1.«Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα».
Ένα βιβλίο που μιλά για μια παιδική φιλία με φόντο το Ολοκαύτωμα
Και, ναι, εδώ ας θυμηθούμε τη φράση του Άγγλου εκδότη του παρόντος έργου Ντέιβιντ Φέικλινγκ: «Είναι ένα βιβλίο για την αθωότητα που βαδίζει στο σκοτάδι».
Αλλά ο Μπρούνο, αγόρι εννιάχρονο, γιος ανώτερου αξιωματικού των ναζί, είναι η αθωότητα που βαδίζει στο σκοτάδι. Βαδίζει χαμογελώντας με ορθάνοιχτα μάτια που κοιτούν με αγάπη και απλωμένα χέρια για μεγάλες, τρυφερές αγκαλιές. Περπατά ανύποπτος και ας λυσσομανούν όλα γύρω του. Μπρούνο ο αμνός. Η αγαθή καρδιά του αγοριού ήταν όμοια με του αμνού· λαμπερή και αθώα σαν του αμνού που μόλις απογαλακτίστηκε. Αθωράκιστη όμως. Ανυπεράσπιστη. Γι αυτό και βάδισε στην θυσία σαν τον Αμνό…
Η διαφορά είναι ότι ο Ιησούς γνώριζε. Ο Μπρούνο όχι.
Ο Μπρούνο ζούσε στο Βερολίνο· με ευμάρεια. Σε σπίτι αρχοντικό. Μες στην αγάπη. Τρυφερή η ωραία μητέρα του, χαριτωμένη, εκπληκτικός τύπος, θα έλεγα, η γιαγιά του, παλιά τραγουδίστρια η αδελφή του, Γκρέτελ το όνομά της, υπηρετικό προσωπικό. Γειτονιά όμορφη, σπίτι ζεστό που με τα χρόνια αποκτούσε ψυχή. Και οι φίλοι του. Και το σχολείο του. Καλά περνούσε. Έως ότου… Απόγευμα ήταν και ο Μπρούνο ότι είχε επιστρέψει από το σχολείο, όταν αντίκρισε έκπληκτος τη Μαρία, τη νεαρή οικιακή βοηθό, να βγάζει τα ρούχα του από την ντουλάπα του δωματίου του και να τα τακτοποιεί σε μπαούλα. «Μητέρα, γιατί;» ρώτησε με στενοχώρια και έκπληξη το αγόρι. «Η δουλειά του πατέρα. Ξέρεις πόσο σημαντική είναι, ε;»
Ήξερε το παιδί. Κόσμος πολύς μαζευόταν στο σπίτι τους, άντρες με στολές αστραφτερές, γυναίκες με γραφομηχανές και όσοι από αυτούς μιλούσαν έλεγαν μεταξύ τους πως ο πατέρας ήταν ένας εξαιρετικός άνθρωπος και ο Φύρης τον προόριζε για μεγάλα αξιώματα. Τώρα ο Φύρης (σημ.: Φύρερ, εννοείται ο Χίτλερ· αλλά η λέξη, γερμ. «Fuhrer», προερχόμενη από το ρήμα «fuhren» που σημαίνει καθοδηγώ, στην πραγματικότητα χαρακτηρίζει άτομο που έχει ύψιστη θέση σε μια κοινωνία, δηλαδή είναι ο ηγέτης, καθοδηγητής), ο Φύρης, λοιπόν, τον ξεσπιτώνει, τον στέλνει αλλού, έχει να κάνει κάτι πολύ σοβαρό για την πατρίδα εκεί όπου θα εγκατασταθούν.
ο Μπρούνο, αγόρι εννιάχρονο, γιος ανώτερου αξιωματικού των ναζί, είναι η αθωότητα που βαδίζει στο σκοτάδι. […] Περπατά ανύποπτος και ας λυσσομανούν όλα γύρω του. Μπρούνο ο αμνός.«Και το σχολείο;» ρώτησε με αγωνία ο Μπρούνο. «Και ο Καρλ; Ο Ντάνιελ; Ο Μάρτιν;»
«Θα χρειαστεί να αποχαιρετήσεις προς το παρόν τους φίλους σου» είπε η μητέρα, «αν και είμαι σίγουρη πως θα τους ξαναδείς κάποτε…»
«Να τους αποχαιρετήσω;» ρώτησε με έκπληξη. Από την ταραχή ψεύδιζε. «Θα κάνεις άλλους φίλους» είπε η μητέρα και με το χέρι της του έκανε νόημα να φύγει.
Το καινούριο τους σπίτι τον απέλπισε. Έρημο, σ’ ένα παντέρημο τοπίο, ψυχρό και δεσποτικό, απειλητικό σχεδόν, δίχως άλλες κατοικίες και φωνές παιδιών τριγύρω, δίχως δρόμους να περπατήσεις, χωρίς ζωντάνια. Του φάνηκε ότι έφτασαν στο τελευταίο μέρος του κόσμου. Στο πιο μοναχικό.
«Η άποψή μου είναι πως ήταν κακή ιδέα» ψιθύρισε δειλά ο Μπρούνο στη μητέρα.
«Δεν έχουμε την πολυτέλεια να έχουμε άποψη» απάντησε εκείνη, αλλά το παιδί δεν κατάλαβε πόσο τρομοκρατημένη ήταν.
«Πιστεύω πως το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να τα ξεχάσουμε όλα και να γυρίσουμε σπίτι μας…» επέμεινε το αγόρι. Και η απάντηση της μέχρι τότε τρυφερής και πρόσχαρης νέας γυναίκας: «Είμαστε εδώ, φτάσαμε, αυτό θα είναι το σπίτι μας για το προσεχές διάστημα… Το κατάλαβες;».
Ενόσω απομακρυνόταν, ο Μπρούνο προσπαθούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του.
«Αυτό δεν είναι σπίτι μου και ούτε πρόκειται ποτέ να γίνει» μουρμούρισε.
Και, ναι, σαν να ήταν μάντης το αγοράκι, σαν να διάβαζε μες στην καρδούλα του τα μελλούμενα, ναι, το σπίτι αυτό δεν έγινε ποτέ δικό του.
Εάν βεβαίως δεν σφάλλω, νομίζω ότι το μυθιστόρημα αυτό του Τζον Μπόιν ήταν το πρώτο για το Ολοκαύτωμα που γράφτηκε ποτέ για παιδιά και εφήβους και είναι αξιοσημείωτο ότι, παρά το οδυνηρό και αδιανόητο για ανήλικους –μα και για ενήλικες– θέμα του, το βιβλίο είναι κυρίως ένας αίνος στη φιλία και συγχρόνως καταγγελία κάθε μορφής ολοκληρωτισμού, βαρβαρότητας αλλά και συνένοχης εθελοτυφλίας. Η κτηνωδία του ναζισμού και η γενοκτονία των Εβραίων ξεδιπλώνονται μέσα από την ιστορία της πολύτιμης φιλίας δυο παιδιών. Η αθωότητά τους, τα ωραία τους όνειρα τα ταξιδεύουν σε ένα μέλλον γεμάτο προσδοκίες και φως. Το παρόν όμως είχε γι’ αυτά άλλα σχέδια.
Να εξηγήσουμε εν ολίγοις ότι ο Μπρούνο, ψάχνοντας για ίχνη ζωής στην «έρημη χώρα», αντίκρισε από ένα μισάνοιχτο παράθυρο της κάμαράς του μερικά πελώρια επίπεδα κτίρια, καλύβες χαμηλές και στο βάθος πανύψηλα φουγάρα. Γύρω μια αχανής, στέρφα έκταση η οποία περιβαλλόταν από συρματόπλεγμα ψηλό· στην κορυφή του συρματοπλέγματος κουβάρια από αγκαθωτό σύρμα. Στον ξερό και άνυδρο αύλειο χώρο πηγαινοέρχονταν πλήθη. «Μικρά αγόρια και μεγάλα αγόρια, πατεράδες και παππούδες. Ίσως και μερικοί θείοι. Ήταν κάθε είδους άνθρωποι». Μόλις λίγα μέτρα τους χώριζαν.
Η αδερφή του πάγωσε. Ρωτούσε. Αλλά ο Μπρούνο δεν είχε απαντήσεις.
Ήταν το πρώτο τους απόγευμα στο Ουστ-Βιτς (Άουσβιτς στην πραγματικότητα), με έναν ήλιο λαμπερό να ζεσταίνει και να φωτίζει τα αμέτρητα παιδιά με τις ριγέ πιτζάμες, τα περισσότερα από τα οποία δεν ήταν ακριβώς παιδιά, ήταν ενήλικες υποσιτισμένοι, ασθενικοί, αποσκελετωμένοι.
«Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι στις καλύβες;» είχε ρωτήσει ο Μπρούνο τον πατέρα.
«Αυτοί οι άνθρωποι… Να, δεν είναι καν άνθρωποι, Μπρούνο…» ακούστηκε ο εκλεκτός του Φύρερ.
Η τάση του για εξερευνήσεις, η παιδική περιέργεια και η επιθυμία του για καινούριες φιλίες, η φιλαλληλία του, οδήγησαν τον Μπρούνο σε μια σχέση βαθιά, μια επαφή υπέροχη πλην μυστική, με έναν συνομήλικό του αιχμάλωτο, τον Σμούελ, Εβραίο, ο οποίος είχε μεταφερθεί με την οικογένειά στο Άουσβιτς από ένα γκέτο της Πολωνίας. Και μέσω του Σμούελ οδηγήθηκε στην αλήθεια. Αλλά και στην τρομερή και ακούσια θυσία.
Το τέλος του βιβλίου είναι απροσδόκητο και είναι μια αληθινή τραγωδία. Για όλους.
Για τη μνήμη και μόνο ας σημειωθεί ότι μεταξύ των ετών 1940-45 εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς 1.000.000 Εβραίοι.
Το βιβλίο είναι κυρίως ένας αίνος στη φιλία και συγχρόνως καταγγελία κάθε μορφής ολοκληρωτισμού, βαρβαρότητας αλλά και συνένοχης εθελοτυφλίας.Το Αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα κυκλοφόρησε το πρώτον το 2006. Έκτοτε είχε μια εκπληκτική πορεία στην αγορά του βιβλίου, μα και στις καρδιές άνω των επτά εκατομμυρίων αναγνωστών, ενώ έχει μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη από τη MIRAMAX/Disney σε σενάριο και σκηνοθεσία του Mark Herman. Στην ελληνική αγορά κυκλοφόρησε ως Το αγόρι πίσω από το συρματόπλεγμα. Η εκρηκτική και συγκλονιστική ταινία κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο.
Δεν είναι στις προθέσεις μου να μιλήσω για το Ολοκαύτωμα, θέμα που απαιτεί πολύ χρόνο και ακόμη περισσότερο σεβασμό. Θα τονίσω όμως ότι μέσα από τη φαινομενικά απλή ιστορία μιας συγκινητικής φιλίας ξεγυμνώνεται η θηριωδία των ναζί που βύθισε σε πένθος και απόγνωση την ανθρωπότητα· και πως με το ίδιο ενδιαφέρον, τον ίδιο πόνο, την ίδια συμμετοχή μπορεί να διαβαστεί από νέους μα και από μεγαλύτερους.
Βεβαίως τα βιβλία του Τζον Μπόιν, ως δημιουργήματα αγάπης και στοχασμού, γνώσης, ταλέντου και σεβασμού, ξεπερνούν τα όρια της ηλικίας και απευθύνονται στους αναγνώστες που ζητούν την ομορφιά, τη γλύκα της συγκίνησης και την απόλαυση της τέχνης, που κάνουν τον άνθρωπο εύσπλαχνο και στερεό. Και ακόμη τον κρατούν σε εγρήγορση.
Η γράφουσα έχει ήδη παρουσιάσει όλα τα βιβλία του που μεταφράστηκαν –και κυκλοφόρησαν με εξαιρετική αποδοχή– στα ελληνικά, και αυτά είναι:Ο Νόα το έσκασε, Μπάρναμπι Μπρόκετ, Μείνε εκεί που είσαι και μετά φύγε, Το αγόρι στην κορυφή του βουνού, όλα από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Παρουσιάζοντας δε στο Diastixo το συναρπαστικό και γεμάτο ευγένεια και συγκίνηση Μείνε εκεί που είσαι και μετά φύγε, υπογράμμιζε:
«Γνωρίζω εκ των προτέρων πως θα πιάσω στα χέρια μου ένα βιβλίο εξαιρετικό, που εγκωμιάζει την ανθρωπιά και αναδεικνύει τα αισθήματα ως αναγκαίους σηματωρούς σε περιόδους τρικυμίας. Επίσης ξέρω πως θα εξαφθεί η φαντασία μου, θα καρδιοχτυπήσω, θα γλυκάνει ο κόσμος εντός μου, ενώ θα μου χαριστεί και η απόλαυση μιας αριστοτεχνικής γραφής».
Αυτός είναι ο Τζον Μπόιν· αυτά είναι και τα βιβλία του για μεγάλα παιδιά και για νέους. Αναζητήστε τα. Έχει, βέβαια, γράψει και μυθιστορήματα για ενήλικες. Ώρα να γνωρίσουμε κάποιο από αυτά.
Η καινούρια –εξαίρετη– εικονογράφηση του έργου από τον Όλιβερ Τζέφερς (Μπέλφαστ, Β. Ιρλανδία, 1977) συνταράζει τον αναγνώστη.
Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα
Τζον Μπόιν
Μετάφραση: Αριάδνη Αδαμαντία Μοσχονά
Εικονογράφηση: Όλιβερ Τζέφερς
Ψυχογιός
320 σελ.
ISBN 978-618-01-2220-6
Τιμή: €15,50
***************************
Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΕ ΤΑΙΝΙΑ Ο ΑΓΟΡΙ ΜΕ ΤΗΝ ΡΙΓΕ ΠΙΤΖΑΜΑ
Στον δεύτερο παγκόσμιο
κάπου στην Πολωνία
Δυο παιδιά ανέπτυξαν
μια μαγική φιλία
Όμως σε αυτόν τον πόλεμο
τους έλεγαν εχθρούς
Ο ένας με τους Εβραίους
κι ο άλλος με Γερμανούς
Ο Μπρούνο και ο Σμουέλ
οι καλύτεροι οι φίλοι
Τώρα στον παράδεισο
μαζί κάνουν παιχνίδι
Τα αθώα αυτά παιδιά
εφύγαν από εδώ
Πήγαν σε έναν κόσμο
Χωρίς εθνικισμό
Μια μέρα σαν οι άλλες
έγινε το κακό
Πιασμένοι χέρι-χέρι
Σαν να 'τανε γραφτό
Τα βάλανε στους φούρνους
τα δυο παιδιά μαζί
Χωρίς να καταλάβουνε
Την άρια φυλή
******************************
2. Το βιβλίο που αναφέρεται στα ιδρύματα ευγονικής (=ευθανασίας) των Ναζί, που βασάνισαν και εξόντωσαν αμέτρητο αριθμό ΑΜΕΑ και τσιγγάνους, ανάμεσα στους οποίους ένα μεγάλο μέρος ήταν παιδιά...
Robert Domes
Fog in August
The life story of Ernst Lossa
Original Title: Nebel im August
original edition
Recommended age group: 13 +
Paperback, 352 pages, 12.5 x 18.3 cm, 4.9 x 7.2 in.
ISBN: 978-3-570-30475-4
€ 7.95 [D] | € 8.20 [A] | CHF 11.50 * (* rec. retail price)
Publishing House: cbj Jugendbücher
original edition
Recommended age group: 13 +
Paperback, 352 pages, 12.5 x 18.3 cm, 4.9 x 7.2 in.
ISBN: 978-3-570-30475-4
€ 7.95 [D] | € 8.20 [A] | CHF 11.50 * (* rec. retail price)
Publishing House: cbj Jugendbücher
Date of publication:
February 27, 2008
This title is available.
This title is available.
 |
|
 |
|
Who determines the value of a life?
Summer 1933. While millions of Germans are paying homage to their new Fuehrer, things are going downhill for the Lossa family. They are Yenish and, as wandering traders, travel from one village to the next in southern Germany. But business is bad; vagrants are increasingly being harassed by the Nazis; and on top of it all, the mother is advanced in pregnancy and very ill. The authorities finally tear the family apart. For four-year-old Ernst Lossa, this is the beginning of a downhill slide. His mother dies and his father is taken to a concentration camp. Ernst is put into an orphanage where he is stigmatised as the "son of a gypsy" and grows up within the framework of a brutal pecking order. Ernst learns to lie and steal and creates a dream world of his own.
In 1940 Ernst is thrown out and put into a Nazi approved school. But the ten-year-old doesn't fit into the system here either. Although Ernst is a moderately good pupil, he is accused of being a lunatic. Now he is not only stamped as a "gypsy" but also as an "antisocial psychopath".
In 1942 Ernst is committed to a mental and nursing institute. Although he is neither handicapped nor mentally ill, he finds something among all the lunatics, paralytics, epileptics and nurses that he has long since missed: a family. Ernst discovers security, friendship and falls head over heels in love with one of his fellow patients.
It is not long, however, before the inquisitive lad discovers that there are strange things going on behind the façade of the mental institute. Patients get taken away, starve or die of an overdose of medicine. In summer 1944, when it begins to dawn on the Germans that the war has been lost, the nurses of death are given clear instructions: Ernst Lossa must be done away with.
With impressive intensity, journalist Robert Domes narrates the story from the boy's point of view.
- A true story
Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΕ ΤΑΙΝΙΑ
Ernst Lossa (1929-1944): ο τραγικός "πρωταγωνιστής" που "ζωντάνεψαν το βιβλίο και η ταινία."
Ομίχλη τον Αύγουστο
Summer 1933. While millions of Germans are paying homage to their new Fuehrer, things are going downhill for the Lossa family. They are Yenish and, as wandering traders, travel from one village to the next in southern Germany. But business is bad; vagrants are increasingly being harassed by the Nazis; and on top of it all, the mother is advanced in pregnancy and very ill. The authorities finally tear the family apart. For four-year-old Ernst Lossa, this is the beginning of a downhill slide. His mother dies and his father is taken to a concentration camp. Ernst is put into an orphanage where he is stigmatised as the "son of a gypsy" and grows up within the framework of a brutal pecking order. Ernst learns to lie and steal and creates a dream world of his own.
In 1940 Ernst is thrown out and put into a Nazi approved school. But the ten-year-old doesn't fit into the system here either. Although Ernst is a moderately good pupil, he is accused of being a lunatic. Now he is not only stamped as a "gypsy" but also as an "antisocial psychopath".
In 1942 Ernst is committed to a mental and nursing institute. Although he is neither handicapped nor mentally ill, he finds something among all the lunatics, paralytics, epileptics and nurses that he has long since missed: a family. Ernst discovers security, friendship and falls head over heels in love with one of his fellow patients.
It is not long, however, before the inquisitive lad discovers that there are strange things going on behind the façade of the mental institute. Patients get taken away, starve or die of an overdose of medicine. In summer 1944, when it begins to dawn on the Germans that the war has been lost, the nurses of death are given clear instructions: Ernst Lossa must be done away with.
With impressive intensity, journalist Robert Domes narrates the story from the boy's point of view.
- A true story
Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΕ ΤΑΙΝΙΑ
Ernst Lossa (1929-1944): ο τραγικός "πρωταγωνιστής" που "ζωντάνεψαν το βιβλίο και η ταινία."
Ernst Lossa – Wikipedia
Το αληθινό τέρας , που έστειλε στο θάνατο τον μικρό Ερνστ, διευθυντής της κλινικής εξόντωσης των μικρών παιδιών Kaufbeuren, Βαλεντίν Φαλτχάουσερ (1876-1961)
Valentin Faltlhauser – Wikipedia
Bezirkskrankenhaus Kaufbeuren – Wikipedia
Ομίχλη τον Αύγουστο
Κειτική : Κωνσταντίνος Καϊμάκης
Ο 13χρονος τσιγγάνος Έρνστ Λόσα βρίσκει καταφύγιο σε γερμανικό
νοσοκομειακό ίδρυμα που περιθάλπει είτε παιδιά άρρωστα είτε παιδιά που
έχουν χάσει τους δικούς τους στο πόλεμο. Γρήγορα όμως διαπιστώνει ότι
πίσω από τη βιτρίνα του ιδρύματος κρύβεται ένα θανάσιμο μυστικό.
Συγκινητικό και σκληρό το φιλμ αλλά και με επιτακτική την ανάγκη να βρει το κοινό του, καθώς η αλήθεια του επισκιάζει όλα τα υπόλοιπα επιμέρους χαρακτηριστικά του.
Το έργο του γερμανού Κάι Γουέσελ μιλάει για πολλά περισσότερα αντί μιας απλής ιστορίας θάρρους και επιβίωσης. Προσπερνώντας το απέραντα συγκινητικό θέμα της θανάτωσης των παιδιών – το οποίο πάντως ο σκηνοθέτης δεν χρησιμοποιεί για να προκαλέσει συναισθηματική φόρτιση στο θεατή- η «Ομίχλη» είναι μια ταινία γεμάτη σκηνοθετικές αρετές που παρακολουθείται με αμείωτο ενδιαφέρον και ένταση μέχρι το συγκλονιστικό φινάλε. Όλη η καλλιτεχνική διεύθυνση (άψογη η ανάπλαση της εποχής), το κατάλληλα επεξεργασμένο σεναριακό υλικό, οι ερμηνείες – ίσως ο Σεμπάστιαν Κόχ των «Οι ζωές των άλλων» και «Ο θεός αγαπά το χαβιάρι» να δίνει την καλύτερη ερμηνεία του εδώ και καιρό- και κυρίως η εμπεριστατωμένη κριτική ματιά πάνω στον ναζιστικό ευγονισμό (οι διάλογοι μεταξύ του γιατρού και της νοσοκόμας έχουν ίση βαρύτητα) οδηγούν σε ένα και μόνο συμπέρασμα.
Η μεγαλύτερη τραγωδία που κρύβεται πίσω από το πρόσωπο του κακού δεν είναι τόσο τα φρικαλέα εγκλήματα που διαπράττονται στο όνομα μιας ανώτερης ιδεολογίας αλλά η απήχηση αυτής της ιδεολογίας στα διαφορετικά κοινωνικά στρώματα.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ο εφιάλτης της ναζιστικής σκέψης και πρακτικής . Τα απίστευτα πειράματα που έκαναν οι ναζί επιστήμονες στους "υποδεέστερους φυλετικά", κατ΄αυτούς, ανθρώπους, που οδηγούσαν συνήθως στον θάνατό τους.
Συγκινητικό και σκληρό το φιλμ αλλά και με επιτακτική την ανάγκη να βρει το κοινό του, καθώς η αλήθεια του επισκιάζει όλα τα υπόλοιπα επιμέρους χαρακτηριστικά του.
Το έργο του γερμανού Κάι Γουέσελ μιλάει για πολλά περισσότερα αντί μιας απλής ιστορίας θάρρους και επιβίωσης. Προσπερνώντας το απέραντα συγκινητικό θέμα της θανάτωσης των παιδιών – το οποίο πάντως ο σκηνοθέτης δεν χρησιμοποιεί για να προκαλέσει συναισθηματική φόρτιση στο θεατή- η «Ομίχλη» είναι μια ταινία γεμάτη σκηνοθετικές αρετές που παρακολουθείται με αμείωτο ενδιαφέρον και ένταση μέχρι το συγκλονιστικό φινάλε. Όλη η καλλιτεχνική διεύθυνση (άψογη η ανάπλαση της εποχής), το κατάλληλα επεξεργασμένο σεναριακό υλικό, οι ερμηνείες – ίσως ο Σεμπάστιαν Κόχ των «Οι ζωές των άλλων» και «Ο θεός αγαπά το χαβιάρι» να δίνει την καλύτερη ερμηνεία του εδώ και καιρό- και κυρίως η εμπεριστατωμένη κριτική ματιά πάνω στον ναζιστικό ευγονισμό (οι διάλογοι μεταξύ του γιατρού και της νοσοκόμας έχουν ίση βαρύτητα) οδηγούν σε ένα και μόνο συμπέρασμα.
Η μεγαλύτερη τραγωδία που κρύβεται πίσω από το πρόσωπο του κακού δεν είναι τόσο τα φρικαλέα εγκλήματα που διαπράττονται στο όνομα μιας ανώτερης ιδεολογίας αλλά η απήχηση αυτής της ιδεολογίας στα διαφορετικά κοινωνικά στρώματα.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ο εφιάλτης της ναζιστικής σκέψης και πρακτικής . Τα απίστευτα πειράματα που έκαναν οι ναζί επιστήμονες στους "υποδεέστερους φυλετικά", κατ΄αυτούς, ανθρώπους, που οδηγούσαν συνήθως στον θάνατό τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου