Συνέδριο της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων: «Αντεγκληματική πολιτική, Ποινική νομοθεσία και Δικαιοσύνη»
Α΄ ΜΕΡΟΣ
της Άντας Ψαρρά
x-efimerida.gr
[27.11.2024]
Ένας φρέσκος αέρας και μάλιστα στην υπόγεια αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής φύσαγε το περασμένο σαββατοκύριακο που δεν φάνηκε να θέλουν όχι απλά να τον απολαύσουν αλλά ούτε καν να τον αναπνεύσουν οι δραστήριοι ταγοί της ενημέρωσης των πολιτών. Κι αυτοί με τη σειρά τους στη συνέχεια θα μπορούσαν αντί για φόβο και «αίμα στην αρένα» να μεταδώσουν στους πολίτες το πνεύμα μιας δικαιοσύνης όπως την ονειρεύτηκαν κάποτε ο Αριστοτέλης και οι άλλοι σοφοί, όπως διαμορφώθηκε στο πέρασμα των αιώνων κι όπως την ορίζει το Σύνταγμα και οι Διεθνείς Συμβάσεις που έχει αποδεχτεί τυπικά και η Ελλάδα.
Όποιος/α ήθελε ή θέλει έστω εκ των υστέρων να ακούσει ψύχραιμες σύγχρονες και επιστημονικά τεκμηριωμένες τοποθετήσεις για μια ανθρώπινη αντεγκληματική πολιτική, για ένα σύγχρονο φιλελεύθερο ποινικό δίκαιο και για το πώς αυτό στη χώρα μας αλλοιώνεται με εκτός δικαιοσύνης επεμβάσεις, όποιος/α κυρίως θέλει να δει επιτέλους να ανταλλάσσουν πρόθυμα απόψεις καθηγητές, δικαστές, εισαγγελείς και νομικοί για το ποινικό δίκαιο και τη δικονομία δεν έχει παρά να επισκεφτεί την ιστοσελίδα της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων ή το youtube.
Η πρωτοβουλία του ΔΣ της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων να διοργανώσει ένα συνέδριο με το καυτό θέμα «Αντεγκληματική πολιτική, ποινική νομοθεσία και Δικαιοσύνη» μπορεί να μην κίνησε -πώς θα μπορούσε άλλωστε;- το ενδιαφέρον της ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης και δυστυχώς και της κορυφής του Αρείου Πάγου, ωστόσο η γεμάτη αίθουσα και οι εισηγήσεις δικαστικών λειτουργών από όλα τα όργανα της δικαιοσύνης και έγκριτων πανεπιστημιακών καθηγητών ασφαλώς θορύβησε τους ένθερμους οπαδούς του δόγματος της μηδενικής ανοχής. Το συνέδριο παρακολούθησε ο πρόεδρος του ΣτΕ κ. Μ. Πικραμένος ενώ χαιρετισμό απηύθυνε και η πρόεδρος της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ κα Σοφία Βιτάλη, η οποία και τόνισε την έντονη πλέον επιρροή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Σημειώνεται εδώ ότι δυστυχώς για έκτακτους λόγους απουσίαζε και δεν μίλησε η επ. καθηγήτρια Εγκληματολογίας ΕΚΠΑ Τόνια Τζαννετάκη με θέμα τους σύγχρονους προβληματισμούς για τις ιδιωτικές φυλακές και το ερώτημα αν έχουν χρησιμότητα στην ελληνική πραγματικότητα.
Όσοι παρακολουθήσαμε τις εργασίες του Συνεδρίου διαπιστώσαμε ότι τελικά η κυβέρνηση, ο σημερινός υπουργός δικαιοσύνης και οι παρατρεχάμενοί τους δεν θα τους/μας έκαναν ούτε θα τους/μας κάνουν να ξεχάσουμε κι αυτά που γνωρίζουμε για μια δικαιοσύνη προσαρμοσμένη στο Σύνταγμα, στην Οικουμενική Διακήρυξη του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΣΔΑ) κλπ. Διαπιστώσαμε ακόμα πως το φιλελεύθερο ευρωπαϊκό δίκαιο τείνει να κατακρεουργηθεί στην Ελλάδα, τη στιγμή που ο νομοθέτης, χωρίς κανένα απολύτως επιστημονικό διάλογο, και χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τα υπαρκτά δεδομένα, επιβάλλει νόμους που αλλοιώνουν και υποτάσσουν τη δικαιοσύνη στους πολιτικούς και ιδιοτελείς τους στόχους.
Μέσα στην πρωτοφανή μαυρίλα της εποχής -δυστυχώς και σε ό,τι αφορά την πολύπαθη δικαιοσύνη- οι τολμηρές επιστημονικές τοποθετήσεις της εγχώριας και όχι μόνο νομικής κοινότητας δίνουν μια μικρή έστω αλλά πολύ σημαντική νότα αισιοδοξίας σε εκείνους που επιμένουν να αναζητούν μια δικαιότερη κοινωνία και να εξακολουθούν να πιστεύουν ότι, όπως είπε η εισηγήτρια επ. αντιπρόεδρος του ΣτΕ Μαρία Καραμανώφ «στον σημερινό κόσμο, όπου η ειλικρίνεια των θεσμών τίθεται όλα και περισσότερο υπό δοκιμασία και αμφισβητείται, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης είναι ίσως το τελευταίο οχυρό που μπορεί με θεσμικά μέσα να αποτρέψει την αποσύνθεση και τη διάλυση. Για να την εμπιστεύονται όμως οι πολίτες πρέπει και οι ίδιοι να τη διαφυλάσσουμε και να πιστεύουμε πάνω απ’ όλα στον εαυτό μας και στη σημασία της αποστολής μας».
Συμπτωματικά, στο ενδιάμεσο του Συνεδρίου που αναλυτικά εξέτασε τα ζητήματα της αυθαίρετης αυστηροποίησης των ποινών κρεμάστηκε στα περίπτερα το πρωτοσέλιδο του «Πρώτου Θέματος» που προαναγγέλλει ή αν θέλετε πιέζει για ακόμα πιο μεγάλες ποινές για ακόμα πιο αυστηρές διατάξεις για ακόμα περισσότερες φυλακές. Στον απόηχο βέβαια των «επιτυχιών» Χρυσοχοΐδη που μπορεί, σύμφωνα με τις επίσημες καταγραφές που παρουσιάστηκαν στο Συνέδριο, να υπάρχει μεγάλη πτώση στο βαθμό εξιχνίασης εγκλημάτων όπως π.χ. τα δεκάδες εγκλήματα της ελληνικής μαφίας αλλά ανακαλύπτει τρομοκρατικές οργανώσεις σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο ενώ έχει πάντα εύκολες τις κρότου λάμψης απέναντι σε όποιους διαμαρτύρονται.
Ο πρόεδρος της ΕνΔΕ Χριστόφορος Σεβαστίδης στον χαιρετισμό του και σε πείσμα της οπισθοδρόμησης μίλησε για όλα. Για τα Συνέδρια που σε μια εποχή αντιφάσεων και παγιωμένης αδιαφορίας ειδικών «οφείλουν να αγγίζουν ζητήματα επίκαιρα, που απασχολούν την κοινωνία και επιχειρούν να αναδείξουν στο ευρύτερο κοινό πτυχές οι οποίες συνήθως είναι γνωστές σε έναν στενό κύκλο επιστημόνων». Τόνισε πως «όσο η επιστημονική γνώση ξεκόβει από την κοινωνία και οι επιστήμονες αρκούνται στον ρόλο του πνευματικού αναχωρητή, τόσο η πολιτική εξουσία και τα στηρίγματά της βρίσκουν εύκολο πεδίο χειραγώγησης των μαζών» και συμπλήρωσε πως δεν τρέφει φυσικά αυταπάτες για τη δυσκολία να ανατραπεί ένα σύστημα δομημένο στην επιλεκτική πληροφόρηση και στον αντιεπιστημονικό λόγο. Εξήγησε για το πώς ήδη από το καλοκαίρι επιλέχτηκε το θέμα του Συνεδρίου μόλις η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεση της να αυστηροποιήσει κατά βούληση και τον νόμο για την ενδοοικογενειακή βία και ειδικά τις ποινικές ευθύνες γονιών και παιδιών «με βάση το δόγμα την μηδενικής ανοχής που επιβάλλει όλο και αυταρχικότερο κράτος όχι βέβαια για να αγγίξει την εγκληματικότητα αλλά για να εξοικειώσει τους φτωχούς και την χειμαζόμενη εργατική τάξη με την πειθαρχία της φυλακής και το φόβο ώστε να μπορέσει έτσι να εξασφαλίσει καλύτερα την ασυδοσία της αγοράς».
Μίλησε ακόμα για τον ηθικό πανικό που καλλιεργείται προκειμένου να αποδεχτεί μια κοινωνία ότι χρειάζεται αυστηρή τιμωρία μιας στοχοποιημένης ομάδας που δήθεν είναι εξαιρετικά παραβατική, π.χ. ανήλικοι, διαδηλωτές, τοξικομανείς, μετανάστες κλπ.
Καίρια η αναφορά του στο πώς, προκειμένου «να υλοποιηθεί στην πράξη η θεωρία των “Σπασμένων Παραθύρων” και να πάρει την μορφή πολιτικού δόγματος, έπρεπε να διαχυθεί στην κοινωνία το κατάλληλο κλίμα Ηθικού Πανικού, του φόβου του εγκλήματος, μέσω των χρήσιμων Μέσων Ενημέρωσης». Μίλησε ξεχωριστά για τα ΜΜΕ και τη συγκεκριμένη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται (δημιουργία των λεγόμενων κυμάτων εγκληματικότητας, απλουστευτικές γενικεύσεις, ενίσχυση στερεοτύπων και προκαταλήψεων, χρήση λέξεων και εκφράσεων που προκαλούν ισχυρή εντύπωση στο κοινό. Κι όλα αυτά προκειμένου να καλλιεργηθεί ο ηθικός πανικός στους πολίτες «τα ΜΜΕ ασκώντας καθοριστική επιρροή στα ευάλωτα στις επιδράσεις τους άτομα, καλλιεργούν συστηματικά μια μαζική ανησυχία χωρίς να στηρίζονται σε έγκυρες πηγές και τεκμηριωμένα στοιχεία αλλά σε αυθαίρετες κατασκευές εξωθώντας τον φόβο στα όρια της συλλογικής υστερίας και οδηγώντας τους πολίτες να κάνουν εκκλήσεις για αυστηρότερες ποινές ακόμα και δημιουργία νέων ποινικών αδικημάτων». Ο κ. Σεβαστίδης αναφέρθηκε στο σημείο αυτό στους μόνιμα καλεσμένους στις εκπομπές πρώην αστυνομικούς που συνεχώς επαναλαμβάνουν το πώς η αστυνομία συλλαμβάνει αλλά οι κακοί δικαστές εμποδίζουν το «έργο» της.
Στα ζητήματα επιρροής των ΜΜΕ και της πολύπλοκης «ροής πληροφοριών» και το περίφημο «κοινό περί δικαίου αίσθημα» τοποθετήθηκε αναλυτικά ο ομ. καθηγητής Νομικής Ιωάννης Γιαννίδης (αποσπάσματα της ομιλίας του στο επόμενο κείμενο).
Ο Χ. Σεβαστιδης μίλησε ακόμα για τις προωθούμενες ιδιωτικές φυλακές όπου ο κάθε υποψήφιος επενδυτής, προσδοκώντας φυσικά στο κέρδος θα προσβλέπει σε όλο και μεγαλύτερο αριθμό κρατουμένων (όπως Αμερική!) Μάλιστα παρέθεσε στοιχεία για τις ΗΠΑ και την εκτίναξη του δείκτη εγκλεισμού με την κατασκευή ιδιωτικών φυλακών. Σημείωσε ότι ήδη από το 2017 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε ψήφισμά του εξέφρασε την ανησυχία του για την αυξανόμενη ιδιωτικοποίηση των φυλακών ενώ το Ανώτατο δικαστήριο του Ισραήλ τις κήρυξε αντισυνταγματικές.
Ας σκεφτεί εδώ κανείς το πώς όλες οι νέες διατάξεις ειδικά του ποινικού κώδικα Φλωρίδη επιδιώκουν ακριβώς αυτό το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ξεχωριστό θέμα για τον κ. Σεβαστίδη είναι η συνεχής τάση μείωσης των ορίων ηλικίας, προκειμένου τα παιδιά παραβάτες να οδηγούνται στις φυλακές.[.........................................]
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ
Μια ωδή στο κακοποιημένο ποινικό δίκαιο - X-Efimerida
ΟΛΟ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΟ YOU TUBE
Συνέδριο: Αντεγκληματική πολιτική, Ποινική νομοθεσία και Δικαιοσύνη - 23/11
ΕΝΩΣΗ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ
Ζωντανή μετάδοση στις 23 Νοε 2024
1η ημέρα Σάββατο 23 Νοεμβρίου - Αντεγκληματική πολιτική
10.00: Έναρξη του Συνεδρίου – Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, Χριστόφορο Σεβαστίδη, ΔΝ - Εφέτη
Α’ ΜΈΡΟΣ
Πρόεδρος: Βαρβάρα Πάπαρη, Αρεοπαγίτης
10.15: Πέρα από το αδιέξοδο της αυστηροποίησης: εναλλακτικές τάσεις στην αντεγκληματική πολιτική
Γιώργος Παπανικολάου, Αναπληρωτής Καθηγητής Εγκληματολογίας Northumbria University, Αγγλία
10.30: Αιτίες της εγκληματικότητας στις σύγχρονες κοινωνίες
Κατερίνα Παπαβασιλείου, Πρόεδρος Εφετών
10.45: Έγκλημα και ΜΜΕ- Κοινό περί δικαίου αίσθημα
Ντίνα Τσουκαλά, δημοσιογράφος στην ΕΡΤ
11.00: MME, Κοινό περί δικαίου αίσθημα και δικαστικό φρόνημα
Ιωάννης Γιαννίδης, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Ποινικού Δικαίου
Β’ ΜΈΡΟΣ
12.00: Children first, offenders second: Οι σύγχρονες διεθνείς τάσεις για την ποινική αντιμετώπιση των ανηλίκων και η ελληνική νομοθεσία
Κωνσταντίνος Ι. Πανάγος, Διδάκτωρ Εγκληματολογίας- Σωφρονιστικής, Νομική Σχολή ΕΚΠΑ
12.15: Child and adolescent offending in England and Wales: The rise of knife crime
Kevin Browne, Professor of Forensic Psychology and Child Health, School of Medicine, University of Nottingham
12.30: Η ορθολογικοποίηση των ποινικών κυρώσεων ως έκφραση μιας αποτελεσματικής και ανθρωποκεντρικής αντεγκληματικής πολιτικής
Χριστίνα Ζαραφωνίτου, Καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
12.45: Αυστηροποίηση της ποινικής νομοθεσίας: συνέπειες, μύθοι και πραγματικότητα
Κώστας Κοσμάτος, Αναπληρωτής Καθηγητής Εγκληματολογίας στο ΔΠΘ
13.00: Η ποινική αυστηρότητα ως πολιτικό δόγμα
Ευτύχης Φυτράκης, ΔΝ - Δικηγόρος
Συζήτηση - Ερωτήσεις - Παρεμβάσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου