Ιστορίες πατριαρχικής τρέλας
Δημήτρης Παναγιωτάτος*Κάθε φορά που διαβάζω για όσα συμβαίνουν σήμερα στα παιδιά και στις γυναίκες σε όλο τον κόσμο (και η χώρα μας δεν υπολείπεται σε παιδοβιασμούς και γυναικοκτονίες), έρχονται στο μυαλό μου κάποιες ταινίες που μιλάνε για όλα αυτά με πρωτοποριακό τρόπο.
Είναι όλες ισπανικής παραγωγής, με ήρωες μικρά παιδιά και γυναίκες. Οι ιστορίες τους έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν (βασικά τον ισπανικό εμφύλιο, αλλά και τις νεοναζιστικές οργανώσεις μετά τον Β’ Π.Π.). Αλλες από αυτές έχουν αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα μου και μαζί με κάποιες καινούργιες, προσφέρουν μια καταπληκτική μαρτυρία για το σήμερα.
Στη «Ράχη του Διαβόλου» (2001) του Γκιγέρμο ντελ Τόρο, ο δωδεκάχρονος Κάρλος έρχεται αντιμέτωπος σ’ ένα ορφανοτροφείο με το φάντασμα ενός άλλου αγοριού που έχει βασανιστεί και θανατωθεί φριχτά, ενώ στον «Λαβύρινθο του Πάνα» (2006), του ίδιου σκηνοθέτη, όμοια φριχτή κατάληξη θα έχουν η μικρή Οφήλια και η μητέρα της, με σκηνικό τον ισπανικό εμφύλιο.
Στην ταινία «Μέσα από τα μάτια τους» (2012), ο μικρός Μπενίνιο, που δεν αισθάνεται τον πόνο, θα εκπαιδευτεί από ναζιστές και φρανκιστές για να μεταμορφωθεί σ’ έναν αμείλικτο βασανιστή αιχμαλώτων.
Στη δεκαετία του ’50 η νευρωσική Μόντσε φροντίζει τη δεκαοχτάχρονη αδελφή της απαγορεύοντάς της οποιαδήποτε σχέση της με άντρες. Ενα φοβερό οικογενειακό μυστικό κι ένας σαδιστής πατέρας-αφέντης έχουν αφήσει για πάντα πάνω στο κορμί της Μόντσε τα σημάδια τους («Μusaranas, 2014, απρόβλητη στην Ελλάδα).
Στο «Γυάλινο κλουβί» (1986), ο ναζιστής γιατρός Κλάους, υπεύθυνος για θανατηφόρα πειράματα και σεξουαλική κακοποίηση μικρών αγοριών σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, βρίσκεται μετά τον πόλεμο στην Ισπανία, παράλυτος σε υποστηρικτικό μηχάνημα. Ο νεαρός μασέρ Αντζελο θα του προσφέρει τις υπηρεσίες του. Ενα συγκλονιστικό «πρόσωπο με πρόσωπο» θύτη και θύματος σε μια ταινία, από τις πιο σοκαριστικές που έχω δει.
Στους «Ανώνυμους» (1999), η Κλαούντια ψάχνει να βρει την εξαφανισμένη κόρη της, που όλα δείχνουν ότι έχει απαγάγει μια μυστική νεοναζιστική οργάνωση. Υποψιάζεται απίστευτα σωματικά βασανιστήρια, αλλά η κόρη της έχει υποστεί κάτι πολύ χειρότερο. Ένα άσβεστο μίσος στο μυαλό και στην ψυχή της.
Ο «Θυρωρός» (2011) είναι ο προβληματικός Σεζάρ που θέλει να «σβήσει το χαμόγελο από το πρόσωπο της όμορφης Κλάρα» (!) και η Ανχελα στην ταινία «Tesis» (1996) ετοιμάζει το διδακτορικό της πάνω στη βία και βρίσκεται αντιμέτωπη με δολοφονίες νεαρών κοριτσιών με υπεύθυνους καθηγητές στο πανεπιστήμιο.
Αυτές οι ταινίες κατορθώνουν, οι περισσότερες μάλιστα μέσα από το παρελθόν, να μιλήσουν για το παρόν. Μέσα από τα εγκλήματα του χθες ανασύρουν τις αγιάτρευτες πληγές και τα τραύματα του σήμερα. Ξαναλένε τις ίδιες παλιές ιστορίες πατριαρχικής εξουσίας, ιστορίες βίας και εκμετάλλευσης, με τρόπο όμως έμμεσο, αλληγορικό, και γι’ αυτό διαχρονικό και σύγχρονο.
* σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA, MA New York College, Athens, University of Greenwich, UK
********************************
ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ
In a Glass Cage Full Movie with English subtitles
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου