Ο κόσμος της Τέχνης «λυγίζει» στο κυνήγι μαγισσών (και διαφορετικότητας) του Τραμπ
Γιώργης-Βύρων Δάβος*Mε την ανακοίνωση ότι το Μουσείο Τέχνης της Αμερικής (Art Museum of Americas) στην Ουάσιγκτον, ακύρωσε δύο εκθέσεις, με θέματα τη μαύρη και την queer τέχνη αντίστοιχα, οι χειρότεροι φόβοι του κόσμου της Τέχνης για τις συνέπειες που θα έχει στην καλλιτεχνική έκφραση και ελευθερία η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ έχουν αρχίσει να παίρνουν αποκρουστική μορφή και σιγά σιγά να γίνονται πραγματικότητα.
Ο φόβος των απηνών οριζόντιων κυρώσεων, της μείωσης των κονδυλίων και της απόλυσης του προσωπικού λόγω της υπεράσπισης των αρχών της διαφορετικότητας και της ελευθερίας στην Τέχνη έχει σκορπίσει ρίγη φόβου στα μεγαλύτερα ιδρύματα Τέχνης στη χώρα. Ιδίως μετά την έκδοση εκτελεστικού διατάγματος από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στα τέλη Ιανουαρίου -θυμίζοντας τους ναζιστικούς νόμους για την «παρηκμασμένη τέχνη» ή την εποχή της μακαρθκικής υστερίας- με το οποίο κηρύσσει παράνομη (sic!) οποιαδήποτε προβολή των «ριζοσπαστικών και σπάταλων» κατ’ αυτόν προγραμμάτων για τη διαφορετικότητα, ισότητα και την ένταξη. Οι ελπίδες των καλλιτεχνών ότι ο χώρος θα μπορούσε να ορθώσει το ανάστημά του στη «σχετική αυτονομία» του αναθεωρητισμού του Τραμπ και στην προσπάθειά του για ‘ομογενοποίηση’ κι ‘αναισθητοποίηση’ της τέχνης, αρχίζουν να διαψεύδονται με τον οικτρότερο τρόπο. Ιδίως εάν αναλογισθούμε πως το AMA, δεν ανήκει αυτό καθαυτό στο ομοσπονδιακό κράτος των ΗΠΑ ανήκει και διοικείται από τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (OAS).
Το Μουσείο στις αρχές Φεβρουαρίου είχε ανακοινώσει την ακύρωση της ομαδικής έκθεσης «Before the Americas», σε επιμέλεια της Τσέριλ Έντουαρντς, με θέμα το διατλαντικό δουλεμπόριο και την αφρικανική διασπορά, με το οποίο διαλέγονταν τα έργα παλιότερων μοντερνικών και σύγχρονων καλλιτεχνών με ρίζες αφροαμερικανικές, αφρολατινικές και από την Καραϊβική. Ο λόγος που επικαλέσθηκαν πηγές του Μουσείου, ανακοινώνοντας στην Έντουαρντς τη ματαίωση της έκθεσης, ήταν ότι η κυβέρνηση Τραμπ απέσυρε τη χρηματοδότηση. Το σκεπτικό που επικαλέσθηκε η αμερικανική κυβέρνηση για να ανακαλέσει τη χρηματοδότηση της έκθεσης, η οποία είχε προγραμματιστεί να ανοίξει στις 21 Μαρτίου, ύστερα από τέσσερα χρόνια οργάνωσης, ήταν ότι «η έκθεση και το πρόγραμμά αφορούσε την προβολή της διαφορετικότητας, της ισότητας και της ένταξη!».
Ανάμεσα στους καλλιτέχνες που θα συμμετείχαν στην έκθεση ήταν και ο Μάρτιν Πούργιερ, ο οποίος είχε αντιπροσωπεύσει τις ΗΠΑ στη Μπιενάλε της Βενετίας το 2019 -επί Τραμπ!- κι άλλα τρανταχτά ονόματα στον χώρο της Τέχνης. Όπως η Μεξικανο-αμερικανίδα γλύπτρια Ελίζαμπεθ Κάτλετ, η οποία στις 9 Μαρτίου εγκαινίασε μία περιοδεύουσα αναδρομική της έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης, η ζωγράφος Έιμι Σέραλντ, διάσημη για τη δημιουργία του επίσημου πορτρέτου της Μισέλ Ομπάμα, αλλά και ο Κουβανός μοντερνιστής ζωγράφος Βιλφρέντο Λαμ, που αναδρομική του θα φιλοξενήσει το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη τον ερχόμενο Νοέμβριο. Κοντολογίς, καλλιτέχνες πρώτης γραμμής, αναγνωρισμένοι διαχρονικά και σε όλον τον κόσμο.
Μπορεί η πολιτική τούτη για τη διαφορετικότητα να είχε ενισχυθεί ιδιαίτερα στη διάρκεια της θητείας του Τζο Μπάιντεν και να είχε επικυρωθεί και νομοθετικά το 2011 από τον Μπαράκ Ομπάμα, όμως οι ρίζες για το ανάθεμα από τον Τραμπ πηγαίνουν στη δεκαετία του ’60 μαζί με τους αγώνες για πολιτικά δικαιώματα των μαύρων από Ατλαντικού πλευρά, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο.
Στις 21 Μαρτίου επρόκειτο να εγκαινιασθεί άλλη μία έκθεση που ανακλήθηκε, με τίτλο «Nature’s Wild with Andil Gosine», του Καναδού καλλιτέχνη Άντιλ Γκόσιν που βασίζεται στο βιβλίο του, που εκδόθηκε το 2021 με τον τίτλο «Nature’s Wild: Love, Sex and Law in the Caribbean». Το θέμα της έκθεσης περιστρέφεται σε ζητήματα επικαιρικά και φλέγοντα στους καιρούς μας, όπως η οικολογία, η σεξουαλικότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η queer θεωρία και οι αποικιακοί νόμο στην Καραϊβική. Μεταξύ των έργων περιλαμβανόταν μία παράσταση με δώδεκα καλλιτέχνες, πολλοί από τους οποίους είναι LGBTQ+ και έγχρωμοι. Ο Γκοσίν, Καναδός καλλιτέχνης και επιμελητής που μεγάλωσε στο Τρινιντάντ, δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα Guardian ότι δεν του αιτιολογήθηκε με κάποιον σαφή λόγο η ακύρωση στο τηλεφώνημα της 5ης Φεβρουαρίου όταν του ανακοινώθηκε πως ματαιώνεται η έκθεσή του. Στις επανειλημμένες του κρούσεις για εξηγήσεις του γνωστοποιήθηκε πως ο λόγος οφειλόταν στον προϋπολογισμό, μολονότι ο ίδιος ο Γκοσίν είχε αναθέσει να κατασκευασθούν πολλά από τα έργα στις ΗΠΑ ώστε να μην κοστίσει η μεταφορά τους από τον Καναδά (κάτι που θα άρεσε στο America First πρόταγμα του Τραμπ) και είχε εξασφαλίσει χορηγίες.[...........................................................................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου