HENRY JAMES , ΠΛΑΤΕΙΑ ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ : ένα υπέροχο κοινωνικό δράμα. Θαυμάσια μεταφορά του στον κινηματογράφο

1.ΠΛΑΤΕΙΑ ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ

HENRY JAMES

Μια αφήγηση παθιασμένων συγκρούσεων στην αναπτυσσόμενη αστική Αμερική του 19ου αιώνα. Η ιστορία της Κάθριν Σλόπερ, του σκληρού πατέρα της και του προικοθήρα αρραβωνιαστικού της είναι μια σύγκρουση αρπακτικών αρσενικών που διεκδικούν, μέσα από παραδοσιακούς και μη διαύλους, την εξουσία. Η στάση της Κάθριν Σλόπερ είναι η γενναία στάση της γυναίκας που, πολεμώντας να διεκδικήσει τη διαφορά της, έξω από τους πάγιους ανδρικούς κανόνες, συντρίβεται. Η Πλατεία Ουάσιγκτον, το σκηνικό όπου διαδραματίζεται το μυθιστόρημα, είναι ένας προκατακλυσμιαίος τόπος όπου δοκιμάζεται η αθωότητα: ένας τόπος όπου το μικρόψυχο πνεύμα του γιατρού Σλόπερ, ο επαρχιωτισμός της κυρίας Πένιμαν και η ένοχα ουδέτερη στάση της κυρίας Άλμοντ συγκρούονται με την αθωότητα των απανταχού της γης δεσποινίδων Σλόπερ. Στο μυθιστόρημα αυτό ο ώριμος Xένρι Tζέιμς αναπτύσσει για πρώτη φορά όλες εκείνες τις τεχνικές της μυθοπλασίας που τον καθιέρωσαν σαν έναν από τους μεγαλύτερους τεχνίτες του είδους. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

[...] η ηρωίδα υφίσταται την κατρακύλα του αντρικού φύλου στο πρόσωπο του εραστή της και του πατέρα της. Το χρήμα καθιστά τον έναν θανάσιμο αντίπαλο του άλλου, αλλά κουβαλάνε και οι δυο την ίδια λογική και αποτελούν στην ουσία ένα ενιαίο στρατόπεδο. Είναι αντίπαλοι, αλλά ιδεολογικά είναι σύμμαχοι. Ανάμεσά τους η αναζήτηση έρωτα και αποδοχής, από τη μεριά της ηρωίδας, είναι μια εντελώς μάταιη διαδικασία, μόνο που αυτό το κατάλαβε όταν έπεσαν εντελώς οι μάσκες. Η αποκάλυψη ήταν τόσο βίαιη που τη μετέτρεψε σε άγριο θηρίο, κατ' αρχάς, στη συνέχεια σ' ένα στωικό πλάσμα και τελικά, σ' ένα πεντακάθαρο σύμβολο αγνότητας, χαρακτήρα και πίστης σε δυο - τρεις αξίες. Όμως, την ίδια στιγμή ζει και την καταδίκη στη μοναξιά.
Κι εδώ βγαίνει η σκληρότητα του συγγραφέα, όταν δεν αφήνει κανένα παραθυράκι ανοιχτό στην αλληλοκατανόηση. Η αξία του μυθιστορήματος του Χ. Τζέιμς βρίσκεται στο ξεμπρόστιασμα μιας σχέσης που δεν έγινε ποτέ, αλλά σήμερα θα αποτελούσε κοινό τόπο. Μια σχέση συμβιβασμού. Ανάμεσα στις γραμμές του έργου φανερώνεται η επιτυχής πρόβλεψη για την κατοπινή απελευθέρωση της γυναίκας. Απελευθέρωση χωρίς συμβιβασμό δεν αντέχεται εύκολα και από κάποιο σημείο και μετά παύει να τίθεται έστω και ως σκέψη ολίγων λεπτών. Εν κατακλείδι, όλα είναι θέμα ιεράρχησης. Είναι θέμα ποσοστού στην ποιότητα των αισθημάτων. Τόσο τοις εκατό αυθεντικότητα, τόσο τοις εκατό αλλοτρίωση. Και από 'κεί και πέρα ο καθένας δίνει την εσωτερική του μάχη, μήπως και μπορέσει να κρατήσει μια ισορροπία, που θα του επιτρέψει να υπάρχει εντός αυτού του κόσμου και όχι εκτός. (Γιώργος Νοταράς, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 24/9/2011)

______________________

2. H METAΦΟΡΑ  TOY BIBΛIOY ΣTON KINHMATOΓΡΑΦΟ ΜΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ

 The Heiress/Η Κληρονόμος (1949)

ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

4 Βραβεία Όσκαρ (1950):

    Α’ Γυναικείου Ρόλου (Olivia de Havilland)
    Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης (John Meehan, Harry Horner, Emile Kuri)
    Ενδυματολογίας (Edith Head, Gile Steele)
    Μουσικής (Aaron Copland)

4 υποψηφιότητες για Όσκαρ (1950):

    Καλύτερης Ταινίας
    Β’ Ανδρικού Ρόλου (Ralph Richardson)
    Σκηνοθεσίας (William Wyler)
    Φωτογραφίας (Leo Tover)

Η ταινία τιμήθηκε με Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ηθοποιού (Olivia de Havilland).

2 υποψηφιότητες για Χρυσές Σφαίρες:

    Σκηνοθεσίας (William Wyler)
    Β’ Γυναικείου Ρόλου (Miriam Hopkins)
Μια απλή και άβγαλτη γυναίκα η Κάθριν, ζει με τον συναισθηματικά απόμακρο πατέρα της Dr. Austin Sloper το 1840 στη Νέα Υόρκη. Οι μέρες της είναι κενές και ανούσιες, μέχρι που μπαίνει στη ζωή της ο Μόρις Τάουνσεντ, ένας γοητευτικός και φιλόδοξος αριβίστας, που έχει στραμμένα τα μάτια του στην καρδιά της Κάθριν και στη σημαντική κληρονομιά της.

 

Bικιπαίδεια:Η κληρονόμος

Ο  Ηλίας Δημόπουλος έγραψε για την ταινία στο άρθρο* του για τον σκηνοθέτη της (cinemagazine.gr) :

«Η Κληρονόμος («The Heiress», 1949)
«Όταν ένας άσσος της υποβολής και της υποδήλωσης, όπως ο Γουάιλερ, πέφτει πάνω σε νουβέλα του Χένρι Τζέιμς (εδώ το «Washington Square») θα 'θελες να ζούσε τότε να βίωνες την αναμονή. Σήμερα, με την άνεση της επιβεβαιωμένης προσδοκίας, ξέρεις πως τούτο εδώ είναι ένα ψυχολογικό αριστούργημα, ίσως η καλύτερη ταινία του σκηνοθέτη, μια έξοχη φωτογράφιση του ανθρώπου που βλέπει την αθωότητά του να καταρρέει (τυπικό θέμα του συγγραφέα) και να αντικαθίσταται σκληρά από τη νέα πραγματικότητα. Οκτώ υποψηφιότητες, τέσσερα βραβεία όσκαρ και μια σπουδαία ερμηνεία από την Ολίβια ντε Χάβιλαντ.»Ηλίας Δημόπουλος έγραψε για την ταινία στο άρθρο του για τον σκηνοθέτη της στο άρθρο:

*Γουίλιαμ Γουάιλερ – Ο Αλσατός που σφράγισε το Χόλιγουντ