Θουκυδίδης: Αυτό το πορτρέτο που βρίσκεται στο Holkham Hall in Norfolk, UK. είναι η καλύτερη από τις έξι σωζόμενες εκδόσεις του
ίδιου χαμένου χάλκινου πρωτοτύπου και μεταφέρθηκε στη Βρετανία κατά τη
διάρκεια της περιόδου Grand Tour, το 1754.Η αρχική προτομή είναι ρωμαϊκό αντίγραφο (περίπου 100 μ.Χ.).Δωρήθηκε στο Μουσείο Fitzwilliam από τον κόμη του Λέστερ στις 25 Μαΐου 1878. Μεταφέρθηκε στο Μουσείο το 1884.Πηγή: Thucydides | Museum of Classical Archaeology Databases
Έκανε κρύο εκεί ψηλά στη Θράκη,
χουχούλιαζε τα χέρια στην πυροστιά,
πεισμωμένος απ’ τους δολερούς
που κατακάψαν τη ζωή του.
Είχε μάθει τα χούγια τους.
Δεν το 'βαλε κάτω.Άντεξε.
Η Σκαπτή Ύλη, απάγκιο και δύναμη·
χρέος να ιστορήσει την Αλήθεια,
να φτιάξει ένα σκοπό ζωής.
Φρουρός στις στοές με τις χρυσές φλέβες,
και τους επιδρομείς να κοντοζυγώνουν.
Σαν κύματα κάθε άνοιξη
Πίερες, Οδόμαντοι, Σάρτες,
με τη δίψα για χρυσάφι στο μάτι
σκάλιζαν το βουνό, ρήμαζαν τις στάνες
απειλούσαν να τους σφάξουν σαν τα τραγιά.
Πώς γλίτωσε το λεπίδι ούτε κι αυτός ήξερε,
χρόνια ολόκληρα να παραχώνει το χειρόγραφο στη γη
πάντα με την ελπίδα να το ξαναπιάσει το χειμώνα
απ’ τη σφαγή που τ’ άφησε
στη νέα σφαγή που θα ακολουθούσε.
Τριζοβολούσαν τα ξύλα,
κάτω απ’ το τρεμάμενο φως του λυχναριού,
με μάτια που έτσουζαν απ’ την καπνιά,
με δάχτυλα που έκαιγαν από χιονίστρες
Δεν ήταν πόλεμος αυτός έγραφε,
σκέτη αδερφοσφαγή
στράβωνε η κάμα
δεν έμπαινε στο θηκάρι
πλημμύριζε το γραφτό απ΄το αίμα
Έλληνες ξέσκιζαν Έλληνες χειρότερα από λύκους.
Έπρεπε να ζυγίσει πολλά
Να ιστορήσει περισσότερα
Να φτάσει τα αμέτρητα
Να εξηγήσει την «παγίδα» του
για την οποία δεν είχε ιδέα*,
την υπεροψία των Αθηναίων,
τη δίψα για χρυσάφι και εξουσία,
τη μέθη του ισχυρού
το τρέμουλο στα γόνατα των αδυνάμων,
το φόβο των φίλων μην τους πάρουν για εχθρούς,
τη διβουλία των συμμάχων πότε με τον ένα πότε με τον άλλο,
το μίσος των κομπλεξικών Σπαρτιατών
που έταζαν ελευθερία
κι ύστερα σκλάβωναν όποιον έβαζαν στο χέρι,
τα μεταλλεία της Σικελίας
όπου εχάθη ο ανθός της πόλης,
τα καμώματα του Νάρκισσου Αλκιβιάδη
που πουλήθηκε στους εχθρούς για ένα πείσμα,
τη σφαγή των αξιοπρεπέστατων Μηλίων
απλώς και μόνο επειδή πίστευαν
ότι μιλούσαν σε ανθρώπους οι αφελείς ...
« Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ξυνεγράψατο τὸν πόλεμον τοῦτον,
ἀρξάμενος εὐθὺς καθισταμένου καὶ ἐλπίσας μέγαν τε ἔσσεσθαι
καὶ ἀξιολογώτατον τῶν πρότερον·
τεκμαιρόμενος τὴν ἀκμὴν τῶν παρασκευῶν.
ξυγγραφεὺς ἐγενόμην διὰ τὴν ἐμαυτοῦ ἐξορίαν,
ὀρῶν ἀμφοτέρων τὰς πράξεις»** ,
αυτές οι λίγες γραμμές για το ξεκίνημα.
Ύστερα πλάκωσε η θύελλα
τους πήρε και τους σήκωσε όλους
χωρίς επιστροφή.
Φυσομανούσε αδιάκοπα ο Βοριάς.
Τα πόδια πρησμένα απ’ τις κακουχίες,
αμέτρητα ταξίδια
ανάμεσα
σε κόκαλα λευκασμένα στα πεδία των μαχών ,
και στάχτες που άχνιζαν ακομα
στην Πλάταια, τη Μαντίνεια ,
Δεν ήταν Σωκράτης αυτός
να τον μισούν απ’ το θαυμασμό
να τριγυρνά ξυπόλυτος στο χιόνι
σα να μη συμβαίνει τίποτε
Άνθρωπος ήτανε με πονεμένους αρμούς,
ένας γραφιάς .
Φυσικά , πλήρωσε ακριβά την Αμφίπολη.
Το ΄ξερε πως σε κάποιον έπρεπε να τα φορτώσουν
όμως δεν έφταιγε για το χαμό της·
δεν είχε φτερά να πετάξει από τη Θάσο,
να τη σώσει απ’ τους προδότες
που την παράδωσαν σφαχτάρι στον πονηρό Βρασίδα.
Είπαν πως κιότεψε.
Πως το ΄σκασε , αντί να δώσει λόγο.
Τι ήθελαν; Να γυρίσει ικέτης στην Αγορά,
να κλαφτεί γονατιστός για τον κακό του τον καιρό
για το δαίμονα που τον εγκατέλειψε;
Μπροστά σε ανθρωπάκια που δίψαγαν για την ξεφτίλα του
πιο πολύ από το αίμα του;
Αστείες δικαιολογίες...
Αποτραβήχτηκε στη σιωπή,
αμέτρητες μέρες και νύχτες
με τον πυρετό να τον στέλνει
στην πόρτα της τρέλας
στο στόμα πάντα η πίκρα της αγνωμοσύνης
Λίγο έλειψε να πουν γι΄αυτόν σαν τον Αίαντα:
«θολερῷ κεῖται χειμῶνι νοσήσας»***
πώς άντεξε μακριά απ’ τον αγαπημένο τόπο,
στα παγωμένα χώματα του Παγγαίου, ασύλληπτο!
Όμως αυτός αγύριστο κεφάλι, καλύτερα με τις αρκούδες,
παρά σε πόλη ξερή , άνυδρη από αγάπη.
Κλειναί Αθήναι, η πόλη της Παλλάδας ,ας γελάσω,
σκύλα λυσσασμένη ήτανε, όχι μάνα,
με τα χέρια της έβγαλε τα μάτια της,
μ΄αυτά ξεπάστρεψε τα καλύτερα παιδιά της
τα άφησε να χαθούν χωρίς σπονδές
λίγο μελόκρασο και γάλα για τους αποθαμένους .
Σιγά που θα τον πείραζε αυτόν
ο θάνατος σε ξένη γη
το είχε ξεκαθαρίσει άλλωστε:
" ἀνδρῶν γὰρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος, καὶ οὐ
στηλῶν μόνον ἐν τῇ οἰκείᾳ σημαίνει ἐπιγραφή, ἀλλὰ καὶ ἐν
τῇ μὴ προσηκούσῃ ἄγραφος μνήμη παρ’ ἑκάστῳ τῆς γνώμης
μᾶλλον ἢ τοῦ ἔργου ἐνδιαιτᾶται"****.
Βαρύ το έργο του και ας μην είχε γαίαν ελαφράν
στο τσακ τη γλίτωσε από την τρομερή αρρώστια
που φύρανε την πόλη
ούτε τα όρνια έτρωγαν τις σάρκες των νεκρών
για να πάει άδοξα από χέρι αδελφικό
ίσως να παραχώθηκε όπως όπως σ΄ένα λάκκο στο σωρό *****
με το λεπίδι του κομπλεξικού «πατριώτη»
ακόμα καρφωμένο στα πλάχνα
και στη λαβή η επιγραφή «για τον προδότη».******
« Μ΄αρέσει αυτό το τέλος«, είπε ο Ποιητής, «έχει μυστήριο , έχει σασπένς
Έτσι δεν τρώει ανέκαθεν η Ελλάδα τ΄άξια παιδιά της;».
-----------
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
**Η παγίδα του Θουκυδίδη
***«νῦν γὰρ ὁ δεινὸς μέγας ὠμοκρατὴς
Αἴας θολερῷ κεῖται χειμῶνι νοσήσας./Γιατί τώρα, ο δεινός, ο μεγάλος, ο ακατάβλητος
ο Αίας, χτυπημένος σωριάστηκε από μια καταιγίδα που θολώνει τον νου του( Σοφοκλής , Αίας στ. 205-206. Μετάφραση Δημήτρης Μαρωνίτης).
****Θουκυδίδου Ιστορία [2.43.3] «Διότι των επιφανών ανδρών τάφος είναι όλη η γη, και δεν διαμνημονεύονται αυτοί μόνον εις την ιδικήν των πατρίδα δι' επιτυμβίων στηλών και επιγραφών, αλλά και εις την ξένην διατηρείται άγραφος η μνήμη των, χαραγμένη εις το πνεύμα εκάστου μάλλον παρά εις υλικά μνημεία».[Μετάφραση Έλλη Λαμπρίδη]
*****«Ο Θουκυδίδης επέστρεψε στην Αθήνα μετά το τέλος του
πολέμου, στις αρχές του 403 π.Χ. Η ημερομηνία θανάτου του παραμένει
άγνωστη· το μόνο βέβαιο είναι ότι πέθανε μετά το 404 π.Χ.»
Πηγή:Α. Ρεγκάκου (με τη συνεργασία του Ν. Μήλτσιου) , Θουκυδίδης, www.greek-language.gr.
******Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Θουκυδίδης δολοφονήθηκε κατά την επιστροφή του στην Αθήνα, όταν του δόθηκε χάρη μετά το τέλος του πολέμου.
Άλλοι συγγραφείς λένε ότι πέθανε ειρηνικά εκτός Αθηνών και τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Αθήνα, για να ταφούν στον οικογενειακό τάφο του Κίμωνα στην Κοίλη Οδό.Δείτε:
Κοίλη Ιπποθοωντίδας
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
Εικαστική παρέμβαση: Χριστίνα Σκανδάλη
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου