Κουλουβάχατα

Από ήττα σε ήττα

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ

«Καινούργιες δημοσκοπήσεις δίνουν 90% του κόσμου να θέλει ρήξη με παραμονή στο ευρώ». Κάπως έτσι είναι, όπως το περιγράφει ο standup comedian Σίλας Σεραφείμ. Η κοινωνική πλειοψηφία αντιμετωπίζει τους εταίρους-πιστωτές ως εχθρική δύναμη, θέλει από την κυβέρνηση αντίσταση και ανυπακοή, αλλά δεν ρισκάρει το κεκτημένο του κοινού νομίσματος γιατί δεν γνωρίζει -και φοβάται- τον άλλο δρόμο.
Είναι αντιφατικό αλλά κατανοητό. Το ελληνικό πρόγραμμα απέτυχε παταγωδώς, την αποτυχία τη συνυπογράφουν το εγχώριο πολιτικό σύστημα και η τρόικα, επομένως οι “θεσμοί” δεν αποτελούν θετικό πρωταγωνιστή στην ιστορία, ούτε βέβαια τα κόμματα που διαχειρίστηκαν την κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζεται ακόμη ως κομμάτι της λύσης και όχι του προβλήματος, γιατί δοκιμάζεται για πρώτη φορά στην εξουσία και παρόλο που ο λαϊκισμός του τα τελευταία χρόνια αποτελεί μία από τις αιτίες για τις οποίες η χώρα μας είναι η μοναδική στην ευρωζώνη που βρίσκεται σε τόσο κακή κατάσταση.
Υπάρχει βαθιά κούραση, στα όρια της εξουθένωσης ή και πέρα από αυτά, υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης, δυπιστία, αδυναμία ανάλυσης της πραγματικότητας και όλες οι παρενέργειες μιας καταστροφικής πορείας που κρατάει περίπου πέντε χρόνια και χαρακτηρίστηκε από επαναλαμβανόμενα διαπραγματευτικά θρίλερ, ασυγκράτητη κινδυνολογία, μημονιακές και αντιμνημονιακές απάτες, αλλεπάλληλες ήττες. Τίποτα δεν έγινε σωστά και τίποτα δεν ήταν δίκαιο. Διχασμός, αλληλοσπαραγμός, ανορθολογισμός, μισαλλοδοξία, συνωμοσιολογία, δημαγωγία και άρνηση κάθε δομικής αλλαγής χαρακτήρισαν την προσπάθεια εξόδου από την ύφεση. Οι μέσα απέδειξαν όχι απλώς ανικανότητα αλλά την αιχμαλωσία τους στο κομματικό συμφέρον και προσωπική ιδιοτέλεια. Οι έξω απέδειξαν ότι ακόμη δεν έχουν καταλάβει πολλές από τις πτυχές του ελληνικού προβλήματος, ενώ στην ερώτηση “με ποιους είμαστε” έδωσαν μια πολύ σκληρή απάντηση, γιατί οπωσδήποτε δεν είναι με τους «κάτω».
Με αυτά και με εκείνα φτάσαμε εδώ. Να κινητοποιούνται οι φαρμακοποιοί εναντίον της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για την απελευθέρωση της αγοράς των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, αφού οι προηγούμενοι δεν έκαναν ούτε καν αυτή τη μικρούλα μεταρρύθμιση, ενώ προβάλλονταν -και ακόμη προβάλλονται- ως δυναμικοί μεταρρυθμιστές.
Οι πιστωτές έκριναν πως το δημοσιονομικό κενό πρέπει να κλείσει με υπερφορολόγηση και τελική κατεδάφιση του κράτους πρόνοιας, χωρίς καμία έγνοια δικαιότερης κατανομής των βαρών και με τη λιτότητα πολύ ισχυρότερη των διαρθρωτικών αλλαγών στο “μείγμα”. Ετσι, καταρρίφθηκε και ο μύθος κατά τον οποίο οι εταίροι μας ζητούσαν βασικά μεταρρυθμίσεις και όχι οριζόντιες περικοπές - τώρα ξέρουμε, επίσημα, ότι ζητούν μέχρι και την κατάργηση του επιδόματος θέρμανσης σε απόρους, ασφαλώς και του ΕΚΑΣ των χαμηλοσυνταξιούχων.
Το ότι η ελληνική πολιτική ηγεσία δεν μπορεί ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενο. Μιλάμε για την πιο υπερχρεωμένη χώρα της ευρωζώνης, τη μοναδική εκτός αγορών, την πλέον περιθωριοποιημένη, καθυστερημένη, αποτυχημένη και ρημαγμένη. Εκπληξη θα ήταν αν σε μια τέτοια χώρα υπήρχε ικανή και εμπνευσμένη διακυβέρνηση. Το ότι οι πρωταγωνιστές στο ευρωπαϊκό παιχνίδι κρίνουν ότι είναι τώρα η στιγμή να αυξηθεί η συμμετοχή των ασφαλισμένων στο φάρμακο, όχι, αυτό δεν ήταν αναμενόμενο. Και είναι το πιο σημαντικό. Γιατί αν δεν υπάρχει τίποτα να περιμένουμε από αυτούς, κάτι καλύτερο από τις πιο άγριες εκδοχές ενός ακατέργαστου νεοφιλελεύθερου δόγματος, τότε ο επίλογος του ελληνικού δράματος είναι θέμα λίγου χρόνου να γραφτεί.
26 διεθνούς φήμης οικονομολόγοι και ακαδημαϊκοί με επιστολή τους στους Financial Times ζήτησαν γρήγορη μετάβαση σε ένα θετικό αναπτυξιακό πρόγραμμα θέτοντας θέμα υπονόμευσης της δημοκρατίας και προειδοποιώντας για κινδύνους, σε περίπτωση ελληνικής κατάρρευσης, όχι μόνο για την ευρωπαϊκή οικονομία αλλά για το ευρωπαϊκό πολιτικό σχέδιο. Ούτε ο Στίγκλιτς, ούτε ο Πικετί, ούτε ο ντ Αλέμα -που υπογράφουν μαζί με άλλους- είναι ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί και να μην έχουν ιδέα για τις δραχμικές συνιστώσες και να μην ξέρουν πως το ενιαίο μιθολόγιο δεν εφαρμόστηκε ποτέ στις ΔΕΚΟ. Ισως δεν έχουν περάσει από τη Βουλιαγμένη να μετρήσουν τα πολυτελή σκάφη, ούτε έχουν βιώματα φοροδιαφυγής Αιγαίου. Ας πούμε ότι είναι ανίδεοι για το βάθος της ελληνικής ιδιοτυπίας, ακόμη και για τη σκοτεινιά του κοινωνικού πολιτισμού μας. Ερχονται, όμως, από τη σωστή μεριά και ξέρουν τα βασικά: Οτι η δημοκρατία έχει μεγαλύτερη σημασία από τη δημοσιονομική ισορροπία, ότι το ελληνικό λάθος έχει και ευρωπαϊκή υπογραφή, ότι, τελικά, η ευρωπαϊκή ιστορία της κρίσης δεν θα γράψει για τον Λαφαζάνη και τον Λαπαβίτσα, αλλά για την Μέρκελ, τον Σόιμπλε, τη Λαγκάρντ, τον Ντράγκι και τον Γιούνκερ.