Πιέρια Όρη: Φωτιές, ανεμογεννήτριες, χιονοδρομικό κέντρο και μια τραγωδία στο «Σπίτι των Μουσών»
Επί τέσσερις ημέρες τα Πιέρια Όρη βρίσκονται σε πύρινο κλοιό, με τη φωτιά να καίει μέσα σε χαράδρες και δύσβατες περιοχές.
Η φωτιά ξεκίνησε την Κυριακή στην περιοχή Σαρακατσάνα και από τα 1100 μέτρα έφτασε μέχρι την κορυφογραμμή στα 1900 μέτρα. Μέχρι στιγμής δεν έχει οριοθετηθεί η έκταση την οποία τύλιξε στις φλόγες.
Μια έκταση που χαρακτηρίζεται για την «ήρεμη ομορφιά» και την ανέγγιχτη φύση βρέθηκε ξανά σε κίνδυνο, με σημεία της να γίνονται στάχτη, αν και η εκτίμηση της Πυροσβεστικής είναι καθησυχαστική, με την καταστροφή να χαρακτηρίζεται ως ήπια, καθώς η πυρκαγιά είναι ως επί το πλείστον έρπουσα, που σημαίνει ότι είναι κάτω από τα δέντρα και καίει την παρεδάφια βλάστηση.
Αν και πλέον παρουσιάζει βελτιωμένη εικόνα, η φωτιά έχει αφήσει πίσω της μέχρι στιγμής 2.500 στρέμματα καμένου, μεικτού δάσους.
Πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που το «σπίτι των Μουσών» βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο για τους… λάθος λόγους.
Από την πτώση του Yakovlev το 1997, τη φωτιά του 2007 και τα σενάρια για τη δημιουργία χιονοδρομικού κέντρου στην περιοχή, μέχρι το μεγάλο θέμα που έχει ανοίξει τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την προσπάθεια για εγκατάσταση ανεμογεννητριών και δημιουργίας αιολικού πάρκου.
Γνωστά για την πλούσια χλωρίδα τους
Τα Πιέρια όρη είναι ορεινός όγκος βορειοδυτικά του Ολύμπου. Η έκτασή τους μοιράζεται ανάμεσα στους Νομούς Πιερίας, Κοζάνης και Ημαθίας, αποτελώντας ένα φυσικό σύνορο ανάμεσά τους.
Η ψηλότερη κορυφή της οροσειράς είναι το Φλάμπουρο με 2.188 μέτρα υψόμετρο. Καλύπτονται από ένα από τα πιο προσιτά δάση της χώρας, η πρόσβαση στο οποίο είναι δυνατή απ΄ όλες τις πλευρές.
Άλλες λιγότερο ψηλές κορυφές είναι: η Τούρλα (2.104 μ.), η Αβδέλλα (2.049 μ.), ο Αρβανίτης (2.023μ.), η Πλάκα (1.938 μ.), το Χτένι (1.791 μ.) και οι Πέντε Πύργοι (1.710 μ.).
Τα Πιέρια είναι γνωστά για την πλούσια χλωρίδα τους, κυρίως για τα φυλλοβόλα δάση τους καθώς και για ορισμένα σπάνια είδη αγριολούλουδων. Είναι κατάφυτα με πλούσια και ποικίλη βλάστηση από πυκνά δάση οξιάς, βελανιδιάς και καστανιάς, μαύρων και κόκκινων πεύκων, ενώ θάμνοι και φυλλοβόλα συναντιούνται στα σχετικά χαμηλότερα επίπεδα.
Βασικό σημείο αναφοράς διαδρομών στα Πιέρια Όρη είναι τα δύο Ορειβατικά Καταφύγια, που βρίσκονται σε υψόμετρο 1000μ. και 1680μ.
Το «σπίτι των Μουσών»
Κατά την ελληνική μυθολογία οι εννέα Πιερίδες Μούσες, κόρες του Πιέρου και της Ευίππης, προστάτιδες της ποίησης, της μουσικής, του τραγουδιού και του χορού τόσο πολύ μαγεύτηκαν από το θαυμάσιο περιβάλλον των Πιερίων, ώστε παρέμεναν για πάντα στην περιοχή αυτή και το μελωδικό τραγούδι τους αντηχούσε στις βουνοκορφές και στα φαράγγια μέχρις ότου νικήθηκαν σε αγώνα από τις Ελικωνιάδες Μούσες και μεταμορφώθηκαν από αυτές σε πουλιά.
Οι πρώτοι κάτοικοι
Πρώτοι κάτοικοι των βουνών αυτών ήταν οι Πίερες που κατοικούσαν στη Θράκη, αλλά, όταν εκδιώχθηκαν από τους Τημενίδες βασιλείς της Μακεδονίας, κατέφυγαν στην περιοχή που έχει λάβει από αυτούς την ονομασία της.
Η πολύνεκρη αεροπορική τραγωδία του 1997
Στις 17 Δεκεμβρίου 1997, έλαβε χώρα μια αεροπορική τραγωδία στην χώρα αφού αεροσκάφος τύπου Yak-42 («Γιάκοβλεφ») της Aerosvit Airlines, με προορισμό τη Θεσσαλονίκη, συντρίβεται στα Πιέρια Όρη.
Επρόκειτο για την πτήση 241 της ουκρανικής ιδιωτικής εταιρείας, η οποία μετέφερε 62 επιβάτες και 8 μέλη πληρώματος που δυστυχώς άφησαν άπαντες την τελευταία τους πνοή στην συντριβή του αεροσκάφους σε δύσβατη περιοχή σε υψόμετρο 1.200 μέτρων.
Από τη συντριβή του αεροσκάφους έχασαν τη ζωή τους συνολικά 72 άνθρωποι, επιβάτες και πλήρωμα. Ανάμεσα στους επιβάτες ήταν και 42 Έλληνες, πολλοί από τους οποίους κατάγονταν από την περιοχή Κοζάνης (οι περισσότεροι από την Αιανή), εργάζονταν σε ελληνική κατασκευαστική εταιρεία στην Ουκρανία και επέστρεφαν στην Ελλάδα για τις γιορτές των Χριστουγέννων. Ο εντοπισμός του μοιραίου αεροσκάφους έγινε ύστερα από τρεις μέρες στις δύσβατες πλαγιές και χαράδρες των Πιερίων και ενώ επικρατούσαν άσχημες καιρικές συνθήκες με χιόνι και ομίχλη, ύστερα από εξονυχιστικές έρευνες στις οποίες συμμετείχαν εκατοντάδες στρατιώτες, πολλοί εθελοντές, ελικόπτερα και αεροσκάφη.
Το ουκρανικό ΥΑΚ-42 κατευθυνόταν για προσγείωση στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» στη Θεσσαλονίκη, όταν ο πιλότος ζήτησε βοήθεια από το ραντάρ για την τελική προσέγγιση. Όταν τον ενημέρωσαν ότι το αεροδρόμιο δεν διαθέτει ραντάρ προσέγγισης, ο πιλότος απάντησε ότι είναι σε διαδικασία προσέγγισης, έχει βρει το σωστό ίχνος και κατεβαίνει προς τα 3.500 πόδια.
Όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, το πλήρωμα του ουκρανικού αεροσκάφους είχε χαθεί και δεν μπορούσε να συνεννοηθεί με τους ελεγκτές λόγω κακής γνώσης της αγγλικής γλώσσας. Κάνοντας κύκλους και προσπαθώντας να ξαναβρούν το αεροδρόμιο, οι δύο χειριστές μετά από 18 λεπτά άσκοπων κύκλων «κάρφωσαν» το αεροσκάφος στα Πιέρια Όρη, αφού το αεροπλάνο κατά την πτώση του «θέρισε» δάσος από οξιές του βουνού.
Η φωτιά του 2007 και η «σύνδεση» με τα σχέδια για δημιουργία χιονοδρομικού κέντρου
Τον Ιούνιο του 2007 τα Πιέρια Όρη βρίσκονται ξανά αντιμέτωπα με τον πύρινο εφιάλτη.
Μια από τις πρώτες αναφορές για την κατάσταση που επικρατούσε, καταγράφεται στις 25/7 από την ΕΡΑ Κοζάνης και αναφέρει:
«Ανεξέλεγκτη μαίνεται η μεγάλη πυρκαγιά, που ξέσπασε χθες το απόγευμα, σε δασώδη περιοχή στα Πιέρια όρη στη θέση Λιβάδια σε υψόμετρο 1900 μέτρων έχοντας αποτεφρώσει μέχρι στιγμής 5.000 στρέμματα. Στην περιοχή επιχειρούν δυο ελικόπτερα, είκοσι οχήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας από την Κοζάνη, τα Γρεβενά, την Πτολεμαίδα, την Βέροια, το Δήμο Μακεδονίδος, την Κατερίνη και την Νάουσα, 45 πυροσβέστες και είκοσι άτομα πεζοπόρο τμήμα, μεταξύ των οποίων και επτά άτομα από την 2η ΕΜΑΚ Θεσσαλονίκης, καθώς και έξι υδροφόρες από Δήμους της περιοχής. Η πυρκαγιά έχει τρία μέτωπα και κινείται νότια με κατεύθυνση την περιοχή του Βελβεντού Κοζάνης και ανατολικά προς το Νομό Πιερίας».
Η τοπική κοινωνία αναρωτιέται για ποιο λόγο η Πολιτεία δεν στέλνει εναέρια μέσα για την κατάσβεση της φωτιάς.
Οι υποψίες για εμπρησμό
Μία ημέρα αργότερα στην ιστοσελίδα της Καθημερινής διαβάζουμε:
«ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ βρίσκεται η προσπάθεια κατάσβεσης της φωτιάς που ξέσπασε χθες το απόγευμα σε δασική έκταση στο Βελβεντό της Κοζάνης. Στην περιοχή επιχειρούν 20 οχήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, με 34 πυροσβέστες, επικουρούμενα από 6 υδροφόρες».
Ένα 24ωρο μετά, τα τοπικά μέσα αναφέρουν σε δημοσιεύματά τους:
«Σε ύφεση βρίσκεται η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε στα Πιέρια. Οι αρμόδιοι ευελπιστούν πως εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες θα καταφέρουν να θέσουν τέρμα στην καταστροφή μέσα στο επόμενο 24ωρο. Τόσο ο αντινομάρχης Κοζάνης Γιάννης Σόκουτης όσο και ο προϊστάμενος ΠΣΕΑ της Ν.Α. Κοζάνης Ευθύμιος Σκαρκαλάς εμφανίστηκαν αισιόδοξοι για την έκβαση της κατάστασης.
Ο κ. Σόκουτης εμφανώς καταβεβλημένος (καθώς ήταν από την πρώτη στιγμή και διαρκώς στην πρώτη γραμμή του πύρινου μετώπου) αλλά και έντονα πικραμένος έκανε λόγο για μια τεράστια οικολογική καταστροφή ενός παρθένου δάσους. Υπολογίζεται πως η πύρινη λαίλαπα κατέστρεψε περισσότερα από 9.000 με 10.000 στρέμματα δασικής έκτασης.
Η φωτιά δυστυχώς δεν περιορίστηκε από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε με την βοήθεια των ανέμων (που κάποια στιγμή έφθασαν τα 6 μποφόρ) πέρασε το Φλάμπουρο και μπήκε στο Νομό Πιερίας. Δυστυχώς όπως επισήμαναν ο δήμαρχος Βελβεντού Μανόλης Στεργίου αλλά και ο νομάρχης Πιερίας Γιώργος Παπαστεργίου δεν υπήρξε έγκαιρη συνδρομή εναέριων μέσων πυρόσβεσης. «Εάν από την πρώτη στιγμή επενέβαιναν από αέρος τότε σίγουρα θα μπορούσαμε να θέσουμε υπό έλεγχο της φωτιά», επισήμανε χαρακτηριστικά ο κ. Στεργίου. Ο κ. Σόκουτης αφού εξήρε τις προσπάθειες όλων τα επίγειων δυνάμεων αλλά και των εθελοντών που δίνουν την μάχη με τις φλόγες επισήμανε πως εφόσον συνεχίσουν οι επιχειρήσεις των ελικοπτέρων και των αεροσκαφών και εφόσον το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες μέσα στο επόμενο 24ωρο θα μπορεί να τεθεί υπό πλήρη έλεγχο η φωτιά. Το θετικό όπως επισήμανε ο κ. Σκαρκαλάς είναι ότι παρά τους ισχυρούς ανέμους που έπνεαν στην ευρύτερη περιοχή από το βράδυ της Τετάρτης στην περιοχή του πύρινου μετώπου επικρατούσε άπνοια κάτι που διευκόλυνε την πυρόσβεση.
Πάντως έντονο προβληματισμό προκαλούν οι μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής που μιλούν για έναρξη της φωτιάς στην περιοχή του Καταφυγίου, σε τρία ταυτόχρονα μέτωπα. Η απόψεις αυτές ενισχύουν τις υποψίες πως πρόκειται για μια τραγική περίπτωση εμπρησμού.
Ο κ. Σόκουτης τόνισε πως η Πυροσβεστική Υπηρεσία είναι αρμόδια να συντάξει το τελικό πόρισμα ωστόσο παραδέχθηκε και ο ίδιος πως είναι γνώστης αυτών των καταγγελιών και πως τελικά η νομοθεσία θα πρέπει να είναι αμίλητη σε κάθε σχέδιο καταπατητών.
Όσον αφορά τη φωτιά που καίει για τέταρτη επίσης μέρα στην περιοχή των Λευκάρων, καταστρέφοντας πουρνάρια και χορτολιβαδικές εκτάσεις, σύμφωνα με την πυροσβεστική, βρίσκεται επίσης σε ύφεση. Πάντως στην συγκεκριμένη φωτιά δεν επιχείρησαν εναέρια μέσα και μόνο μια μικρή δύναμη πυρόσβεσης έδινε την άνιση μάχη της κατάσβεσής της».
Αναζητώντας πληροφορίες στο διαδίκτυο για τα γεγονότα εκείνων των ημερών, εύκολα θα εντοπίσει κανείς τη συζήτηση που είχε ανοίξει στα forum, που τότε είχαν την τιμητική τους, γύρω από τα σχέδια που υπήρχαν από κοινοπραξία εταιρειών για την κατασκευή χιονοδρομικού κέντρου, ακριβώς πάνω από το χωριό Καταφύγι, που βρέθηκε στο επίκεντρο της πυρκαγιάς.
Τα δημοσιεύματα το 2006 έκαναν λόγο για« επένδυση στο Βελβεντό, για τη δημιουργία ενός πρότυπου κέντρου χειμερινού και θερινού τουρισμού είναι προϋπολογισμού 30 εκ. ευρώ», ενώ αλλού διαβάζουμε: «Δεν πρόκειται απλώς για ένα ακόμα μικρών δυνατοτήτων Χιονοδρομικό Κέντρο στην Δυτική Μακεδονία αλλά για ένα έργο πρωτοφανές για τα Ελληνικά δεδομένα».
Αντιδράσεις για το Αιολικό Πάρκο
Λίγα χρόνια μετά πολιτιστικοί σύλλογοι του νομού εκφράζουν τις έντονες αντιρρήσεις του στο ενδεχόμενο της δημιουργίας Αιολικού Πάρκου στα Πιέρια Όρη.
Συγκεκριμένα, ανέφεραν:[.............................................]
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ
Πιέρια Όρη: Φωτιές, ανεμογεννήτριες, χιονοδρομικό κέντρο και μια τραγωδία στο «Σπίτι των Μουσών»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου