ΤΟΥΡΚ ΧΑΒΑ ΜΕΓΚΑΛΟ ΤΣΑΜΠΟΥΚΑ

Νέα καταδίκη της Τουρκίας
για την απέλαση καθηγήτριας

Καταδικάζοντας την Τουρκία για παραβίαση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης, στην υπόθεση της Αμερικανίδας καθηγήτριας Νόρμα Ζαν Κοξ, το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναγνώρισε, εμμέσως πλην σαφώς, ότι απόψεις περί γενοκτονίας των Αρμενίων από την Τουρκία μπορούν, πλέον, να εκφράζονται ελεύθερα και εντός τους τουρκικού εδάφους αναφέρει η Ελευθεροτυπία (21/5/2010).

Στην καθηγήτρια, που γεννήθηκε το 1944 και ζει στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ και δίδασκε, την περίοδο 1983-1986, ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και στο Middle East Technical University, είχε επιβληθεί απέλαση και μόνιμη απαγόρευση εισόδου στην Τουρκία επειδή, κατά τη διάρκεια των ομιλιών της, είχε αναφερθεί σε γενοκτονία και σφαγιασμό των Αρμενίων από τους Τούρκους. Το Δικαστήριο, χθες, αποδέχθηκε ότι η απαγόρευση εισόδου της είχε στόχο να καταστείλει την άσκηση της ελευθερίας της έκφρασης και να φιμώσει τη διάδοση των ιδεών, τονίζοντας ότι οι απόψεις της, όπως διατυπώθηκαν, σχετίζονται με θέματα τα οποία εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο έντονων συζητήσεων, όχι μόνο στο εσωτερικό της Τουρκίας, αλλά και στη διεθνή σκηνή, με όλους τους εμπλεκόμενους να εκφράζουν αλληλοσυγκρουόμενες, μεταξύ τους, απόψεις. Υπογραμμίζεται μάλιστα ότι «το Δικαστήριο έχει επίγνωση του γεγονότος ότι οι απόψεις που εκφράστηκαν, σχετικά με τα θέματα αυτά, από τη μία πλευρά, μπορεί να προσβάλλουν κάποια στιγμή την άλλη», αλλά, όπως τονίζεται, μια δημοκρατική κοινωνία προϋποθέτει ότι έχει ανοχή και ανεκτικότητα απέναντι σε αμφιλεγόμενες εκφράσεις.

Επισημαίνεται παράλληλα ότι τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στο άρθρο 10 της Σύμβασης είναι «ανεξάρτητα από σύνορα» και δεν διαχωρίζονται μεταξύ υπηκόων και αλλοδαπών στην προστασία της ελευθερίας της έκφρασης, ενώ έχουν εφαρμογή όχι μόνο σε «πληροφορίες» ή «ιδέες» που γίνονται ευμενώς δεκτές ή θεωρούνται αβλαβείς ή αδιάφορες, αλλά και σε εκείνες που θίγουν, σκανδαλίζουν ή ενοχλούν. Τέτοιες είναι οι απαιτήσεις του πλουραλισμού, της ανοχής και της ευρύτητας πνεύματος, που πρέπει να χαρακτηρίζουν μια «δημοκρατική κοινωνία», καταλήγει η απόφαση.

Κι άλλη μία καταδίκη, για παραβίαση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης, εισέπραξε χθες η Τουρκία, γιατί αποφάσισε, προληπτικά, να απαγορεύσει την κυκλοφορία της εφημερίδας «Γιενί Εβρενσέλ» για ένα μήνα, επειδή, κατά την άποψη των αρχών, τα άρθρα που δημοσίευε ενέπιπταν στις διατάξεις του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα. Ο εκδότης της εφημερίδας, ωστόσο, προτού αποφασιστεί τελεσίδικα το κλείσιμο της εφημερίδας του, προχώρησε στην έκδοση μιας δεύτερης εφημερίδας, που κυκλοφορούσε στα περίπτερα μαζί με την πρώτη. Χθες το Δικαστήριο δεν αποδέχθηκε τις τουρκικές αιτιάσεις ότι η δεύτερη εφημερίδα ήταν... συνέχεια της πρώτης, καταδίκασε την Τουρκία και επιδίκασε στους αρχισυντάκτες της εφημερίδας το ποσόν των 9.000 ευρώ ως ηθική αποζημίωση.