασικές αρχαιοελληνικές αρχές βασίζεται» λέει. «Και ξέρετε κάτι; Ακόμα κι όταν είχατε τον Παττακό και τον Παπαδόπουλο, ποτέ δεν ξεχνούσα ότι σε αυτό εδώ το μέρος γεννήθηκε η Δημοκρατία».
Είναι από τους Ευρωπαίους συγγραφείς, ίσως με το πιο ενδιαφέρον βιογραφικό. Γιος συνεργάτη των ναζί και μιας Εβραίας, από μικρός αναγκάστηκε να ζήσει στο πετσί του τη δύσκολη οικογενειακή του κατάσταση και τα τραύματα από αυτή την εμπειρία δεν μπορούσαν παρά να επηρεάσουν το λογοτεχνικό του έργο.
Η ζωή του Μούλις μοιάζει να ακολούθησε, στο καλύτερο και στο χειρότερο, την Ιστορία της ευρωπαϊκής ηπείρου. Μετά τον πόλεμο βρέθηκε να αναλύει, συχνά ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών λόγω της «αιρετικής» ματιάς του, το φαινόμενο του ναζισμού. Ελαβε μέρος στις διαδηλώσεις των «Πρόβο» των αρχών της δεκαετίας του '60 γοητευμένος από την κουβανική επανάσταση. Βρέθηκε να διαδηλώνει κατά των Αμερικανών για τον πόλεμο του Βιετνάμ. Η «αιρετική» του ματιά γίνεται αισθητή σε όλα τα έργα του, είτε αυτά είναι μυθιστορήματα είτε δοκίμια, όπως το περίφημο βιβλίο που έγραψε για τον Αϊχμαν.
«Ο πυρήνας του έργου μου -εξηγεί- βρίσκεται στη φαντασία. Χρησιμοποιώ υλικό από την πραγματικότητα αλλά για να κάνω κάτι που δεν ανήκει στην πραγματικότητα». «Είναι σαν το πορτρέτο μιας γυναίκας με ένα ψάρι στο κεφάλι που ζωγραφίζει ο Πικάσο. Κανέναν δεν ενδιαφέρει ποια είναι η γυναίκα ή ποιο είναι το ψάρι. Αυτό που ενδιαφέρει δεν είναι τι ζωγραφίζει ο Πικάσο, αλλά πώς το ζωγραφίζει».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου