Ο γύρος του κόσμου με ένα νουάρ
64 «ταξιδιωτικές» προτάσεις
Δεν φταίνε μόνο οι νόρμες του είδους που οι επιθεωρητές και οι ντετέκτιβ δεν καταφέρνουν ποτέ να κάνουν πραγματικές διακοπές. Φταίνε και οι αναγνώστες που πάντα αναζητούν έντονες συγκινήσεις και μυστήριο στις δικές τους. Και φέτος το είδος του αστυνομικού αφηγήματος και του μυθιστορήματος αγωνίας κατακλύζει τους πάγκους των βιβλιοπωλείων, καθώς κορυφώνεται η καλοκαιρινή παραγωγή.Ωστόσο, ως γνωστόν, το είδος δεν θα υπήρχε χωρίς τον μεγάλο Πόε και τον Ντιπέν, ο οποίος εγέννησε Χολμς, ο οποίος εγέννησε Πουαρό και Πατέρα Μπράουν σε μια θαυμαστή γενεαλογία που δεν έχει τέλος… Κατά συνέπεια, κάθε απόπειρα χαρτογράφησης του νουάρ εκδοτικού τοπίου οφείλει να ξεκινά από τον εμπνευστή και τους μετρ του είδους. Πίσω στις απαρχές λοιπόν, και τον εκκεντρικό διανοούμενο Αύγουστο Ντιπέν στην πιο δύσκολη, πλην προφανή, υπόθεση της θαυμαστής καριέρας του (Εντγκαρ Αλαν Πόε, «Κλεμμένο γράμμα», μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, Ερατώ).
Νέα σειρά και από τις εκδόσεις Μίνωας. Στην τριάδα της δικής τους επιλογής περιλαμβάνονται επίσης κλασικά κείμενα, μια συλλογή δώδεκα περιπετειών του θρυλικού Λονδρέζου ντετέκτιβ (Αρθουρ Κόναν Ντόιλ, «Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς», μτφρ. Ντίνα Σάπκα, Γιώργος Μπαρουξής), το κατασκοπικό θρίλερ «Τα 39 σκαλοπάτια» (μτφρ. Εφη Τσιρώνη) του Τζον Μπιούκαν και η «Καταδίωξη στη Βενετία» (μτφρ. Βασίλης Πουλάκος) της Πατρίσια Χάισμιθ. Διπλή φέτος η εμφάνιση της βασίλισσας της αγωνίας, αφού μόλις κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση «Η κραυγή της κουκουβάγιας» (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, Αγρα), ένα ψυχολογικό αποπνικτικό θρίλερ για την καφκική κατάσταση της αδυναμίας απόδειξης της αθωότητας, ανάπτυγμα της θέσης της συγγραφέως ότι «ούτε η ζωή ούτε η φύση νοιάζονται αν θα αποδοθεί δικαιοσύνη».
Εξαιρετική η ανθολογία κλασικών διηγημάτων μυστηρίου («Οι κυρίες του μυστηρίου», μτφρ. Ξενοφών Μπρουντζάκης, Ποικίλη Στοά) και σύγχρονα διηγήματα αγωνίας και φαντασίας από τον μετρ του είδους Στίβεν Κινγκ («Το παζάρι των κακών ονείρων», μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, Κλειδάριθμος).
Συνομιλώντας με το νουάρ
Απαγωγές, συνωμοσίες, φόνοι, εκπλήξεις και ανατροπές στο νέο μυθιστόρημα του Ζαν Εσνόζ («Ειδική απεσταλμένη», μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Ικαρος), όπου το γνωστό αμίμητο χιούμορ και ύφος αυτού του απαράμιλλου στιλίστα των γαλλικών (και όχι μόνο) γραμμάτων «στέλνει» μια ελαφρόμυαλη Γαλλίδα ποπ τραγουδίστρια να... αποσταθεροποιήσει τη Βόρεια Κορέα!Νουάρ αποχρώσεις και ηθικοί προβληματισμοί σε ένα ημερολογιακό μυθιστόρημα του Σουηδού Γιαλμάρ Σέντεμπεργκ (1869-1941): μια νεαρή εγκλωβισμένη στον γάμο της με έναν απεχθή λάγνο ηλικιωμένο αναζητά τη χαρά του έρωτα με έναν νεαρό εραστή. Ως πού μπορεί να φτάσει ο οικογενειακός φίλος του τίτλου για να βοηθήσει τη νεαρή; («Δόκτωρ Γκλας», μτφρ. Αγγελική Νάτση, Ροές).
Η συνείδηση του αστυνόμου Σκόμπι δοκιμάζεται σε μια αφρικανική αποικία του βρετανικού στέμματος στο «Η καρδιά των πραγμάτων» (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Πόλις) του Γκράχαμ Γκριν, τον οποίο η Χάισμιθ θαύμαζε για την επιδέξια πρόζα του και το ενδιαφέρον για την ηθική (όχι ηθικολογία).
Στην καρδιά του σκότους
Τα «Πέταλα από αίμα» (μτφρ. Σταυρούλα Αργυροπούλου, Καστανιώτης) του Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, ένα εκρηκτικό μυθιστόρημα επικών διαστάσεων με θέμα τον αγώνα των Μάου Μάου κατά της βρετανικής κυριαρχίας, μπορεί να έρχονται από το 1977, πάντως διατηρούν ατόφια όλη τη μαχητικότητά τους. Η διερεύνηση της δολοφονίας τριών επιφανών προσωπικοτήτων που υπηρετούσαν ξένα συμφέροντα βρίσκεται στην αφετηρία των διαπλεκόμενων ιστοριών τεσσάρων υπόπτων: ενός δάσκαλου, ενός συνδικαλιστή, μιας πόρνης και ενός παλιού αγωνιστή για την ανεξαρτησία της Κένυας.Από το Λος Αντζελες στη Βοστόνη
Ενώ η «Λευκή Τζαζ» του πιο επιδραστικού συγγραφέα του σύγχρονου αστυνομικού, Τζέιμς Ελρόι (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, Κλειδάριθμος), ολοκληρώνει την επανέκδοση της θρυλικής «Τετραλογίας του Λος Αντζελες», «Ο νόμος της νύχτας» (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, Πατάκης) του Ντένις Λεχέιν, που ενέπνευσε πρόσφατα την κινηματογραφική εκδοχή του Μπεν Αφλεκ, μας μεταφέρει στη Βοστόνη του 1920, στην εποχή της ποτοαπαγόρευσης και των γκάνγκστερ.Ενας πρώην αστυνομικός που ζει σε μια απομακρυσμένη κοινότητα της Νέας Αγγλίας αναλαμβάνει την έρευνα για την εξαφάνιση μιας έφηβης στο ατμοσφαιρικό επαρχιακό νουάρ «Ούτε λέξη» (μτφρ. Γωγώ Αρβανίτη, Μεταίχμιο) του Ερικ Ρίκσταντ, ενώ στην «Πτώση» (μτφρ. Χρήστος Καψάλης, Ψυχογιός) της Κάριν Σλότερ η αστυνόμος Φέιθ είναι ταυτόχρονα μάρτυρας και ύποπτη, στην περίπλοκη υπόθεση απαγωγής… της μητέρας της.
Από την Αργεντινή στην Ταϊλάνδη
Ελεγειακή κατάδυση στη μοίρα μιας χαμένης γενιάς με αφετηρία την ιστορία ενός φοιτητή φιλοσοφίας προφυλακισμένου για κατοχή ναρκωτικών στην Μπανγκόκ και ένα πολυφωνικό μεταμοντέρνο νουάρ γεμάτο λογοτεχνικές αναφορές οι «Νυκτερινές ικεσίες» (μτφρ. Βασιλική Κνήτου, Πόλις) του Κολομβιανού Σαντιάγκο Γκαμπόα (γενν. 1965). Τον Αργεντινό Πάμπλο Δε Σάντις τον γνωρίσαμε με τη «Μαύρη φιλολογία» (Opera, 2003). Τώρα τον απολαμβάνουμε σε ακόμα ένα συναρπαστικό λογοτεχνικό παιχνίδι: σε μια ονειρική πόλη όπου διεξάγεται ένα διεθνές συνέδριο μετάφρασης αρχίζουν να συμβαίνουν μυστηριώδεις θάνατοι συνέδρων. Ο μεταφραστής, σύνεδρος και αφηγητής Μιγκέλ Ντε Μπλαστ κινητοποιείται («Μετάφραση», μτφρ. Κρίτων Ηλιόπουλος, Angelus Novus).Από το βικτοριανό Λονδίνο στο Μπέλφαστ και τη Γαλλική Ριβιέρα
Μετά τα κλασικά μυθιστορήματα μυστηρίου στα χνάρια της Αγκαθα Κρίστι, η Σόφι Χάνα επιστρέφει με ένα εφιαλτικό θρίλερ: μια λεχώνα ισχυρίζεται ότι «Το μωρό στην κούνια» (μτφρ. Μαρία Ευγενία Κουτσάκου, Διόπτρα) δεν είναι δικό της. Αντίθετα, απολαυστικό νουάρ βικτοριανής εποχής, πετυχημένο μπόλιασμα του κλασικού αστυνομικού μυστηρίου με τον Ντίκενς, αποτελεί το «Εγκλημα στην οικογένεια του σερ Τζέιμς» (μτφρ. Ρηγούλα Γεωργιάδου, Διόπτρα) της Κέιτ Σόντερς (γενν. 1960), με πρωταγωνίστρια τη χήρα ενός πάστορα που αναλαμβάνει τον ρόλο του ιδιωτικού ντετέκτιβ. Ντεμπούτο και για την Αλις Φίνι και ένα γεμάτο ανατροπές ψυχολογικό θρίλερ, με την ηρωίδα καθηλωμένη στο κρεβάτι μετά από ένα μυστηριώδες ατύχημα. Τι μπορούν να συνεισφέρουν οι σελίδες ενός παιδικού ημερολογίου; («Μερικές φορές λέω ψέματα», μτφρ. Βεατρίκη Κάντζολα-Σαμπατάκου, Bell).Από το Ρέικιαβικ στο Μόναχο
Ο Γενς Λαπίντους συνεχίζει την κατάδυσή του στον υπόκοσμο της σουηδικής πρωτεύουσας («Στοκχόλμη», μτφρ. Γρηγόρης Κονδύλης, Μεταίχμιο). Τρεις αναξιόπιστοι αφηγητές ισορροπούν «Σε λεπτό πάγο» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης, Διόπτρα) σε ένα μακάβριο θρίλερ που υπογράφει για πρώτη φορά μόνη της η γνωστή για τις συνεργατικές δουλειές της Καμίλα Γκρέμπε (γενν. 1968). Ελληνικό σκηνικό στο «Από το ίδιο αίμα» (μτφρ. Ξενοφών Παγκαλιάς, Ψυχογιός) του δημοσιογράφου Τουμπίας Ούλσον (γενν. 1977): ένας Σουηδός αστυνομικός που εργαζόταν σε Κέντρο Υποδοχής Προσφύγων δολοφονείται και ένας συμπατριώτης του δημοσιογράφος μαζί με μια Ελληνίδα συνάδελφό του έρχονται αντιμέτωποι με την ίδια τη φρίκη.Ο Χάλι Χόλε σε νέες περιπέτειες, είκοσι χρόνια μετά το πρώτο βιβλίο της σειράς, στο «Η δίψα» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Μεταίχμιο) του αδιαμφισβήτητου άρχοντα του σκανδιναβικού νουάρ Γιο Νέσμπε, ενώ η σύνδεση μιας παλιάς υπόθεσης δολοφονίας με μια εξαφάνιση φέρνει τον εν διαθεσιμότητι επιθεωρητή Βίλιαμ Βίστιν στη θέση του θηράματος στο νέο μυθιστόρημα του επίσης πρώην επιθεωρητή Γιορν Λιρ Χορστ («Τα κυνηγόσκυλα», μτφρ. Δέσποινα Παπαγρηγοράκη, Διόπτρα). Δυνατή πρώτη εμφάνιση και για τον Ινγκαρ Γιόνσρουντ (γενν. 1974): μυστικές υπηρεσίες, θρησκευτικές αιρέσεις, ναζιστικές αδελφότητες στο πολιτικό και κατασκοπικό πρώτο μέρος της τριλογίας του Μπάιερ («Η αδελφότητα της Βιέννης», μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Πατάκης).
Μια ομάδα έμπειρων Φινλανδών συγγραφέων υπογράφει με το ψευδώνυμο Τζ. Κ. Γιόχανσον το πρώτο μέρος της Τριλογίας του Πάλοκασκι («Το τελευταίο πάρτι της Λάουρα», μτφρ. Γιώτα Λαγουδάκου, Κέδρος), ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα μεταξύ σκανδιναβικού νουάρ και «Τουίν Πικs», με επίκεντρο τη μυστηριώδη εξαφάνιση μιας δεκαπεντάχρονης μαθήτριας.
Η γνωστή μας πλέον αστυνόμος Πία Κίρχοφ σε ακόμη μία περιπέτεια προσπαθεί να ενώσει το παζλ τριών στυγερών δολοφονιών που φαίνεται να συνδέονται με μια υπόθεση παιδικής κακοποίησης στο «Ο κακός λύκος» (μτφρ. Ιάκωβος Κοπερτί, Κλειδάριθμος) της Νέλε Νεουχάους, ενώ ο πετυχημένος σεναριογράφος Αντρέας Πφλούγκερ υπογράφει ένα καταιγιστικό θρίλερ με πρωταγωνίστρια μια τυφλή πρώην πράκτορα που αναγκάζεται να επιστρέψει στην ενεργό δράση («Μια για πάντα», μτφρ. Βασίλης Τσαλής, Μεταίχμιο).
Από τη Βαρκελώνη στη Σμύρνη
Η διασημότερη επιθεωρητής της Ισπανίας, η Πέτρα Ντελικάδο, καταδύεται στον ζοφερό κόσμο των ανέργων και των αστέγων στο «Η σκοτεινή καρδιά της Βαρκελώνης» (μτφρ. Αγγελική Βασιλάκου, Μεταίχμιο) της Αλίσια Χιμένεθ Μπάρτλετ.Χαλαρωτικός, όπως πάντα, ο Αντρέα Καμιλέρι σε ακόμα μία περιπέτεια του ονειροπαρμένου Μονταλμπάνο («Ο χορός των παρεξηγήσεων», μτφρ. Φωτεινή Ζερβού, Πατάκης) και ατμοσφαιρικό νουαράκι με επίκεντρο τον φόνο ενός τενόρου και φόντο τη Νάπολη της εποχής του φασισμού, στην πρώτη υπόθεση του μοναχικού και φαντασιόπληκτου επιθεωρητή Ριτσιάρντι, με την οποία μας συστήνεται στα ελληνικά ο Μαουρίτσιο ντε Τζοβάνι («Η αίσθηση του πόνου», μτφρ. Φωτεινή Ζερβού, Πατάκης). Εξαιρετικά ντοκουμενταρισμένο μυθιστορηματικό χρονικό με αστυνομική πλοκή γύρω από τον θάνατο του Μαγιακόφσκι υπογράφει η καθηγήτρια Σερένα Βιτάλε («Ο μακαρίτης σιχαινόταν το κουτσομπολιό», μτφρ. Εφη Καλλιφατίδη-Αλέξης Πάρνης, Καστανιώτης).
Τη σχέση που μπορεί να έχει ένα αγοράκι, το οποίο ισχυρίζεται ότι η μαμά του δεν είναι η πραγματική μαμά του, με τις ένοπλες ληστείες μιας σειράς πολυτελών καταστημάτων της Χάβρης θα κληθεί να εξιχνιάσει η αστυνόμος Μαριάν Ογκρές στο θρίλερ του Μισέλ Μπισί «Η μαμά έχει άδικο» (μτφρ. Γιάννης Στρίγκος, Πατάκης), ενώ στα «Τρία μαύρα νούφαρα» (μτφρ. Κατερίνα Γούλα, Κέδρος) του ίδιου, χαμένα έργα τέχνης αλλά και φόνοι συγκλονίζουν το αγαπημένο χωριό του Μονέ.
Μεταπολεμική Γαλλία, πόρνες και μοιραίες γυναίκες, διεφθαρμένοι μπάτσοι, αντιστασιακοί και πρώην γκεσταπίτες στην πρώτη υπόθεση ενός βετεράνου που αποφασίζει να ανοίξει γραφείο ιδιωτικών ερευνών στο «Μετά τη βροχή» (μτφρ. Γιάννης Καυκιάς, Angelus Novus) του χιουμορίστα συνοδοιπόρου του Μανσέτ, Φρεντερίκ Φαζαρντί, και Γάλλοι μπάτσοι και ψυχοπαθείς εκτελεστές των ισπανικών υπηρεσιών στα ίχνη Βάσκων αυτονομιστών στο νέο βιβλίο του δεξιοτέχνη Ερβέ λε Κορ («Αμμος στο στόμα», μτφρ. Γιάννης Καυκιάς, 21ος).
Ο Καρίλ Φερέ («Κόνδωρ», μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ, Αγρα) επιστρέφει στη Χιλή, μετά τη δικτατορία του Πινοτσέτ, σε μια παράλληλη ιστορία έρευνας και αγάπης, από τις φτωχογειτονιές του Σαντιάγο στην έρημο Ακατάμα, η οποία θα ανταμείψει τους λάτρεις του «Μαπούτσε» (2013). Εθνοψυχίατρος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Αφρικανούς του Παρισιού, ο Τομπί Νατάν (γενν. Κάιρο 1947), από τον οποίο αναμένουμε το «Σαράκα Μπο» (μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ, Αγρα), που έχει γίνει ήδη ταινία από το 1997: ένας σίριαλ κίλερ σκορπίζει τον τρόμο στο Νεϊγί και η αστυνομία θα χρειαστεί τη βοήθεια ψυχιάτρου και γνώστη των αφρικανικών τελετών.
Τέλος, ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Σωκράτης Ελισαίος θα βρεθεί μπροστά σε δύο πτώματα στο «Εγκλημα στη Σμύρνη» (μτφρ. Βασίλης Δανέλλης, Αλεξάνδρεια) του Τούρκου Βαρίμ Σουπχί, μια εντυπωσιακή αναπαράσταση της πολυπολιτισμικής και κοσμοπολίτικης Σμύρνης των αρχών του αιώνα.
Κρίση, διαφθορά, μπουζουξήδες και Σουλιώτες
Ψευδο-ντοκουμενταρισμένη, σχεδόν γκροτέσκα αναπαράσταση της νεοελληνικής παράνοιας από τον εξακολουθητικά ψευδώνυμο Ιερώνυμο Λύκαρη, σε ακόμα μια μαύρη κωμωδία για την απόλυτη κυριαρχία της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος στις υψηλές βαθμίδες της Δικαιοσύνης και της Αστυνομίας («Ακου πτώμα να μαθαίνεις», Καστανιώτης).Πολιτική συνωμοσιολογία με επίκεντρο υποθέσεις διασπάθισης δημόσιου χρήματος σε μια χώρα που ψυχορραγεί, τα «Εντιμότατα λαμόγια» (Μεταίχμιο) του Θάνου Δραγούμη (Θοδωρής Παπαθεοδώρου), νουάρ που κινείται μπρος-πίσω, από τις εκλογές του 2012 στα Ιουλιανά του 1965, μπλεγμένη γύρω από οικογενειακά μυστικά και ανεξιχνίαστα εγκλήματα η «Σκιά» (Καστανιώτης) του Λευτέρη Γιαννακουδάκη, φιλόδοξο, επίσης πολιτικό θρίλερ, με φιλοσοφικές όμως ανησυχίες, «Η άρνηση της άρνησης» (Κέδρος) του Δημήτρη Γιατρέλλη, ενώ μια δολοφονία δημοφιλούς ηθοποιού στην Αθήνα της κρίσης βρίσκεται στην αφετηρία της «Σκιάς της αλήθειας» (Σιδέρη) της Κυριακής Ζεροζήση.
Επιστροφή και για τον Μάρκο Κρητικό («Δεύτερη εκτέλεση», Νεφέλη), με ακόμη μια περιπέτεια του κατά λάθος ντετέκτιβ Μάρκου, μεταξύ Αθήνας και Τήνου, που θα τον φέρει ανάμεσα στα πυρά των δολοφόνων και της… πεθεράς του.
Στην ελληνική εκδοχή του βορειοευρωπαϊκού σασπένς που υπηρετεί με συνέπεια ο Βαγγέλης Γιαννίσης («Ο χορός των νεκρών», Διόπτρα) ο συμπαθής επιθεωρητής Αντερς έρχεται αντιμέτωπος με έναν στυγερό δολοφόνο-εκδικητή που επιστρέφει μετά από χρόνια στο σκοτεινό Ερεμπρο.
O νεαρός ντετέκτιβ Ιωσήφ Κρήνος ερευνά τη μυστηριώδη εξαφάνιση ενός πεντάχρονου στη δεύτερη εμφάνιση της Βίκυς Χασάνδρα («Αμμος στο βυθό», Τόπος) και απέναντι σε κυκλώματα παιδικής πορνογραφίας θα βρεθεί η πρωταγωνίστρια δημοσιογράφος στο «Παιδί με τη ριγέ μπλούζα» (Κύφαντα) της Ελενας Χουσνί.
Επιστροφή και για την Ελσινόρη Χατζή της Ελενας Ακρίτα («Το μυστικό της μπλε πολυκατοικίας», Διόπτρα) που καλείται, αυτή τη φορά, στην Αθήνα της κρίσης, μεταξύ Κηφισιάς και Εξαρχείων, να εξιχνιάσει ένα σύγχρονο έγκλημα με ρίζες στην επταετία.
Αφηγηματικά προωθημένη απόπειρα προσέγγισης του υποείδους του terrorist novel στην πρώτη εμφάνιση του Νικόλα Καλόγηρου, «Σλάλομ» (Πανοπτικόν), και σκοτεινή ιστορία στα παρασκήνια της πίστας τον καιρό της κρίσης στο ντεμπούτο της Ελένης Φυσέκη («Το φάλτσο μικρόφωνο», Πικραμένος).
Ο αναγνώστης που τέρπεται με την αναπαράσταση ιστορικών εποχών, ας διαβάσει το «Μαύρο φυλαχτό» (Ψυχογιός) του Βασίλη Μπέκα, ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται «από το Σούλι ώς τους Κορφούς» και συνομιλεί με νόρμες του θρίλερ, ενώ σ’ αυτόν που αγάλλεται με φιλολογικά αινίγματα προτείνεται ανεπιφύλακτα η «φιλολογική νουβέλα» του Σταύρου Κρητιώτη: αρκεί ένα στρίψιμο της ερμηνείας και το ερώτημα του τίτλου προκύπτει αβίαστα: «Δολοφόνος ο κύριος Ροΐδης;» (Athens Review of Βooks).
Τέλος, ο αναγνώστης που δεν κατάφερε ακόμα να χορτάσει μπορεί να ξεφυλλίσει το δεύτερο τεύχος του περιοδικού «The Crimes and Letters Magazine», που συνεχίζει ακάθεκτο με ποικίλη ύλη και ένα αφιέρωμα στο φονικό καλοκαίρι.
Καλές και ανατριχιαστικές διακοπές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου