Πέτρος Παπακωνσταντίνου: «Διακυβεύεται η μελλοντική αρχιτεκτονική της ίδιας της Ευρώπης»
Αυτή τη στιγμή η Ρωσία έχει την πρωτοβουλία σε ένα πολύ μεγάλο
γεωγραφικό μέτωπο από τη Χερσώνα, στη Ζαπορίζια, το Ντονέτσκ, το
Λούκατσκ έως το Χάρκοβο. Μετά και την κατάληψη της Αβντιίβκα από την
Ρωσία, τον περασμένο μήνα, πόλης σημαντικής από πλευράς θέσης και
συμβολισμού, η ρωσική πίεση εντείνεται. Η Ουκρανία έχει δύο προβλήματα:
αφενός τα πυρομαχικά, που η ρωσική πολεμική βιομηχανία παράγει με πολύ
μεγαλύτερη ταχύτητα από εκείνη της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της
εισφοράς από τη Δύση. Αφετέρου το έμψυχο δυναμικό, παράμετρος στην οποία
έχει αποδυναμωθεί πολύ ο ουκρανικός στρατός, τη στιγμή που η αναλογία
των πληθυσμών, ουκρανικού - ρωσικού, είναι 1 προς 4. Πολλοί πλέον
φοβούνται χειρότερες εξελίξεις για την Ουκρανία μέσα στο 2024 και
σημαντικότερη προώθηση των Ρώσων.
Ζωή Γεωργούλα| Εφημερίδα η Εποχή
Τα τελευταία δύο χρόνια, δύο πόλεμοι εκτυλίσσονται στις παρυφές ή λίγο μακρύτερα από τα ευρωπαϊκά σύνορα. Η ανάμειξη της Ευρώπης είναι σημαντική και με συνέπειες που έχουν εκκινήσει τροχιά αλλαγών σε στρατηγικές της ΕΕ και επιμέρους κρατών. Ζητήσαμε από τον δημοσιογράφο, συντάκτη του διεθνούς ρεπορτάζ στην Καθημερινή, Πέτρο Παπακωνσταντίνου να μοιραστεί τις γνώσεις και τις σκέψεις του μαζί μας, με το βλέμμα πάντα στην ειρήνη.
Ας ξεκινήσουμε από τον πρώτο χρονικά πόλεμο που ξέσπασε και στήνοντας τον καμβά της κουβέντας μας, ας κάνουμε μια σύντομη αναδρομή των εξελίξεων από την πλευρά των γεωπολιτικών δεδομένων κυρίως για την Ευρώπη.
Αυτός ο πόλεμος εάν έχει μια μεγάλη ηττημένη –πέρα από την Ουκρανία που είναι η Ιφιγένεια της Δύσης, η οποία θυσιάζεται για την εξυπηρέτηση δυτικών και κυρίως αμερικανικών συμφερόντων– αυτή είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, η ΕΕ και κυρίως η Γερμανία, προμηθευόταν φτηνό φυσικό αέριο από τη Ρωσία, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε ανακηρύξει το ΝΑΤΟ «εγκεφαλικά νεκρό» και είχε στην ημερήσια διάταξη το σύνθημα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, ενώ υπό αυτό το πρίσμα είχε ανοίξει στον Βλαντιμίρ Πούτιν τις πόρτες του ανακτόρου των Βερσαλιών και του θερινού προεδρικού μεγάρου της Μπρεγκανσόν και διατυμπάνιζε ότι δεν υπάρχει ασφάλεια ευρωπαϊκή χωρίς την ασφάλεια της Ρωσίας.
Τώρα όλα αυτά είναι σωροί ερειπίων και ο Μακρόν είναι αυτός που υποστηρίζει ότι πρέπει να στείλουμε στρατεύματα στην Ουκρανία, όντας το «περιστέρι» που μεταμορφώθηκε σε γεράκι. Η δε Γερμανία είναι επίσης μια πολύ βαριά ηττημένη, αφού πλέον δεν μιλά κανείς για «γερμανικό θαύμα» και η χώρα περιγράφεται ως η μεγάλη ασθενής της Ευρώπης, γυρίζοντάς την πάλι στη δεκαετία του 1990. Η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση λόγω της εκτόξευσης του κόστους της ενέργειας –αντί του φτηνού ρωσικού φυσικού αερίου αγοράζει ακριβό υγροποιημένο αμερικανικό φυσικό αέριο– και σε πολιτική αποσταθεροποίηση.
Η Γαλλία, δια του προέδρου της, δηλώνει ότι «αν αφήσουμε τη Ρωσία να κερδίσει, οι κανόνες της διεθνούς τάξης που έχουμε καθορίσει δεν θα είναι πλέον σεβαστοί» και επιχειρεί μια πιο σκληρή και συγκρουσιακή στάση. Τι ακριβώς χρειάζεται να διαβάσουμε πίσω από αυτήν ανησυχία και την αλλαγή τη δεδομένη στιγμή;
Πολλές εξηγήσεις έχουν δοθεί για αυτήν την οβιδιακή μεταμόρφωση του Μακρόν. Σε προσωπικό επίπεδο, ότι ο Μακρόν αισθάνθηκε προδομένος από τον Πούτιν, που τον διαβεβαίωνε μέχρι τελευταία στιγμή ότι δεν επρόκειτο να εισβάλει στην Ουκρανία. Μόνο οι ΗΠΑ επέμεναν ότι τα ρωσικά στρατεύματα που έχουν συγκεντρωθεί στα σύνορα με την Ουκρανία δεν είναι για ασκήσεις αλλά επίκειται εισβολή και δεν το πίστευε ούτε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Μακρόν αισθάνθηκε εκτεθειμένος απέναντι στις ΗΠΑ αλλά και απέναντι στους συμμάχους της Γαλλίας εντός της ΕΕ, κυρίως τις Βαλτικές Χώρες και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που είναι παραδοσιακά πιο ρωσοφοβικές. Η γνώμη μου είναι ότι αυτή η γραμμή σκέψης δεν είναι η πιο κυρίαρχη. Άλλωστε ο Μακρόν για αρκετούς μήνες μετά τη ρωσική εισβολή δεν είχε αλλάξει στάση και επέμενε στην εξεύρεση ενός modus vivendi με την Ρωσία. Επομένως νομίζω ότι περισσότερο μέτρησε η εκτίμηση των γεωπολιτικών αλλαγών που επέφερε αυτός ο πόλεμος στην πορεία, για την ευρωπαϊκή ήπειρο. Το ΝΑΤΟ, όχι μόνο δεν αποδείχθηκε «εγκεφαλικά νεκρό», αλλά αναζωογονήθηκε από αυτή την κρίση, ενώ εντάχθηκαν στους κόλπους του η Σουηδία και η Φιλανδία, παραδοσιακά ουδέτερες χώρες. Η Γαλλία λοιπόν αισθάνθηκε ότι επέρχεται απομόνωσή της αν, εκτός από τις Ανατολικές χώρες, και οι Βόρειες χώρες μετακινούνται προς την αμερικανική επιρροή και βεβαίως αυτό θα ήταν εις βάρος και της γαλλικής πολεμικής βιομηχανίας.
Στην ίδια γραμμή, υπάρχει και η δεύτερη παράμετρος ότι ο Μακρόν, στο κλίμα στρατιωτικοποίησης της Ευρώπης, θέλησε να επενδύσει στην αμυντική ταυτότητα της Ευρώπης. Δηλαδή: απέναντι σε μια επιθετική Ρωσία, η Ευρώπη πρέπει να φτιάξει τη δική της άμυνα διότι δεν μπορεί να στηρίζεται στον αμερικανό μεγάλο αδελφό, ο οποίος δεν είναι δεδομένος. Ο Μακρόν είχε την εκτίμηση, από την πρώτη φορά που εξελέγη πρόεδρος ο Τραμπ, ότι το φαινόμενο αυτό δεν είναι φευγαλέο, ότι τα συμφέροντα των ΗΠΑ μετατοπίζονται στη γραμμή Ασίας - Ειρηνικού και επομένως δεν μπορεί η Ευρώπη να μην στηρίζεται σε δική της πολεμική βιομηχανία.
Μέσα από αυτή τη γραμμή ενισχύεται και ο ρόλος της Γαλλίας, διότι αν η Γερμανία στηρίζει την ηγεμονία της στην οικονομία της, η Γαλλία την στηρίζει στη στρατιωτική της ισχύ – αυτή τη στιγμή είναι η μόνη πυρηνική δύναμη στην ΕΕ μετά και την αποχώρηση της Βρετανίας.
Δεν είναι σαφές πόση βασιμότητα έχει αυτή η εκτίμηση του Μακρόν, αφενός διότι δεν είναι βέβαιο ότι θα εκλεγεί ξανά ο Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ –νομίζω ότι το βαθύ κράτος των ΗΠΑ εξακολουθεί να μην εμπιστεύεται τον Τραμπ– αφετέρου διότι η Γερμανία δεν είναι διατεθειμένη να ακολουθήσει μια τέτοια γραμμή, συνεχίζει να τροφοδοτεί την άμυνά της με αμερικανικά και ισραηλινά όπλα.
Η αλλαγή στάσης της Γαλλίας εδράζεται, κατά τη γνώμη σου, και στα συμφέροντα που διακυβεύονται στην αφρικανική ήπειρο μεταξύ Γαλλία και Ρωσίας;
Είναι υπαρκτός ο ανταγωνισμός και η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των δύο χωρών, στο Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο, τον Νίγηρα, όπου ένα από τα στηρίγματα των ανατροπών που έγιναν ήταν τα ρωσικά μισθοφορικά στρατεύματα. Νομίζω όμως ότι δεν είναι κυρίαρχος ο ρόλος αυτών των συμφερόντων. Τέτοιοι ανταγωνισμοί στην περιφέρεια του παγκόσμιου συστήματος υπάρχουν πάντα, όπως συνέβη και στη Συρία, όπου είχαμε άμεση ρωσική επέμβαση ενάντια και στη Γαλλία και σε ολόκληρη τη Δύση. Το διακύβευμα είναι κυρίως η μελλοντική αρχιτεκτονική της ίδιας της Ευρώπης.[...........................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου