Αντι-Τραμπ μέτωπο / Κάτι αρχίζει να κινείται
Υπάρχει ένα ουσιαστικό ρεύμα αφύπνισης και αντίστασης που αναδύεται αυτή τη στιγμή στην Αμερική ενάντια στο πολιτικό και επικοινωνιακό μονοπώλιο του Τραμπ
Κάτι αρχίζει να κινείται στο αντι-Τραμπ μέτωπο στην Αμερική τελευταία. Ενώ οι περισσότεροι παρακολουθούν αμήχανοι το «μπιζάρ» πολιτικοεπικοινωνιακό σόου του μεγιστάνα Προέδρου με το δασμολογικό βάλε-βγάλε, κινητικότητα καταγράφεται στη λαϊκή βάση. Για πρώτη φορά μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο η οργανωμένη αντίδραση στις πολιτικές του αρχίζει να γίνεται ορατή - και αισθητή. Ο «μήνας του μέλιτος» της δεύτερης θητείας του Τραμπ φαίνεται να πλησιάζει στο τέλος του, όπως έγραψε χαρακτηριστικά το Politico.
Τα γεγονότα το επιβεβαιώνουν. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι -εκατομμύρια σύμφωνα με άλλες πηγές- συμμετείχαν σε δυναμικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις το προπερασμένο Σάββατο σε όλη την Αμερική εκφράζοντας τη δυσφορία τους για το δίδυμο Τραμπ-Μασκ. Κινητοποιήσεις έγιναν και στις πενήντα πολιτείες αλλά και εκτός συνόρων, στο Λονδίνο και στο Παρίσι, από Αμερικανούς πολίτες. Επίσης, στη Γερμανία, στην Πορτογαλία και στον Καναδά. Τα συλλαλητήρια διοργανώθηκαν από έναν συνασπισμό οργανώσεων βάσης και ήταν η πρώτη συντονισμένη αντίδραση-απάντηση σ’ αυτό που το κίνημα αποκαλεί «εχθρική κατάληψη» της εξουσίας και «επίθεση» ενάντια στα δικαιώματα και στις ελευθερίες των πολιτών.
Το κίνημα συσπειρώνεται υπό το σύνθημα «Hands off!» («Κάτω τα χέρια!»). Πάνω από 1.400 διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε πολιτειακά καπιτώλια, έξω από ομοσπονδιακά κτήρια, γραφεία μελών του Κογκρέσου, την έδρα της υπηρεσίας κοινωνικής ασφάλισης, σε πάρκα, έξω από δημαρχεία. «Οπουδήποτε μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι θα μας ακούσουν», όπως είπαν οι διοργανωτές. Οι διαδηλωτές ζήτησαν να μπει «τέλος στην αρπαγή της εξουσίας από τους δισεκατομμυριούχους». «Είτε πρόκειται για επιθέσεις ενάντια στη Δημοκρατία μας, είτε για περικοπές θέσεων εργασίας, είτε για την παραβίαση της ιδιωτικής ζωής ή τη στοχοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών, αυτή είναι η στιγμή μας. Βάζουμε στόχο να οργανώσουμε ένα μαζικό και ορατό μέτωπο ενάντια σ’ αυτή την κρίση» έγραφαν τα φυλλάδια που μοιράστηκαν στις διαδηλώσεις.
Σχεδόν 600.000 πολίτες είχαν εγγραφεί στις λίστες του κινήματος ως το προπερασμένο σαββατοκύριακο σύμφωνα με την Indivisible, μία από τις οργανώσεις που ηγούνται του κινήματος Hands Off! σε συνεργασία με τον πανεθνικό συνασπισμό, ο οποίος περιλαμβάνει οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων, βετεράνους του στρατού, ομάδες για τα δικαιώματα των γυναικών, εργατικά συνδικάτα και υποστηρικτές της LGBTQ+ κοινότητας. Τρία είναι τα βασικά αιτήματα: «Να σταματήσουν η εξαγορά της εξουσίας από τους δισεκατομμυριούχους και η αχαλίνωτη διαφθορά της κυβέρνησης Τραμπ, να σταματήσει η περικοπή των ομοσπονδιακών κονδυλίων για το Medicaid, την κοινωνική ασφάλιση και άλλα προγράμματα στα οποία στηρίζονται οι εργαζόμενοι και να δοθεί τέλος στη στοχοποίηση των μεταναστών, των τρανς ατόμων και των άλλων κοινοτήτων».
Απαιτούνται «θυσίες»…
Οι διαδηλωτές έφτασαν στην Ουάσιγκτον ταξιδεύοντας απ’ όλη τη χώρα. Ήταν μια πρώτη επίδειξη δύναμης -και μάλιστα στην πρωτεύουσα- του «αναδυόμενου» αντι-Τραμπ μετώπου καθώς εντείνονται η απογοήτευση και η ανησυχία για το μέλλον της αμερικανικής Δημοκρατίας. Τα πλακάτ έγραφαν: «Ο Τραμπ πρέπει να φύγει», «Υπερασπιστείτε το σύνταγμά μας», «Κάτω τα χέρια από τα δικαιώματά μας».
«Αν θέλουμε μια χώρα που εξακολουθεί να πιστεύει στο Κράτος Δικαίου, πρέπει να αγωνιστούμε γι’ αυτή» διακήρυξε ο Δημοκρατικός βουλευτής της Μινεσότα Ιλχάν Ομάρ μπροστά από τα εμβληματικά μνημεία της Ουάσιγκτον. «Αν πιστεύετε σε μια χώρα στην οποία φροντίζουμε τους γείτονές μας, φροντίζουμε τους φτωχούς, φροντίζουμε τα παιδιά μας να έχουν ένα μέλλον στο οποίο μπορούν να πιστέψουν, τότε πρέπει να αγωνιστούμε γι’ αυτή».
Κάτι ανάλογο είπε και ο Μπάρακ Ομπάμα, με τη χαρακτηριστική ρητορική δεινότητά του, σε μια διάλεξή του την ίδια μέρα στο Κολέγιο Χάμιλτον της Νέας Υόρκης. Ήταν μάλιστα «ανησυχητικά» ευθύς: Κάλεσε τους συμπατριώτες του να προετοιμαστούν για «πιθανές θυσίες» που θα πρέπει να κάνουν υπερασπιζόμενοι τη Δημοκρατία... «Οι περισσότεροι από εμάς είχαμε συνηθίσει να λέμε ότι είμαστε προοδευτικοί, ότι είμαστε υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης, υπέρ της ελευθερίας του λόγου χωρίς να χρειάζεται να πληρώσουμε κάποιο τίμημα για όλα αυτά. Τώρα βρισκόμαστε σε μία από εκείνες τις στιγμές που, ξέρετε τι; Δεν αρκεί απλώς να λέμε ότι είμαστε υπέρ για κάτι. Ίσως χρειαστεί να κάνουμε κάτι γι’ αυτό, και ενδεχομένως να θυσιαστούμε και λίγο» σημείωσε με νόημα ο πρώην Πρόεδρος. Σκιαγράφησε δε με μελανά χρώματα τη σημερινή εικόνα του Λευκού Οίκου, που θέλει να ανατρέψει τη διεθνή μεταπολεμική τάξη και ταυτόχρονα να αναδιαρθρώσει την εσωτερική πολιτική σκηνή διαβρώνοντας τις νόρμες της ιδεολογικής αντιπαράθεσης που εμπίπτουν στον αμοιβαίο σεβασμό της ελευθερίας του λόγου και του Κράτους Δικαίου. «Στο μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας και μέχρι σήμερα, στα περισσότερα μέρη του κόσμου, υπάρχει κόστος για την αμφισβήτηση της εξουσίας, ιδιαίτερα αν αυτή η εξουσία κάνει κατάχρηση εξουσίας» συμπλήρωσε ο επί δύο θητείες πρώην Πρόεδρος των Δημοκρατικών καταχειροκροτούμενος.
Κοιτάζοντας λίγο στο βάθος…
Αλλά πόσο πραγματικά «ώριμο» είναι αυτό το αντι-Τραμπ μέτωπο που αρχίζει να ορθώνεται; Είναι ικανό να πάρει πρωτοβουλίες στην καθοδήγηση και στην ανορθόδοξη πρακτική που απαιτεί μια μαχητική αντιπολίτευση στους δρόμους; Υπάρχουν μαζική ευαισθητοποίηση και αφύπνιση και σε ποιο επίπεδο; Μήπως μερικοί κάνουν απλώς το συνηθισμένο φιλεργατικό, φιλοδημοκρατικό «homework» τους μιλώντας σε πάνελ;
Υπάρχουν στοιχεία που δικαιολογούν συγκρατημένη αισιοδοξία. Οι φοιτητές και οι νέοι της γενιάς Ζ, της γενιάς του Ίντερνετ όπως αποκαλείται, «ενηλικιώνονται» πολιτικά, σίγουρα κάπως απότομα, και οι πανεπιστημιουπόλεις αρχίζουν να ζωντανεύουν. Αυτά τα παιδιά είναι που κατακλύζουν σήμερα τις ογκώδεις και απίστευτα ενθουσιώδεις συγκεντρώσεις του Μπέρνι Σάντερς στις μεγάλες και στις μικρότερες πόλεις της Αμερικής, κι ας τους «χωρίζει» ένα χρονικό χάσμα άνω των εξήντα ετών με τον μαχητικό, βετεράνο, αριστερό γερουσιαστή του Βερμόντ.
Οι φοιτητές οργανώνονται στον αγώνα για την κλιματική κρίση, τα ψηφιακά δικαιώματα και, πιο ορατά πλέον, στην αντιεξουσιαστική ατζέντα. Ο τόνος της αφύπνισης έχει κάτι από την ενέργεια της δεκαετίας του ’60, όταν τα αμερικανικά πανεπιστήμια είχαν γίνει οι κοιτίδες του αντιπολεμικού κινήματος ενάντια στις αιματοβαμμένες, φανερές ή συγκαλυμμένες, στρατιωτικές επεμβάσεις των ΗΠΑ στην Ασία και στη Λατινική Αμερική. Μια πολιτική αφύπνιση συνδυασμένη με ακτιβισμό και, αν μη τι άλλο, με αναρτήσεις στο TikTok.
Στις «επαμφοτερίζουσες» πολιτείες, όπως το Ουισκόνσιν και το Μίσιγκαν, το προοδευτικό κίνημα παίρνει τα πάνω του. Ο αγώνας αρχίζει από τα… πολύ κάτω, ακόμα κι από τις εκλογές για τα συμβούλια γονέων και κηδεμόνων στα Δημοτικά, όπου παρατηρείται αυξημένη συμμετοχή τελευταία. Πολλοί βλέπουν σ’ αυτή την κινητικότητα τα «σημάδια» ενός στρατηγικού σχεδιασμού για τη βασική «υποδομή» που απαιτεί το κίνημα βάσης. Δεν είναι κάτι εντυπωσιακό, αλλά είναι αποτελεσματικό.
Και στο επίπεδο της επικοινωνίας η κινητικότητα είναι επίσης διακριτή. Υπάρχει μια αθόρυβη έκρηξη ανεξάρτητων μέσων από διάφορες αποκεντρωμένες διαδικτυακές πλατφόρμες έξω από τον κύκλο των καθιερωμένων δικτύων, με podcasters και vloggers που τροφοδοτούν το «timeline» του κινήματος. Οι άνθρωποι πίσω από τα αποκεντρωμένα μέσα παρακάμπτουν τα φίλτρα των μεγάλων εταιρικών δικτύων και δημιουργούν τις δικές τους αφηγήσεις, οργανώνοντας πολλές φορές το κίνημα σε πραγματικό χρόνο.
Λοιπόν, ναι, υπάρχει ένα ουσιαστικό ρεύμα αφύπνισης και αντίστασης που αναδύεται αυτή τη στιγμή στην Αμερική ενάντια στο πολιτικό και επικοινωνιακό μονοπώλιο του Τραμπ. Είναι «ακατάστατο», όχι πάντα φιλικό προς τα κυρίαρχα μέσα, δεν προσφέρεται πάντα για πηχυαίους τίτλους, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι αληθινό και αυθεντικό. Το αν θα κλιμακωθεί και θα εξελιχθεί σε μια πλήρη, συντονισμένη κίνηση που θα θέσει την ατζέντα του ευρύτερου προοδευτικού χώρου για την επόμενη μέρα ή θα ξεφουσκώσει παραμένει άγνωστο.
Η παλιά φρουρά
Την ίδια ώρα, οι «συνήθεις ύποπτοι» παραμένουν στο δωμάτιο: οι στρατηγιστές, οι δεξαμενές σκέψης, οι «δωρητές» της παλιάς φρουράς. Αν το Δημοκρατικό Κόμμα έχει τώρα μια μεγάλη ευκαιρία να «επανασυνδεθεί» με το φυσικό ακροατήριό του, ταυτόχρονα το κατεστημένο στους κόλπους του προσπαθεί να «διοχετεύσει» την ενέργεια του λαϊκού κινήματος σε διαχειρίσιμα μονοπάτια. Προσπαθεί να οδηγήσει το σκάφος χωρίς να το αναποδογυρίσει, όπως λέγεται ειρωνικά. Κάποιοι προσπαθούν ειλικρινά να βοηθήσουν, άλλοι όμως απλώς προστατεύουν τη δύναμή τους. Μόνο που στους δρόμους ο ενθουσιασμός του κόσμου «μιλάει» και λέει με μια φωνή «θα προχωρήσουμε με ή χωρίς εσάς»…
Μπορεί κάποιος να είναι αισιόδοξος ή σκεπτικιστής με όλα αυτά; Για να ξεκαθαρίσει η εικόνα, θα πρέπει πρώτα να απαντηθεί το κεντρικό ερώτημα: Θα καταφέρει το Δημοκρατικό Κόμμα να επανασυνδεθεί με την εργατική τάξη και το νέο προλεταριάτο, που ζητά να μπει τέλος στους δεσμούς του με την παλιομοδίτικη πολιτική η οποία διευθύνεται από τα λόμπι και τα χοντρά πορτοφόλια του πολιτικού χρήματος;
Αυτό είναι το ερώτημα που στοιχειώνει εδώ και χρόνια, αν όχι δεκαετίες, τους Δημοκρατικούς, από το ’90 ακόμη, όταν -όπως και τα αδελφά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης- ασπάστηκε τον νεοφιλελευθερισμό, την «απελευθέρωση» των αγορών, την τεχνοκρατία, τις φιλικές προς τις επιχειρήσεις και τον κορπορατισμό πολιτικές, την απορρύθμιση. Αυτή η ιδεολογική στροφή -ή συνθηκολόγηση κατ’ άλλους- λειτούργησε εκλογικά για λίγο, αλλά αποξένωσε ένα τεράστιο κομμάτι των ψηφοφόρων, ειδικά εκείνων εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων οι οποίοι στράφηκαν στη συνέχεια στον Τραμπ και τροφοδότησαν την εκλογική δεξαμενή του.
Σωστό ή λάθος, με τον χρόνο κυριάρχησε η εικόνα των Δημοκρατικών σαν κόμμα των ελίτ, των επιχειρηματικών στελεχών κολεγιακής και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, των νεόπλουτων της τεχνολογίας, των διάσημων του Χόλιγουντ, των «έξυπνων» των hedge funds, ενώ οι «άλλοι» στις αγροτικές πόλεις, στη λεγόμενη «ζώνη της σκουριάς», στις πολιτείες της αποβιομηχανοποίησης, γίνονταν όλο και πιο «αόρατοι».
Τα τελευταία χρόνια το κόμμα έριξε το βάρος της πολιτικής του σε μεγάλο βαθμό σε θέματα ταυτότητας και πολυπολιτισμού, πολλά από τα οποία είναι αναμφίβολα σημαντικά σε μια κοινωνία που, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές, είναι «δομημένη» περισσότερο στους φυλετικούς παρά στους ταξικούς διαχωρισμούς, αλλά συχνά αυτό έγινε σε βάρος της ανάγκης να χτυπηθούν οι διογκούμενες ανισότητες και η υπερσυσσώρευση πλούτου από τους λίγους. Επόμενο ήταν οι εργαζόμενοι ν’ αρχίσουν να αναρωτιούνται: «Εντάξει όλα αυτά, αλλά τελικά πώς βελτιώνονται το βιοτικό επίπεδό μου, η ζωή μου και η καθημερινότητά μου;».
Το μεγάλο «ίσως» και ο ηγετικός πυρήνας των Δημοκρατικών
Θα μπορούσε να γίνει επανασύνδεση των Δημοκρατικών με την εργατική τάξη και το λαϊκό κίνημα; Τα σημάδια λένε ότι… ίσως.
Υπάρχει αισιοδοξία όσο ο Μπέρνι Σάντερς -αν και κομματικά ανεξάρτητος- «μαζεύει» χιλιάδες, και μάλιστα νέους, στις συγκεντρώσεις του προειδοποιώντας για τον κίνδυνο να παραδοθεί η Αμερική στα χέρια της ολιγαρχίας και μιλώντας στα ίσια για τη δύναμη της συνδικαλιστικής οργάνωσης, για την ανάγκη να έχει και η Αμερική σύστημα Υγείας, αυξήσεις μισθών, προσιτή λαϊκή στέγη, αντιμονοπωλιακά μέτρα.
Μπορεί να υπάρχει ελπίδα όσο και άλλα στελέχη της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών, όπως ο Σέροντ Μπράουν, πρώην γερουσιαστής του Οχάιο, βάζουν επιτακτικά το θέμα της επανασύνδεσης με τους εργαζόμενους γράφοντας χαρακτηριστικά στο The New Republic: «Οι Δημοκρατικοί πρέπει να ξαναγίνουν το κόμμα της εργατικής τάξης. Αυτό είναι μια εκλογική και ηθική επιταγή (…) Ο δρόμος της επιστροφής θα απαιτήσει περισσότερα από το να περιμένουμε απλώς να αποτύχει ο Τραμπ και να ξεθωριάσει η μνήμη των ψηφοφόρων από το σοκ του πληθωρισμού».
Μόνο που ο «ελέφαντας» συνεχίζει να είναι στο δωμάτιο. Αν λοιπόν, η ερώτηση είναι πώς μπορεί να γίνει αυτή η επανασύνδεση, η απάντηση θα μπορούσε να είναι μόνο εφόσον ο ηγετικός πυρήνας των Δημοκρατικών εξαναγκαστεί να αλλάξει «σκοπό» από έναν συνδυασμό γεγονότων και καταστάσεων, δηλαδή εκλογικής πίεσης, κινηματικής δράσης και, φυσικά, εσωτερικής αμφισβήτησης.
Σε ποιο… μουσικό είδος θα μπορούσε να ανήκει το «σάουντρακ» ενός «αναμορφωμένου» Δημοκρατικού Κόμματος του σήμερα; Σίγουρα θα ήταν κάποιας μορφής επιμειξία -fusion- ανάμεσα σε ηλεκτρονική χορευτική και φολκ. Όπου το έντονο ρυθμικό μοτίβο της χορευτικής υποδηλώνει τον ενθουσιασμό και την ενέργεια και η φολκ τις ρίζες και την ψυχή. Η ενέργεια συναντά την παράδοση, η πίστα τον χωματόδρομο…
Αν οι Δημοκρατικοί θέλουν πραγματικά την επανασύνδεση με τον λαό, θα χρειαστεί να προσπαθήσουν να καταλάβουν κάτι σημαντικό: πώς θα έμοιαζε η εξουσία αν την άφηναν στα χέρια του λαού. Δεν πρόκειται για κάποιου είδους «σωτηρία». Η αλλαγή έχει να κάνει με το να εμπιστευτείς τους ανθρώπους, να πιστέψεις ότι αν είχαν τα εργαλεία, τις επιλογές, τους πόρους, θα μπορούσαν να χτίσουν κάτι πολύ καλύτερο απ’ ό,τι έχει ονειρευτεί οποιαδήποτε δεξαμενή σκέψης. Αυτή είναι η πραγματική αλλαγή οπτικής. Αυτό είναι που τρομάζει το κατεστημένο και εμπνέει όλους τους άλλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου