Σάββατο, Αυγούστου 26, 2017

ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ , ΠΟΥ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΓΟΗΤΕΥΟΥΝ ΕΜΠΑΘΕΙΣ ΚΑΙ ΑΦΕΛΕΙΣ

Ο χαρακτήρας των Ελλήνων σύμφωνα με την Britannica 1911

Στη στήλη του Στέφανου Κασιμάτη στην προαπεργιακή Καθημερινή δημοσιεύτηκε πολύ καλή μετάφραση από το κείμενο για τους Έλληνες που μπορεί να διαβάσει κανείς στον 12ο τόμο της Encyclopedia Britannica του 1910-11. Η μετάφραση είναι πολύ καλή (μόνο τρία σημεία με ενόχλησαν), αλλά βρήκα και το αγγλικό (από το οποίο είχαν αφαιρεθεί κάποια καλά λόγια στη μετάφραση — μα τα ’χουμε ανάγκη, γιατί να μην τα διαβάσουμε;). Τα σχόλια, δικά σας. Εγώ το βάζω σαν μεταφραστική άσκηση...
http://www.greeceathensaegeaninfo.com/a-presentational/agona-struggle.gif

Λήμμα Greece στον ιστότοπο Britannica 1911
Οι σελίδες 430 και 431
Ολόκληρος ο τόμος (12ος, με Greece): http://www.archive.org/details/cu31924014592442


Notwithstanding their composite origin, their wide geographical distribution and their cosmopolitan instincts, the modern Greeks are a remarkably homogeneous people, differing markedly in character from neighbouring races, united by a common enthusiasm in the pursuit of their national aims, and profoundly convinced of their superiority to other nations. Παρά τη σύνθετη προέλευσή τους, την ευρεία γεωγραφική εξάπλωσή τους και τα κοσμοπολίτικα ένστικτά τους, οι σύγχρονοι Έλληνες είναι ένας αξιοσημείωτα ομοιογενής λαός, αισθητά διαφορετικός κατά τον χαρακτήρα από τους γειτονικούς λαούς, ενωμένος από τον κοινό ενθουσιασμό για τους εθνικούς στόχους και βαθύτατα πεπεισμένος για την ανωτερότητά τους έναντι των άλλων εθνών.
Their distinctive character, combined with their traditional tendency to regard non-Hellenic peoples as barbarous, has, indeed, to some extent counteracted the results of their great energy and zeal in the assimilation of other races; the advantageous position which they attained at an early period under Turkish rule owing to their superior civilization, their versatility, their wealth, and their monopoly of the ecclesiastical power would probably have enabled them to Hellenize permanently the greater part of the Balkan peninsula had their attitude towards other Christian races been more sympathetic. Ο ξεχωριστός χαρακτήρας τους, σε συνδυασμό με την παραδοσιακή τάση τους να αντιμετωπίζουν τους μη ελληνικούς πληθυσμούς ως βαρβάρους, αντισταθμίζει, στην πραγματικότητα, τη μεγάλη ενέργεια και τον ζήλο τους στην αφομοίωση άλλων φυλών. Η προνομιακή θέση που απέκτησαν στην Τουρκοκρατία, οφειλόμενη στον ανώτερο πολιτισμό τους, την ευελιξία τους, τον πλούτο τους και το μονοπώλιο της εκκλησιαστικής εξουσίας, θα τους επέτρεπαν πιθανώς να εξελληνίσουν μονίμως το μεγαλύτερο μέρος της Βαλκανικής, αν έδειχναν περισσότερη συμπάθεια προς τις άλλες χριστιανικές φυλές.
Always the most civilized race in the East, they have successively influenced their Macedonian, Roman and Turkish conquerors, and their remarkable intellectual endowments bid fair to secure them a brilliant position in the future. […]
The intense patriotic zeal of the Greeks may be compared with that of the Hungarians; it is liable to degenerate into arrogance and intolerance; it sometimes blinds their judgment and involves them in ill-considered enterprises, but it nevertheless offers the best guarantee for the ultimate attainment of their national aims. Ο έντονος πατριωτικός ζήλος των Ελλήνων είναι συγκρίσιμος με εκείνον των Ούγγρων. Δύναται να εκφυλισθεί σε αλαζονεία και δυσανεξία· ενίοτε τυφλώνει την κρίση τους και τους εμπλέκει σε απερίσκεπτα εγχειρήματα, αλλά παρ’ όλα αυτά παρέχει την καλύτερη εγγύηση για την τελική επίτευξη των εθνικών στόχων τους.
All Greeks, in whatever country they may reside, work together for the realization of the Great Idea (η Μεγάλη Ιδέα) —the supremacy of Hellenism in the East— and to this object they freely devote their time, their wealth and their talents; the large fortunes which they amass abroad are often bequeathed for the foundation of various institutions in Greece or Turkey, for the increase of the national fleet and army, or for the spread of Hellenic influence in the Levant. […]
This patriotic sentiment is unfortunately much exploited by self-seeking demagogues and publicists, who rival each other in exaggerating the national pretensions and in pandering to the national vanity. Το πατριωτικό τους αίσθημα, δυστυχώς, υπόκειται στην εκμετάλλευση ιδιοτελών δημαγωγών και δημοσιογράφων, που ανταγωνίζονται στην υπερβολή των εθνικών αξιώσεων και στην κολακεία της εθνικής ματαιοδοξίας.
In no other country is the passion for politics so intense; “keen political discussions are constantly going on at the cafés; the newspapers, which are extraordinarily numerous and generally of little value, are literally devoured, and every measure of the government is violently criticized and ascribed to interested motives.” Σε καμία άλλη χώρα το πάθος της πολιτικής δεν είναι τόσο έντονο. Παθιασμένες πολιτικές συζητήσεις δίνουν και παίρνουν στα καφενεία· οι εφημερίδες, που είναι εξαιρετικά πολυάριθμες και γενικώς μικρής αξίας, καταβροχθίζονται· και κάθε κυβερνητικό μέτρο επικρίνεται και αποδίδεται σε ιδιοτελή συμφέροντα.
The influence of the journals is enormous; even the waiters in the cafés and domestic servants have their favourite newspaper, and discourse fluently on the political problems of the day. […]
Much of the national energy is wasted by this continued political fever; it is diverted from practical aims, and may be said to evaporate in words. The practice of independent criticism tends to indiscipline in the organized public services; it has been remarked that every Greek soldier is a general and every sailor an admiral. During the war of 1897 a young naval lieutenant telegraphed to the minister of war condemning the measures taken by his admiral, and his action was applauded by several journals. Μεγάλο μέρος της ενέργειας του έθνους ξοδεύεται σε αυτό τον διαρκή πολιτικό πυρετό, εκτρέπεται από πρακτικούς στόχους και, ούτως ειπείν, εξαερώνεται με τα λόγια. Η ανεξαρτησία της γνώμης και η κριτική τείνουν προς την απειθαρχία του δημοσίου τομέα και έχει παρατηρηθεί ότι κάθε Έλληνας στρατιώτης είναι ένας στρατηγός και κάθε ναύτης ναύαρχος. Στη διάρκεια του πολέμου του 1897, νεαρός ανθυποπλοίαρχος τηλεγράφησε στον υπουργό Στρατιωτικών επικρίνοντας τον ναύαρχο του και η στάση του επαινέθηκε από διάφορες εφημερίδες.
There is also little discipline in the ranks of political parties, which are held together, not by any definite principle, but by the personal influence of the leaders; defections are frequent, and as a rule each deputy in the Chamber makes his terms with his chief. On the other hand, the independent character of the Greeks is favourably illustrated by the circumstance that Greece is the only country in the Balkan peninsula in which the government cannot count on securing a majority by official pressure at the elections. Few scruples are observed in political warfare, but attacks on private life are rare. The love of free discussion is inherent in the strongly-rooted democratic instinct of the Greeks. They are in spirit the most democratic of European peoples; no trace of Latin feudalism survives, and aristocratic pretensions are ridiculed. In social life there is no artificial distinction of classes; all titles of nobility are forbidden; a few families descended from the chiefs in the War of Independence enjoy a certain pre-eminence, but wealth and, still more, political or literary notoriety constitute the principal claim to social consideration. [...]
The Greeks display great intellectual vivacity; they are clever, inquisitive, quick-witted and ingenious, but not profound; sustained mental industry and careful accuracy are distasteful to them, and their aversion to manual labour is still more marked. Even the agricultural class is but moderately industrious; abundant opportunities for relaxation are provided by the numerous church festivals. Οι Έλληνες επιδεικνύουν μεγάλη πνευματική ζωντάνια• είναι έξυπνοι, ερευνητικοί, πνευματώδεις και επινοητικοί, αλλά αβαθείς. Η παρατεταμένη πνευματική προσπάθεια και η ακρίβεια δεν τους αρέσουν, η δε αποστροφή τους στη χειρωνακτική εργασία είναι περισσότερο εμφανής. Ακόμη και οι αγρότες είναι μετρίως εργατικοί• άφθονες ευκαιρίες ξεκούρασης προσφέρουν οι εκκλησιαστικές εορτές.
The desire for instruction is intense even in the lowest ranks of the community; rhetorical and literary accomplishments possess a greater attraction for the majority than the fields of modern science. The number of persons who seek to qualify for the learned professions is excessive; they form a superfluous element in the community, an educated proletariat, attaching themselves to the various political parties in the hope of obtaining state employment and spending an idle existence in the cafés and the streets when their party is out of power. Η επιθυμία της εκπαίδευσης είναι έντονη ακόμη και στα χαμηλότερα στρώματα• τα ρητορικά και λογοτεχνικά επιτεύγματα ασκούν μεγαλύτερη έλξη στην πλειονότητα από τα επιτεύγματα στα πεδία της σύγχρονης επιστήμης. Ο αριθμός των προσώπων που επιδιώκουν τη σταδιοδρομία στα επαγγέλματα του πνεύματος είναι υπερβολικός• σχηματίζουν ένα τμήμα της κοινωνίας που περισσεύει, ένα μορφωμένο προλεταριάτο, που προσκολλάται σε διάφορα κόμματα με την ελπίδα της κρατικής απασχόλησης και ξοδεύει την ύπαρξη του ασκόπως, περιφερόμενο στα καφενεία και τους δρόμους όταν το κόμμα τους είναι εκτός εξουσίας.
In disposition the Greeks are lively, cheerful, plausible, tactful, sympathetic; very affable with strangers, hospitable, kind to their servants and dependants, remarkably temperate and frugal in their habits, amiable and united in family life. Drunkenness is almost unknown, thrift is universally practised; the standard of sexual morality is high, especially in the rural districts, where illegitimacy is extremely rare. […]
The faults of the Greeks must in a large degree be attributed to their prolonged subjection to alien races; their cleverness often degenerates into cunning, their ready invention into mendacity, their thrift into avarice, their fertility of resource into trickery and fraud. Dishonesty is not a national vice, but many who would scorn to steal will not hesitate to compass illicit gains by duplicity and misrepresentation; deceit, indeed, is often practised gratuitously for the mere intellectual satisfaction which it affords. Τα ελαττώματα των Ελλήνων, σε μεγάλο βαθμό, πρέπει να αποδοθούν στη μακροχρόνια υποταγή τους σε ξένες φυλές. Η εξυπνάδα τους συχνά εκφυλίζεται σε πονηριά, η ευρηματικότητα τους σε ανειλικρίνεια, η φειδώ τους σε απληστία και η επινοητικότητά τους σε απάτη. Η ανεντιμότητα δεν είναι εθνικό ελάττωμα, αλλά πολλοί που δεν θα καταδέχονταν να κλέψουν δεν θα διστάσουν να καρπωθούν παράνομα κέρδη μέσω δολιότητας και παραπλάνησης. Πράγματι, η εξαπάτηση συχνά ασκείται ανώφελα για την απλή πνευματική ικανοποίηση που παρέχει.
In the astuteness of their monetary dealings the Greeks proverbially surpass the Jews, but fall short of the Armenians; their remarkable aptitude for business is sometimes marred by a certain short-sightedness which pursues immediate profits at the cost of ulterior advantages. Their vanity and egoism, which are admitted by even the most favourable observers, render them jealous, exacting, and peculiarly susceptible to flattery. Στην οξύνοια των οικονομικών τους δοσοληψιών, οι Έλληνες παροιμιωδώς υπερτερούν των Εβραίων, αλλά υπολείπονται των Αρμενίων• η αξιοσημείωτη ικανότητά τους στις επιχειρήσεις ορισμένες φορές βλάπτεται από την κοντόφθαλμη προσέγγισή τους, που τους κάνει να επιδιώκουν το άμεσο κέρδος εις βάρος του μακροπρόθεσμου. Η ματαιοδοξία και ο εγωισμός τους, που σημειώνονται και από τους πιο ευνοϊκούς παρατηρητές, τους κάνει ζηλόφθονους, απαιτητικούς και ευάλωτους στην κολακεία.
In common with other southern European peoples the Greeks are extremely excitable; their passionate disposition is prone to take offence at slight provocation, and trivial quarrels not infrequently result in homicide. They are religious, but by no means fanatical, except in regard to politico-religious questions affecting their national aims. […]
In general the Greeks may be described as a clever, ambitious and versatile people, capable of great effort and sacrifice, but deficient in some of the more solid qualities which make for national greatness. Γενικώς, οι Έλληνες μπορεί να περιγραφούν ως ένας έξυπνος, φιλόδοξος και ευρηματικός λαός, ικανός για μεγάλες προσπάθειες και θυσίες, αλλά ελλιπής σε ορισμένα πιο στερεά χαρακτηριστικά που οδηγούν στη εθνική μεγαλοσύνη.
******************************

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΠΩΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΠΕΤΣΟΚΟΜΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

 «Παρά τη σύνθετη προέλευσή τους, την ευρεία γεωγραφική εξάπλωσή τους και τα κοσμοπολίτικα ένστικτά τους, οι σύγχρονοι Ελληνες είναι ένας αξιοσημείωτα ομοιογενής λαός, αισθητά διαφορετικός κατά τον χαρακτήρα από τους γειτονικούς λαούς, ενωμένος από τον κοινό ενθουσιασμό για τους εθνικούς στόχους και βαθύτατα πεπεισμένος για την ανωτερότητά του έναντι των άλλων εθνών. Ο ξεχωριστός χαρακτήρας τους, σε συνδυασμό με την παραδοσιακή τάση τους να αντιμετωπίζουν τους μη ελληνικούς πληθυσμούς ως βαρβάρους, αντισταθμίζει, στην πραγματικότητα, τη μεγάλη ενέργεια και τον ζήλο τους στην αφομοίωση άλλων φυλών. Η προνομιακή θέση την οποία απέκτησαν ...οφειλόμενη στον ανώτερο πολιτισμό τους, την ευελιξία τους, τον πλούτο τους και το μονοπώλιο της εκκλησιαστικής εξουσίας, θα τους επέτρεπαν πιθανώς να εξελληνίσουν μονίμως το μεγαλύτερο μέρος της Βαλκανικής, αν έδειχναν περισσότερη συμπάθεια προς τις άλλες χριστιανικές φυλές.

Πάντα ως η πιο πολιτισμένη φυλή στην Ανατολή επηρέασαν τον ένα μετά τον άλλο τους... κατακτητές τους και τα εντυπωσιακά πνευματικά τους χαρίσματα δικαίως τους εξασφάλισαν μια λαμπρή θέση στο μέλλον.

Ο έντονος πατριωτικός ζήλος των Ελλήνων είναι συγκρίσιμος με εκείνον των Ούγγρων. Δύναται να εκφυλισθεί σε αλαζονεία και δυσανεξία. Ενίοτε τυφλώνει την κρίση τους και τους εμπλέκει σε απερίσκεπτα εγχειρήματα, αλλά παρ’ όλα αυτά περιέχει την καλύτερη εγγύηση για την τελική επίτευξη των εθνικών στόχων τους... Το πατριωτικό τους αίσθημα, δυστυχώς, υπόκειται στην εκμετάλλευση ιδιοτελών δημαγωγών και δημοσιογράφων, που ανταγωνίζονται στην υπερβολή των εθνικών αξιώσεων και στην κολακεία της εθνικής ματαιοδοξίας.

Σε καμία άλλη χώρα το πάθος της πολιτικής δεν είναι τόσο έντονο. Παθιασμένες πολιτικές συζητήσεις δίνουν και παίρνουν στα καφενεία. Οι εφημερίδες, που είναι εξαιρετικά πολυάριθμες και γενικώς μικρής αξίας, καταβροχθίζονται και κάθε κυβερνητικό μέτρο επικρίνεται και αποδίδεται σε ιδιοτελή συμφέροντα. Η επίδραση του Τύπου είναι τεράστια, ακόμη και τα γκαρσόνια στα καφενεία και οι υπηρεσίες στα σπίτια έχουν τη δική τους εφημερίδα και συζητούν με άνεση τα πολιτικά προβλήματα της ημέρας.

Μεγάλο μέρος της ενέργειας του έθνους ξοδεύεται σε αυτό τον διαρκή πολιτικό πυρετό, εκτρέπεται από πρακτικούς στόχους και, ούτως ειπείν, εξαερώνεται με τα λόγια. Η ανεξαρτησία της γνώμης και η κριτική τείνουν προς την απειθαρχία του δημοσίου τομέα και έχει παρατηρηθεί ότι κάθε Ελληνας στρατιώτης είναι ένας στρατηγός και κάθε ναύτης ναύαρχος....

Μικρή είναι και η πειθαρχία στις τάξεις των πολιτικών κομμάτων, τα οποία δεν διατηρούν τη συνοχή τους χάρη σε κάποια ξεκάθαρη αρχή, αλλά χάρη στην προσωπική επιρροή των ηγεσιών τους. Αποστασίες είναι συχνές και κατά κανόνα κάθε βουλευτής στο κοινοβούλιο διαπραγματεύεται τους όρους με τον αρχηγό του. Εξάλλου ο ανεξάρτητος χαρακτήρας των Ελλήνων, εύκολα αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στη Βαλκανική χερσόνησο όπου μια κυβέρνηση δεν μπορεί να υπολογίσει ότι μπορεί να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία με επιβολή πειθαρχίας σε ψηφοφορίες. Στις πολιτικές διαμάχες, ελάχιστοι είναι οι ενδοιασμοί, αλλά επιθέσεις που αφορούν την ιδιωτική ζωή είναι σπάνιες. Η αγάπη για τον ελεύθερο διάλογο είναι σύμφυτη με το βαθιά ριζωμένο δημοκρατικό ένστικτο των Ελλήνων. Είναι στο φρόνημα ο πιο δημοκρατικός ευρωπαϊκός λαός, ούτε ίχνος λατινικού φεουδαλισμού επιζεί και αριστοκρατικές αξιώσεις γελοιοποιούνται...

Οι Ελληνες επιδεικνύουν μεγάλη πνευματική ζωντάνια. Είναι έξυπνοι, ερευνητικοί, πνευματώδεις και επινοητικοί, αλλά αβαθείς. Η παρατεταμένη πνευματική προσπάθεια και η ακρίβεια δεν τους αρέσουν, η δε αποστροφή τους στη χειρωνακτική εργασία είναι περισσότερο εμφανής. Ακόμη και οι αγρότες είναι μετρίως εργατικοί. Αφθονες ευκαιρίες ξεκούρασης προσφέρουν οι εκκλησιαστικές εορτές.

Η επιθυμία για εκπαίδευση είναι έντονη ακόμη και στα χαμηλότερα στρώματα. Τα ρητορικά και λογοτεχνικά επιτεύγματα ασκούν μεγάλη έλξη στην πλειονότητα από τα επιτεύγματα στα πεδία της σύγχρονης επιστήμης. Ο αριθμός των προσώπων που επιδιώκουν τη σταδιοδρομία στα επαγγέλματα του πνεύματος είναι υπερβολικός. Σχηματίζουν ένα τμήμα της κοινωνίας που περισσεύει, ένα μορφωμένο προλεταριάτο, που προσκολλάται σε διάφορα κόμματα με την ελπίδα της κρατικής απασχόλησης και ξοδεύει την ύπαρξή του ασκόπως, περιφερόμενο στα καφενεία και στους δρόμους όταν το κόμμα τους είναι εκτός εξουσίας.

Από χαρακτήρα οι Ελληνες έχουν ζωντάνια, είναι εύχαρεις, εύλογοι, προσεκτικοί, συμπαθητικοί, πρόσχαροι με τους ξένους, φιλόξενοι, προσηνείς με τους υπηρέτες ή τους οικείους τους, ιδιαίτερα απλοί και λιτοί στη συμπεριφορά τους, φιλικοί και ενωμένοι στην οικογενειακή τους ζωή...

Τα ελαττώματα των Ελλήνων, σε μεγάλο βαθμό, πρέπει να αποδοθούν στη μακροχρόνια υποταγή τους σε ξένες φυλές. Η εξυπνάδα τους συχνά εκφυλίζεται σε πονηριά, η ευρηματικότητά τους σε ανειλικρίνεια, η λιτότητά τους σε απληστία και η επινοητικότητά τους σε απάτη. Η ανεντιμότητα δεν είναι εθνικό ελάττωμα, αλλά πολλοί που δεν θα καταδέχονταν να κλέψουν δεν θα διστάσουν να καρπωθούν παράνομα κέρδη μέσω δολιότητας και παραπλάνησης. Πράγματι, η εξαπάτηση συχνά ασκείται ανώφελα για την απλή πνευματική ικανοποίηση που παρέχει.

Στην οξύνοια των οικονομικών τους δοσοληψιών, οι Ελληνες παροιμιωδώς υπερτερούν των Εβραίων, αλλά υπολείπονται των Αρμενίων. Η αξιοσημείωτη ικανότητά τους στις επιχειρήσεις ορισμένες φορές βλάπτεται από την κοντόφθαλμη προσέγγισή τους, που τους κάνει να επιδιώκουν το άμεσο κέρδος εις βάρος του μακροπρόθεσμου. Η ματαιοδοξία και ο εγωισμός τους, που σημειώνεται, ακόμα και από τους πιο ευνοϊκά διακείμενους παρατηρητές, τους κάνει ζηλόφθονους, απαιτητικούς και ευάλωτους στην κολακεία.

Από κοινού με άλλους νοτίους ευρωπαϊκούς λαούς, οι Ελληνες είναι ιδιαίτερα ευέξαπτοι, ο εμπαθής χαρακτήρας τους εύκολα προσβάλλεται από μικρές προκλήσεις και ασήμαντες λογομαχίες συχνά καταλήγουν σε ανθρωποκτονίες. Είναι θρήσκοι, αλλά καθόλου φανατικοί, εκτός σε περιπτώσεις πολιτικό-θρησκευτικών θεμάτων, που θίγουν τις εθνικές τους επιδιώξεις.

Γενικώς, οι Ελληνες μπορεί να περιγραφούν ως ένας έξυπνος, φιλόδοξος και ευρηματικός λαός, ικανός για μεγάλες προσπάθειες και θυσίες, αλλά ελλιπής σε ορισμένα πιο στερεά χαρακτηριστικά που οδηγούν στην εθνική μεγαλοσύνη».

Είμαι βέβαιος ότι και εσείς θα συμφωνήσετε με τα περισσότερα σημεία της παραπάνω περιγραφής του χαρακτήρα των Ελλήνων. Ξέρετε όμως ποιο είναι το τραγικό στην ιστορία αυτή; Το παραπάνω λήμμα προέρχεται από την έκδοση της Encyclopedia Britannica του έτους 1910 -1911, δηλαδή πριν από περισσότερα από 100 χρόνια! Οταν διάβασα το σημείωμα νόμιζα ότι ήταν παραποιημένο και σαν άπιστος Θωμάς, μπήκα στο site της Britannica (ιδού, τι μας προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία) και πιστοποίησα ότι ήταν όντως αυτούσια μετάφραση από τις σελίδες 430 – 431, του 12ου τόμου. Πέρασαν 100 χρόνια και παρά το ευρωπαϊκό λουστράρισμα που αποκτήσαμε, στην ουσία έχουμε παραμείνει οι ίδιοι. Ειδικά η επισήμανση για «ένα μορφωμένο προλεταριάτο, που προσκολλάται σε διάφορα κόμματα με την ελπίδα της κρατικής απασχόλησης» περιγράφει απόλυτα το πελατειακό κράτος. Ακόμα, η αναφορά σε «ιδιοτελείς δημαγωγούς και δημοσιογράφους, που ανταγωνίζονται στην υπερβολή των εθνικών αξιώσεων και στην κολακεία της εθνικής ματαιοδοξίας» νομίζει κανείς ότι φωτογραφίζει συγκεκριμένα σημερινά κόμματα και πρόσωπα. Τέλος, η περιγραφή των κομμάτων, των βουλευτών που εκβιάζουν, του Τύπου (που σήμερα περιλαμβάνει όλα τα ΜΜΕ) λες και αναφέρεται στη σημερινή κατάσταση.

Ισως έτσι να εξηγείται η παντελής άρνησή μας σε κάθε είδους αλλαγή ή μεταρρύθμιση που είναι απαραίτητη να γίνει, διότι ενώ ουσιαστικά «ο κόσμος άλλαξε, αλλάξαν οι καιροί» (όπως λέει και ένα παλιό τραγούδι), εμείς επιμένουμε να παραμένουμε στα ίδια και τα ίδια. Και στασιμότητα σε ένα κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται ισοδυναμεί με οπισθοδρόμηση και περιθωριοποίηση.

Δεν υπάρχουν σχόλια: