Ιταλία: η Μελόνι ψηφίζει σκληρούς νόμους που ποινικοποιούν τα πάντα

 

Ευρώπη

Μια κατά μέτωπο επίθεση στο Σύνταγμα

Απρ 20, 2025 

—

Τόνια Τσίτσοβιτς

 epohi.gr

Φωτογραφία: cclaps

Τον τελευταίο καιρό, η κυβέρνηση Μελόνι κλιμακώνει τις επιθέσεις της κατά του κράτους δικαίου, διαμορφώνοντας ένα πλαίσιο το οποίο νομικοί, κόμματα, συνδικάτα και οργανώσεις των πολιτών αποκαλούν «γραφειοκρατικό πραξικόπημα» που οδηγεί τη χώρα στη διολίσθηση προς ένα αστυνομικό κράτος. Δεν αρκεί στην αντιδραστική δράκα που κυβερνά η άφιξη προσφύγων με χειροπέδες στην Αλβανία, ούτε η καταστολή κάθε διαμαρτυρίας, ούτε η διάλυση εργατικών κατακτήσεων, υγείας και παιδείας, αλλά θέλει να θεσμοθετήσει το αστυνομικό αυτό κράτος, ούτως ώστε με λυμένα χέρια να προχωρήσει το αυταρχικό της έργο.

Στις 4 Απριλίου, η κυβέρνηση αντικατέστησε το νομοσχέδιο για την ασφάλεια, που συζητιόταν εδώ και έναν χρόνο σχεδόν στη Βουλή και στη Γερουσία, με ένα νομοθετικό διάταγμα, το οποίο δεν διαθέτει την αναγκαία κατεπείγουσα ιδιότητα προκειμένου να δικαιολογεί νομοθετικές τροποποιήσεις ποινικής φύσης. Ο γερουσιαστής της Συμμαχίας Πράσινων-Ιταλικής Αριστεράς Πέπε Ντε Κριστόφαρο δηλώνει ότι «πρόκειται για ένα γεγονός χωρίς προηγούμενο από τυπική άποψη», «διότι το διάταγμα προσπερνά μια συζήτηση μηνών, ενώ αποφεύγει την ευρεία αντιπαράθεση στο κοινοβούλιο, το οποίο νομιμοποιείται δημοκρατικά να ψηφίζει νομοσχέδια με ποινικές διατάξεις».

Το νέο κείμενο της εκτελεστικής εξουσίας υποχρεώνει το κοινοβούλιο σε μια βιαστική αντιμετώπιση του θέματος, καθώς θα έχει μια διορία 60 ημερών για να μετατρέψει το διάταγμα σε νόμο. Η αρχική μορφή καταστολής της διαφωνίας και περιορισμού της ελευθερίας έκφρασης παραμένει.

Το διάταγμα που ψήφισε το υπουργικό συμβούλιο στις 4 Απριλίου 2025 εισάγει νέα αδικήματα, επιδεινώνει τις συνθήκες των κρατουμένων και προβλέπει μεγαλύτερη προστασία για τις αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις. Παρά τις τροποποιήσεις που ζήτησε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα, το διάταγμα είναι ένα αντίγραφο του νομοσχεδίου που συζητήθηκε μέχρι πρόσφατα στο κοινοβούλιο.

Οι ποινικολόγοι της Εθνικής Ένωσης Δικαστών, σε σχέση με τη σκανδαλώδη αυτή συμπεριφορά της κυβέρνησης, δηλώνουν: «Δεν μπορούμε να μην καταγγείλουμε για άλλη μια φορά την κατάχρηση του κατεπείγοντος των διαταγμάτων με ποινικό θέμα. Αυτός ο τρόπος νομοθετικής παρέμβασης αποδεικνύεται ακόμη περισσότερο ανάρμοστος, από τη στιγμή που υιοθετείται ελλείψει κάθε μορφής αναγκαιότητας του κατεπείγοντος που να μπορεί να δικαιολογεί μια παρόμοια πρωτοβουλία, αλλά και επειδή χρησιμοποιείται αναφορικά με μια σειρά διατάξεων, που έχουν ήδη υποστεί από πολλές πλευρές αυστηρή κριτική, ενώ πραγματοποιείται μια ευρεία συζήτηση σε βάθος στη Γερουσία».

Απαλείφεται η υποχρέωση των πανεπιστημίων και της δημόσιας διοίκησης να παρέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες στις μυστικές υπηρεσίες, έπειτα από απαίτηση του προέδρου της Δημοκρατίας. Η συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες, όμως, παραμένει εθελοντική και ρυθμίζεται από τους κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων. Οι μυστικοί πράκτορες θα μπορούν σε κάθε περίπτωση να δρουν υπό κάλυψη μέσα στα πανεπιστήμια.

Καταστολή της διαφωνίας

Η παρεμπόδιση κυκλοφορίας και το κλείσιμο δρόμων εκ μέρους των διαδηλωτών με το σώμα τους μετατρέπεται σε ποινικό αδίκημα, με ποινές από 6 μήνες έως 2 χρόνια, εκτός από την καταβολή προστίμου έως 300 ευρώ. Αυστηρότερες καταδίκες προβλέπονται για όποιον θεωρηθεί ένοχος ζημιών κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων σε δημόσιους ή υπαίθριους χώρους.

Εισάγεται μια επιβαρυντική συνθήκη των εγκλημάτων βίας ή απειλής και αντίστασης κατά της αρχής. Ιδιαίτερα επιβαρυντική θεωρείται η περίπτωση κατά την οποία η πράξη βίας πραγματοποιείται προκειμένου να εμποδιστεί η υλοποίηση υποδομών «ενέργειας, υπηρεσιών μεταφορών, τηλεπικοινωνιών ή άλλων δημοσίων υπηρεσιών». Η προσβολή των θεσμών συνεπάγεται φυλάκιση από 6 μήνες έως ένα χρόνο και πρόστιμο από 1.000 έως 3.000 ευρώ, ενώ εισάγεται και το νέο αδίκημα της «αυθαίρετης κατάληψης ακινήτου», που προβλέπει έως 7 χρόνια φυλακή και αυτεπάγγελτη δίωξη.

Αυστηροποίηση νόμων

Για τους κρατουμένους, που βρίσκονται σε κατάσταση τεράστιου συνωστισμού και σε άθλιες συνθήκες που αυξάνουν τις αυτοκτονίες, εισάγεται στον ποινικό κώδικα το αδίκημα της «εξέγερσης στο εσωτερικό των φυλακών». Οι κρατούμενοι που αντιστέκονται, «ακόμη και παθητικά», στην εκτέλεση των εντολών που έχουν σκοπό τη «διατήρηση της τάξης και της ασφάλειας», δεν έχουν πειθαρχικές, αλλά ποινικές ευθύνες. Η βασική ποινή είναι από 2 έως 8 χρόνια φυλακή, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αυξηθεί.

Στα κέντρα παραμονής και επαναπατρισμού η συμμετοχή σε εξέγερση τιμωρείται με φυλάκιση από 1 έως 5 χρόνια, που μπορεί να γίνουν 6 για όποιον προωθεί ή οργανώνει την εξέγερση.

Μητέρες στη φυλακή

Δεν προβλέπεται υποχώρηση στην αναγκαστική κράτηση των εγκύων ή μητέρων με παιδιά μικρότερα του ενός έτους, που θα εκτίσουν την ποινή τους σε ιδρύματα για μητέρες κρατούμενες μαζί με τα παιδιά τους (Icam).

Προστασία για αστυνομικούς και στρατιωτικούς

Εισάγεται το νέο αδίκημα των σωματικών βλαβών κατά αστυνομικού ή οργάνου της δικαστικής αστυνομίας κατά τη διάρκεια άσκησης των καθηκόντων του, με ποινές έως 5 χρόνια σε περίπτωση απλής βλάβης, ενώ, σε περίπτωση σοβαρής βλάβης η ποινή κυμαίνεται από 8 έως 16 χρόνια.

Η κυβέρνηση σκοπεύει να χορηγήσει πάνω από 23 εκατομμύρια ευρώ για να εφοδιάσει τις αστυνομικές δυνάμεις με συσκευές βιντεοπαρακολούθησης (bodycam) για να καταγράφουν τη «διατήρηση της δημόσιας τάξης». Η κυβέρνηση χορηγεί, επίσης, οικονομικές παροχές στα όργανα της τάξης για δικαστικά έξοδα και προβλέπει τη δυνατότητα κατοχής όπλου και εκτός υπηρεσίας για αστυνομικά όργανα και δικαστικούς.

Κάνναβη εκτός νόμου

Στον τομέα της νόμιμης κάνναβης, η κυβέρνηση αποφάσισε να την καταργήσει, απαγορεύοντας την εισαγωγή, την επεξεργασία, τη διανομή, το εμπόριο, τη μεταφορά και την αποστολή κάνναβης σε οποιαδήποτε μορφή.  

Παρά τις διαμαρτυρίες σε πολλές ιταλικές πόλεις, που συνοδεύτηκαν, βέβαια, από μπόλικο ξύλο από πλευράς αστυνομίας, η κυβέρνηση προχωρά ακάθεκτη προς την υλοποίηση του στόχου της, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών υπόσχονται ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα μέχρις εσχάτων. «Αυτή η κυβέρνηση κωφεύει απέναντι στις φωνές της κοινωνίας των πολιτών και των δικαιωμάτων», σημειώνει η Διεθνής Αμνηστία. «Είναι μια ταξική δικαιοσύνη, ενάντια στους απλούς πολίτες», δηλώνει ο Μαουρίτσιο Ατσέρμπο από την Κομμουνιστική Επανίδρυση, ενώ ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος στη Γερουσία, Φραντσέσκο Μπότσια, μιλάει για «ποινικό λαϊκισμό».

Η δημοκρατική Ιταλία δεν θα δεχτεί εύκολα μια παρόμοια κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος. Οι φωνές των διαδηλωτών ενώνονται με τις φωνές των δικαστών που ζητούν «να εφαρμοστούν όλες οι διορθωτικές κινήσεις για να αποφευχθούν οι κίνδυνοι ενός συμβολικού ποινικού δικαίου» και με τις φωνές των ποινικολόγων δικηγόρων και των ακαδημαϊκών που αναφέρονται σε «σοβαρά προβλήματα μεθόδου και ουσίας».

Στο Μιλάνο εμφανίστηκε ήδη η πρώτη προσφυγή στο Διάταγμα Ασφαλείας. Την 26η Μαΐου πιθανό να φανεί η πρώτη συνταγματική ρωγμή στο Διάταγμα, όταν η δικαστής Σίμι Ντε Μπούρτζις θα απαντήσει στο αίτημα παραπομπής στο Συνταγματικό Δικαστήριο που υπέβαλαν οι συνήγοροι ενός νέου κατά τη διάρκεια της αυτόφωρης διαδικασίας, έπειτα από τη σύλληψή του επειδή δεν σταμάτησε σε έλεγχο και επειδή στη συνέχεια είχε μια λογομαχία με τους αστυνομικούς.

Την 25η Απριλίου, στις μεγάλες διαδηλώσεις για το τέλος του φασισμού, μαζί με τα συνθήματα για ειρήνη, θα ηχήσουν και συνθήματα κατά του αστυνομικού κράτους και του εκφασισμού των θεσμών που προσπαθεί με επιμονή να επιβάλλει η κυβέρνηση Μελόνι, με άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να τη συναγωνίζονται, δυστυχώς, σε αυτές της τις επιδιώξεις.