1. Τι λέει η Αγία Γραφή για την καύση των νεκρών; Πρέπει οι Χριστιανοί να αποτεφρώνονται;
Ερώτηση: Τι λέει η Αγία Γραφή για την καύση των νεκρών; Πρέπει οι Χριστιανοί να αποτεφρώνονται;
Απάντηση: Η Αγία Γραφή δεν διδάσκει κάτι συγκεκριμένο για την καύση των νεκρών. Υπάρχουν περιστατικά στην Παλαιά Διαθήκη καύσης ανθρώπων μέχρι θανάτου (Α΄ Βασιλέων 16:18, Β΄ Βασιλέων 21:6) και καύσης ανθρώπινων λειψάνων (Β΄ Βασιλέων 23:16-20) αλλά αυτά δεν είναι παραδείγματα καύσης νεκρών. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι στα εδάφια Β΄ Βασιλέων 23:16-20, η καύση των ανθρώπινων οστών στο βωμό βεβήλωσαν τον βωμό. Ταυτόχρονα, ο Νόμος της Παλαιάς Διαθήκης δεν προστάζει πουθενά να μην γίνεται καύση νεκρών, ούτε αποδίδει κάποια κατάρα ή κρίση σε κάποιον που έχει αποτεφρωθεί.
Η καύση των νεκρών γινόταν στα βιβλικά χρόνια αλλά δεν ήταν συνηθισμένη πρακτική από τους Ισραηλίτες ή από τους πιστούς της Καινής Διαθήκης. Στους πολιτισμούς της Αγίας Γραφής, η ταφή σ΄ έναν τάφο, σπηλιά ή στο έδαφος ήταν ο συνήθης τρόπος ταφής ενός νεκρού ανθρώπινου σώματος (Γένεση 23:19, 35:4,2, Α΄ Χρονικών 16:14, Κατά Ματθαίον 27:60-66). Ενώ η ταφή ήταν η κοινή πρακτική, η Αγία Γραφή πουθενά δεν προστάζει αυτή ως την μοναδική μέθοδο που επιτρέπεται.
Μπορούνε οι Χριστιανοί να ασκούν την καύση των νεκρών; Και πάλι, δεν υπάρχει ρητή βιβλική εντολή κατά της καύσης των νεκρών. Μερικοί πιστοί έχουν αντιρρήσεις με την πρακτική της καύσης, στη βάση ότι δεν αναγνωρίζεται έτσι ότι μια μέρα ο Θεός θα αναστήσει τα σώματά μας και θα τα ενώσει με τις ψυχές / πνεύματά μας (Α΄ Κορινθίους 15:35-58, Α΄ Θεσσαλονικείς 4:16). Ωστόσο, το γεγονός ότι ένα σώμα έχει αποτεφρωθεί δεν κάνει καθόλου πιο δύσκολο για τον Θεό να αναστήσει αυτό το σώμα. Τα σώματα των Χριστιανών που πέθαναν πριν χίλια χρόνια έχουν μέχρι τώρα μετατραπεί πλήρως σε σκόνη. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν εμποδίζει τον Θεό να αναστήσει τα σώματά τους. Αυτός τα δημιούργησε αρχικά, δεν θα έχει καμιά δυσκολία να τα ξαναδημιουργήσει. Η καύση δεν κάνει τίποτα παρά να «επισπεύδει» τη διαδικασία της μετατροπής ενός σώματος σε σκόνη. Ο Θεός είναι εξίσου ικανός να αναστήσει τα υπολείμματα κάποιου που αποτεφρώθηκε και τα υπολείμματα κάποιου που δεν αποτεφρώθηκε. Το ζήτημα της ταφής ή της αποτέφρωσης είναι μέσα στη σφαίρα της χριστιανικής ελευθερίας. Ένα άτομο ή μια οικογένεια που εξετάζει το θέμα αυτό θα πρέπει να προσεύχεται για σοφία (Ιακώβου 1:5) και να ακολουθεί την πεποίθηση στην οποία καταλήγει.
2. Γεώργιος Μαντζαρίδης ( καθηγητής της θεολογικής σχολής του παν/μίου Θεσσ/νίκης) - Η καύση των νεκρών από την άποψη της χριστιανικής ανθρωπολογίας και ηθικής ...
3. Άνοιξε ο δρόμος για την καύση νεκρών στην Ελλάδα (video) - ERT
5. Καύση νεκρών... και δικαιωμάτων
"Ριζικά αντίθετη στην καύση των νεκρών η
Εκκλησία"
("Αθηναϊκή", 2/12/1997)
Εκ πρώτης όψεως φαίνεται κωμικό, αλλά τελικά δεν είναι. Είναι περισσότερο από εξοργιστικό: Επί ένα σχεδόν αιώνα η ελληνική Πολιτεία δεν τολμά να ικανοποιήσει το αίτημα για την προαιρετική καύση των νεκρών. Βασιλιάδες, δικτάτορες, μοναρχοφασίστες, φιλελεύθεροι, δεξιοί, κεντρώοι, νεοφιλελεύθεροι, σοσιαλιστές, και όσοι άλλοι παρήλασαν από τις κυβερνήσεις του αιώνα που φεύγει, έχουν εκχωρήσει εν λευκώ το ζήτημα στην Εκκλησία. Αφού η Ιερά Σύνοδος γνωμοδότησε, ήδη από τη δεκαετία του '20 και του '30, ότι "η καύσις των νεκρών αντίκειται εις το πνεύμα της ορθοδόξου Εκκλησίας, δεδομένου ότι η ταφή αποτελεί μακροχρόνιον παράδοσιν", το ελληνικό κράτος νίπτει τας χείρας του. Τα Συντάγματα και οι νόμοι υποτίθεται ότι εξελίσσονται και υπερασπίζονται την ανεξιθρησκεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά την ύστατη επιλογή του πολίτη την απαγορεύουν.
Δήθεν σοβαρά κόμματα, σοβαροί πολιτικοί, δήμαρχοι και υπουργοί έχουν κρυφτεί πίσω από τις δογματικές καθηλώσεις της Ιεραρχίας, συζητώντας για το αν η αποτέφρωση μας στερεί ή όχι μιά θέση στον παράδεισο, την οποία, ως γνωστόν, μας εγγυώνται τα σκουλήκια των νεκροταφείων. Το κωμικοτραγικό της υπόθεσης πάει ακόμα πιο πέρα, αν λάβουμε υπόψη τις θέσεις που εκφράζουν κατά καιρούς οι ίδιοι οι παράγοντες της Εκκλησίας.
Πριν λίγες μέρες ο Εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου, Ιωάννης Χατζηφώτης, έλεγε ότι η αντίθεση της Ορθοδοξίας "είναι σταθερή πάνω σε αυτό το θέμα, διότι εμείς πιστεύουμε στην Ανάσταση των νεκρών και στη Δευτέρα Παρουσία" (2.12). Το 1992, ωστόσο, ο μητροπολίτης Δωδώνης Χρυσόστομος, άφηνε ένα παραθυράκι: "πιστεύω -έλεγε στην "Ε", 10.11.92- ότι από τη στιγμή που κάποιος φαγωθεί στη θάλασσα από τους καρχαρίες ή αποτεφρωθεί σε μια πυρκαγιά, δεν θα μείνει χωρίς να αναστηθεί". Αργότερα, στις 23.3.1994, πάλι ο Χρυσόστομος δήλωνε ακόμα πιο καθαρά ότι "ο ενταφιασμός δεν αποτελεί δόγμα για τους ορθοδόξους". Και, πράγματι, από το 1937 η Ιεραρχία αντιμετώπιζε το ίδιο θέμα (το είχε θέσει ο καθηγητής της Θεολογικής και ακαδημαϊκός Δημ. Μπαλάνος, οπαδός από τότε της αποτέφρωσης) απλώς ως στοιχείο παράδοσης: "Η καύσις αντίκειται εις το πνεύμα της ορθοδόξου Εκκλησίας, δεδομένου ότι η ταφή αποτελεί μακροχρόνιον παράδοσιν, διά την κατάργησιν της οποίας απαιτείται απόφασις του συνόλου των ορθοδόξων Εκκλησιών".
Δηλαδή, αν αποφάσιζε το σύνολο των ορθοδόξων Εκκλησιών να αποδεχτεί την καύση των νεκρών, τότε και η Ιερά Σύνοδος δεν θα έλεγε όχι. Ενα έθιμο είναι. Ποια ανάσταση και ποιος παράδεισος; Ο,τι πει το πολιτμπιρό. Ακριβώς όπως και το Βατικανό μια μέρα του 1886 άφησε τα στελέχη, τα μέλη και τους φίλους του να αποφασίσουν οι ίδιοι αν θέλουν ταφή ή καύση.
"Απανθρωπιά"
Αλλά ας φύγουμε από τη μεταφυσική. Κανένας στη χώρα μας, από όσους ζήτησαν να επιτραπεί η αποτέφρωση, δεν υπέδειξε στην Ορθοδοξία την ορθότερη μέθοδο, τη μία και μοναδική, για να αναστηθούν οι νεκροί. Ήδη από τη συγκρότηση της πρώτης (εγκεκριμένης από το Πρωτοδικείο, το 1946) σχετικής κίνησης, υπό τον υφηγητή της Ιατρικής Δημ. Θεοδωρίδη, το αίτημα ήταν σαφές: Να επιτρέπεται σε όποιους θέλουν να αποτεφρώνουν τους νεκρούς τους. Βέβαιως, εκείνη την εποχή, η αμφισβήτηση του θρησκευτικού χαρακτήρα του κράτους δεν ήταν και τόσο απλή υπόθεση. Το Πρωτοδικείο Αθηνών εύρισκε απίθανους λόγους για να απαγορεύσει τη λειτουργία "αιρετικών" σωματείων. Στο σκεπτικό μιας απορριπτικής απόφασης, αναφέρεται ότι "η καύσις των νεκρών προσκρούει εις το δόγμα της Αναστάσεως των Νεκρών, είναι αντιχριστιανική, προσκρούει εις το όραμα του Προφήτου Ιεζεκιήλ και την έχει χαρακτηρίσει ο εκκλησιαστικός συγγραφεύς Τερτυλλιανός ως απανθρωπίαν".
Τα χρόνια πέρασαν, αλλά η επιρροή της Εκκλησίας παραμένει ισχυρή. Μπορεί οι κυβερνώντες να αποφεύγουν την ευθεία ταύτιση, αλλά δεν μπορούν να πουν εύκολα όχι. Οταν από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας άρχισε να διαπιστώνεται ότι η αττική γη δεν ήταν σε θέση να αναπαύσει τους νεκρούς της (λόγω έλλειψης διαθέσιμων στρεμμάτων), τότε πολλοί δήμαρχοι, όλου του πολιτικού φάσματος, σκέφτηκαν τη λύση της αποτέφρωσης -όχι μόνο για ιδεολογικούς ή θρησκευτικούς λόγους. "Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει τη δυνατότητα επιλογής. Πιστεύω ότι λόγοι υγιεινής και ανθρωπισμού επιβάλλουν τη σοβαρή εξέταση της καύσης των νεκρών. Το καλοκαίρι του 1987 με το μεγάλο καύσωνα, ως δήμαρχος Αθηναίων, έζησα από κοντά το πρόβλημα της έλλειψης χώρου στα νεκροταφεία", έλεγε στα "Νέα" (23.3.1992), ο Μιλτιάδης Εβερτ. Το ίδιο καυτό καλοκαίρι, ο τότε υπουργός Υγείας Γ.Α. Μαγκάκης θεωρούσε ότι "η καύση των νεκρών είναι αναμφισβήτητα μια απόλυτα παραδεκτή λύση" (31.7.1987).
Τις παραμονές των τελευταίων δημοτικών εκλογών, όλες οι παρατάξεις έβλεπαν με περισσότερη ή λιγότερη συμπάθεια μια τέτοια εξέλιξη. Ακριβώς πριν από ένα χρόνο, οι υφυπουργοί Υγείας και Εσωτερικών Μ. Σκουλάκης και Λ. Παπαδήμας, απαντώντας σε ερώτηση της Μαρίας Δαμανάκη αντιμετώπιζαν αισιόδοξα το θέμα, θυμίζοντας, όμως, ότι δεν είναι ακριβώς οι αρμόδιοι για να νομοθετήσουν υπέρ της προαιρετικής καύσης! Και ιδού το κλασικό κυβερνητικό τερτίπι (όχι μόνο της παρούσας κυβέρνησης) σε πλήρη εξέλιξη: Οχι εγώ, ο άλλος πρέπει να τροποποιήσει ένα και μόνο αρθράκι του νόμου (Αρθρο 2 παρ 1 του Α.Ν. 445/68).
Στο ευρωκοινοβούλιο
Από τον Αννα στον Καϊάφα τρέχουν οι άνθρωποι του Συνδέσμου Φίλων της Αποτέφρωσης, αλλά και ορισμένοι Δήμοι που ήδη έχουν υπερψηφίσει το αίτημα (Περιστερίου, Καλλιθέας, Ζωγράφου, Αγ. Δημητρίου). Ολοι οι συναρμόδιοι το βρίσκουν απολύτως λογικό, ευρωπαϊκό, θαυμάσιο για τη δημόσια υγεία και την εξοικονόμηση ελεύθερων χώρων, και οπωσδήποτε δίκαιο για τους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες άλλων θρησκευτικών δογμάτων, που ζούν κυρίως ως μετανάστες στη χώρα μας. Οταν όμως έρθει η κρίσιμη στιγμή να συνέλθουν τα συναρμόδια υπουργεία, τότε κάτι γίνεται και το υπουργείο Θρησκευμάτων κωλύεται. Αυτομάτως όλοι κρύβονται πίσω από την ασάφεια και το αντιφατικό νομικό πλαίσιο.
Εν τω μεταξύ, όπως διαβάζουμε στον Τύπο των ημερών, περισσότεροι από 50 Ελληνες έχουν αναγκαστεί, τον τελευταίο καιρό, να πάρουν το πτώμα του αγαπημένου τους προσώπου και να το τρέχουν σε αποτεφρωτήρες του εξωτερικού. Αν πιστέψουμε και τη δημοσκόπηση της ICAP (1992) σύμφωνα με την οποία μόνο το 39,2% των κατοίκων του λεκανοπεδίου της Αττικής δεν συμφωνεί με την αποτέφρωση, τότε δεν μιλάμε μόνο για παραβίαση δικαιώματος, αλλά για καταπάτηση της θέλησης της πλειοψηφίας.
Μετά απ' όλα αυτά τα απίθανα, το μόνο που έμενε ήταν η προσφυγή στην Ευρώπη. Κάποιοι θα ανακαλύψουν ακόμα μια φορά "συνωμοσίες των Δυτικών", αλλά ήδη έχει κατατεθεί αναφορά από τον ευρωβουλευτή του ΣΥΝ Αλέκο Αλαβάνο στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε λίγες βδομάδες θα έρθει και το σχετικό ψήφισμα καταδίκης της Ελλάδας, και θα είναι κομμάτι δύσκολο να εξακολουθεί να κρύβεται ο κ. Αρσένης με τους συναρμοδίους του.
("Αθηναϊκή", 2/12/1997)
Εκ πρώτης όψεως φαίνεται κωμικό, αλλά τελικά δεν είναι. Είναι περισσότερο από εξοργιστικό: Επί ένα σχεδόν αιώνα η ελληνική Πολιτεία δεν τολμά να ικανοποιήσει το αίτημα για την προαιρετική καύση των νεκρών. Βασιλιάδες, δικτάτορες, μοναρχοφασίστες, φιλελεύθεροι, δεξιοί, κεντρώοι, νεοφιλελεύθεροι, σοσιαλιστές, και όσοι άλλοι παρήλασαν από τις κυβερνήσεις του αιώνα που φεύγει, έχουν εκχωρήσει εν λευκώ το ζήτημα στην Εκκλησία. Αφού η Ιερά Σύνοδος γνωμοδότησε, ήδη από τη δεκαετία του '20 και του '30, ότι "η καύσις των νεκρών αντίκειται εις το πνεύμα της ορθοδόξου Εκκλησίας, δεδομένου ότι η ταφή αποτελεί μακροχρόνιον παράδοσιν", το ελληνικό κράτος νίπτει τας χείρας του. Τα Συντάγματα και οι νόμοι υποτίθεται ότι εξελίσσονται και υπερασπίζονται την ανεξιθρησκεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά την ύστατη επιλογή του πολίτη την απαγορεύουν.
Δήθεν σοβαρά κόμματα, σοβαροί πολιτικοί, δήμαρχοι και υπουργοί έχουν κρυφτεί πίσω από τις δογματικές καθηλώσεις της Ιεραρχίας, συζητώντας για το αν η αποτέφρωση μας στερεί ή όχι μιά θέση στον παράδεισο, την οποία, ως γνωστόν, μας εγγυώνται τα σκουλήκια των νεκροταφείων. Το κωμικοτραγικό της υπόθεσης πάει ακόμα πιο πέρα, αν λάβουμε υπόψη τις θέσεις που εκφράζουν κατά καιρούς οι ίδιοι οι παράγοντες της Εκκλησίας.
Πριν λίγες μέρες ο Εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου, Ιωάννης Χατζηφώτης, έλεγε ότι η αντίθεση της Ορθοδοξίας "είναι σταθερή πάνω σε αυτό το θέμα, διότι εμείς πιστεύουμε στην Ανάσταση των νεκρών και στη Δευτέρα Παρουσία" (2.12). Το 1992, ωστόσο, ο μητροπολίτης Δωδώνης Χρυσόστομος, άφηνε ένα παραθυράκι: "πιστεύω -έλεγε στην "Ε", 10.11.92- ότι από τη στιγμή που κάποιος φαγωθεί στη θάλασσα από τους καρχαρίες ή αποτεφρωθεί σε μια πυρκαγιά, δεν θα μείνει χωρίς να αναστηθεί". Αργότερα, στις 23.3.1994, πάλι ο Χρυσόστομος δήλωνε ακόμα πιο καθαρά ότι "ο ενταφιασμός δεν αποτελεί δόγμα για τους ορθοδόξους". Και, πράγματι, από το 1937 η Ιεραρχία αντιμετώπιζε το ίδιο θέμα (το είχε θέσει ο καθηγητής της Θεολογικής και ακαδημαϊκός Δημ. Μπαλάνος, οπαδός από τότε της αποτέφρωσης) απλώς ως στοιχείο παράδοσης: "Η καύσις αντίκειται εις το πνεύμα της ορθοδόξου Εκκλησίας, δεδομένου ότι η ταφή αποτελεί μακροχρόνιον παράδοσιν, διά την κατάργησιν της οποίας απαιτείται απόφασις του συνόλου των ορθοδόξων Εκκλησιών".
Δηλαδή, αν αποφάσιζε το σύνολο των ορθοδόξων Εκκλησιών να αποδεχτεί την καύση των νεκρών, τότε και η Ιερά Σύνοδος δεν θα έλεγε όχι. Ενα έθιμο είναι. Ποια ανάσταση και ποιος παράδεισος; Ο,τι πει το πολιτμπιρό. Ακριβώς όπως και το Βατικανό μια μέρα του 1886 άφησε τα στελέχη, τα μέλη και τους φίλους του να αποφασίσουν οι ίδιοι αν θέλουν ταφή ή καύση.
"Απανθρωπιά"
Αλλά ας φύγουμε από τη μεταφυσική. Κανένας στη χώρα μας, από όσους ζήτησαν να επιτραπεί η αποτέφρωση, δεν υπέδειξε στην Ορθοδοξία την ορθότερη μέθοδο, τη μία και μοναδική, για να αναστηθούν οι νεκροί. Ήδη από τη συγκρότηση της πρώτης (εγκεκριμένης από το Πρωτοδικείο, το 1946) σχετικής κίνησης, υπό τον υφηγητή της Ιατρικής Δημ. Θεοδωρίδη, το αίτημα ήταν σαφές: Να επιτρέπεται σε όποιους θέλουν να αποτεφρώνουν τους νεκρούς τους. Βέβαιως, εκείνη την εποχή, η αμφισβήτηση του θρησκευτικού χαρακτήρα του κράτους δεν ήταν και τόσο απλή υπόθεση. Το Πρωτοδικείο Αθηνών εύρισκε απίθανους λόγους για να απαγορεύσει τη λειτουργία "αιρετικών" σωματείων. Στο σκεπτικό μιας απορριπτικής απόφασης, αναφέρεται ότι "η καύσις των νεκρών προσκρούει εις το δόγμα της Αναστάσεως των Νεκρών, είναι αντιχριστιανική, προσκρούει εις το όραμα του Προφήτου Ιεζεκιήλ και την έχει χαρακτηρίσει ο εκκλησιαστικός συγγραφεύς Τερτυλλιανός ως απανθρωπίαν".
Τα χρόνια πέρασαν, αλλά η επιρροή της Εκκλησίας παραμένει ισχυρή. Μπορεί οι κυβερνώντες να αποφεύγουν την ευθεία ταύτιση, αλλά δεν μπορούν να πουν εύκολα όχι. Οταν από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας άρχισε να διαπιστώνεται ότι η αττική γη δεν ήταν σε θέση να αναπαύσει τους νεκρούς της (λόγω έλλειψης διαθέσιμων στρεμμάτων), τότε πολλοί δήμαρχοι, όλου του πολιτικού φάσματος, σκέφτηκαν τη λύση της αποτέφρωσης -όχι μόνο για ιδεολογικούς ή θρησκευτικούς λόγους. "Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει τη δυνατότητα επιλογής. Πιστεύω ότι λόγοι υγιεινής και ανθρωπισμού επιβάλλουν τη σοβαρή εξέταση της καύσης των νεκρών. Το καλοκαίρι του 1987 με το μεγάλο καύσωνα, ως δήμαρχος Αθηναίων, έζησα από κοντά το πρόβλημα της έλλειψης χώρου στα νεκροταφεία", έλεγε στα "Νέα" (23.3.1992), ο Μιλτιάδης Εβερτ. Το ίδιο καυτό καλοκαίρι, ο τότε υπουργός Υγείας Γ.Α. Μαγκάκης θεωρούσε ότι "η καύση των νεκρών είναι αναμφισβήτητα μια απόλυτα παραδεκτή λύση" (31.7.1987).
Τις παραμονές των τελευταίων δημοτικών εκλογών, όλες οι παρατάξεις έβλεπαν με περισσότερη ή λιγότερη συμπάθεια μια τέτοια εξέλιξη. Ακριβώς πριν από ένα χρόνο, οι υφυπουργοί Υγείας και Εσωτερικών Μ. Σκουλάκης και Λ. Παπαδήμας, απαντώντας σε ερώτηση της Μαρίας Δαμανάκη αντιμετώπιζαν αισιόδοξα το θέμα, θυμίζοντας, όμως, ότι δεν είναι ακριβώς οι αρμόδιοι για να νομοθετήσουν υπέρ της προαιρετικής καύσης! Και ιδού το κλασικό κυβερνητικό τερτίπι (όχι μόνο της παρούσας κυβέρνησης) σε πλήρη εξέλιξη: Οχι εγώ, ο άλλος πρέπει να τροποποιήσει ένα και μόνο αρθράκι του νόμου (Αρθρο 2 παρ 1 του Α.Ν. 445/68).
Στο ευρωκοινοβούλιο
Από τον Αννα στον Καϊάφα τρέχουν οι άνθρωποι του Συνδέσμου Φίλων της Αποτέφρωσης, αλλά και ορισμένοι Δήμοι που ήδη έχουν υπερψηφίσει το αίτημα (Περιστερίου, Καλλιθέας, Ζωγράφου, Αγ. Δημητρίου). Ολοι οι συναρμόδιοι το βρίσκουν απολύτως λογικό, ευρωπαϊκό, θαυμάσιο για τη δημόσια υγεία και την εξοικονόμηση ελεύθερων χώρων, και οπωσδήποτε δίκαιο για τους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες άλλων θρησκευτικών δογμάτων, που ζούν κυρίως ως μετανάστες στη χώρα μας. Οταν όμως έρθει η κρίσιμη στιγμή να συνέλθουν τα συναρμόδια υπουργεία, τότε κάτι γίνεται και το υπουργείο Θρησκευμάτων κωλύεται. Αυτομάτως όλοι κρύβονται πίσω από την ασάφεια και το αντιφατικό νομικό πλαίσιο.
Εν τω μεταξύ, όπως διαβάζουμε στον Τύπο των ημερών, περισσότεροι από 50 Ελληνες έχουν αναγκαστεί, τον τελευταίο καιρό, να πάρουν το πτώμα του αγαπημένου τους προσώπου και να το τρέχουν σε αποτεφρωτήρες του εξωτερικού. Αν πιστέψουμε και τη δημοσκόπηση της ICAP (1992) σύμφωνα με την οποία μόνο το 39,2% των κατοίκων του λεκανοπεδίου της Αττικής δεν συμφωνεί με την αποτέφρωση, τότε δεν μιλάμε μόνο για παραβίαση δικαιώματος, αλλά για καταπάτηση της θέλησης της πλειοψηφίας.
Μετά απ' όλα αυτά τα απίθανα, το μόνο που έμενε ήταν η προσφυγή στην Ευρώπη. Κάποιοι θα ανακαλύψουν ακόμα μια φορά "συνωμοσίες των Δυτικών", αλλά ήδη έχει κατατεθεί αναφορά από τον ευρωβουλευτή του ΣΥΝ Αλέκο Αλαβάνο στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε λίγες βδομάδες θα έρθει και το σχετικό ψήφισμα καταδίκης της Ελλάδας, και θα είναι κομμάτι δύσκολο να εξακολουθεί να κρύβεται ο κ. Αρσένης με τους συναρμοδίους του.
Ενας απαράβατος ηθικός νόμος
Δύο είναι τα κύρια επιχειρήματα που συναντάμε, σαν απάντηση από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, στο αίτημά μας για νομοθετική θεσμοθέτηση του δικαιώματος της μετά θάνατον καύσης: Οτι το αίτημα δεν είναι αρκετά ώριμο στους Ελληνες Ορθοδόξους Χριστιανούς, η πλειοψηφία των οποίων παραμένει στις θρησκευτικές παραδόσεις και δεν θα ήθελε να έρθει σε σύγκρουση με την εκφρασμένη άποψη της Ιεραρχίας της ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως αυτή είχε εκφρασθεί στις δύο ιερές συνόδους για το θέμα της μετά θάνατον καύσης, το 1960 και το 1972. Εμείς δεν δεχόμαστε ότι ευσταθούν τα ως άνω επιχειρήματα, γιατί γνωρίζουμε πόσες χιλιάδες Ελληνες είναι κοντά στο σύνδεσμό μας και στους άλλους συλλόγους φίλων της αποτέφρωσης στην χώρα μας. Θα πρέπει να γνωρίζουν καλά στο Υπουργείο Θρησκευμάτων ότι η ανεξιθρησκεία είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη στη χώρα μας. Είναι εξίσου γνωστό ότι στην Ελλάδα κατοικούν μόνιμα ή προσωρινά εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ξένης υπηκοότητας, στις χώρες των οποίων η αποτέφρωση είναι ευρύτατα διαδεδομένη. Οπότε δεν μπορεί το ελληνικό κράτος, εξ αιτίας της άρνησης της Ιεραρχίας της ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, να στερεί το ανθρώπινο, συνταγματικό και θρησκευτικό δικαίωμα χιλιάδων κατοίκων της χώρας μας, κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών τις οποίες έχει υπογράψει και κατά παράβαση του απαράβατου ηθικού νόμου -που και στα πιο βάρβαρα κράτη του κόσμου γίνεται σεβαστός- της ικανοποίησης της τελευταίας επιθυμίας του ατόμου.
Χαρά Χαλικιά
(Πρόεδρος Συνδέσμου Φίλων Αποτέφρωσης) |
(Ελευθεροτυπία,
6/12/1997)
| www.iospress.gr |
****************************
6 . Πολιτικές κηδείες στην Ελλάδα
(Με αφορμή την κηδεία του Βάσου Ανδρονίδη)
Γράμμα από το Ληξούρι: Αναγνώστης Λασκαράτος
Κύριε Ροϊδη,
Ο χιλιοστός πελάτης. Η κηδεία θα γίνει δωρεάν.
Όλο και περισσότεροι
γνωστοί Έλληνες κηδεύονται χωρίς παπά αψηφώντας τις φωτιές της Κόλασης.
Σφραγίζουν μια στάση ζωής, με την τελεσίδικη απόρριψη της βαθύπλουτης
αρπακτικής επιχείρησης που ονομάζεται Εκκλησία. Αν υπάρχει Θεός θα
εκτιμήσει ιδιαίτερα το γεγονός πως δεν τον πρόσβαλαν συμπράττοντας με
αυτόκλητους πονηρούς «εκπροσώπους» του που τον εμπορεύονται.
Ο κατάλογος των πολιτικών κηδειών μακραίνει και χωρίς χρονολογικό ή αξιολογικό κριτήριο, ξεκινώ από τον Χαρίλαο Φλωράκη, για να τιμήσω το ΚΚΕ, που παρά τις κακές του παρέες (Κώστας Ζουράρις, Λιάνα Κανέλλη), αναδεικνύεται ως το μόνο ελληνικό κόμμα, που συστηματικά τα στελέχη του κηδεύονται πολιτικά. Λέων Αυδής (τ. βουλευτής), Μήτσος Σαχίνης (τ. βουλευτής), Θανάσης Παπαρήγας, Κώστας Κάππος (τ. βουλευτής,). Το παράδειγμα των προβεβλημένων ακολουθούν και απλά στελέχη ή φίλοι όπως οι Κώστας Πέτρογλου Γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης του ΚΚΕ στη Γερμανία και Φάνης Χατζηκυριάκος, γιος του Ν. Χατζηκυριάκου, γραμματέα της ΚΟΒ ΠΕΣΙΝΕ και μέλους της ΝΕ Βοιωτίας του ΚΚΕ, το στέλεχος του ΚΚΕ Βοιωτίας Μίμης Ευταξίας (2006), και το μέλος της ΚΝΕ Δημήτρης Κιάμος από τα Λαγκάδια Αρκαδίας (Ιούνιος 2007).
Ασφαλώς θα υπάρχουν και άλλα μέλη του κόμματος αυτού που κηδεύτηκαν «αδιάβαστα». Ειδικά για τον Φλωράκη, νομίζω πως η πολιτική του κηδεία, υπήρξε μια βαθιά πολιτική πράξη του κόμματος αυτού και μια απάντηση στις φλυαρίες που δημοσιεύτηκαν σε διάφορα χριστιανοπατριωτικά έντυπα («Ρεσάλτο» Ιαν-2007, «Πολύτεκνη Οικογένεια» κλπ) πως στα στερνά του το είχε ρίξει στην θρησκεία.
Ο κατάλογος των πολιτικών κηδειών μακραίνει και χωρίς χρονολογικό ή αξιολογικό κριτήριο, ξεκινώ από τον Χαρίλαο Φλωράκη, για να τιμήσω το ΚΚΕ, που παρά τις κακές του παρέες (Κώστας Ζουράρις, Λιάνα Κανέλλη), αναδεικνύεται ως το μόνο ελληνικό κόμμα, που συστηματικά τα στελέχη του κηδεύονται πολιτικά. Λέων Αυδής (τ. βουλευτής), Μήτσος Σαχίνης (τ. βουλευτής), Θανάσης Παπαρήγας, Κώστας Κάππος (τ. βουλευτής,). Το παράδειγμα των προβεβλημένων ακολουθούν και απλά στελέχη ή φίλοι όπως οι Κώστας Πέτρογλου Γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης του ΚΚΕ στη Γερμανία και Φάνης Χατζηκυριάκος, γιος του Ν. Χατζηκυριάκου, γραμματέα της ΚΟΒ ΠΕΣΙΝΕ και μέλους της ΝΕ Βοιωτίας του ΚΚΕ, το στέλεχος του ΚΚΕ Βοιωτίας Μίμης Ευταξίας (2006), και το μέλος της ΚΝΕ Δημήτρης Κιάμος από τα Λαγκάδια Αρκαδίας (Ιούνιος 2007).
Ασφαλώς θα υπάρχουν και άλλα μέλη του κόμματος αυτού που κηδεύτηκαν «αδιάβαστα». Ειδικά για τον Φλωράκη, νομίζω πως η πολιτική του κηδεία, υπήρξε μια βαθιά πολιτική πράξη του κόμματος αυτού και μια απάντηση στις φλυαρίες που δημοσιεύτηκαν σε διάφορα χριστιανοπατριωτικά έντυπα («Ρεσάλτο» Ιαν-2007, «Πολύτεκνη Οικογένεια» κλπ) πως στα στερνά του το είχε ρίξει στην θρησκεία.
Μπαίνω στον πειρασμό να θυμίσω τα λόγια που είπε ο εκπρόσωπος των συμπατριωτών του Κερκυραίων, στο ύστατο χαίρε του Αυδή: «Για
φαντάσου Λέοντα να ερχόταν ένας αρχιερέας και να ζητούσε από το Θεό του
να σε συγχωρέσει γιατί ήσουν …τίμιος,…αγωνιστής που αγωνίστηκε με πάθος
για το δίκιο των φτωχών και των αδυνάτων» («Ελευθεροτυπία», 27-9-2000). Παραθέτω και τον αντίλογο της κας Κανέλλη: «Θεωρώ
αδύνατον για έναν ορθόδοξο να μην είναι κομμουνιστής… Πεθαίνοντας θέλω
το φέρετρο να είναι το μισό σκεπασμένο με το σφυροδρέπανο και το άλλο
μισό με την ελληνική σημαία σε θρησκευτική κηδεία» («Νέα»,
12.1.’06). Το ΚΚΕ βέβαια έχει κι αυτό τις αντιφάσεις του. Η κα Παπαρήγα
δεν έστειλε ούτε εκπρόσωπο στην [θρησκευτική (!)] κηδεία του Γρηγόρη
Φαράκου, ήρωα της Εθνικής Αντίστασης και πρώην Γ.Γ. του ΚΚΕ, αλλά τίμησε
με την παρουσία της την κηδεία του χουντικού αρχιεπισκόπου Χ.
Παρασκευαϊδη.
Θα περίμενε κανείς πως ο
ΣΥΡΙΖΑ/ΣΥΝ θα ήταν ο κατ’ εξοχήν χώρος από τον οποίο θα αντλούσαμε
ονόματα για τη λίστα μας, αλλά πέρα από κάποιους φίλους του χώρου, δεν
βρήκαμε πολιτικά στελέχη που να βρήκαν το κουράγιο να κηδευτούν χωρίς
τις προσευχές του πατρός Ρασπούτιν. Ακόμη και επιφανείς διανοούμενοί
του, κηδεύτηκαν θρησκευτικά, όπως οι Φίλιππος Ηλιού, Άγγελος Ελεφάντης
και πολλοί ακόμη. Το ζήτημα είναι από τη φύση του λεπτό. Πρόκειται για
μια δύσκολη περίσταση, στην οποία παίζουν ρόλο οι συγγενείς και η
κοινωνική πίεση. Ο καθένας δικαιούται μέχρι την τελευταία του στιγμή να
αναθεωρήσει τις περί Θεού αντιλήψεις του, αλλά τα δημόσια πρόσωπα
υπόκεινται στην κριτική μας. Ακόμη και ο Β. Ραφαηλίδης, μαχητικός άθεος
κομμουνιστής, πέθανε ξαφνικά και κηδεύτηκε με ευθύνη των συγγενών του
θρησκευτικά από τον τηλεοπτικό του «αντίπαλο» κ. Μεταλληνό. «Περίμενα
αυτές τις μέρες που αρχίζει η νέα τηλεοπτική περίοδος να σε συναντήσω
πάλι στα κανάλια» («Ελευθεροτυπία», 24-9-2000), ήταν η εισαγωγή του
μόνου εξόδιου λόγου στη μνήμη ενός γόνιμου αγωνιστικού πνεύματος. Ο κ.
Μεταλληνός δεν θα έτυχε να μάθει τη γνώμη του μακαρίτη: «Πάντα είχα την
έμμονη ιδέα πως αυτοί που εκφωνούν επικήδειους είναι λίγο ως πολύ
απατεώνες» («Διαβάζω», αριθ. 66-6.4.’83). Ο ιερέας άφησε να εννοηθεί πως
ο τεθνεώς είχε ζητήσει να κηδευθεί θρησκευτικά, αλλά τα αδέλφια του
νεκρού τον διέψευσαν αποδίδοντας τον ισχυρισμό αυτό σε παρεξήγηση
(«Ελευθεροτυπία», 23-9-2000). Tο ένα κακό φέρνει το άλλο. Όπως
κατήγγειλε ο «Ριζοσπάστης («12-9-2000): «…σ’ένα Λύκειο στην περιοχή
Μαρτίου (Θεσσαλονίκη), ο νεαρός παπάς στη διάρκεια του μισαλλόδοξου
κηρύγματός του άρχισε να εκτοξεύει μύδρους κατά του νεκρού, γιατί «‘όταν ήταν εν ζωή γύριζε από τηλεόραση σε τηλεόραση, έλεγε κοτσάνες και δήλωνε άθεος, ενώ λίγο πριν πεθάνει μετάνιωσε‘».
Ιστορική νομίζω θα μείνη η «ταφή» του Ηλία
Πετρόπουλου του οποίου η στάχτη σκορπίστηκε από την σύντροφό του Μαίρη
Κουκουλέ σε υπόνομο των Παρισίων. Ήταν η έσχατη προκλητική πράξη ενός
ερευνητικού και ανατρεπτικού πνεύματος, που διώχτηκε από την Ελλάδα και
που όπως κατατίθεται στην βιογραφική του ταινία (Καλλιόπης Λεγάκη: «Ένας
κόσμος υπόγειος») «θεωρούσε τους δεσποτάδες καθάρματα». Μια και
βρισκόμαστε στο Παρίσι, να συμπληρώσουμε τον κατάλογό μας με δυο
επιφανείς που κηδεύτηκαν χωρίς παπά: Κορνήλιος Καστοριάδης, και Ι.
Ξενάκης του ΕΑΜ και της γαλλικής Ακαδημίας.
Η λίστα μας καταλήγει με
την ολότελα ιδιαίτερη πολυσήμαντη περίπτωση του Αντώνη Σαμαράκη που
δώρισε το πτώμα του στο Νεκροτομείο, τους δημοσιογράφους Αγγελική Ξύδη
και Γιάννη Ε. Διακογιάννη, τον μεγάλο φιλόλογο Ρένο Αποστολίδη, τον
ακτιβιστή ομοφυλόφιλο Βαγγέλη Γιανέλλο, τον αναρχικό Γιάννη Ταμτάκο, τον
«συνήθη ύποπτο» αναρχικό Γιάννη Μπουκετσίδη, το στέλεχος του ΕΚΚΕ
Ανδρέα Μπίστη, τον αγωνιστή του ΔΣΕ Δημήτρη Κάιλα, και τον ηθοποιό και
συνδικαλιστή του ΣΕΗ Βάσο Ανδρονίδη. Η Εκκλησία προσπάθησε να εμποδίσει
την ταφή του Ρένου (Ελευθεροτυπία-18-3-’04) μέσα στο νεκροταφείο, τον
ήθελε όπως τον Καζαντζάκη και τον Σκαρίμπα, απόβλητο, το ίδιο
αποπειράθηκε και για τον Γερμανό αναρχικό Ρ. Πόλε που πέθανε στη χώρα
μας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η υπόθεση της Πηνελόπης Δέλτα που στην
τελευταία της επιθυμία που έγραψε ιδιόχειρα ζήτησε από τους δικούς της:
«ούτε παπά ούτε κηδεία παραχώστε με σε μια γωνιά του κήπου» (Αλ. Ζάννα
«Π. Δέλτα σελίδες ημερολογίου», « Καθημερινή», 7-4-2002). Η θέλησή της
δεν έγινε σεβαστή, αφού για τη θρησκευτική της ταφή φρόντισε ο φίλος της
ο αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος.
H Emma Goldman στην πολιτική κηδεία του αναρχικού πρίγκηπα Κροπότκιν.
Έχουν ασφαλώς πεθάνει
πολλοί σε πολέμους, θεομηνίες κλπ. χωρίς κάποιος παπάς να παπαγαλίσει
βιαστικά τα τετριμμένα της κηδείας.. Ίσως αυτούς να τους περιμένει η
Αιώνια Κόλαση, όπου θα συναντήσουν και τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄
Παλαιολόγο που πετάχτηκε αδιάβαστος νύχτα στον λάκκο, ως οπαδός της
Ένωσης των Εκκλησιών. Ο Σαίξπηρ όμως δεν φαίνεται να πιστεύει πως όποιος
πάει αλειτούργητος βρίσκεται στις φωτιές του Άδη. Στον «Άμλετ», ο παπάς
λέει στον Λαέρτη, αδελφό της τραγικής Οφηλίας που αυτοκτόνησε:
«..θα’ταν ασέβεια τα νεκρώσιμα αν διαβάζαμε», για να πάρει απάντηση:
«από την σάρκα της την όμορφη κι αμόλυντη γιούλια ας φυτρώσουν. Μάθε
βάρβαρε παπά πως άγγελος Υψίστου θα’ναι η αδερφή μου κι εσύ στο χώμα σου
θα ουρλιάζεις» (Μτφρ. Β. Ρώτα).
Πολιτική κηδεία επιφυλάσσεται από
σκληρόκαρδους παπάδες, ταμπουρωμένους πίσω από συνοδικές εγκυκλίους, στα
αβάπτιστα μωρά και στους παντρεμένους με πολιτικό γάμο. Ο καθηγητής Κ.
Μπέης («Ελευθεροτυπία», 8-3-2000) σε άρθρο του επικαλείται σχόλιο του κ.
Κ. Ι. Αγγελόπουλου στην «Καθημερινή» για να επικρίνει παπά που αρνείται
να κηδεύσει παιδάκι 9 μηνών, επειδή ήταν αβάπτιστο. Δεν είναι
μεμονωμένο περιστατικό. Ο ιερέας του χωριού Κάτω Μητρούσι, με διαταγή
του τα τότε δεσπότη Σερρών Μάξιμου, αρνήθηκε να ψάλλει την εξόδιο
ακολουθία, σε ηλικίας 3 μηνών
Σκηναί
βαθείας κατανύξεως και ειλικρινούς πένθους μεγάλων πολιτικών ανδρών εις
κηδείας θρησκευτικών ηγετών. Επάνω ο κ.πρόεδρος της Σ.Δ.
αβάπτιστο αγοράκι. Ο εκπρόσωπος τύπου της
Συνόδου, εξήγησε: «Ο ιερέας δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να ψάλει…θα
μπορούσε μόνο να βγάλει το πετραχήλι και να πει μια προσευχή…»
(«Ελευθεροτυπία», 28-7-2000). Αν αυτό θέλει ο Θεός για τα αθώα βρέφη,
τότε του ταιριάζουν τα λόγια του Όσκαρ Ουάϊλντ: «Δεν ξέρω αν υπάρχει
Θεός, αλλά θα ήταν καλύτερα για την υπόληψή του να μην υπήρχε».
Στη Δράμα, ο
μητροπολίτης Διονύσιος, το 1987, απαγόρευσε να ψαλεί νεκρώσιμη
ακολουθία στην κηδεία του Σταύρου Θεοφανίδη, επειδή είχε παντρευθεί με
πολιτικό γάμο. Αναγκαστική πολιτική κηδεία έγινε το 1996 στη Δράμα πάλι
και στην Σοφία Πιστικόζογλου για τον ίδιο λόγο. Ο ιερέας που υπακούοντας
στον δεσπότη, αρνήθηκε να ψάλλει την εξόδιο ακολουθία, ομολόγησε
κυνικότατα: «Η Μερκούρη, την οποία εκτιμώ, ετάφη δημοσία δαπάνη και
μάλιστα παρουσία Αρχιεπισκόπου. Εκεί υπήρχαν πολιτικές σκοπιμότητες». Το
ίδιο συνέβη και με τον Τρίτση. Αλλά η 
Εκκλησία
πάντα υπήρξε σκληρή με τους ταπεινούς και επιεικής με τους ισχυρούς.
Πάρτε ακόμη για παράδειγμα το εν μια νυκτί διαζύγιο του δικτάτορα
Παπαδόπουλου, τους ετερόδοξους γαλαζοαίματους νονούς στα ορθόδοξα
βαφτίσια του εγγονού του Κώστα Ντεγκρέτσια και τη θρησκευτική κηδεία της
Μ. Κάλλας η οποία μετά αποτεφρώθηκε. Ο φλύαρος παπάς αποκάλυψε πως δεν
έκανε του κεφαλιού του, αλλά ρώτησε και την Σύνοδο, από όπου τον
συμβούλευσαν να πράξει έτσι («Ελεύθερος Τύπος», 18-12-’96.).
Εκκλησία
πάντα υπήρξε σκληρή με τους ταπεινούς και επιεικής με τους ισχυρούς.
Πάρτε ακόμη για παράδειγμα το εν μια νυκτί διαζύγιο του δικτάτορα
Παπαδόπουλου, τους ετερόδοξους γαλαζοαίματους νονούς στα ορθόδοξα
βαφτίσια του εγγονού του Κώστα Ντεγκρέτσια και τη θρησκευτική κηδεία της
Μ. Κάλλας η οποία μετά αποτεφρώθηκε. Ο φλύαρος παπάς αποκάλυψε πως δεν
έκανε του κεφαλιού του, αλλά ρώτησε και την Σύνοδο, από όπου τον
συμβούλευσαν να πράξει έτσι («Ελεύθερος Τύπος», 18-12-’96.).
Αρχές Οκτώβρη του 2005,
ήρθε κι ώρα του Διονύσιου να διαβεί τον Αχέροντα. Κηδεύτηκε δημοσία
δαπάνη και η Νομαρχία κήρυξε τριήμερο πένθος. Αν υπάρχει Θεός, δεν θα
‘θελα να ήμουν ούτε ψύλλος στον κόρφο του δεσπότη. Η κηδεία δεν είναι
μυστήριο και επομένως ένας καλός παπάς μπορεί να προσευχηθεί για κάθε
πεθαμένο όταν του το ζητήσουν οι συγγενείς του. Κηδεύονται θρησκευτικά,
φονιάδες, μαστρωποί, έμποροι ναρκωτικών, βασανιστές, δικτάτορες,
παιδεραστές κληρικοί και δεν μπορεί να κηδευτεί μια γυναικούλα που έκανε
πολιτικό γάμο;
Όσοι πάντως σκέπτονται να αποτεφρωθούν
και άρα να κηδευτούν πολιτικά, ας εντρυφήσουν σε δυο απόψεις υψηλού
επιπέδου: Σε έρευνα της «Ελευθεροτυπίας» (10.11.92 ) απαντά ο μακαρίτης
σήμερα Ι. Χατζηφώτης του γραφείου Τύπου της Συνόδου: «Δεν φτάνει που θα
καιγόμαστε εις το πυρ το εξώτερον με τις αμαρτίες μας, ….να προσθέσουμε
άλλο ένα κάψιμο;». Ο τότε χωρεπίσκοπος Δωδώνης επίσης καθησυχάζει όσους
δεν θαφτούν λόγω ατυχήματος: «πιστεύω ότι από τη στιγμή που κάποιος
φαγωθεί…από καρχαρίες ή αποτεφρωθεί σε μια πυρκαγιά, δεν θα μείνει χωρίς
να αναστηθεί».
http://www.iospress.gr/mikro1997/mikro19971206.htm
Ενημέρωση:http://www.iospress.gr/mikro1997/mikro19971206.htm
Μαρία Δημητριάδη, τραγουδίστρια, αποτεφρώθηκε, 8.1.2009.
1.5.2009: Κηδεύεται πολιτικά ο εκδότης του «εναλλακτικού Τύπου» του περιθωρίου και συγγραφέας Λεωνίδας Χρηστάκης
1.11.2009: Στη λίστα αυτών που κηδεύτηκαν πολιτικά προστέθηκαν και οι Μιχάλης Παπαγιαννάκης και Έλλη Παππά.
Ο φιλόσοφος Kώστας Αξελός κηδεύεται πολιτικά στο Μονπαρνάς (11.2.2010)
13.5.2010: Πέθανε Αντώνης Καρκαγιάννης, παλιός αγωνιστής της Αριστεράς με διωγμούς, φυλακίσεις, εξορίες, δημοσιογράφος και εκδότης της “Καθημερινής”, στοχοποιημένος από την “Ορθόδοξη ομάδα δογματικής έρευνας” (ΟΟΔΕ) γιατί αποκάλεσε την αγία Ειρήνη την Αθηναία (τύφλωσε το γιό της) “κουμάσι”,
http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_11_22/03/2009_308612
(Η αναστήλωση των εικόνων και η ιστορική υποκρισία)
και κηδεύετηκε με αποτέφρωση χωρίς θρησκευτική τελετή.
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11424&subid=2&pubid=11970946
17-6-2010: Ο κόκκινος ταγματάρχη Κώστας Σειρηνίδης, πρώην επικεφαλής του τμήματος εξωτερικής πολιτικής του ΚΚΕ και αργότερα αναρχικός, ο οποίος φυλακίστηκε, βασανίστηκε και αποτάχτηκε όταν τον Νοέμβριο του ’73, μετά το Πολυτεχνείο, επικεφαλής τάγματος κατέλαβε έναν λόφο στην περιοχή της Τρίπολης ζητώντας την τιμωρία των πρωταιτίων της σφαγής των φοιτητών
Ενημέρωση 16. 10. 2010
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=361165&dt=16/10/2010
Πέθανε ο δημοφιλής σκηνοθέτης Γιάννης Δαλιανίδης, γνωστός άθεος
Η πολιτική κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα στις 15.00 στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
23.11.2010 Αιμίλιος Μεταξόπουλος, τ.πρύτανης Παντείου.
1.3.2011: Κηδεύτηκε πολιτικά στα 95 της η παλιά αγωνίστρια Μίνα Γιάννου, τ.βουλευτής και μέλος του Π.Γ. του ΚΚΕ
31.8.2011: Κηδεύεται σήμερα πολιτικα στο Α΄Νεκροταφείο ο τ.βουλευτής Λεωνίδας Κύρκος.
Μπέττυ Αμπατιέλλου (ΚΚΕ), 17.10.2011.
Κώστας Τζιαντζής (ΝΑΡ), 3.11.2011.
Γιάννης Μπανιάς τ.βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ (31.3.2012).
Αθηνόδωρος Προύσαλης, ηθοποιός (5.6.2012).
Λευτέρης Βογιατζής, σκηνοθέτης (2.5.2013).
Κίττυ Αρσένη, ηθοποιός-πήρε μέρος στην Αντίσταση κατά της Χούντας. (17.9.2013).
Ορέστης Κολοζώφ, τ.βουλευτής και μέλος Π.Γ. ΚΚΕ (10.2.2014).
Τάκης Τσίγκας, τ. μέλος Π.Γ. του ΚΚΕ (27.3.2014).
Μπάμπης Αγγουράκης ευρωβουλευτής και στέλεχος του ΚΚΕ (Κ.Ε.), 14.5.2014 στο Νεκροταφείο Καισαριανής.
18/08/14: Σήμερα η πολιτική κηδεία της ηρωϊκής αντάρτισσας, και πολιτικής κρατούμενης Κατίνας Σαπουντζή-Βασιληά.
30/12/2014: Πέθανε ο αναρχικός Βασίλης Καραπλής, που εξέδιδε τον «Αναρχικό». Η πολιτική του κηδεία θα γίνει στις 2.1.2015, στο νεκροταφείο Καισαριανής.
1.12.2015: Πέθανε ο ηθοποιός Μηνάς Χατζησάββας. Η πολιτική κηδεία του θα γίνει στις 3.12 στο Α΄Νεκροταφείο, η οικογένειά του ζήτησε να δοθεί αντί στεφάνων, οικονομική ενίσχυση σε οργανώσεις μεταναστών.
30.12.2015. Η πολιτική κηδεία του ξεχωριστού δάσκαλου της Φυσικής και συγγραφέα Ανδρέα Κασσέτα, στην αίθουσα πολιτικών κηδειών του Α΄ Νεκροταφείου Αθηνών.
8.6. 2016: Πολιτική κηδεία σε ηλικία 82 ετών, στο νεκροταφείο του Αγίου Βασιλείου στο Περιστέρι του Βαγγέλη Απολλωνάτου, μαχητή του αντιδικτατορικού αγώνα, συνδικαλιστή οικοδόμου.
1.8.2016 πολιτική κηδεία στο νεκροταφείο της Μεταμόρφωσης της Τζίας Γιοβάνη, 61 ετών, που έγραφε την κριτική κινηματογράφου και πολιτιστικά στον «Ριζοσπάστη» και είχε την επιμέλεια της εκπομπής «Κινηματογραφικές Σημειώσεις» στο webradio 902.gr.
19.9.2016 Πολιτική κηδεία του αγωνιστή κομμουνιστή Πέτρου Σωτήρη Πέτρουλα από το νεκροταφείο της Ν.Ερυθραίας.
19.9.2016: Πολιτική κηδεία του ιδρυτικού στελέχους του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κινήματος Ελλάδας (ΕΚΚΕ), Χρίστου Μπίστη
3.10.2016: Η πολιτική κηδεία της ηθοποιού Σοφίας Ρούμπου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
8.2.2017: Αποτέφρωση στη Βουλγαρία και πολιτική κηδεία σε στενό κύκλο, του δημοφιλούς συνθέτη και τραγουδιστή Λουκιανού Κηλαηδόνη.
15.8.2017: Σε ηλικία 72 ετών απεβίωσε η Αριστούλα Ελληνούδη, ηθοποιός, κριτικός θεάτρου και δημοσιογράφος της εφημερίδας Ριζοσπάστης, έπειτα από ολιγόμηνη μάχη με τον καρκίνο. Η πολιτική κηδεία της έγινε στις 17 Αυγούστου, στο νεκροταφείο Καισαριανής.
24.07.2018 Ο μουσικοσυνθέτης Μάνος Ελευθερίου κηδεύτηκε με πολιτική κηδεία στο Α΄Νεκροταφείο.Η Οικογένεια του Μάνου Ελευθερίου δήλωσε: «Σε μια χώρα που εν ριπή οφθαλμού μπορεί να καείς ζωντανός, απαγορεύεται να καείς νεκρός».
________________________
7. ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΙΣΧΥΕΙ ΑΠΟ ΤΟ 2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου