ΟΙ ΠΩΛΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΣΑΜΠΟΥΚΑ

Η ιδεολογία του τσαμπουκά

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου

Πηγή: Η Καθημερινή, 3/5/2013

Κακόηχη λέξη ο «τσαμπουκάς». Προέρχεται από την τουρκική λέξη sabika, που σημαίνει αυτόν που έχει καταδικαστεί ξανά, τον υπότροπο, κοινώς τον αμετανόητο. Δεν ξέρω αν υπάρχει σε κάποια από τις μεγάλες γλώσσες του πολιτισμένου κόσμου το αντίστοιχο του δικού μας «τσαμπουκά». Κατά συνέπειαν δεν μπορώ να ξέρω αν έχει καταχωρισθεί ως έννοια κοινωνικής συμπεριφοράς, αν έχει ενταχθεί στο οπλοστάσιο των κοινωνιολόγων.

Και επειδή οι παρ’ ημίν κοινωνιολόγοι ως επί το πλείστον μελετούν την ιδιοπροσωπία μας με εννοιολογικά εργαλεία μεταφρασμένα, δεν έχω υπόψη μου κάποιο έργο το οποίο να έχει ανατάμει το φαινόμενο. Oχι ως ατομική στάση, αλλά ως κοινωνικά καταξιωμένο αγαθό, άμεσα συνυφασμένο με την αντίληψη μεγάλων ομάδων του πληθυσμού για την δημοκρατία. Κάποτε ελπίζω πως κάποιοι, αρμοδιότεροι εμού, θα μελετήσουν την ιστορία του «τσαμπουκά» στην ωραία μας χώρα. Θα περιγράψουν τον «τσαμπουκά» της ευμάρειας, την υπερήφανη φυλή των Καγέν ή τα δίτροχα που κυνηγούν γεροντάκια στο πεζοδρόμιο. Και θα εντοπίσουν τις αλλοιώσεις του «τσαμπουκά» στα χρόνια της ανέχειας, τις μούντζες, τα αυγά, την αντίσταση της τζάμπα μαγκιάς. Καθώς και τους συνδυασμούς των δύο: τους αγανακτισμένους με τα αυτοκίνητα δύο χιλιάδων κυβικών και τα δερμάτινα καθίσματα.

Eχει ο «τσαμπουκάς» ιδεολογικό πρόσημο; Είναι διαφορετικό να πας να κάψεις, ως χουλιγκάνος των Εξαρχείων, έναν αστυνομικό με μολότοφ και άλλο να χτυπάς με ρόπαλα τον πρώτο μαυριδερό που συνάντησες στον δρόμο σου; Μέχρι τώρα ο καυγάς γινόταν για το ιδεολογικό χρώμα της βίας, τις διαφορές ανάμεσα στην ακροδεξιά και την ακροαριστερή βία. Αν όμως βάλουμε στην θέση της λέξης «βία», η οποία μπορεί να μεταφρασθεί, την λέξη «τσαμπουκάς», τότε μπορούμε να μιλάμε για ιδεολογικές διαφορές;

Η δημοφιλία της Χρυσής Αυγής οφείλεται στο γεγονός ότι αναγόρευσε τον «τσαμπουκά» σε ιδεολογία. Είναι ο τσαμπουκάς του μπράβου της νύχτας, του λαϊκού παιδιού που δεν μασάει, ο τσαμπουκάς του νέου που φουσκώνει τους μυς του στο γυμναστήριο για να μην έχει να δώσει λογαριασμό σε κανέναν και για τίποτε. Αν προσθέσουμε και το τεκμήριο της ελληνικής γνησιότητας ανθρώπων που χρησιμοποιούν την τρίτη κλίση, αλλά ως «γνήσιοι» Eλληνες κακοποιούν την γλώσσα, την βάρβαρη αισθητική των ξυρισμένων κεφαλών και τις μαύρες στολές, η εικόνα ολοκληρώνεται. Πρόκειται για έναν τσαμπουκά ο οποίος φοράει ιδεολογική ενδυμασία για να μην κυκλοφορήσει εντελώς γυμνός στην αγορά. Eχει και ο τσαμπουκάς τις αναστολές του.

Αποφασίζοντας να μοιράσει «αρνί, αυγά, τσουρέκι και πατάτες» μόνον σε Eλληνες στην πλατεία Συντάγματος, η Χρυσή Αυγή θέλησε να κάνει «τσαμπουκά». Πολύ απλά και χωρίς πολλά πολλά. Και μπορεί να περίμενε την αντίδραση του κ. Καμίνη, όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι περίμενε τη στάση της αστυνομίας. Τις προάλλες, στον Πειραιά, η αστυνομία δεν είχε υπακούσει στην εντολή του δημάρχου κυρίου Μιχαλολιάκου να απαγορευθεί η διανομή τροφίμων μόνον σε Ελληνες. Και πώς προσδιορίζεται άραγε η «ελληνική γνησιότητα» που σου δίνει δικαίωμα να φας αρνί δωρεάν; Πόσες γενιές πίσω πρέπει να πας για να είσαι γνήσιος και από ποια γενιά και πέρα θεωρείσαι ύποπτος; Λεπτομέρειες. Σημασία έχει ο «τσαμπουκάς», ο κ. Κασιδιάρης που μπορεί να πει ότι «δεν έχουμε ανάγκη άδειας από τον δήμο» και ότι «έχουμε και χιλιάδες αυγά» – και να γελούν όλο νόημα οι τηλεοπτικοί συνομιλητές του.

Ο «λαθρολάγνος» κύριος Καμίνης έδωσε μια μάχη κατά της ιδεολογίας του «τσαμπουκά». Κι αν μη τι άλλο η επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον του ο βουλευτής Γ. Γερμενής, με παράπλευρο θύμα ένα 12χρονο κοριτσάκι, έδειξε την σοβαρότητα αυτής της μάχης.