«Τέσσερα χρόνια αφότου εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στη δημοκρατία και άφησε τον Λευκό Οίκο ντροπιασμένο, ο καταδικασμένος εγκληματίας και δύο φορές κατηγορούμενος πολιτικός θα επιστρέψει στην Ουάσιγκτον, D.C., ως ο 47ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών»(Vanity Fair, digital magazine). Δίπλα του θα έχει ακροδεξιούς συνωμοσιολόγους και μεγιστάνες του πλούτου, για να εξαφανίσουν τα υπολείμματα του κοινωνικού κράτους στις ΗΠΑ και να σύρουν τον κόσμο σε μεγαλύτερες περιπέτειες...
Την πολυσυζητημένη ταινία «Ενήλικοι στην αίθουσα» του Κώστα Γαβρά που
στηρίχθηκε στο βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη και αφορά στην οπτική του
πρώην υπουργού Οικονομικών για τα όσα έγιναν το α' εξάμηνο του 2015
σχολίασε η Έλενα Ακρίτα μέσω της στήλης της στα Νέα.
Το άρθρο της «Στην ταινία «Ενήλικοι στην αίθουσα» δευτερευόντως προκύπτει πως η
μόνη διαφορά ανάμεσα στον Ιησού και τον Βαρουφάκη είναι ότι μόνο ο ένας
από τους δύο περπάτησε επί των υδάτων. Ο άλλος ίσως δεν προσπάθησε
αρκετά. Τόσο υποκειμενική είναι η ματιά του σκηνοθέτη/σεναριογράφου. Και πολύ
καλά κάνει. Ο σκηνοθέτης δεν είναι ιστορικός, καλλιτέχνης είναι. Κι ως
καλλιτέχνης θα κάνει ό,τι γουστάρει με το υλικό του . Πρώτον αυτό.
Δεύτερον ο Κώστας Γαβράς είναι γίγας, μη συστηθούμε τώρα με τον άνθρωπο.
Όμως και οι γίγαντες κάνουν μέτριες ταινίες. Και οι «Ενήλικοι στην
αίθουσα» είναι ακριβώς αυτό: Μια μέτρια ταινία. Και είναι μέτρια γιατί, μετά το πρώτο 20λεπτο, στριφογυρνάς στην
καρέκλα. Παύει να σε απασχολεί το θέμα: Όχι γιατί δεν έχει ενδιαφέρον,
αλλά γιατί δεν σε νοιάζει «τι θα γίνει παρακάτω». Τόσο απλά. Μιλάμε,
λοιπόν, αποκλειστικά και μόνο για την ταινία. Για τη μυθοπλασία, όχι για
τις πολιτικοοικονομικές παραμέτρους της υπόθεσης. Μιλάμε για σινεμά.
Για σενάριο και σκηνοθεσία. Για το δίωρο που παρακολουθήσαμε. Ήσσονος βαρύτητας - συγκριτικά με τον Γαβρά - σκηνοθέτες έχουν κάνει
πολιτικοοικονομικά θρίλερ που σε κρατούν στην άκρη της καρέκλας. Η
ταινία “Too big to fail" αφηγείται συναρπαστικά τα γεγονότα που
ακολούθησαν την κατάρρευση της Lehman Brothers. Ή το «The margin call», μια συναρπαστική καταγραφή της διεθνούς
οικονομικής κρίσης στη Wall Street του 2007-8. Για τον θεατή της ταινίας
"Ενήλικοι στην αίθουσα" το coup de grace έρχεται στο τέλος. Εκεί όπου ο
«Τσίπρας» βρίσκεται αντιμέτωπος με το bizarre χορευτικό των «Δυνατών
της Γης». Οι οποίοι τον περικυκλώνουν απειλητικά τύπου «Γυμνοί στον
δρόμο», με τον Κούρκουλο στη μέση και τους γειτόνους γύρω γύρω όλοι. Η μουσική του Αλεξάντρ Ντεσπλά - κάτι μεταξύ syrtaki και souvlaki -
σε προετοιμάζει για τη φάση που θα μπει η Αλίκη να χορέψει «Δημήτρη μου,
μου το ‘κλεισες το σπίτι μου» με φόντο την πορεία Ειρήνης του 1963 του
Μαραθώνα. Ο Χρήστος Λούλης είναι έξοχος. Μα έξοχος. Σηκώνει την ταινία
στην πλάτη του, αλλά είναι μόνος. Ο Χρήστος Τάρλοου υποδύεται με
εντυπωσιακή ακρίβεια τον ρόλο του Τσακαλώτου, αλλά με βάση το σενάριο
λίγα πράγματα έχει να κάνει και τα κάνει καλά. Ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης
προσπαθεί, αλλά δεν έχει και τίποτα να παίξει. Ο ρόλος του εξαντλείται
σε εκστατικά επιφωνήματα όταν μιλάει ο Γιάνης. Έχει το βλέμμα του πιστού
κουταβιού - πολύ cute σε σκύλο, αλλά όχι σε πρωθυπουργό. Εν ολίγοις, αυτό δεν είναι το «Ζ», αυτό δεν είναι το «Missing». Είναι
οι «Ενήλικοι στην αίθουσα». Που αποδεικνύονται λίγοι. Άποψή μου.
Ταπεινή..»
O Lionel Barber* δεν είναι ένας τυχαίος δημοσιογράφος, αρχισυντάκτης
των Financial Times εδώ και 14 χρόνια, «δίνει γραμμή» σε επιχειρηματίες,
κυβερνήσεις και εκδότες. Πρόσφατα ο δημοσιογραφικός όμιλος του οποίου
ηγείται έθεσε τη νέα του ατζέντα και την ονόμασε ακριβώς έτσι, New
Agenda, εγκαινιάζοντας μια σειρά άρθρων υπέρ της αλλαγής πλεύσης του
καπιταλισμού. Το editorial του Barber θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και
ιστορικό:
«Οι Financial Times υποστηρίζουν τον ελεύθερο επιχειρηματικό
καπιταλισμό. Είναι το θεμέλιο για τη δημιουργία πλούτου που προσφέρει
περισσότερες θέσεις εργασίας, περισσότερα χρήματα και περισσότερους
φόρους. Το φιλελεύθερο καπιταλιστικό πρότυπο έχει φέρει ειρήνη, ευημερία
και τεχνολογική πρόοδο τα τελευταία 50 χρόνια, μειώνοντας δραστικά τη
φτώχεια, αυξάνοντας το βιοτικό επίπεδο σε ολόκληρο τον κόσμο. Όμως τη
δεκαετία μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, το μοντέλο βρίσκεται
υπό πίεση, ιδιαίτερα στο ζήτημα της μεγιστοποίησης των κερδών και της
διανομής των κερδών στους μετόχους. Αυτές οι αρχές καλής
επιχειρηματικότητας είναι απαραίτητες, αλλά δεν αρκούν. Η μακροπρόθεσμη
υγεία του ελεύθερου επιχειρηματικού καπιταλισμού θα εξαρτηθεί από την
επίτευξη κέρδους με σκοπό. Οι εταιρείες θα καταλάβουν ότι αυτός ο
συνδυασμός εξυπηρετεί το δικό τους συμφέρον, τους πελάτες και τους
υπαλλήλους τους. Χωρίς αλλαγές, η συνταγή ίασης κινδυνεύει να είναι πολύ
πιο επώδυνη. Ο ελεύθερος επιχειρηματικός καπιταλισμός έχει δείξει μια
αξιοσημείωτη ικανότητα να επανεπινοεί τον εαυτό του. Μερικές φορές, όπως
επεσήμανε με σοφή τρόπο ο ιστορικός και
πολιτικός Thomas Babington Macaulay, είναι απαραίτητο να μεταρρυθμιστεί
προκειμένου να διατηρηθεί. Σήμερα, ο κόσμος έχει φτάσει σε αυτή τη
στιγμή. Ήρθε η ώρα για μια επανεκκίνηση». Η μεθοδολογία
H εφημερίδα θέτει τη Νέα Ατζέντα με κάθε τρόπο. H Συντακτική Επιτροπή
δημοσίευσε άρθρο στα τέλη του Αυγούστου δίνοντας κατευθυντήριες γραμμές
για τη μεθοδολογία υλοποίησης της Νέας Ατζέντας: «Οι εταιρείες θα
πρέπει να ενθαρρύνονται να διατυπώνουν ένα σκοπό πέρα από την απλή
μεγιστοποίηση των κερδών. Η προώθηση των μακροπρόθεσμων συμφερόντων τους
αναμφίβολα θα έρθει σε σύγκρουση με τις τριμηνιαίες οικονομικές
εκθέσεις τους. Η προσφορά καλύτερων συμφωνιών για τους εργαζόμενους και
τους προμηθευτές ή η επένδυση σε τοπικές κοινότητες μπορεί να βελτιώσει
τη συνολική απόδοση μακροπρόθεσμα, αλλά να μειώσει τα κέρδη
βραχυπρόθεσμα. Οι βραχυπρόθεσμοι επενδυτές ή οι ακτιβιστές που αναζητούν
άμεσα επιστροφή κερδών, μπορεί να αντισταθούν σθεναρά. Οι αυστηρές και
σαφείς δηλώσεις που θα αφορούν τους μακροπρόθεσμους στόχους μπορούν να
βοηθήσουν έτσι ώστε να πεισθούν οι αμφισβητίες. Ένας από τους τελικούς
τρόπους με τους οποίους οι εταιρείες μπορούν να αποδείξουν την προσήλωσή
τους σε μια προσέγγιση που αφορά όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, είναι να
εξασφαλίσουν ότι δεν δρουν κατ’ αυτόν τον τρόπο έτσι ώστε να αποφύγουν
πληρωμές φόρων. Η εφαρμογή κινήτρων που συνδέονται με τα λειτουργικά
κέρδη είναι μια μεθοδολογία. Η προώθηση μιας κουλτούρας επενδύσεων, αντί
αυξήσεων κεφαλαίου ειδικού σκοπού, θα βοηθούσε επίσης. Τα πενήντα
χρόνια υπεροχής των μετόχων έχουν ενθαρρύνει το βραχυπρόθεσμο τρόπο
οικονομικής συμπεριφοράς και επώασαν ένα περιβάλλον λαϊκής δυσπιστίας
για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ένας νέος εταιρικός σκοπός έχει την
ευκαιρία να δημιουργήσει πλούτο περισσότερο βιώσιμα και να μοιρασεί την
ευημερία πιο εξισωτικά». Από τη συσσώρευση στην αναδιανομή
Η Rana Foroohar, οικονομική αναλύτρια στους Financial Times και το
CNN είναι ακόμα πιο σαφής στο που πρέπει να κινηθεί ο παγκόσμιος
καπιταλισμός. Σε άρθρο της με τίτλο «Η εποχή της συσσώρευσης πλούτου
τελείωσε» υπερτονίζει πως η οικονομική πίτα πρέπει να μοιραστεί πιο
δίκαια και να τελειώνουμε με τα οικονομικά της προσφοράς,
προσδιορίζοντας τις μάχες των καιρών μας: «Μια από τις μεγάλες πολιτικές
μάχες θα αφορά το ποιος παίρνει τι μερίδιο σε αυτό που μοιάζει να
είναι μια βραδύτερα αναπτυσσόμενη πίτα, σε αυτό που φαίνεται να είναι
μια πιο αργή οικονομική ανάπτυξη. Μια άλλη μάχη θα είναι μεταξύ
κεφαλαίου και εργασίας. Οι αυξανόμενοι μισθοί μειώνουν τα εταιρικά
περιθώρια κέρδους των ΗΠΑ και, ειλικρινά, πρέπει. Όταν οι καταναλωτικές
δαπάνες αποτελούν το 70% της οικονομίας, χρειαζόμαστε πληθωρισμό των
μισθών για να εξασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι έχουν χρήματα να δαπανήσουν.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε μια εποχή κατά την οποία οι κυβερνήσεις δεν
επενδύουν και η μετάβαση από μια απτή σε μια άυλη οικονομία οδήγησε σε
μειωμένες κεφαλαιουχικές δαπάνες του ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο,
χρειάστηκαν τρισεκατομμύρια δολάρια σε μη συμβατική νομισματική πολιτική
για να μαγειρευτούν σχετικά μικρές μισθολογικές αυξήσεις. Και για
πολλούς Αμερικανούς, τα κέρδη καταναλώνονται άμεσα από τις αυξήσεις των
ασφαλίστρων για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή τις τιμές των
συνταγογραφούμενων φαρμάκων, δύο ακόμη καυτά θέματα στο διάβα αυτής της
καμπάνιας. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους υφίσταται
σήμερα μια ευρεία υποστήριξη για επιβολή υψηλότερων φόρων στους πιο
πλούσιους. Μένει να δούμε πότε και ποια μορφή φορολογικών αυξήσεων θα
πάρει. Αλλά η εποχή της αναδιανομής του πλούτου έρχεται και θα έχει
σημαντικές επενδυτικές συνέπειες». Βλάπτει λίγος σοσιαλισμός;
Οι οικονομικοί αναλυτές των Financial Times καταλαβαίνουν πως τα
οικονομικά της προσφοράς έφτασαν στο όριό τους σε ό,τι αφορά την
απρόσκοπτη αναπαραγωγή του συστήματος. Τούτη όμως είναι η οικονομική
πλευρά. Η πολιτική έχει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον. Αυτό που
ανομολόγητα ή και ελαφρώς ομολογημένα φοβούνται είναι το τέλος της
κοινωνικής συναίνεσης, ιδιαίτερα στο δυτικό κόσμο. Γι’ αυτό το λόγο σε
όλες τις αναλύσεις ρίσκων των μεγάλων διεθνών οικονομικών ή
χρηματοπιστωτικών οργανισμών διαπιστώνεται πως η «κοινωνική έκρηξη»
είναι μια από τις μεταβλητές που ολοένα και αυξάνει την τιμή της. Λίγα
από τα οικονομικά της ζήτησης, φρονούν, πως θα κατευνάσουν την
συσσωρευμένη δυσαρέσκεια. Το μέλλον έχει πολλά ενδεχόμενα και
πισωγυρίσματα. Ας αφεθεί ανοιχτό και ας γίνει προσπάθεια από όσους
τίθενται υπέρ της χειραφέτησης να είναι μέλλον που περιλαμβάνει πολύ
σοσιαλισμό και όχι λίγο και γιαλαντζί. Βασίλης Ρόγγας
Όταν μια εφημερίδα κάνει ρεπορτάζ τον εαυτό της, τότε υπάρχει πρόβλημα. Δεν
το επιλέξαμε όμως εμείς ούτε μας είναι ευχάριστο. Ακόμη κι αν μας αφορά,
δεν είναι πρόβλημα της εφημερίδας. Με την ίδια λογική που αν ο
πρωθυπουργός της χώρας έκλεβε πορτοφόλια από πολίτες στον δρόμο, δεν θα
ήταν θέμα παραβατικότητας αλλά ελλιπούς υπόστασης και ηθικής του, με την
ίδια ακριβώς λογική το να προσπαθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης να κλείσει
μια εφημερίδα είναι θέμα της κοινωνίας. Και του κομματιού που μας
συμπαθεί και συμφωνεί μαζί μας αλλά και όσων διαφωνούν.
Ο πρωθυπουργός της χώρας, ο πρώτος πολίτης των
Ελλήνων, αυτός που του εμπιστεύτηκαν ψήφο και ελπίδες, ο πολιτικός που
επιμένει ότι θα σώσει τη χώρα τηλεφωνεί αυτοπροσώπως σε επιχειρηματίες
(ΣΣ : Εθνική Τράπεζα, ΚΟΣΜΟΤΕ, ΟΠΑΠ, Ελληνικά Πετρέλαια, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας κ.α.) και τους ζητά να κόψουν τη διαφήμιση στο Documento. Και επειδή μάλλον
δεν προλαβαίνει, βάζει και το επιτελείο του να καλεί όσους μπορεί στο
Μαξίμου για να τους δίνει το μήνυμα. Οι επιτελείς του επιτελικού κράτους
έχουν αναγάγει σε επιτελικό στόχο της επιχειρηματικότητας να μην έχουν
οι επιχειρήσεις διαφημιστική σχέση με το Documento.
Θα περίμενε κανείς ότι η ευτέλεια και η απαξίωση που αποδίδουν κατά
καιρούς στην εφημερίδα ο Μητσοτάκης και οι γύρω του δεν θα τους επέτρεπε
τέτοια ανησυχία για το Documento. Να όμως που προδίδουν οι ίδιοι το
πόσο ανησυχούν.
Εχω τριάντα χρόνια στη δημοσιογραφία και εξαιτίας του τρόπου που την
αντιλαμβάνομαι έχω δημιουργήσει αρκετούς αντιπάλους κάθε είδους. Οφείλω
όμως να ομολογήσω ότι, με εξαίρεση ίσως τον Σαμαρά και σίγουρα τον
Κυριάκο Μητσοτάκη, κανένας δεν έφτασε στο σημείο να αυτοεξευτελιστεί
μιλώντας σε επιχειρηματίες για εμπάργκο στο Documento και το πρόσωπό
μου, θυμίζοντας ενωμοτάρχη του ’60.
Πόσο πρέπει να σου λείπουν η αυτοεκτίμηση και η αξιοπρέπεια για να
είσαι πρωθυπουργός και να πέφτεις στο επίπεδο να θες να στραγγαλίσεις
οικονομικά και να εξαφανίσεις όποιον σου ασκεί κριτική;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κρύβεται πίσω από το αφήγημα ότι χτυπάμε τη
γυναίκα του. Δεν χτυπάμε τη γυναίκα του αλλά την πολιτική του και τις
απόψεις του. Και επειδή και τα δύο του επιτρέπουν να λειτουργεί ενάντια
στο δημόσιο συμφέρον, με offshore, κρυφούς οικογενειακούς χρηματοδότες,
πολιτικό κυνισμό και νομικά τερτίπια ατιμωρησίας, θεωρεί εχθρούς εμάς
που τα αποκαλύπτουμε. Σήμερα, γιατί αύριο θα ακολουθήσει όποιος
αντιταχθεί στον πρίγκιπα, είτε δημοσιογράφος είτε επιχειρηματίας είτε
πολιτικός.
Στη δική του πολιτική αντίληψη το κράτος είναι δικό του, οι
επιχειρηματίες εντολοδόχοι, οι δημοσιογράφοι αγιογράφοι που πρέπει να
αγιολογούν όπως κάποτε τον Νικολάε και την Ελενα Τσαουσέσκου. Δεν έχουμε
τίποτα με τη σύζυγο του Κυριάκου και ας αφήσει τα παραμύθια· έχουμε με
το σύστημα των offshore, των τρύπιων πόθεν έσχες, της διαφθοράς και της
αδιαφάνειας. Αν γι’ αυτά μας θεωρεί εχθρούς, τότε κάτι θα ξέρει.
Αλλά σε κάθε περίπτωση ένας πρωθυπουργός δεν φτάνει σε αυτό το επίπεδο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πανστρατιά δημοσιολόγων που μοχθούν και
μπορούν να τον εμφανίσουν ως ικανό να πάει στο φεγγάρι χωρίς πύραυλο.
Τόσο πολύ φοβάται το Documento ή θέλει απλώς να επιβεβαιώσει το μένος
και την εκδικητικότητά του;
Γνωρίζω καλά, όπως και όλοι οι εργαζόμενοι στο Documento που ο
Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να χάσουν τη δουλειά τους, ότι οι απόψεις του
δεν απηχούν τις αντιλήψεις αυτών που ψηφίζουν ΝΔ. Ισως μιας μικρής
ομάδας που κολακεύεται με την τοξική ενασχόληση και τον κολακεύει με
μνησικακία και υποσχέσεις παντοδυναμίας. Επειδή είμαστε στην πιάτσα,
ξέρουμε και τι συμβαίνει και μπορούμε να προβλέψουμε μέχρι πότε θα
συμβαίνει. Μέχρι τη μέρα εκείνη που οι τύποι τύπου Αδωνη θα προσφωνήσουν
κάποιον άλλο ως «καλύτερο πρόεδρο όλων των εποχών».
Με τη συμπεριφορά του ο Μητσοτάκης δεν επιδεικνύει μόνο πολιτική
μικροψυχία αλλά και αδυναμία. Οι ηγέτες δεν κάνουν έτσι, οι πολιτικοί
δεν πρέπει να ανασαίνουν μέσα στην μπόχα που δημιουργούν με το μένος
τους. Αλλά αν το κάνουν, δεν επιβιώνουν για πολύ.
Το Documento αποκάλυψε ποιος ήταν ο πρωθυπουργικός φίλος Νίκος
Γεωργιάδης και ποια ήταν η δράση του στη Μολδαβία. Ξέρουμε ότι για
κάποιον λόγο αυτό έχει στοιχίσει ιδιαίτερα στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το
Documento αποκάλυψε τις σχέσεις της οικογένειας με τις offshore, το
μαύρο χρήμα και τις ανακρίβειες στο πόθεν έσχες. Το Documento αποκάλυψε
την εμπλοκή του ανιψιού και διευθυντή του γραφείου του πρωθυπουργού στην
υπόθεση της Energa, από τον οποίο αυτήν τη στιγμή εκπορεύεται μεγάλο
κομμάτι αυτών των επιλογών. Το Documento αποκάλυψε τον ρόλο της
κυβέρνησης-ανώνυμη εταιρεία και την καθημερινή της αναντιστοιχία με όσα
διακήρυξε προεκλογικά.
Θα συνεχίσει να αποκαλύπτει, γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν μπορεί
να το εμποδίσει ακόμη κι αν αποφασίσει να ξημεροβραδιάζεται έξω από τα
επιχειρηματικά γραφεία και τα media shops. Η δημοσιογραφία και κυρίως το
κουράγιο δεν πηγάζουν από όσα υποθέτει. Αυτός είναι και ο λόγος που
υπάρχουν εφημερίδες όπως
η δική μας, ακόμη κι αν κατά καιρούς
εμφανίζονται Κυριάκοι ή Στυλιανοί και Γεώργιοι ακόμη.
Νομίζω ότι την απάντησή μας την αντιλαμβάνεται από το πρώτο θέμα της
εφημερίδας σήμερα. Ο,τι κι αν κάνει, θα είμαστε εδώ και θα γράφουμε όσα
πρέπει. Μπορεί να του πέφτει βαρύ ότι δεν μπορεί να μας εξαφανίσει, αλλά
υπάρχουν αρκετοί στο κόμμα του να του θυμίσουν τι έχουν πάθει κατά
καιρούς αυτοκράτορες, βασιλείς και Ναπολέοντες.
Η χώρα δεν είναι «η Μαρέβα μου κι εγώ». Είναι πολίτες, θεσμοί,
ιστορία. O Τύπος δεν είναι οι Μαρινάκηδες και οι παραγιοί τους, αλλά η
βάση και επιβεβαίωση της δημοκρατίας. Καλά θα κάνει προτού συνεχίσει να
σκεφτεί. Γιατί με όσα ζητάει από αυτούς στους οποίους τηλεφωνεί δεν
φοβούνται απαραίτητα αλλά μάλλον γελάνε. Αν δεν μας πιστεύει, ας ρωτήσει
το στενό οικογενειακό του περιβάλλον. Υπάρχουν σοφότεροι και ικανότεροι
απ’ αυτόν. Και σίγουρα πιο δημοκράτες.
Η
απήχηση ήταν τεράστια. Το πρωτότυπο – ως παράλογα τολμηρό – βιβλίο
έγινε ανάρπαστο. Έχει μεταφραστεί σε 52 γλώσσες και πουλήσει περισσότερα
από 10 εκατομμύρια αντίτυπα.
Συμπεριλήφθηκε στις best seller
λίστες εννέα διαφορετικών χωρών, μεταξύ των οποίων βέβαια η Ιταλία, όπου
ξεπούλησε ξανά και ξανά, φτάνοντας τα 2,5 εκατ. «κομμάτια» σε
κυκλοφορία.
Η μεγαλειώδης επιτυχία του συγγραφέα Ρομπέρτο Σαβιάνο
όμως ήταν ταυτόχρονα και η «κατάρα» του. Για κανένα άλλο σύγγραμα που
γράφτηκε ποτέ το τίμημα δεν ήταν τόσο σκληρό για το δημιουργό του, αν
αυτό δεν ήταν ο θάνατος. Μια «έννοια» με την οποία χρειάστηκε πάντως έτσι κι αλλιώς να συμφιλιωθεί ο Ιταλός δημοσιογράφος
προτού πάρει τη σχεδόν αυτοκτονική απόφαση να βγάλει στη φόρα τα άπλυτα
της «Καμόρα». Η πρώτη υπέρβαση του ήταν ο σαρωτικός αντίκτυπος του
βιβλίου του. Η δεύτερη ότι εξακολουθεί και αναπνέει…
Ο
Σαβιάνο γεννήθηκε στη Νάπολη το 1979 και μετά τις σπουδές του στη
Φιλοσοφική ξεκίνησε καριέρα δημοσιογράφου το 2002. Το ρεπορτάζ που τον
γοήτευσε από την αρχή ήταν το αστυνομικό και προϊόντος του χρόνου
αφοσιώθηκε στην έρευνα για τη δράση του οργανωμένου εγκλήματος.
Σε
καμία άλλη πόλη του κόσμου – με εξαίρεση τη Σικέλια – δεν θα μπορούσε
να έχει τόσο πλούσιο υλικό όσο σε αυτήν που διαφέντευε η διαβόητη
Καμόρα. Το ιδιαίτερο με την περίπτωση του βέβαια ήταν ότι το χέρι του
όχι μόνο δεν… έτρεμε όταν έπρεπε να κάνει κάποια αποκάλυψη που
σχετιζόταν με την πανίσχυρη Μαφία της Νάπολη, αλλά παθιαζόταν κιόλας. Τα
άρθρα του στην εφημερίδα «Corriere del Mezzogiorno» το 2005 είχαν ως
αποτέλεσμα να συνεργαστεί με τις Αρχές και να χρησιμοποιηθεί σε κάποιες
υποθέσεις ως αφανής μάρτυρας κατηγορίας.
Ελάχιστοι
γνώριζαν τότε ότι η δημοσιογραφία ήταν ένα «παιχνιδάκι» για αυτόν, στο
βαθμό της ενασχόλησης του με τις συμμορίες που λυμαίνονταν την πόλη. Η
μεγάλη ιδέα είχε ωριμάσει καιρό στο μυαλό του και αποδείχτηκε ότι αυτά
τα τέσσερα χρόνια εργαζόταν back round για της δώσει σάρκα και οστά.
Ο
Σαβιάνο τριγύριζε σε όλη τη Νάπολη με τη βέσπα του και έναν ασύρματο
συντονισμένο στην συχνότητα της αστυνομίας για να φτάνει πρώτος στον
τόπο όπου κείτονταν ένα πτώμα, συνήθως θύμα του πολέμου μεταξύ των
οικογενειών της Μαφίας. Είχε καταφέρει να έχει πληροφοριοδότες
εντός των κυκλωμάτων που διακινούσαν ναρκωτικά, αλλά και να εξασφαλίσει
συγκλονιστικές μαρτυρίες φυλακισμένων, που είχαν μπλέξει με τις νεανικές συμμορίες – την αναλώσιμη δηλαδή εμπροσθοφυλακή του οργανωμένου εγκλήματος.
Όσα
είχε αναφέρει στα ρεπορτάζ του ήταν σταγόνα στον ωκεανό μπροστά σε όσα
αποκάλυψε το 2006 με την έκδοση του «Γκομόρα» (στα ελληνικά κυκλοφορεί
με τον τίτλο «Γόμορρα»). Πρόκειται για μια νουβέλα βασισμένη σε αληθινά
γεγονότα, με «ανατριχιαστικές» λεπτομέρειες για τη δράση, την οργάνωση
και την ιεραρχία της ναπολιτάνικης μαφίας. Ο πάταγος που προκλήθηκε ήταν ανάλογος με τον καθολικό αιφνιδιασμό των «Νονών».
Δεν θα μπορούσε να γίνει κι αλλιώς. Αν είχαν ενδείξεις ότι υπήρχε
κάποιος τόσο θρασύς που ετοιμαζόταν να σπάσει με τέτοιο τρόπο την
περιβόητη Ομερτά, θα είχαν φροντίσει να του κλείσουν το στόμα.
Ασφαλώς
η «καταδίκη» σε θάνατο δεν αποφεύχθηκε. Λίγες ημέρες μετά την έκδοση
του βιβλίου, η μητέρα του Σαβιάνο βρήκε στο γραμματοκιβώτιο της ένα
σημείωμα. Ήταν μία φωτογραφία του γιου της, με ένα πιστόλι να τον σημαδεύει στο κεφάλι, και από κάτω τη φράση: «καταδικασμένος».
Λίγο
καιρό αργότερα, ο Σαβιάνο ήταν προσκεκλημένος σε μία εκδήλωση, με
αφορμή την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, στο Δήμο του Κάζαλ Ντι
Πρίντσιπε, την πατρίδα του πιο ισχυρού μαφιόζου της Καμόρα, η οποία
μάλιστα έχει και ένα από τα πιο υψηλά ποσοστά δολοφονιών στην Ιταλία.
Όταν πήρε το λόγο σόκαρε τους πάντες, κατονομάζοντας μέλη της Μαφίας!
«Από
το βήμα έδειξα τους αρχηγούς, αναφέροντας τα ονόματά τους δημόσια,
πράγμα που οι ντόπιοι ντρέπονταν να κάνουν. Τους είπα ότι έπρεπε να
φύγουν από την πόλη. Την επόμενη μέρα, μια τοπική εφημερίδα καταδίκασε
τη συμπεριφορά μου ως προσβολή προς την Καμόρα»!
Παρών στην εκδήλωση ήταν και ο τότε πρόεδρος της ιταλικής Βουλής, μαζί με την προσωπική του ασφάλεια. «Μου είπαν ότι ήταν πολύ επικίνδυνο να επιστρέψω στη Νάπολη με τα μέσα μαζικής μεταφοράς και με πήραν μαζί τους.
Μερικές μέρες αργότερα, κάποιος με ακολούθησε σε κάποιο δρόμο της
Νάπολη και ανέβηκε μαζί μου στο λεωφορείο. Κάποια στιγμή με πλησίασε και
μου είπε: “Ξέρεις ότι θα σε κάνουν να πληρώσεις ακριβά για αυτό που
έκανες στο Καζάλε, έτσι;”.
Λιγότερο
από ένα μήνα αργότερα, κατά την επιστροφή του από ένα φεστιβάλ βιβλίου
στη Νάπολη βρήκε στο σταθμό δύο καραμπινιέρους να τον περιμένουν. Μπήκαν
σε ένα θωρακισμένο αυτοκίνητο της ασφάλειας. Του είπαν ότι οι αρχές
είχαν αποφασίσει πως θα είναι η προσωπική του ασφάλεια. Το
φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, τα μέλη της ασφάλειας διπλασιάστηκαν, καθώς
υπήρχαν φήμες από τις φυλακές ότι η Καμόρα σχεδίαζε τη δολοφονία του.
Στη φυλακή, ένα από τα “κεφάλια‘‘ της μαφίας, ο Σαλβατόρε Καντιέλο,
βλέποντας μία εκπομπή του στην τηλεόραση, είπε: “Συνέχισε να μιλάς γιατί
πολύ σύντομα δεν θα μπορείς να πεις κουβέντα”».
Μέσω του βιβλίου –
ντοκουμέντο ο Σαβιάνο κέρδισε παγκόσμια αναγνώριση και έγινε πλούσιος.
Το βιβλίο έγινε θεατρικό έργο, το οποίο του χάρισε τον τίτλο του
καλύτερου νέου Ιταλού συγγραφέα στο διαγωνισμό Olimpici del Teatro 2008.
Ταινία βασισμένη στο βιβλίο («Καμόρα») κέρδισε στο φεστιβάλ των Κανών το Μεγάλο Βραβείο για την πιο πρωτότυπη ταινία,
καθώς επίσης και το Premio Tonino Guerra. Το 2014, η «Γκομόρα» γίνεται
σειρά και μία από τις μεγαλύτερες παραγωγές της ιταλικής τηλεόρασης τις
τελευταίες δεκαετίες.
Σε προσωπικό επίπεδο το κύρος του ως
δημοσιογράφος εκτοξεύτηκε στη στρατόσφαιρα. Εργάζεται στην εφημερίδα «La
Repubblica» και το περιοδικό «Espresso», ενώ έχει συνεργασία με
ορισμένα από τα μεγαλύτερα έντυπα του κόσμου, σε ΗΠΑ (New York Times ,
Washington Post, Time), Μεγάλη Βρετανία (Guardian, Times), Γερμανία (Die
Zeit, Der Spiegel), Ισπανία (El Pais) και Σουηδία (Expressen).
Το
κόστος για όλα αυτά όμως είναι μια ζωή που από την ηλικία των 26 δεν
έχει καμία διαφορά με εκείνη ενός διεθνούς φήμης εγκληματία, που αναζητά
λυσαλλέα η Interpol. Από το 2006 ζει διαρκώς υπό συνεχή αστυνομική
προστασία, αλλάζοντας χώρα και ταυτότητα.
Το 2008 ξεκινά η δίκη 24
μελών της Μαφίας, γνωστή ως υπόθεση «Σπάρτακος». Η έρευνα των Αρχών
έχει βασιστεί στις αποκαλύψεις του βιβλίου του. Οι κατηγορούμενοι
βαρύνονται με σημαντικές κατηγορίες, όπως ανθρωποκτονία, δωροδοκία σε
δημόσιες υπηρεσίες και βαριές σωματικές βλάβες. Είναι η εποχή
που η Καμόρα πυκνώνει τις απειλές εναντίον του – η εφημερίδα «La
Repubblica» αποκαλύπτει ότι η διάσημη οικογένεια Καζαλέζι έχει
ορίσει «συμβόλαιο θανάτου» για τον συγγραφέα. Τελικά, με σκανδαλώδη
τρόπο αθωώνονται όλα τα ηγετικά στελέχη που έχουν καθίσει στο εδώλιο και
ο Σαβιάνο αντιλαμβάνεται ότι η μάχη που έχει ξεκινήσει είναι άνιση.
«Είμαι ζωντανός – νεκρός. Υπάρχω μόνο μέσα σε τέσσερις τοίχους. Κυκλοφορώ 13 χρόνια τώρα με έναν κόκκινο στόχο στην πλάτη. Έχασα τη ζωή μου για το τίποτα. Το έχω μετανιώσει. Δεν άξιζε τον κόπο, τίποτα δεν αξίζει το να ζεις έτσι.
Αλλά όταν το κάνεις δεν ξέρεις τι ακριβώς θα ακολουθήσει», δήλωσε τον
περασμένο Φεβρουάριο ο 40χρονος σήμερα Σαβιάνο, ο οποίος ζει πλέον στη
Νέα Υόρκη με άλλη ταυτότητα και αλλάζοντας συνεχώς κατοικίες.
Αν
κάποιοι όμως περίμεναν ότι ο φόβος για τη ζωή του θα κατέληγε σε
αυτολογοκρισία, αυταπατήθηκαν. Ο «επικηρυγμένος» δημοσιογράφος συνέχισε
την έρευνα και το συγγραφικό έργο του, με ακόμα δύο αποκαλυπτικά βιβλία.
Το
ένα είναι το «Μηδέν, Μηδέν, Μηδέν» (Zero, Zero, Zero), βιβλίο στο οποίο
περιγράφει το «λευκό κόσμο» της κοκαΐνης και το πώς ελέγχεται από τα
καρτέλ της Κολομβίας και του Μεξικό, που βρίσκουν πρόθυμους συνεργάτες
σε κάθε γωνιά του πλανήτη: τράπεζες της Γουόλ Στριτ, εφοπλιστές σε Ιταλία και (ω ναι) Ελλάδα, απόγονοι πλούσιων επιχειρηματιών και πολιτικών.
Σε 500 σελίδες ο Σαβιάνο σκίζει το πέπλο που καλύπτει έναν κόσμο που
μας σύστησαν το Neftlix και των Narcos, αγγίζοντας όμως ευαίσθητες
χορδές σε ότι αφορά τη στενή σχέση των ναρκέμπορων με αυτό που
αποκαλούμε «υψηλή κοινωνία» και με τρόπο που κανείς ένστολος δεν
πρόκειται ποτέ να κάνει δημόσια.
Το δεύτερο είναι το μυθιστόρημα
«Piranhas», στο οποίο ο Σαβιάνο παρουσιάζει τον κόσμο των εφηβικών
συμμοριών, που έχει στρατολογήσει η Καμόρα για τη διακίνηση ναρκωτικών.
Παιδιά από 10 ετών και νέοι έως 19 έχουν αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο
στο οργανωμένο έγκλημα. Κάτω από την προστασία των Κάπο, σπέρνουν τον τρόμο στους δρόμους της συνοικίας Φορτσέλα, στο βασίλειο της Καμόρα.
Διακινούν κόκα, ξεπλένουν χρήμα, λαδώνουν αστυνομικούς, ενώ ενίοτε
αναλαμβάνουν και συμβόλαια θανάτου. Το μεγάλο τους «προσόν» είναι ότι
παρότι μοιάζουν δεν είναι αναλώσιμοι. Καθώς είναι ανήλικοι, αν
συλληφθούν δικάζονται με μικρές ποινές ή αθωώνονται.
«Γιατί
συνεχίζω τις αποκαλύψεις; Γιατί το μόνο που μου δίνει πλέον καύσιμα
είναι η εκδίκηση. Μου έχουν κλέψει τη ζωή, δεν μπορώ να κυκλοφορήσω, δεν
μπορώ να μείνω στο σπίτι μου, δεν μπορώ ούτε να δουλέψω όπως θέλω. Στη Νάπολη μπορώ να επιστρέψω μόνο με τις αναμνήσεις μου. Μια συνεχής απειλή για να το βουλώσω. Ε, λοιπόν δεν το βουλώνω.
Είναι το μόνο μου όπλο…», λέει ο Νο. 1 εχθρός της Μαφίας, ο οποίος
ωστόσο έχει συνειδητοποιήσει ότι εκεί, στον έξω κόσμο, οι ναρκέμποροι
έχουν περισσότερους συνεργούς απ’ ότι εχθρούς ακόμα και σε επίπεδο
Αρχών.
«Από την μία χαίρομαι που ο κόσμος γνωρίζει περισσότερα
πράγματα για τη Μαφία, από την άλλη όμως τίποτα ουσιαστικό δεν άλλαξε –
ώς να πει κανείς ότι κινδύνεψε για κάποιο λόγο. H Μαφία έχει
διασυνδέσεις σε όλο τον κόσμο. Ακόμα και η άνοδος της ακροδεξιάς στις
γερμανικές εκλογές είναι δουλειά της γερμανικής μαφίας. Το
έλεγα στην Ανγκελα Μέρκελ, αλλά δεν ήθελε να το πιστέψει. Κανείς δε
θέλει να δει κατάματα τι συμβαίνει παγκοσμίως. Η Μαφία κινεί τα νήματα
και πολιτικά».
Ο Ρομπέρτο Σαβιάνο πίστεψε ότι η δική του ανταρσία
κόντα στη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα θα ενέπνεε τη δικαιοσύνη,
στην επιδίωξη οικοδόμησης μιας κοινωνίας με λιγότερους «κακούς». Σήμερα
είναι ένας από τους πιο αξιοθαύμαστους ανθρώπους στον κόσμο, αλλά και
ένας απελπιστικά μοναχικός επαναστάτης που… κινδυνεύει να ανταμειφθεί
για τον ηρωισμό του απλώς πέφτοντας ένδοξα στο πεδίο της μάχης. Ο Νίκος Γκάτσος θα το έθετε διαφορετικά. Καληνύχτα Ρομπέρτο, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ…
Σε μία πραγματικά εντυπωσιακή προσπάθεια, η NASA μας βοηθάει να δούμε πως είναι ακριβώς μία μαύρη τρύπα από κοντά.
Τον περασμένο Απρίλιο είχαμε την ευκαιρία να δούμε για
πρώτη φορά μια πραγματική φωτογραφία μαύρης τρύπας χάριν στη λήψη που
έγινε από το EHT (Event Horizon Telescope), το οποίο στόχευσε στον
γαλαξία Messier 87 σε απόσταση περίπου 55 εκατ. ετών φωτός μακριά από τη
Γη και ουσιαστικά μας δείχνει τη "σκιά" που δημιουργείται από το έντονο
βαρυτικό πεδίο της μαύρης τρύπας που δεν αφήνει ούτε το φως να
διαφύγει.
Τώρα είναι η σειρά της NASA να μας εντυπωσιάσει με μια απεικόνιση
του πως θα μπορούσε να είναι μια μαύρη τρύπα από κοντά. Στην εικόνα
προσομοιώνεται η πυκνή βαρύτητα της μαύρης τρύπας που διαστρεβλώνει αυτό
που βλέπουμε, όπως όταν κοιτάζουμε σε καθρέπτες με περίεργα σχήματα.
Η NASA αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ασταθής ύλη συγκεντρώνεται σε μια
λεπτή και θερμή δομή που ονομάζεται δίσκος προσαύξησης. Η δημιουργία της
εικόνας έγινε από τον Jeremy Schnittman με χρήση του custom λογισμικού
της NASA στο Goddard Space Flight Center που βρίσκεται στο Greenbelt του
Maryland (ΗΠΑ).
Όπως δήλωσε ο κ. Schnittman,"αυτές οι προσομοιώσεις και τα videos
μας βοηθούν ιδιαίτερα να απεικονίσουμε τη θεωρία του Einstein για το πως
η βαρύτητα αλλοιώνει τον χώρο και τον χρόνο. Μέχρι πολύ πρόσφατα οι
δυνατότητες μας περιοριζόταν στη φαντασία και την υπολογιστική ισχύ. Δεν
φανταζόμουν ποτέ ότι θα μπορούσαμε να δούμε στην πραγματικότητα μια
μαύρη τρύπα. Εκτός από αυτήν την απεικόνιση, ίσως πλέον έχουμε και μια
ιδέα για το πώς θα μπορούσε να ακούγεται μια μαύρη τρύπα, χάριν στην ερευνητική
ομάδα του MIT. Πριν από μερικές ημέρες δημοσίευσαν το σχετικό paper στο
Physical Review Letters και ανέφεραν ότι μια "μίνι" μαύρη τρύπα
ακούγεται σαν ένα μικρό κελάηδισμα, μια κυματομορφή ήχου που πολύ
γρήγορα δυναμώνει και έπειτα χάνεται".
Περισσότερες από 3,5 ώρες από τις πιο γνωστές και αναγνωρίσιμες κλασικές μουσικές ηχογραφήσεις. Η καλύτερη κλασική μουσική για μελέτη, ανάγνωση, χαλάρωση και (πάνω απ' όλα) η απόλαυση!
Λίστα:0:00 P.I. Tchaikovsky – Swan Lake, Act II: No.10 Scene (Moderato)
02:42 Edvard Grieg – Morning Mood
06:22 Ludwig van Beethoven – Für Elise (Bagatelle No.25 in A minor)
08:51 Frederic Chopin - Nocturne in C-sharp minor
12:56 Georges Bizet - Habanera ("L'amour est un oiseau rebelle")
14:58 W.A. Mozart - Rondo alla Turca ("Turkish March")
18:33 Ludwig van Beethoven - Moonlight Sonata (The Piano Sonata No. 14 in C♯ minor "Quasi una fantasia", Op. 27, No. 2)
23:47 Antonio Vivaldi – The Four Seasons “Summer” (III: Presto)
26:24 P.I. Tchaikovsky – Dance Of The Sugar Plum Fairy
28:10 Federic Chopin – Prelude Op.28, no.4
30:44 Gioachino Rossini – Overture to “The Barber of Seville”
36:29 Jahannes Brahms – Hungarian Dance no.5 in F-sharp minor (fragment)
37:06 W.A Mozart – Eine kleine Nachtmusik (Serenade No. 13 for strings in G major)
42:54 J.S.Bach – Air on the G string (from Orchestral Suite No.3, BWV 1068)
45:47 W.A. Mozart – Symphony No.40 in G minor (1. Molto allegro)
51:44 Erik Satie – Gymnopedie no.1
54:56 Johann Strauss II – “Frühlingsstimmen”, Op. 410 ("Voices of Spring")
1:01:31 Frederic Chopin – Nocturne in B-flat minor, Op. 9, no.1
1:07:07 P.I. Tchaikovsky – The Nutcracker: Act I, No.4 Russian Dance
1:08:08 J.S.Bach – Orchestral Suite no.2 in B minor (7.Badinerie)
1:09:07 Gioachino Rossini – William Tell Overture
1:14:55 Antonin Dvorak – Symphony no. 9 in E minor ("From the New world": IV. Allegro con fuoco)
1:26:39 P.I. Tchaikovsky – The Nutcracker: Act I, No. 8 Waltz of the Flowers
1:31:47 Richard Wagner – Ride of the Valkyries
1:37:08 Ludwig van Beethoven - Sonata No. 8 in C Minor Pathetique, Op. 13 (II. Adagio cantabile)
1:42:08 Johann Strauss II – "An der schönen blauen Donau" (The Blue Danube),Op.314
1:49:19 Erik Satie – Gnossienne No.1
1:52:42 Edvard Grieg – In the Hall of the Mountain King
1:54:58 Frederic Chopin – Nocturne in E-flat major, Op. 9, No. 2
1:59:30 Antonio Vivaldi – The Four Seasons “Autumn” (1. Allegro)
2:04:30 Franz Liszt – Liebestraume no. 3 in A flat major
2:09:00 W.A. Mozart – Piano Concerto no.21 in C major (II. Movement)
2:13:19 Ludwig van Beethoven – The Symphony No.5 in C minor (fragment)
2:20:10 Claude Debussy – Clair de lune (from "Suite bergamasque")
2:25:12 N.Rimsky-Korsakov – Flight of the Bumblebee (from “The Tale of Tsar Saltan)
2:26:28 P.I. Tchaikovsky – The Nutcracker: Act I, No. 2 (March)
2:28:25 Edvard Grieg - Notturno, Op.54, No.4
2:32:45 Felix Mendelssohn – Wedding March (from “A Midsumer Night’s Dream”)
2:37:46 Georges Bizet – Prelude to Act 1 for “Carmen”
2:40:02 Antonio Vivaldi – The Four Seasons “Spring” (1.Allegro)
2:43:36 Erik Satie – Gnossienne No.3
2:46:17 Johann Strauss II – Künstlerleben ("Artist's Life"), op.316
2:49:08 Frederic Chopin – “Revolutionary Etude” (Etude Op.10, No.12)
2:51:51 Luigi Boccherini – Minuet from String Quintet in E, Op. 11, No.5 (G 275)
2:54:00 Ludwig van Beethoven – Ode to Joy (from Symphony no. 9 in D minor)
2:57:53 Richard Strauss – Also sprach Zarathustra
2:59:14 Frederic Chopin – Waltz in D-flat major, Op 64, No 1 ("Minute Waltz")
3:01:00 Tomaso Albinoni - Adagio in G minor (attributed to Tomaso Albinoni, but actually proabably composed by Remo Giazotto).
3:04:29 Modest Mussorgsky – Night on Bald Mountain
3:11:49 Johann Strauss II – “Wiener Blut”, Op. 354
3:13:24 J.S.Bach – Toccata and Fugue in D minor, BWV 565
3:16:29 Jacques Offenbach – Overture to “Orpheus in the Underworld” (can-can section)
3:18:14 Leo Delibes – Pizzicato (from “Sylvia”)
3:20:09 Frederic Chopin – Funeral March (Piano Sonata No.2 in B flat minor Op 35: III. Marche Funebre)
3:29:33 W.A. Mozart – Requiem in D minor
3:33:01 J.S.Bach – Prelude in C major
Every composition from this video exists as a public domain or creative common content.
The fragment of Debussy's "Suite bergamasque" performed by Laurens Goedhart.
Liszt's "Liebesträume" performed by Martha Goldstein.
Grieg's Notturno performed by Mark Gasser.
Piano versions of Mozart's "Requiem in D minor" and Piano "Concerto no.21 in C major" performed by Markus Staab.
Satie's "Gnossiennes" performed by La Pianista.
Richard Wagner's "Also Sprach Zarathustra" performed by Kevin MacLeod.
The fragments of Vivaldi's "Spring", "Summer" and "Autumn" performed by John Harrison.
Οι ιστορικοί γράφουν πολλές φορές ανακρίβειες που τα χρόνια τις παίρνουν
από το χέρι, τις μεγαλώνουν με τροφή την υπερβολή και την ακριτομυθία,
και τις παραδίδουν στις επόμενες γενιές ως θέσφατα, διαμορφώνοντας,
τελικά, λανθασμένα στερεότυπα που πλανώνται και πλανούν εις τους αιώνας
των αιώνων
Λέγεται πως «ο Θεός δεν μπορεί να μεταβάλει το παρελθόν, οι ιστορικοί
όμως μπορούν. Επειδή, λοιπόν, είναι χρήσιμοι γι' αυτό, ο Δημιουργός
ανέχεται την ύπαρξή τους»… Ο Βρετανός συγγραφέας Σάμουελ Μπάτλερ το έχει
πει και σαν να έχει δίκιο. Οι ιστορικοί γράφουν πολλές φορές
ανακρίβειες που τα χρόνια τις παίρνουν από το χέρι, τις μεγαλώνουν με
τροφή την υπερβολή και την ακριτομυθία, και τις παραδίδουν στις επόμενες
γενιές ως θέσφατα, διαμορφώνοντας, τελικά, λανθασμένα στερεότυπα που
πλανώνται και πλανούν εις τους αιώνας των αιώνων.
Για παράδειγμα, ο Νέρων ήταν φαύλος, απερίσκεπτος, σπάταλος,
τρυφηλός, αναίσχυντος, πυρομανής… Έτσι μας τον παρουσιάζει με μια πρώτη
ανάγνωση η Ιστορία. Και όμως, πολλά από τα πιο πάνω επίθετα που
«κόλλησαν» οι ιστορικοί στον Ρωμαίο αυτοκράτορα ήταν από άδικα έως
απαράδεκτα.
Παράδειγμα δεύτερο: Ο Καιάδας, το βάραθρο όπου οι αρχαίοι Σπαρτιάτες
πετούσαν τα προβληματικά παιδιά τους, τα ανάπηρα ή καχεκτικά βρέφη
προκειμένου να διασφαλίσουν την ευγονική της φυλής τους. Έτσι το μάθαμε
έως τώρα. Και έρχονται η έρευνα και η νεότερη αναψηλάφηση των ιστορικών
γεγονότων που λέει «όχι, ο Καιάδας ήταν τόπος εκτελέσεων κι όχι
ευθανασίας νεογέννητων Σπαρτιατών που δεν πληρούσαν τα "στάνταρ" της
φυλής». Κάτι σαν τα σκυλιά με pedigree, δηλαδή…
Τι να πιστέψεις, λοιπόν; Και τι να πεις στο παιδί σου όταν σε ρωτήσει; «Γκούγκλαρέ το»;
Ίσως το «ερεύνησέ το» να είναι η πιο σωστή προτροπή. Μια γρήγορη
έρευνα, λοιπόν, και να μερικά λανθασμένα στερεότυπα της Ιστορίας,
κάποιες σκοτεινές αφηγήσεις που ακόμα μας κυνηγούν σαν τα φαντάσματα.
Μήπως ήρθε η ώρα του εξορκισμού τους;
Μετά 500 χρόνια... μίλησε
Ο κατεξοχήν ιστορικός των Περσικών Πολέμων, ο Ηρόδοτος, ο
αποκαλούμενος και «Πατέρας της Ιστορίας», ουδεμία αναφορά κάνει στο έργο
του για την περίφημη φράση του Λεωνίδα «μολών λαβέ». Ο Ηρόδοτος, που
μας παραθέτει πλήθος λεπτομερειών και εικόνων από τις εκστρατείες των
Μήδων στην ελληνική χερσόνησο, λέτε να παρέλειψε τη φράση που έβαψε με
τα λαμπρότερα χρώματα την ανδρεία των 300 Λακεδαιμονίων; Δεν νομίζω!
Παρόλο που κάποιες από τις ιστορίες του Ηροδότου θεωρήθηκαν ευφάνταστες
και άλλες ανακριβείς, ο ίδιος αναφέρει πως κατέγραφε μόνο ό,τι του
έλεγαν. Το παράδοξο: Την ιστορική φράση, (που ανέδειξε ο Κώστας Πρέκας
με τον δικό του συγκλονιστικό τρόπο, ερμηνεύοντας τον ρόλο του
αξιωματικού στα οχυρά κατά την εισβολή των Γερμανών τον Απρίλιο του ’41)
ανακάλυψε ο ιστορικός Πλούταρχος, που γεννήθηκε 525 χρόνια μετά τη μάχη
των Θερμοπυλών! Το ορθό ρήμα, λοιπόν, δεν είναι ανακάλυψε, αλλά εφηύρε.
Γιατί, για σκεφτείτε την εποχή του 100 μετά τη γέννηση του Χριστού
ποιες ήταν οι πηγές που συμβουλεύτηκε ο Πλούταρχος για να συγγράψει τη
δική του εκδοχή της Ιστορίας; Τα πρωτότυπα κείμενα ασφαλώς! Και τα
πρωτότυπα κείμενα του Ηροδότου πουθενά δεν αναφέρουν το: «τοῦ Ξέρξου
γράψαντος πέμψον τὰ ὅπλα, ἀντέγραψε "μολὼν λαβέ"»… Ένα ευφυές εφεύρημα,
λοιπόν, η γενναία απάντηση «μολών λαβέ»; Γιατί όχι. Εδώ η Ιστορία
παρέλειψε τους 700 Θεσπιείς. Ή, μάλλον, δεν τους παρέλειψε, απλά τους
πέρασε σε υποσημείωση για να αναδείξει τους «300 του Λεωνίδα», του
βασιλιά της Σπάρτης, και να τον «κάνει» εντυπωσιακό άγαλμα-σημείο
συνάντησης εκδρομέων επί της Εθνικής οδού και μάρκα ψησταριών…
Η Ιστορία στον... Καιάδα
Παιδί, θυμάμαι να εκνευρίζεται η μητέρα μου με τις σκανδαλιές μου που
έφτανα σε ακραία σημεία, είναι η αλήθεια, και να με κατακεραυνώνει:
«Βρε, δεν σε πετούσα στον Καιάδα» μου έλεγε. Όταν πήγα σχολείο,
διδάχτηκα από τους «ξύλινους» δασκάλους μου τι ήταν ο Καιάδας. Το
βάραθρο του Ταϋγέτου ήταν ο Καιάδας, που απέχει περί τα 10 χλμ. από την
τοποθεσία της σημερινής πρωτεύουσας του Νομού Λακωνίας, και είναι εκεί
που οι αρχαίοι Σπαρτιάτες πετούσαν τα καχεκτικά, ασθενικά, ή ανάπηρα
βρέφη τους για να κρατήσουν «καθαρή» την φυλή των Λακεδαιμόνιων!
Τουλάχιστον αυτά διδαχτήκαμε και αυτά έμειναν στη μνήμη των ανθρώπων
μέχρι και της γενιάς του ’70. Οι νεότερες ιστορικές προσεγγίσεις στο
θέμα του Καιάδα συγκλίνουν στο ότι, το βάραθρο ήταν τόπος εκτέλεσης κι
όχι «ξεσκαρταρίσματος» ΑΜΕΑ… Υπεύθυνος και γι’ αυτή την
παρανόηση-παραποίηση ο Πλούταρχος, ο μοναδικός που καταπιάνεται, στον
βίο του Λυκούργου, με τους «Αποθέτες», τον τόπο δηλαδή που οι Σπαρτιάτες
απέθεταν τα προβληματικά βρέφη.
Τα οστά, που ανακαλύφθηκαν στις αρχές του αιώνα από αρχαιολόγους,
λανθασμένα αποδόθηκαν σε ανήλικους. Μια πιο ενδελεχής έρευνα στις αρχές
της 10ετίας του ’80 με τη μέθοδο του άνθρακα C14 απέδειξε πως τα οστά
ανήκαν σε ενήλικες! Επίσης, από το βάραθρο ανασύρθηκαν βέλη και δόρατα.
Όπως συνεπάγεται, ο Καιάδας δεν ήταν τόπος απόθεσης βρεφών, αλλά
εκτέλεσης θανατοποινιτών. Ο μύθος παραμένει, η τάξη της Ιστορίας όμως
σταδιακά αποκαθίσταται.
Και συνεχίζουμε…
Το πιθάρι που έγινε κουτι!
Μία εξαιρετική παρανόηση της λογοτεχνικής ιστορίας είναι το πιθάρι
της Πανδώρας, και όχι το κουτί της Πανδώρας όπως μαθαίνουμε. Ο Ησίοδος
στο διδακτικό του έπος «Έργα και Ημέραι» μάς παραθέτει το πώς
δημιουργήθηκε η πρώτη γυναίκα, σαν άλλη Εύα, έξω από τη χριστιανική
παράδοση όμως, λίγο πριν αναφερθεί στον μύθο των γενών («Έργα και
Ημέραι», στίχοι 47-105). Η Πανδώρα είναι το επώδυνο αντίβαρο για την
απόσχιση της φωτιάς που οι θεοί προσέφεραν στους ανθρώπους με εκδίκηση
γιατί, όταν η Πανδώρα άνοιξε το πώμα του πιθαριού, τότε όλες οι συμφορές
διαμοιράστηκαν στο ανθρώπινο γένος. Η αρχαία λέξη «πίθος» αναφέρεται
ρητά στους στίχους 94 και 97 όταν μόνη η ελπίδα έμεινε στον πάτο του
πιθαριού. Η ελπίδα, λοιπόν, πεθαίνει τελευταία… Το λάθος ανάμεσα στο
κουτί και το πιθάρι οφείλεται σε μεταφραστική παρανόηση του Εράσμου.
Κανένας σεβασμός στον Νέρωνα
Τον έχουν αποκαλέσει διεστραμμένο, κακοήθη, ανόητο, φαύλο,
εγκληματία, μισότρελο, παρανοϊκό, ανίκανο, …πυρομανή. Παράλληλα, ένα
σωρό ακόμη προσωνύμια ταιριάζουν, σύμφωνα με τους ιστορικούς και τους
μύθους που κατασκεύασαν, στον Λεύκιο Δομίτιο Αηνόβαρβο, τον διαβόητο
Νέρωνα! Κι όμως, ελάχιστα από αυτά τα απαξιωτικά επίθετα ταίριαζαν στην
προσωπικότητα ενός λαοφιλούς αυτοκράτορα, όπως, τελικά, ήταν ο Νέρωνας.
Δεν έμεινε κόκκος λάσπης που να μη ριχτεί στον Νέρωνα από εμπαθείς
(τελικά) ιστορικούς της εποχής του, αλλά και μεταγενέστερους· μέχρι και
την πυρκαγιά που κατέστρεψε τη Ρώμη του αποδίδουν! Γι’ αυτό το τελευταίο
γεγονός καταθέτουμε τα εξής ιστορικά στοιχεία: Η φωτιά αρχίζει κατά την
απουσία του Νέρωνα στον τόπο γέννησής του, το Άντιο, 50 χιλιόμετρα
μακριά από τη Ρώμη, απόσταση τεράστια για την εποχή! Ο εμπαθής προς τον
Νέρωνα ιστορικός Σουητώνιος, καταγράφει πως άνθρωποι του παλατιού έβαλαν
τη φωτιά, παραδεχόμενος, όπως και ο συνάδελφός του Τάκιτος, πως ο
αυτοκράτορας ειδοποιήθηκε την τέταρτη μέρα της πυρκαγιάς, όταν η μισή
Ρώμη είχε καταστραφεί.
Και η λογική της Ιστορίας έρχεται να υποβάλει ένα κεφαλαιώδες
ερώτημα: Ποιον αυτοκράτορα θα συνέφερε να κάψει την πρωτεύουσα του,
γνωρίζοντας τις ολέθριες συνέπειες της πράξης στην οικονομία και την
τάξη της χώρας; Οι πιο ψύχραιμοι μελετητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι
ο φιλέλλην, λαοφίλητος και δημοκράτης Νέρων έπεσε θύμα μιας από τις πιο
βρόμικες ίντριγκες της Ιστορίας… και των ιστορικών! Οι ίδιοι μελετητές,
στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, καταλήγουν «δείχνοντας» ως ενόχους του
εμπρησμού τους χριστιανούς. Να σημειώσουμε πως οι κορυφαίοι απολογητές
του χριστιανισμού (Τερτυλλιανός, Ωριγένης και Ευσέβιος
Καισαρείας) αποσιωπούν ένα τόσο σημαντικό γεγονός όπως ο εμπρησμός της
Ρώμης, που οδήγησε στον πρώτο μεγάλο διωγμό εναντίον των χριστιανών! Ο
Νέρων ήταν προστάτης των τεχνών, εξαίρετος συνθέτης μουσικής και
υποστήριξε την Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Επί Νέρωνος άρχισαν οι
εργασίες διάνοιξης της διώρυγας της Κορίνθου! Τέλος, να επισημάνουμε πως
ο πολέμιος ιστορικός του Νέρωνα, ο Σουητώνιος επιβεβαιώνει πως «… επί
χρόνια οι άνθρωποι στόλιζαν το ταφικό μνημείο του Νέρωνα με
λουλούδια». Ένας λαομίσητος ηγέτης, πάνω από τον τάφο του, θα εισέπραττε
αγκαλιά από αγριόχορτα και ασύνορη χλεύη όσων δεινοπάθησαν επί της
θητείας του, όμως… Όμως ο Νέρων τιμήθηκε και μετά θάνατον από τους
πολίτες της Ρώμης, κακοσυστήθηκε ωστόσο από τους ιστορικούς στις
επόμενες γενιές που τον παρέλαβαν λερωμένο, αλλά τελικά αδικημένο!
Ο «προδομένος» Πήλιος Γούσης
Το όνομά του έγινε συνώνυμο της προδοσίας. Πρόσφατα ο πρόεδρος των
ΑΝ.ΕΛ. Πάνος Καμμένος αποκάλεσε Πήλιο Γούση τον πρώην υπουργό Εξωτερικών
Νίκο Κοτζιά, για να μην τον πει απλά «προδότη». Λάθος, γιατί ο Πήλιος
Γούσης είναι ένα από τα πιο παρεξηγημένα πρόσωπα της ελληνικής Ιστορίας.
Η άτιμη η παράδοση είναι αυτή που αμαύρωσε το όνομα του κατά τα άλλα
ένθερμου αγωνιστή και αδίστακτου πολεμιστή! Τι μας δίδαξε η παράδοση;
Πώς ο Πήλιος Γούσης το καλοκαίρι του 1803 ήταν αυτός που αποκάλυψε
μυστικό πέρασμα στον Αλή Πασά που ήδη πολιορκούσε το Σούλι, από το οποίο
πέρασαν οι Τούρκοι και κατέλαβαν τον ηρωικό τόπο.Το αντίτιμο της
προδοσίας, σύμφωνα πάντα με την Ιστορία, θα ήταν 9.000 γρόσια και η
απελευθέρωση του γαμβρού του Γούση, που τον κρατούσαν οι Τούρκοι. Το
σχέδιο τέθηκε σε εφαρμογή και οι άνδρες του Αλή Πασά πέρασαν κρυφά το
μυστικό μονοπάτι και χτύπησαν από πίσω τους Σουλιώτες! Τα υπόλοιπα είναι
γνωστά. Οι Σουλιώτες άντεξαν ακόμα λίγο, αλλά στο τέλος παρέδωσαν τον
τόπο τους με ολέθριες συνέπειες. Γιατί, όμως, ο Πήλιος Γούση προδότης;
Εδώ βάζει το χέρι του ο καθόλου αντικειμενικός και πρόχειρος
συγγραφέας-ιστορικός της περιόδου Χριστόφορος Περραιβός.
Ο Γιώργης Τζαβέλλας πεθαίνει και οι Σουλιώτες κάνουν εκλογές για να
αναδείξουν νέο αρχηγό Ο Πήλιος Γούσης είναι υποψήφιος. Ο γιος του
Γιώργη, Φώτος Τζαβέλλας υπερψηφίζεται και ο Γούσης φέρεται να ξεσπάει:
«Γ…ώ τη μάνα του, όλο οι Τζαβελλαίοι θα κυβερνάνε το Σούλι; Θα τους
δείξω»! Ο Περραιβός, φίλος με του Τζαβελλαίους, έχει στα χέρια του ένα
στοιχείο για να χτυπήσει τον Γούση, τον προσκείμενο στην αντίπαλη
οικογένεια των Μποτσαραίων. Επίσης, ο Πήλιος Γούσης είχε αντιταχθεί σε
Συνέλευση στην Κέρκυρα και, τελικά, είχε αποτρέψει τον ορισμό του
Περραιβού, ως πληρεξουσίου των Σουλιωτών, για να ταξιδέψει στη Βιέννη
προς αναζήτηση στήριξης από τις τότε μεγάλες δυνάμεις. Και η λεπτομέρεια
που δείχνει την ιδιοτέλεια: Το βιβλίο του Περραιβού, όπου γίνεται λόγος
για την προδοσία του Γούση, είχε τρεις εκδόσεις. Η πρώτη έκδοση έγινε
το 1803, την περίοδο των γεγονότων, δηλαδή. Οι προδότες που
κατονομάζονται είναι ο Γιώργης Μπότσαρης, ο Παλάσκας, ο Διαμαντής Ζέρβας
και ο γέρος Κουτσονίκας. Ο Πήλιος Γούσης αναγράφεται στις επόμενες δύο
εκδόσεις, που έγιναν μετά την κόντρα στη Συνέλευση της Κέρκυρας!
Ο Γούσης, στην πραγματικότητα, πολέμησε γενναία στο πλευρό των
Σουλιωτών, και όταν αυτοί συνθηκολόγησαν, διέφυγε στην Κέρκυρα με τους
συντοπίτες του. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας από το 1819, κάτι
παράδοξο αν τον ακολουθούσε το στίγμα της προδοσίας. Τέλος, έπεσε ηρωικά
μαχόμενος ως αντιστράτηγος κατά την έξοδο του Μεσολογγίου το 1826. Στον
«κήπο των ηρώων», στο μνημείο των πεσόντων μεταξύ των φονευθέντων ηρώων
της εξόδου, είναι χαραγμένο και το όνομα του Πήλιο Γούση. Οι
Μεσολογγίτες δεν διάβασαν την ιστορία του Περραιβού, που όμως εξαπλώθηκε
σαν λοιμός και μας… αρρωσταίνει μέχρι και σήμερα!
Ναπολέων, ο «κοντός» ο Μέγας!
Η Ιστορία είχε τη δική της άποψη και για τον Ναπολέοντα
Βοναπάρτη, και δεν μιλούμε για το ήθος του, τη στρατιωτική του ιδιοφυΐα ή
για την προσωπικότητά του και τις αρετές ή τα ελαττώματά του. Η Ιστορία
κατέγραψε τον Μεγάλο Ναπολέοντα στα κιτάπια της ως «κοντό». Ο
Κορσικανός που ισοπέδωσε την Ευρώπη τον προπερασμένο αιώνα μετρήθηκε την
ημέρα του θανάτου του 1 μέτρο και 70 εκατοστά! Το να είσαι 1,70 το 1821
μόνο στη λίστα με τους κοντούς δεν σε κατατάσσει! Η σύγχυση, όπως
λέγεται προήλθε από τα διαφορετικά συστήματα μέτρησης, των Γάλλων και
των Άγγλων. Η γαλλική ίντσα, που χρησιμοποιούσαν τον 19ο αιώνα,
αντιστοιχούσε σε 2,71 εκατοστά, ενώ η βρετανική ίντσα σε 2,54 εκατοστά.
Οι Άγγλοι, λοιπόν, τον ήθελα «κοντό» για να μειώσουν την προσωπικότητά
του, κι ας ήταν ο Ναπολέων πιο ψηλός από τον νικητή της ναυμαχίας του
Τραφάλγκαρ, Οράτιο Νέλσον κατά 8 πόντους! Επίσης, το προσωνύμιό του
Βοναπάρτη, στη σχολή αξιωματικών «Μικρός Δεκανέας», δημιούργησε την
εντύπωση ότι πρόκειται περί κοντού! Κατά τη νεκροψία του Γάλλου
στρατηλάτη, η μέτρηση των Άγγλων έδειξε 5 πόδια και 2 ίντσες και
αντιστοιχούσε σε 1,57 μέτρα, με τη γαλλική αντιστοιχία όμως τα 5 πόδια
και οι 2 ίντσες ήταν 1,69! Την Ιστορία, εκτός από τους ιδιοτελείς, τη
γράφουν και οι νικητές και οι θριαμβευτές του Βατερλό δεν ήθελαν τον
κακό τους δαίμονα πιο πάνω από το μπόι του θρυλικού ναυάρχου τους,
Νέλσον. Και η Ιστορία τότε έπιασε το ψαλίδι… *Το πιο
πάνω κείμενο βασίστηκε σε στοιχεία από τα βιβλία: ΑΝΤΙΓΝΩΣΗ της Λιλής
Ζωγράφου- εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Πλουτάρχος Βίοι Παράλληλοι, Σουητόνιος:
Βίοι των Καισάρων, Τάκιτος: Χρονικά, Εμίλ Λούτβιχ: ΝΑΠΟΛΕΩΝ καθώς και σε
κείμενο της φιλολόγου Γεωργίας Τσατσάνη και του Σωτήρη Δημητρίου.
Έχετε εξομολογηθεί στον παπά της ενορίας σας όλες τις αμαρτίες σας; Έχετε μεταλάβει ευλαβικά , για να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα; Έχετε τακτοποιήσει όλες τις εκκρεμότητές σας, για να μην αφήσετε χρέη πίσω σας; Έχετε συντάξει σε συμβολαιογράφο τη διαθήκη σας, για να μη βάλετε σε μπελάδες τους κληρονόμους σας; Έχετε προσευχηθεί βαθιά , κατανυκτικά , και έχετε κάνει 5236 φορές το σταυρό σας, ζητώντας από τον Κύριο να σας συγχωρέσει και να κάψει, να ανασκολοπίσει, να σαπίσει όλους τους άθεους ; ΑΝ ΕΧΕΤΕ ΚΑΝΕΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ, ΜΗΝ ΦΟΒΑΣΤΕ! Η ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΣΑΣ ΒΛΑΨΕΙ. ΟΙ ΠΕΦΩΤΙΣΜΕΝΟΙ ΕΙΣΤΕ ΕΣΕΙΣ! ΕΙΣΤΕ ΗΔΗ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΟΙ!
«Η κρίση μας έχει αλλάξει όλους. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αλλάξει και αυτός»
τονίζεται μεταξύ άλλων στο κείμενο που εγκρίθηκε από την ΚΕ του κόμματος
της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Με την έγκριση της πολιτικής διακήρυξης χωρίς κανέναν «κατά», ολοκληρώθηκε η διήμερη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Η Διακήρυξη θα αποτελέσει τη βάση της ομιλίας τουΑλέξη Τσίπρααύριο το βράδυ στο φεστιβάλ Σπούτνικ, της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Υπό τον τίτλο: «Δημοκρατικό κάλεσμα ένταξης στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική
Συμμαχία», η διακήρυξη αποτελεί ένα κείμενο-κάλεσμα ένταξης που θέλει να
απευθυνθεί σε όσους έχουν δείξει ενδιαφέρον, μεταξύ άλλων, νέους,
άνεργους, εργαζόμενους, επισφαλείς εργαζόμενους. Δίνεται βάση στην
οικολογία και τίθεται η κλιματική κρίση ως ένα βασικό πρόταγμα για την
εποχή μας, στο πώς πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να διευρυνθεί ώστε να καλύψει τις
ανάγκες αυτών των ανθρώπων. Πρόκειται για ένα κάλεσμα που αποσκοπεί όχι
μόνο να τους εκπροσωπήσει αλλά «μαζί να συνδιαμορφώσουμε τη νέα
προοδευτική πλειοψηφία στη χώρα».
Σύμφωνα με κομματικές πηγές, υπήρξαν σχόλια σε σχέση με τον οδικό
χάρτη για το Συνέδριο, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες το κλείσιμο της
συνεδρίασης συνόδευσε συζήτηση για τροπολογίες ως επί το πλείστον
επεξηγηματικού χαρακτήρα. Οι κομματικές πηγές επισήμαιναν, μεταξύ άλλων,
ότι υπήρξε έμφαση στην αναγκαιότητα να πραγματοποιηθούν πολλές
εκδηλώσεις σε όλες τις περιφέρειες, παρουσία στελεχών αλλά και του κ.
Τσίπρα, «μια διαδικασία συνελεύσεων όπου να μπορούν οι άνθρωποι να
μιλήσουν», «μια συνολική εξόρμηση του κόμματος στην κοινωνία».
Η Διακήρυξη
Ειδικότερα, στο κείμενο-κάλεσμα διακηρύσσεται η πρόθεση όλων όσοι
συμφωνούν με τα προτάγματα της, «να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να
οικοδομήσουμε την Αριστερά της εποχής μας» και καλούνται όλοι οι
δημοκρατικοί και προοδευτικοί πολίτες να ενταχθούν στον ΣΥΡΙΖΑ -
Προοδευτική Συμμαχία. «Και στην πορεία προς το 3ο Συνέδριο τομή, του
ΣΥΡΙΖΑ, να συνδιαμορφώσουμε ένα κόμμα μαζικό, λαϊκό, ριζοσπαστικό,
δημοκρατικό που θα εκπροσωπεί τα συμφέροντα της μεγάλης κοινωνικής
πλειοψηφίας και θα δίνει ρεαλιστικές και προοδευτικές απαντήσεις σε όλα
τα σύνθετα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα και ο λαός μας».
«Υπάρχει άλλος δρόμος, ο δρόμος των πολλών», υπογραμμίζεται και
τονίζεται ότι «η Αριστερά, στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τον κόσμο σε κάθε
της εκδοχή, υπήρξε από την πρώτη μέρα της δημιουργίας της δύναμη
προοδευτικής αλλαγής», ενώ σημειώνεται η κεντρική επιδίωξη: «Να
δημιουργήσουμε δηλαδή μια μεγάλη προοδευτική κοινωνική πλειοψηφία με
στόχο μια νέα προοδευτική διακυβέρνηση».
«Εμείς, η Προοδευτική Συμμαχία, ο ΣΥΡΙΖΑ, η ελληνική Αριστερά,
θέλουμε να διακηρύξουμε ότι: Η ιστορία δεν έχει τελειώσει!», τονίζεται
και διατυπώνεται το «βασικό δίλημμα» στη νέα εποχή: «Ή ο γερασμένος
κόσμος του ύστερου καπιταλισμού θα εξακολουθεί να καταστρέφει
εκατομμύρια ανθρώπους, κοινωνίες, λαούς, το κλίμα, την ίδια τη γη, το
κοινό μας σπίτι. Ή οι κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις ενός νέου
διαφωτισμού, ενός νέου ανθρωπισμού και πολιτισμού, μιας ευρύτατης
κοινωνικής συμμαχίας και αντίστασης, με την Αριστερά σε θέση ευθύνης και
μάχης ανάμεσά τους, θα βάλουν φραγμό στην καταστροφή, θα αλλάξουν τη
ροή της ιστορίας προς τη κοινωνική χειραφέτηση».
Επιπλέον, γίνεται αναφορά στο «ιστορικό ορόσημο» της δημιουργίας για
πρώτη φορά μιας κυβέρνησης μέσα στην ΕΕ με πυρήνα ένα κόμμα της
Αριστεράς, ενώ εκτενής αναφορά γίνεται και στην πολιτική συγκυρία τόσο
στη χώρα μας όσο και διεθνώς.
«Τώρα είναι η σειρά μας να εμπιστευτούμε τον κόσμο που μας
εμπιστεύτηκε. Όλοι μαζί να δημιουργήσουμε μια σύγχρονη προοδευτική
παράταξη, που θα εκφράζει τα όνειρα και τις ανάγκες του δημοκρατικού
προοδευτικού κόσμου {…) που μέσα από τον συνδυασμό της κυβερνητικής
ευθύνης και της ζωντανής συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών θα
μετασχηματίσει την Ελλάδα σε μια χώρα με ισότητα και αλληλεγγύη».
Μια εκ των ενοτήτων της διακήρυξης είναι αφιερωμένη στην «επιστροφή
της πολιτικής οργάνωσης» και στο «κόμμα που χρειαζόμαστε». «Η κρίση μας
έχει αλλάξει όλους. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αλλάξει και αυτός». Ο ΣΥΡΙΖΑ»,
αναφέρεται, «οφείλει να αλλάξει και να αλλάζει γνωρίζοντας ότι η
διαδρομή που θέλουμε να ακολουθήσουμε σημαίνει πρώτα από όλα πλατιά
κοινωνική συμμετοχή. Δεν είναι δρόμος των λίγων και των "φωτισμένων".
Είναι ο δρόμος της πλειοψηφίας». Σε αυτόν τον δρόμο «συναντηθήκαμε με
συντρόφους και συντρόφισσες που συγκρότησαν την Προοδευτική Συμμαχία.
Αριστεροί, σοσιαλιστές, οικολόγοι, ακτιβιστές και ακτιβίστριες της
κοινωνίας των πολιτών. Μια νέα κατάσταση, που βάζει μπροστά σε όλους μας
νέα καθήκοντα», σημειώνεται, μαζί με την επισήμανση ότι «για να
εναρμονιστούμε με τις ανάγκες της εποχής μας χρειαζόμαστε έναν πολιτικό
φορέα ανοιχτό σε όλους τους αριστερούς, προοδευτικούς, δημοκρατικούς,
ανήσυχους πολίτες…», έναν φορέα που λειτουργεί δημοκρατικά, συλλογικά,
«με βάση τις αποφάσεις της πλειοψηφίας αλλά σέβεται και προστατεύει τις
μειοψηφίες», που «λειτουργεί πλουραλιστικά, και είναι ανοιχτός στην
ύπαρξη ιδεολογικών και ιστορικών ρευμάτων σκέψης». «Έναν φορέα»,
τονίζεται, «που θα εκφράζει διαφορετικές παραδόσεις αριστερών,
σοσιαλιστών, κομμουνιστών, σοσιαλδημοκρατών, ελευθεριακών, καθώς και
αυτές του οικολογικού και φεμινιστικού κινήματος».
Ένα κόμμα, μεταξύ άλλων, μαζικό, «που εγκαταλείπει την ασφάλεια του
πρωτόκολλου, της επετηρίδας, και της ρουτίνας, και γίνεται εργαστήρι
πειραματισμού δομών, ιδεών, μεθόδων», «που ανοίγει την πόρτα του χωρίς
αποκλεισμούς σε όλους τους προοδευτικούς και δημοκρατικούς ανθρώπους»,
«ένα κόμμα που θα μπορεί να συμπυκνώνει από την σκοπιά του σοσιαλισμού
του 21ου αιώνα τα αιτήματα και τις διεκδικήσεις της κοινωνίας».
«Κάνουμε όλοι μαζί το αποφασιστικό βήμα. Κάνουμε δική μας υπόθεση την
συγκρότηση της σύγχρονης μεγάλης αριστερής και προοδευτικής παράταξης
που θα εκφράζει την μεγάλη προοδευτική πλειοψηφία. Αυτή και μόνο αυτή
είναι που μπορεί να γίνει ηγεμονική δύναμη και να αλλάξει την Ελλάδα
στην κατεύθυνση της ισότητας και της αλληλεγγύης, στην κατεύθυνση του
σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία», καταλήγει η Διακήρυξη