ΕΝΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΔΙΗΓΗΜΑ ΤΟΥ ΤΖΑΚ ΛΟΝΤΟΝ
Ο Κις ήταν ένας δυνατός και υγιής Εσκιμώος έφηβος, που έχασε τον πατέρα του στα 13 του χρόνια. Έτσι ο ίδιος και η μητέρα του περιέπεσαν στην έσχατη φτώχεια , αφού η φυλή ξέχασε γρήγορα το πόσα χρωστούσε στον γενναιόδωρο πατέρα του και εξαιρούσε την οικογένεια από το φυσιολογικό μερίδιο που δικαιούνταν από το κοινό ταμείο τροφής.
Σε πείσμα, λοιπόν, όλων των ενηλίκων , ο περήφανος έφηβος αποφάσισε να πάει στο κυνήγι μόνος του. Ο Κις έλειψε τρεις μέρες και εκεί που όλοι τον θεωρούσαν νεκρό, αυτός επέστρεψε έχοντας σκοτώσει... μια αρκούδα με τα δύο μικρά της και χαρίζοντας απλόχερα το κρέας της στους υπολοίπους.
Από εκείνη τη μέρα ο μικρός συνέχισε τους κυνηγητικούς άθλους του, κάνοντας τους πάντες να απορούν , ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που απέδιδαν στη μαγεία το μυστικό των επιτυχιών του.Έτσι η φυλή έστειλε κάποιον να τον ακολουθήσει κρυφά , για να μάθει το μυστικό του επιτυχίας του, το οποίο , όπως ο ίδιος θα αποκαλύψει αργότερα , δεν είχε να κάνει με υπερφυσικές ή μαγικές ικανότητες, αλλά με την επιδέξια χρησιμοποίηση του μυαλού.
Αυτό που οι άλλοι θεωρούσαν αδιανόητο , τελικά αποδείχθηκε πάρα πολύ απλό , χάρη στην πρακτική σοφία ενός έξυπνου μυαλού.
Συμφωνώ απόλυτα με το πνεύμα του φίλου-μεταφραστή , Βασίλη Μηλίτση, που μου έστειλε το θαυμάσιο διήγημα με την χαρακτηριστική φράση "Αυτή είναι η αριστεία" , υπονοώντας προφανώς ότι οι "άριστοι" δε βγαίνουν κατ΄ανάγκη από τα πανάκριβα ιδιωτικά σχολεία αλλά αναδεικνύονται στον σκληρό αγώνα της ζωής.
Gerontakos
The Story of Keesh
Jack London
KEESH lived long ago on the rim of the polar sea, was head man of his village through many and prosperous years, and died full of honors with his name on the lips of men. So long ago did he live that only the old men remember his name, his name and the tale, which they got from the old men before them, and which the old men to come will tell to their children and their children's children down to the end of time. And the winter darkness, when the north gales make their long sweep across the ice-pack, and the air is filled with flying white, and no man may venture forth, is the chosen time for the telling of how Keesh, from the poorest igloo in the village, rose to power and place over them all. He was a bright boy, so the tale runs, healthy and strong, and he had seen thirteen suns, in their way of reckoning time. For each winter the sun leaves the land in darkness, and the next year a new sun returns so that they may be warm again and look upon one another's faces. The father of Keesh had been a very brave man, but he had met his death in a time of famine, when he sought to save the lives of his people by taking the life of a great polar bear. In his eagerness he came to close grapples with the bear, and his bones were crushed; but the bear had much meat on him and the people were saved. Keesh was his only son, and after that Keesh lived alone with his mother. But the people are prone to forget, and they forgot the deed of his father; and he being but a boy, and his mother only a woman, they, too, were swiftly forgotten, and ere long came to live in the meanest of all the igloos.
It was at a council, one night, in the big igloo of Klosh-Kwan, the chief, that Keesh showed the blood that ran in his veins and the manhood that stiffened his back. With the dignity of an elder, he rose to his feet, and waited for silence amid the babble of voices.
"It is true that meat be apportioned me and mine," he said. "But it is ofttimes old and tough, this meat, and, moreover, it has an unusual quantity of bones."
The hunters, grizzled and gray, and lusty and young, were aghast. The like had never been known before. A child, that talked like a grown man, and said harsh things to their very faces!
But steadily and with seriousness, Keesh went on. "For that I know my father, Bok, was a great hunter, I speak these words. It is said that Bok brought home more meat than any of the two best hunters, that with his own hands he attended to the division of it, that with his own eyes he saw to it that the least old woman and the last old man received fair share."
"Na! Na!" the men cried. "Put the child out!" "Send him off to bed!" "He is no man that he should talk to men and graybeards!"
He waited calmly till the uproar died down.
"Thou hast a wife, Ugh-Gluk," he said, "and for her dost thou speak. And thou, too, Massuk, a mother also, and for them dost thou speak. My mother has no one, save me; wherefore I speak. As I say, though Bok be dead because he hunted over-keenly, it is just that I, who am his son, and that Ikeega, who is my mother and was his wife, should have meat in plenty so long as there be meat in plenty in the tribe. I, Keesh, the son of Bok, have spoken."
He sat down; his ears keenly alert to the flood of protest and indignation his words had created.
"That a boy should speak in council!" old Ugh-Gluk was mumbling.
"Shall the babes in arms tell us men the things we shall do?" Massuk demanded in a loud voice. "Am I a man that I should be made a mock by every child that cries for meat?"
The anger boiled a white heat. They ordered him to bed, threatened that he should have no meat at all, and promised him sore beatings for his presumption. Keesh's eyes began to flash, and the blood to pound darkly under his skin. In the midst of the abuse he sprang to his feet.
"Hear me, ye men!" he cried. "Never shall I speak in the council again, never again till the men come to me and say, 'It is well, Keesh, that thou shouldst speak, it is well and it is our wish.' Take this now, ye men, for my last word. Bok, my father, was a great hunter. I, too, his son, shall go and hunt the meat that I eat. And be it known, now, that the division of that which I kill shall be fair. And no widow nor weak one shall cry in the night because there is no meat, when the strong men are groaning in great pain for that they have eaten overmuch. And in the days to come there shall be shame upon the strong men who have eaten overmuch. I, Keesh, have said it!"
Jeers and scornful laughter followed him out of the igloo, but his jaw was set and he went his way, looking neither to right nor left.
The next day he went forth along the shore-line where the ice and the land met together.
Those who saw him go noted that he carried his bow, with a goodly supply of bone-barbed arrows, and that across his shoulder was his father's big hunting-spear. And there was laughter, and much talk, at the event. It was an unprecedented occurrence. Never did boys of his tender age go forth to hunt, much less to hunt alone. Also were there shaking of heads and prophetic mutterings, and the women looked pityingly at Ikeega, and her face was grave and sad.
"He will be back ere long," they said cheeringly.
"Let him go; it will teach him a lesson," the hunters said. "And he will come back shortly, and he will be meek and soft of speech in the days to follow."
But a day passed, and a second, and on the third a wild gale blew, and there was no Keesh. Ikeega tore her hair and put soot of the seal-oil on her face in token of her grief; and the women assailed the men with bitter words in that they had mistreated the boy and sent him to his death; and the men made no answer, preparing to go in search of the body when the storm abated.
Early next morning, however, Keesh strode into the village. But he came not shamefacedly. Across his shoulders he bore a burden of fresh-killed meat. And there was importance in his step and arrogance in his speech.
"Go, ye men, with the dogs and sledges, and take my trail for the better part of a day's travel," he said. "There is much meat on the ice - a she-bear and two half-grown cubs." Ikeega was overcome with joy, but he received her demonstrations in manlike fashion, saying: "Come, Ikeega, let us eat. And after that I shall sleep, for I am weary."
And he passed into their igloo and ate profoundly, and after that slept for twenty running hours.
There was much doubt at first, much doubt and discussion. The killing of a polar bear is very dangerous, but thrice dangerous is it, and three times thrice, to kill a mother bear with her cubs. The men could not bring themselves to believe that the boy Keesh, single-handed, had accomplished so great a marvel. But the women spoke of the fresh-killed meat he had brought on his back, and this was an overwhelming argument against their unbelief. So they finally departed, grumbling greatly that in all probability, if the thing were so, he had neglected to cut up the carcasses. Now in the north it is very necessary that this should be done as soon as a kill is made. If not, the meat freezes so solidly as to turn the edge of the sharpest knife, and a three-hundred-pound bear, frozen stiff, is no easy thing to put upon a sled and haul over the rough ice. But arrived at the spot, they found not only the kill, which they had doubted, but that Keesh had quartered the beasts in true hunter fashion, and removed the entrails.
Thus began the mystery of Keesh, a mystery that deepened and deepened with the passing of the days. His very next trip he killed a young bear, nearly full-grown, and on the trip following, a large male bear and his mate. He was ordinarily gone from three to four days, though it was nothing unusual for him to stay away a week at a time on the ice-field.
Always he declined company on these expeditions, and the people marvelled. "How does he do it?" they demanded of one another. "Never does he take a dog with him, and dogs are of such great help, too."
"Why dost thou hunt only bear?" Klosh-Kwan once ventured to ask him. And Keesh made fitting answer. "It is well known that there is more meat on the bear," he said.
But there was also talk of witchcraft in the village. "He hunts with evil spirits," some of the people contended, "wherefore his hunting is rewarded. How else can it be, save that he hunts with evil spirits?"
"Mayhap they be not evil, but good, these spirits," others said. "It is known that his father was a mighty hunter. May not his father hunt with him so that he may attain excellence and patience and understanding? Who knows?"
None the less, his success continued, and the less skillful hunters were often kept busy hauling in his meat. And in the division of it he was just. As his father had done before him, he saw to it that the least old woman and the last old man received a fair portion, keeping no more for himself than his needs required. And because of this, and of his merit as a hunter, he was looked upon with respect, and even awe; and there was talk of making him chief after old Klosh-Kwan. Because of the things he had done, they looked for him to appear again in the council, but he never came, and they were ashamed to ask.
"I am minded to build me an igloo," he said one day to Klosh-Kwan and a number of the hunters. "It shall be a large igloo, wherein Ikeega and I can dwell in comfort."
"Ay," they nodded gravely.
"But I have no time. My business is hunting, and it takes all my time. So it is but just that the men and women of the village who eat my meat should build me my igloo."
And the igloo was built accordingly, on a generous scale which exceeded even the dwelling of Klosh-Kwan. Keesh and his mother moved into it, and it was the first prosperity she had enjoyed since the death of Bok. Nor was material prosperity alone hers, for, because of her wonderful son and the position he had given her, she came to be looked upon as the first woman in all the village; and the women were given to visiting her, to asking her advice, and to quoting her wisdom when arguments arose among themselves or with the men. But it was the mystery of Keesh's marvelous hunting that took chief place in all their minds. And one day Ugh-Gluk taxed him with witchcraft to his face.
"It is charged," Ugh-Gluk said ominously, "that thou dealest with evil spirits, wherefore thy hunting is rewarded."
"Is not the meat good?" Keesh made answer. "Has one in the village yet to fall sick from the eating of it? How dost thou know that witchcraft be concerned? Or dost thou guess, in the dark, merely because of the envy that consumes thee?"
And Ugh-Gluk withdrew discomfited, the women laughing at him as he walked away. But in the council one night, after long deliberation, it was determined to put spies on his track when he went forth to hunt, so that his methods might be learned. So, on his next trip, Bim and Bawn, two young men, and of hunters the craftiest, followed after him, taking care not to be seen. After five days they returned, their eyes bulging and their tongues a-tremble to tell what they had seen. The council was hastily called in Klosh-Kwan's dwelling, and Bim took up the tale.
"Brothers! As commanded, we journeyed on the trail of Keesh, and cunningly we journeyed, so that he might not know. And midway of the first day he picked up with a great he-bear. It was a very great bear."
"None greater," Bawn corroborated, and went on himself. "Yet was the bear not inclined to fight, for he turned away and made off slowly over the ice. This we saw from the rocks of the shore, and the bear came toward us, and after him came Keesh, very much unafraid. And he shouted harsh words after the bear, and waved his arms about, and made much noise. Then did the bear grow angry, and rise up on his hind legs, and growl. But Keesh walked right up to the bear."
"Ay," Bim continued the story. "Right up to the bear Keesh walked. And the bear took after him, and Keesh ran away. But as he ran he dropped a little round ball on the ice. And the bear stopped and smelled of it, then swallowed it up. And Keesh continued to run away and drop little round balls, and the bear continued to swallow them up."
Exclamations and cries of doubt were being made, and Ugh-Gluk expressed open unbelief.
"With our own eyes we saw it," Bim affirmed.
And Bawn - "Ay, with our own eyes. And this continued until the bear stood suddenly upright and cried aloud in pain, and thrashed his fore paws madly about. And Keesh continued to make off over the ice to a safe distance. But the bear gave him no notice, being occupied with the misfortune the little round balls had wrought within him."
"Ay, within him," Bim interrupted. "For he did claw at himself, and leap about over the ice like a playful puppy, save from the way he growled and squealed it was plain it was not play but pain. Never did I see such a sight!"
"Nay, never was such a sight seen," Bawn took up the strain. "And furthermore, it was such a large bear."
"Witchcraft," Ugh-Gluk suggested.
"I know not," Bawn replied. "I tell only of what my eyes beheld. And after a while the bear grew weak and tired, for he was very heavy and he had jumped about with exceeding violence, and he went off along the shore-ice, shaking his head slowly from side to side and sitting down ever and again to squeal and cry. And Keesh followed after the bear, and we followed after Keesh, and for that day and three days more we followed. The bear grew weak, and never ceased crying from his pain."
"It was a charm!" Ugh-Gluk exclaimed. "Surely it was a charm!"
"It may well be."
And Bim relieved Bawn. "The bear wandered, now this way and now that, doubling back and forth and crossing his trail in circles, so that at the end he was near where Keesh had first come upon him. By this time he was quite sick, the bear, and could crawl no farther, so Keesh came up close and speared him to death."
"And then?" Klosh-Kwan demanded.
"Then we left Keesh skinning the bear, and came running that the news of the killing might be told."
And in the afternoon of that day the women hauled in the meat of the bear while the men sat in council assembled. When Keesh arrived a messenger was sent to him, bidding him come to the council. But he sent reply, saying that he was hungry and tired; also that his igloo was large and comfortable and could hold many men.
And curiosity was so strong on the men that the whole council, Klosh-Kwan to the fore, rose up and went to the igloo of Keesh. He was eating, but he received them with respect and seated them according to their rank. Ikeega was proud and embarrassed by turns, but Keesh was quite composed.
Klosh-Kwan recited the information brought by Bim and Bawn, and at its close said in a stern voice: "So explanation is wanted, O Keesh, of thy manner of hunting. Is there witchcraft in it?"
Keesh looked up and smiled. "Nay, O Klosh-Kwan. It is not for a boy to know aught of witches, and of witches I know nothing. I have but devised a means whereby I may kill the ice-bear with ease, that is all. It be headcraft, not witchcraft."
"And may any man?"
"Any man."
There was a long silence. The men looked in one another's faces, and Keesh went on eating.
"And . . . and . . . and wilt thou tell us, O Keesh?" Klosh-Kwan finally asked in a tremulous voice.
"Yea, I will tell thee." Keesh finished sucking a marrow-bone and rose to his feet. "It is quite simple. Behold!"
He picked up a thin strip of whalebone and showed it to them. The ends were sharp as needle-points. The strip he coiled carefully, till it disappeared in his hand. Then, suddenly releasing it, it sprang straight again. He picked up a piece of blubber. "So," he said, "one takes a small chunk of blubber, thus, and thus makes it hollow. Then into the hollow goes the whalebone, so, tightly coiled, and another piece of blubber is fitted over the whale-bone. After that it is put outside where it freezes into a little round ball. The bear swallows the little round ball, the blubber melts, the whalebone with its sharp ends stands out straight, the bear gets sick, and when the bear is very sick, why, you kill him with a spear. It is quite simple."
And Ugh-Gluk said "Oh!" and Klosh-Kwan said "Ah!" And each said something after his own manner, and all understood.
And this is the story of Keesh, who lived long ago on the rim of the polar sea. Because he exercised headcraft and not witchcraft, he rose from the meanest igloo to be head man of his village, and through all the years that he lived, it is related, his tribe was prosperous, and neither widow nor weak one cried aloud in the night because there was no meat.
Η Ιστορία του Κις
Τζακ Λόντον – Απόδοση Βασίλης Κ. Μηλίτσης
Ο Κις ζούσε πριν από πολύν καιρό στις παρυφές της πολικής θάλασσας, ήταν ο αρχηγός του χωριού του για πολλά χρόνια ευημερίας και πέθανε με τιμές και με το όνομά του στα χείλη των ανθρώπων. Και στα τόσο παλιά χρόνια έζησε που μόνο οι γέροι θυμούνται το όνομά του, το όνομά του και την ιστορία του, που τους παραδόθηκε από άλλους γέρους πριν απ’ αυτούς, και που οι μελλοντικοί γέροι με τη σειρά τους θα τη λένε στα παιδιά τους και τα εγγόνια τους μέχρι το τέλος του χρόνου. Και διαλέγουν το σκοτάδι του χειμώνα, όταν οι θύελλες του βορρά λυσσομανούν πάνω από τον παγετώνα, και ο αέρας είναι γεμάτος από κατάλευκο χιόνι, και κανείς δεν τολμάει να βγει έξω, να διηγούνται πώς ο Κις, από το φτωχότερο ιγκλού του χωριού, απόκτησε δύναμη και εξουσία πάνω τους. Ήταν ένα έξυπνο αγόρι, σύμφωνα με όσα διηγούνται, γεμάτο υγεία και δύναμη, και είχε δει δεκατρείς ήλιους, με τον τρόπο που μετρούσαν τον χρόνο. Και τούτο γιατί ο ήλιος κάθε χειμώνα φεύγει κι αφήνει τη χώρα στο σκοτάδι, και το επόμενο έτος επιστρέφει ένας καινούριος ήλιος για να τους ζεστάνει πάλι και να μπορούν να κοιτάξει ο ένας το πρόσωπο του άλλου στο φως. Ο πατέρας του Κις υπήρξε ένας πολύ γενναίος άντρας, αλλά τον βρήκε ο θάνατος σε μια περίοδο λιμού, όταν πάσχισε να σώσει τη ζωή των ανθρώπων του στην προσπάθειά του να σκοτώσει μια μεγάλη λευκή αρκούδα. Στην παρορμητικότητά του πάλεψε σώμα με σώμα με την αρκούδα κι αυτή του τσάκισε τα κόκαλα. Παρά τον θάνατό του η αρκούδα είχε πολύ κρέας πάνω της και ο λαός του σώθηκε. Ο Κις ήταν ο μοναχογιός του και έκτοτε ζούσε μόνος του με την μητέρα του. Ο κόσμος, όμως, έχει την τάση να ξεχνά, και γρήγορα ξέχασε την ηρωική πράξη του πατέρα του. Κι αυτός όντας ένα παιδί κι η μάνα του μια απλή γυναίκα, ο κόσμος τους ξέχασε γρήγορα κι αυτούς, και σύντομα κατέληξαν να ζουν στο αθλιότερο ιγκλού απ’ όλα.
Μια νύχτα σ’ ένα συμβούλιο στο μεγάλο ιγκλού του αρχηγού, Κλος Κουάν, ο Κις έδειξε το αίμα που κυλούσε στις φλέβες του και την αντρειοσύνη του αδάμαστου σώματός του. Με τη μεγαλοπρέπεια ενός σοφού άντρα σηκώθηκε και περίμενε να γίνει σιωπή μέσα στη σύγχυση της οχλοβοής.
«Είναι αλήθεια πως σ’ εμένα και στη μητέρα μου δίνετε το απαιτούμενο κρέας από το κυνήγι», είπε, «αλλά συχνά είναι παλιό και σκληρό, και επιπλέον έχει μια ασυνήθιστη ποσότητα από κόκαλα».
Οι κυνηγοί, ψαρομάλληδες και ασπρομάλληδες, καθώς νέοι και θαλεροί, έμειναν με ανοιχτό το στόμα. Κάτι τέτοιο ήταν πρωτοφανής αναίδεια. Ένα παιδί να μιλάει σαν ενήλικας και να τους λέει κατάμουτρα σκληρές κουβέντες!
Όμως σταθερά και με σοβαρότητα ο Κις συνέχισε: «Επειδή ξέρω πως ο πατέρας μου, ο Μποκ, ήταν μεγάλος κυνηγός, γι’ αυτό σας απευθύνω αυτά τα λόγια. Λένε ότι ο Μποκ έφερνε το διπλάσιο κρέας απ’ ό, τι ο καλύτερος κυνηγός, ότι με τα ίδια του τα χέρια έκανε δίκαια μοιρασιά, ότι με τα ίδια του τα μάτια φρόντιζε ακόμη και η ασήμαντη γριούλα και ο τελευταίος γέρος να πάρει το μερίδιό του.
«Για δες θράσος!» ξεφώνισαν οι άντρες. «Βγάλτε τον μικρό έξω!» «Βάλτε τον να κοιμηθεί!» «Δεν είναι δυνατόν αυτό το νιάνιαρο να μιλάει με άντρες και γκριζογένηδες!»
Αυτός περίμενε ήσυχα να καταλαγιάσει η οχλαγωγία.
«Έχεις γυναίκα, Ουγ-Γκλουκ», είπε, «και γι’ αυτήν μιλάς. Κι εσύ, Μασούκ, και γι’ αυτήν κι εσύ μιλάς. Η δική μου μητέρα δεν έχει κανέναν εκτός από μένα, και γι’ αυτήν μιλάω κι εγώ. Όπως λέω, αν και ο Μποκ δε ζει πλέον επειδή είχε δώσει όλον τον εαυτόν του στο κυνήγι, είναι δίκαιο εγώ, που είμαι ο γιος του, και η Ικίγκα, που είναι η μητέρα μου και η γυναίκα του μακαρίτη, να έχουμε άφθονο και καλό κρέας εφόσον υπάρχει σε αφθονία στη φυλή. Εγώ, ο Κις, ο γιος του Μποκ, μίλησα.
Κάθισε. Τα αυτιά του ήταν τεταμένα στην πλημμύρα των διαμαρτυριών και αγανάκτησης που προκάλεσαν τα λόγια του.
«Για φανταστείτε αυτό το αγόρι να παίρνει τον λόγο στο συμβούλιο!» είπε ο Ουγ-γκλουκ μουρμουρίζοντας.
«Ν’ αφήσουμε να μας λένε τα βυζανιάρικα, εμάς τους άντρες, τι θα κάνουμε;» απαίτησε ο Μασούκ με δυνατή φωνή. «Είμαι κάποιος εγώ που θα με γελοιοποιήσει το κάθε παιδί που κλαψουρίζει για κρέας;»
Του ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι. Του είπαν να πάει να κοιμηθεί, απείλησαν να μην του δώσουν καθόλου κρέας, και ότι θα τον μαυρίσουν στο ξύλο για το θράσος του.
Τα μάτια του Κις άστραψαν και οι φλέβες του χτυπούσαν απειλητικά κάτω από το δέρμα του. Μέσα σ’ αυτές τις προσβολές πετάχτηκε απότομα όρθιος και τους φώναξε θυμωμένος:
«Ακούστε με, άντρες! Ποτέ πια δε θα ξαναμιλήσω στο συμβούλιο μέχρι να έρθετε εσείς οι ίδιοι και να μου πείτε, ‘είναι δίκαιο, Κις, να έρθεις και να μιλήσεις, είναι δίκαιο κι’ αυτή είναι η επιθυμία μας’. Και τώρα, άντρες, ακούστε την τελευταία μου λέξη. Ο Μποκ, ο πατέρας μου, ήταν ένας σπουδαίος κυνηγός. Κι εγώ, ο γιος του, θα κυνηγώ μόνος μου το κρέας που θα τρώω. Και μάθετέ το τώρα πως η μοιρασιά της λείας θα είναι δίκαιη. Και καμιά χήρα, ή κανένα αδύναμο μωρό δε θα κλαίει τη νύχτα γιατί δε θα έχει κρέας, όταν δυνατοί άντρες θα βογκούν με πόνο στο στομάχι τους επειδή παράφαγαν. Και στις μέρες που θα έρθουν οι δυνατοί άντρες θα ντρέπονται που έφαγαν πιο πολύ απ’ όσο έπρεπε. Εγώ, ο Κις, μίλησα!»
Χλευασμοί και περιφρονητικά γέλια τον ακολούθησαν καθώς έβγαινε από το ιγκλού, αλλά με σφιγμένο από αποφασιστικότητα σαγόνι προχώρησε χωρίς να ρίξει το βλέμμα του ούτε δεξιά ούτε αριστερά.
Την επόμενη μέρα βγήκε να κυνηγήσει κατά μήκος της ακτογραμμής όπου σμίγουν η στεριά και ο πάγος. Όσοι τον είδαν παρατήρησαν πως κρατούσε το τόξο του, και μια αρκετά μεγάλη προμήθεια από βέλη με κοκάλινες μύτες, και περασμένο στον ώμο του το μεγάλο κυνηγητικό δόρυ του πατέρα του. Και τούτο το περιστατικό προκάλεσε πολύ γέλιο και συζητήσεις. Ήταν ένα πρωτοφανές συμβάν. Ποτέ μέχρι τότε αγόρια της τρυφερής του ηλικίας δεν είχαν βγει για κυνήγι, και μάλιστα ολομόναχα. Όσοι τον έβλεπαν όλο και κουνούσαν το κεφάλι τους και μουρμούριζαν δυσοίωνα, και οι γυναίκες κοίταζαν με οίκτο την Ικίγκα, που το πρόσωπό της ήταν σκοτεινό και θλιμμένο.
«Θα γυρίσει σύντομα», της έλεγαν ενθαρρυντικά.
«Ας τον να πάει. Θα του γίνει μάθημα», έλεγαν οι κυνηγοί. «Και θα γυρίσει σύντομα, και θα είναι πράος και γλυκομίλητος στις μέρες που θ’ ακολουθήσουν».
Πέρασε, όμως, μια μέρα, και μια άλλη, και την τρίτη ξέσπασε μια άγρια θύελλα, και πουθενά ο Κις. Η Ικίγκα τραβούσε τα μαλλιά της και μουτζούρωνε το πρόσωπό της με την κάπνα από το λίπος φώκιας του έκαιγε στο λυχνάρι σε ένδειξη της θλίψης της, και οι γυναίκες μάλωναν τους άντρες τους με πικρά λόγια που κακομεταχειρίστηκαν το παιδί και το έστειλαν στα δόντια του χάρου. Και οι άντρες δεν έδιναν καμιά απάντηση, ενώ ετοιμάζονταν να ψάξουν για το πτώμα του, όταν θα κόπαζε η καταιγίδα.
Νωρίς το άλλο πρωί, όμως, ο Κις μπήκε στο χωριό με μεγάλες δρασκελιές και αγέρωχο ύφος. Πάνω στους ώμους κουβαλούσε ένα φορτίο κρέας ζώου που μόλις είχε σκοτώσει. Και υπήρχε μια μεγαλοπρέπεια στο βήμα του και υπερηφάνεια στα λόγια του.
«Ακολουθήστε, άντρες, με στα σκυλιά και τα έλκηθρα τα ίχνη μου για το περισσότερο διάστημα της πορείας μιας μέρας», είπε. «Εκεί θα βρείτε πολύ κρέας πάνω στον πάγο – μια αρκούδα με τα δυο μικρά της». Η Ικίγκα είχε τρελαθεί από τη χαρά της, αλλά ο γιος της ανταποκρίθηκε στις εκδηλώσεις της με ανδροπρεπή τρόπο, λέγοντας: «Έλα, Ικίγκα, μάνα μου, ας φάμε τώρα. Και μετά θα κοιμηθώ γιατί είμαι κουρασμένος».
Αμέσως μπήκε στο ιγκλού τους, έφαγε και κόρεσε την πείνα του και μετά κοιμήθηκε για είκοσι συνεχείς ώρες.
Στην αρχή υπήρξαν πολλές αμφιβολίες, και έγιναν πολλές συζητήσεις. Το να σκοτώσεις μια λευκή αρκούδα είναι πολύ επικίνδυνο εγχείρημα, αλλά είναι τρεις φορές πιο επικίνδυνο να σκοτώσεις μια θηλυκή, και ακόμη εννιά φορές πιο πολύ επικίνδυνο να σκοτώσεις μια μητέρα αρκούδα με τα μικρά της. Οι άντρες δεν μπορούσαν να το χωνέψουν ότι ο Κις, το αγόρι, ολομόναχος, είχε πραγματοποιήσει ένα τόσο μεγάλο θαύμα. Αλλά οι γυναίκες μιλούσαν για φρέσκο κρέας που έφερε ο Κις στους ώμους του, και τούτο ήταν ένα συντριπτικό επιχείρημα απέναντι στη δυσπιστία των αντρών. Κι έτσι οι άντρες αναχώρησαν δυνατά παραπονούμενοι πως, αν κατά πάσα πιθανότητα έτσι είχαν τα πράγματα, ο Κις αμέλησε να τεμαχίσει τη λεία. Τώρα, στο βορρά είναι αναγκαίο ο τεμαχισμός να γίνει σύντομα μετά το σκότωμα του θηράματος. Αν δε γίνει αυτό, το κρέας θα παγώσει τόσο στέρεα που θα λυγίσει και η λεπίδα που πιο κοφτερού μαχαιριού, και μια αρκούδα εκατόν πενήντα κιλών, κατεψυγμένη, δεν είναι εύκολο πράγμα να τη βάλεις πάνω σ’ ένα έλκηθρο και να τη σύρεις πάνω στον πάγο. Φτάνοντας, όμως, στο σημείο που τους υπέδειξε ο Κις, οι άντρες δεν βρήκαν μόνο τη λεία, για την οποία αμφέβαλλαν, αλλά κι ότι ο Κις είχε τεμαχίσει τα πτώματα σαν έμπειρος κυνηγός και αφαίρεσε τα εντόσθια.
Έτσι ξεκίνησε το μυστήριο του Κις, ένα μυστήριο που όλο και μεγάλωνε με το πέρασμα του χρόνου. Στο ακριβώς επόμενο κυνήγι σκότωσε μια νεαρή αρκούδα, σχεδόν μεγαλωμένη, και στο μεθεπόμενο, μια μεγάλη αρκούδα με το ταίρι της. Συνήθως έλειπε τρεις με τέσσερις μέρες αν και δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστο να εξαφανίζεται μια βδομάδα τη φορά πάνω στον παγετώνα.
Πάντα αρνιόταν συντροφιά σ’ αυτές του τις εξορμήσεις, κι ο κόσμος απορούσε. «Πώς τα καταφέρνει;» ρωτούσε ο έναν τον άλλο. «Ποτέ δεν παίρνει σκυλί μαζί του, και τα σκυλιά είναι μια τόσο μεγάλη βοήθεια».
«Γιατί κυνηγάς μόνο αρκούδες;» Ο Κλος-Κουάν τόλμησε κάποτε να τον ρωτήσει. «Όλοι το ξέρουν πως η αρκούδα έχει περισσότερο κρέας», του έδωσε πληρωμένη απάντηση.
Κυκλοφόρησαν επίσης στο χωριό φήμες για μάγια. «Κυνηγάει με τη συνέργεια κακών πνευμάτων», υποστήριζαν κάποιοι, «να γιατί το κυνήγι του ανταμείβεται. Πώς αλλιώς μπορεί να είναι παρεκτός ότι κυνηγάει με κακοποιά πνεύματα;»
«Πιθανόν τα πνεύματα να μην είναι κακά, αλλά καλά», έλεγαν άλλοι. «Είναι γνωστό πως ο πατέρας του ήταν ένας ικανότατος κυνηγός. Μήπως ο πατέρας του κυνηγάει μαζί του για να γίνει και ο γιος του άριστος με υπομονή και κατανόηση; Ποιος ξέρει;»
Μολαταύτα, ο Κις συνέχιζε να έχει επιτυχίες και οι λιγότερο επιδέξιοι κυνηγοί συχνά απασχολούνταν με το να σέρνουν με το έλκηθρο το κρέας του. Και στη μοιρασιά του ήταν δίκαιος. Όπως ο πατέρας του είχε κάνει πριν απ’ αυτόν, φρόντιζε και η πιο ασήμαντη γριούλα και ο τελευταίος γεροντάκος να παίρνει το δίκαιο μερίδιό του, μη κρατώντας ο Κις περισσότερο απ’ όσο απαιτούσαν η ανάγκες του. Τόσο για τη δικαιοσύνη του όσο και για την αξία του σαν κυνηγός, άρχισε η φυλή του να τον βλέπει με σεβασμό και δέος. Και συζητούσαν να τον κάνουν αρχηγό τους μετά τον θάνατο του Κλος-Κουάν. Χάρη στα κατορθώματά του, τον καλούσαν να εμφανιστεί ξανά στο συμβούλιο, αλλά αυτός δεν πήγαινε ποτέ, κι αυτοί ντρέπονταν να τον ρωτήσουν.
«Έχω στον νου μου να κτίσω ένα ιγκλού», είπε μια μέρα στον Κλος-Κουάν και σε μερικούς άλλους κυνηγούς. «Θα είναι ένα μεγάλο ιγκλού όπου η Ικίγκα κι εγώ θα ζούμε άνετα».
«Ναι, πρέπει», κούνησαν το κεφάλι με σοβαρότητα.
«Εγώ όμως δεν ευκαιρώ. Η δουλειά είναι το κυνήγι και αυτό απασχολεί όλο μου τον χρόνο. Άρα είναι δίκαιο οι άντρες και οι γυναίκες του χωριού που τρώνε το κρέας μου οφείλουν να μου κτίσουν το καινούριο μου ιγκλού».
Και το ιγκλού κτίστηκε όπως το ήθελε, γενναιόδωρα μεγάλο που ξεπερνούσε ακόμη και εκείνο του Κλος-Κουάν. Ο Κις και η μητέρα του μετακόμισαν σ’ αυτό, και ήταν η πρώτη φορά που η Ικίγκα ζούσε σε άνεση μετά τον θάνατο του Μποκ. Και δεν ήταν μόνο η υλική ευημερία που απόλαυε, αλλά χάρη στον ονομαστό γιο της και τη θέση που της προσέδωσε, τη θεωρούσαν την πρώτη γυναίκα του χωριού. Κατά συνέπεια οι άλλες γυναίκες συνήθιζαν να την επισκέπτονται, να ζητούν τη γνώμη της, και ν’ αναφέρουν ως παράδειγμα τα σοφά της λόγια όταν ξεσπούσαν γκρίνιες ανάμεσά τους ή με τους άντρες τους. Αλλά ήταν το μυστήριο του καταπληκτικού τρόπου που κυνηγούσε ο Κις που κυρίως απασχολούσε το μυαλό των αντρών. Και κάποια μέρα ο Ουγ-Γκλουκ τον κατηγόρησε κατά πρόσωπο πως έκανε μάγια.
«Σε κατηγορούν», είπε ο Ουγ-Γκλουκ απειλητικά, «ότι συνεργάζεσαι με κακά πνεύματα, και γι’ αυτό το κυνήγι σου ανταμείβεται».
«Το κρέας άραγε δεν είναι καλό;» έδωσε ο Κις την απάντηση. «Αρρώστησε κανείς στο χωριό τρώγοντάς το; Πώς το ξέρεις ότι εμπλέκεται η δύναμη της μαγείας; Ή μήπως τα βγάζεις από το μυαλό σου στα σκοτεινά, μόνο και μόνο επειδή σε κατατρώει ο φθόνος;»
Και ο Ουγ-Γκλούκ αποσύρθηκε αμήχανος, ενώ οι γυναίκες γελούσαν μαζί του καθώς έφευγε. Αλλά στο συμβούλιο μια νύχτα, μετά από πολλή σκέψη, αποφασίστηκε να βάλουν κατασκόπους να τον ακολουθούσαν όταν θα έβγαινε για κυνήγι κι έτσι θα μάθαιναν τη μέθοδο που εφάρμοζε. Ακολούθως, στην επόμενη εξόρμησή του, ο Μπιμ και ο Μπον, δύο νεαροί άντρες, τον ακολούθησαν, φροντίζοντας προσεκτικά να μην τους δει. Πέντε μέρες αργότερα επέστρεψαν με γουρλωμένα μάτια και με τρεμάμενη φωνή ζήτησαν να πουν τι είχαν δει. Το συμβούλιο συγκλήθηκε εσπευσμένα στην κατοικία του Κλος-Κουάν και ο Μπιμ άρχισε την αναφορά του.
«Αδέρφια! Όπως μας διατάξατε, ακολουθήσαμε τα ίχνη του Κις, και το κάναμε πολύ επιδέξια για να μη μας καταλάβει. Στα μισά του δρόμου της πρώτης μέρας εντόπισε τα ίχνη μιας μεγάλης αρσενικής αρκούδας».
«Δεν υπάρχει άλλη μεγαλύτερη», επιβεβαίωσε ο Μπον, και πήρε αυτός τώρα τον λόγο. «Κι όμως η αρκούδα δεν έδειχνε πως είχε διάθεση να επιτεθεί, γιατί γύρισε και με αργά βήματα απομακρύνθηκε πάνω στον πάγο. Τούτο το είδαμε κρυμμένοι πίσω από τους βράχους της ακτής, και η αρκούδα ερχόταν προς το μέρος μας και την ακολουθούσε ο Κις εντελώς άφοβος. Της πετούσε βρισιές και κουνούσε τα χέρια του κάνοντας μεγάλο σαματά. Κατόπιν η αρκούδα άρχισε να θυμώνει και σηκώθηκε όρθια γρυλλίζοντας. Όμως ο Κις πήγε κατευθείαν προς το μέρος της αρκούδας».
«Πράγματι», είπε ο Μπιμ και συνέχισε αυτός τώρα την αφήγηση. «Ακριβώς τράβηξε καταπάνω της. Και η αρκούδα πήρε να τον κυνηγάει κι ο Κις άρχισε να τρέχει. Αλλά καθώς έτρεχε έριξε μια μικρή μπάλα πάνω στον πάγο. Και η αρκούδα σταμάτησε, τη μύρισε και κατόπιν την κατάπιε. Και ο Κις συνέχισε να τρέχει και να ρίχνει μικρές μπάλες πίσω του, και η αρκούδα όλο και τις κατάπινε».
Ακούστηκαν επιφωνήματα και κραυγές αμφιβολίας, και ο Ουγ-Γκλουκ εξέφρασε ανοιχτά τη δυσπιστία του.
«Τα είδαμε όλα με τα μάτια μας», διαβεβαίωσε ο Μπιμ.
Μετά πήρε το λόγο πάλι ο Μπον: «Ω, ναι, με τα μάτια μας. Και τούτο συνεχίστηκε μέχρι που η αρκούδα στάθηκε πάλι όρθια, ούρλιαξε με πόνο, τινάζοντας τρελά εδώ κι εκεί τα μπροστινά της πόδια. Και ο Κις συνέχισε να τρέχει πάνω στον πάγο σε ασφαλή απόσταση. Αλλά η αρκούδα δεν τον πρόσεχε, γιατί την απασχολούσε ο πόνος που της προκαλούσαν οι μικρές μπάλες μέσα στο στομάχι της».
«Ναι, μέσα στο στομάχι της», διέκοψε ο Μπιμ. «Γιατί άρχισε να σκίζεται με τα νύχια της και να χοροπηδάει πάνω κάτω στον πάγο σαν ένα παιχνιδιάρικο αρκουδάκι, εκτός από τον τρόπο που γρύλλιζε και έσκουζε ήταν σαφές πως δεν έπαιζε αλλά πονούσε. Ποτέ δεν αντίκρισα ένα τέτοιο θέαμα!»
«Όχι, ποτέ δεν υπήρξε ένα τέτοιο θέαμα», παρενέβη εκ νέου ο Μπον. «Και επιπλέον, η αρκούδα ήταν τεράστια».
«Μάγια», έκανε ο Ουγ-Γκλουκ.
«Δεν ξέρω», αποκρίθηκε ο Μπον. «Το μόνο που σας λέω είναι ό, τι αντίκρισαν τα μάτια μου. Και μετά από λίγο η αρκούδα άρχισε να χάνει τη δύναμή της και να κουράζεται, γιατί ήταν πολύ βαριά κι από τον πόνο της χοροπηδούσε εδώ κι εκεί με υπερβολική σφοδρότητα, και βάδιζε πάνω στον πάγο της ακτής, κουνώντας αργά το κεφάλι της πέρα δώθε, ενώ όλο και πιο συχνά καθόταν κάτω σκούζοντας και ουρλιάζοντας. Και ο Κις ακολουθούσε ξωπίσω της, τόσο όλη εκείνη τη μέρα όσο και τις άλλες τρεις. Η αρκούδα όλο και εξασθένιζε ολοένα ουρλιάζοντας από τον πόνο».
«Ήταν ξόρκι!» αναφώνησε ο Ουγ-Γκλουκ. «Πράγματι ξόρκι ήταν!»
«Θα μπορούσε κάλλιστα».
Και ο Μπιμ αντικατέστησε τον Μπον: «Η αρκούδα περιπλανήθηκε, πότε εδώ και πότε εκεί, πηγαίνοντας μπρος πίσω ή κάνοντας κύκλους έτσι που τελικά πλησίασε το μέρος όπου την είχε συναντήσει ο Κις. Αλλά τώρα η αρκούδα ήταν εντελώς εξασθενημένη μη μπορώντας να συρθεί άλλο, κι έτσι ο Κις ήρθε κοντά της και τη σκότωσε με το δόρυ του».
«Και μετά;» ρώτησε ο Κλος-Κουάν.
«Και μετά αφήσαμε τον Κις να γδέρνει την αρκούδα και ήρθαμε τρέχοντας να σας πούμε τα μαντάτα».
Και το απόγευμα εκείνης της μέρας οι γυναίκες έσυραν στο χωριό το κρέας της αρκούδας ενώ οι άντρες συγκεντρώθηκαν να συσκεφτούν. Όταν έφτασε ο Κις στο χωριό, του έστειλαν έναν αγγελιοφόρο, ζητώντας τον να παρουσιαστεί στο συμβούλιο. Αυτός όμως ως απάντηση τους έστειλε μήνυμα, λέγοντας πως είναι κουρασμένος και πεινασμένος. Τους μήνυε επίσης πως το ιγκλού του ήταν ευρύχωρο και άνετο, και χωρούσε πολύν κόσμο.
Και οι άντρες είχαν τόσο μεγάλη περιέργεια που ολόκληρο το συμβούλιο, με πρώτο και καλύτερο τον Κλος-Κουάν, σηκώθηκαν και πήγαν στο ιγκλού του Κις. Αυτός έτρωγε, αλλά τους υποδέχτηκε με σεβασμό και τους έβαλε να καθίσουν σύμφωνα με την κοινωνική τους θέση. Η Ικίγκα ήταν άλλοτε περήφανη κι άλλοτε ένιωθε άβολα, αλλά ο Κις ήταν εντελώς ήρεμος.
Ο Κλος-Κουάν επανέλαβε την πληροφορία που έφερε ο Μπιμ και ο Μπον και στο τέλος είπε με αυστηρή φωνή: «Θέλουμε εξηγήσεις, ω Κις, για τον τρόπο που κυνηγάς. Υπάρχει μήπως μαγική δύναμη σ’ αυτό;»
Ο Κις σήκωσε το βλέμμα του και χαμογέλασε. «Όχι, ω Κλος-Κουάν. Ένα αγόρι δεν είναι δυνατόν να γνωρίζει σχετικά με μάγισσες, και γι’ αυτές εγώ δεν ξέρω τίποτε. Έχω όμως επινοήσει ένα μέσο με το οποίο μπορώ εύκολα να σκοτώσω μια πολική αρκούδα – αυτό είναι όλο. Είναι δύναμη μυαλού και όχι δύναμη μαγείας».
«Και μπορεί ο καθένας να το κάνει;»
«Ο καθένας».
Επικράτησε μακρά σιωπή. Οι άντρες αλληλοκοιτάχτηκαν, και ο Κις συνέχισε το φαγητό του.
«Και … και … και δε θα μας το πεις, ω Κις;» Ρώτησε τελικά με τρεμάμενη φωνή ο Κλος-Κουάν.
«Και βέβαια θα σας πω». Ο Κις τελείωσε το γεύμα του ρουφώντας το μεδούλι από ένα κόκαλο και σηκώθηκε όρθιος. «Είναι πολύ απλό. Κοιτάξτε!»
Σήκωσε μια λεπτή μπαλένα και τους την έδειξε. Τα άκρα της ήταν μυτερά σαν βελόνες. Τη μπαλένα την κουλούριασε προσεκτικά μέχρι να εξαφανιστεί μέσα στην παλάμη του. Ύστερα ανοίγοντας το χέρι του η μπαλένα ίσιωσε σαν ελατήριο. Πήρε ένα κομμάτι λίπος. «Να», είπε, «παίρνεις ένα κομμάτι λίπος, έτσι κι έτσι, και το κάνεις κούφιο από μέσα. Μετά τοποθετείς μέσα του τη μπαλένα, να έτσι, σφιχτά κουλουριασμένη και προσαρμόζεις στο άνοιγμα πάνω από τη μπαλένα ένα άλλο κομματάκι λίπους. Κατόπιν το αφήνεις έξω να παγώσει και να γίνει μια μικρή μπάλα. Η αρκούδα καταπίνει τη μπάλα, το λίπος λιώνει, η μπαλένα με τις μυτερές άκρες τινάζεται και ισιώνει, η αρκούδα αδιαθετεί, και όταν την εγκαταλείψουν οι δυνάμεις της, τη σκοτώνεις μ’ ένα δόρυ. Είναι πολύ απλό».
Και ο Ουγ-Γκλουκ είπε «Ω!» και ο Κλος-Κουάν έκανε «Α!» και ο καθένας είπε κάτι με το δικό του τρόπο και όλοι κατάλαβαν.
Αυτή, λοιπόν, είναι η ιστορία του Κις, που έζησε πριν από πολύν καιρό στην άκρη της πολικής θάλασσας. Επειδή εξάσκησε τη δύναμη του νου και όχι τη δύναμη της μαγείας, ανήλθε από το πιο άθλιο ιγκλού για να γίνει ο αρχηγός του χωριού του, και κατά τη διάρκεια όλης του της ζωής, λέγεται, η φυλή του ευημερούσε, και ούτε χήρα ούτε αδύναμο μωρό έκλαιγε δυνατά τις νύχτες επειδή δεν είχε να φάει.
Ο Κις ήταν ένας δυνατός και υγιής Εσκιμώος έφηβος, που έχασε τον πατέρα του στα 13 του χρόνια. Έτσι ο ίδιος και η μητέρα του περιέπεσαν στην έσχατη φτώχεια , αφού η φυλή ξέχασε γρήγορα το πόσα χρωστούσε στον γενναιόδωρο πατέρα του και εξαιρούσε την οικογένεια από το φυσιολογικό μερίδιο που δικαιούνταν από το κοινό ταμείο τροφής.
Σε πείσμα, λοιπόν, όλων των ενηλίκων , ο περήφανος έφηβος αποφάσισε να πάει στο κυνήγι μόνος του. Ο Κις έλειψε τρεις μέρες και εκεί που όλοι τον θεωρούσαν νεκρό, αυτός επέστρεψε έχοντας σκοτώσει... μια αρκούδα με τα δύο μικρά της και χαρίζοντας απλόχερα το κρέας της στους υπολοίπους.
Από εκείνη τη μέρα ο μικρός συνέχισε τους κυνηγητικούς άθλους του, κάνοντας τους πάντες να απορούν , ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που απέδιδαν στη μαγεία το μυστικό των επιτυχιών του.Έτσι η φυλή έστειλε κάποιον να τον ακολουθήσει κρυφά , για να μάθει το μυστικό του επιτυχίας του, το οποίο , όπως ο ίδιος θα αποκαλύψει αργότερα , δεν είχε να κάνει με υπερφυσικές ή μαγικές ικανότητες, αλλά με την επιδέξια χρησιμοποίηση του μυαλού.
Αυτό που οι άλλοι θεωρούσαν αδιανόητο , τελικά αποδείχθηκε πάρα πολύ απλό , χάρη στην πρακτική σοφία ενός έξυπνου μυαλού.
Συμφωνώ απόλυτα με το πνεύμα του φίλου-μεταφραστή , Βασίλη Μηλίτση, που μου έστειλε το θαυμάσιο διήγημα με την χαρακτηριστική φράση "Αυτή είναι η αριστεία" , υπονοώντας προφανώς ότι οι "άριστοι" δε βγαίνουν κατ΄ανάγκη από τα πανάκριβα ιδιωτικά σχολεία αλλά αναδεικνύονται στον σκληρό αγώνα της ζωής.
Gerontakos
The Story of Keesh
Jack London
KEESH lived long ago on the rim of the polar sea, was head man of his village through many and prosperous years, and died full of honors with his name on the lips of men. So long ago did he live that only the old men remember his name, his name and the tale, which they got from the old men before them, and which the old men to come will tell to their children and their children's children down to the end of time. And the winter darkness, when the north gales make their long sweep across the ice-pack, and the air is filled with flying white, and no man may venture forth, is the chosen time for the telling of how Keesh, from the poorest igloo in the village, rose to power and place over them all. He was a bright boy, so the tale runs, healthy and strong, and he had seen thirteen suns, in their way of reckoning time. For each winter the sun leaves the land in darkness, and the next year a new sun returns so that they may be warm again and look upon one another's faces. The father of Keesh had been a very brave man, but he had met his death in a time of famine, when he sought to save the lives of his people by taking the life of a great polar bear. In his eagerness he came to close grapples with the bear, and his bones were crushed; but the bear had much meat on him and the people were saved. Keesh was his only son, and after that Keesh lived alone with his mother. But the people are prone to forget, and they forgot the deed of his father; and he being but a boy, and his mother only a woman, they, too, were swiftly forgotten, and ere long came to live in the meanest of all the igloos.
It was at a council, one night, in the big igloo of Klosh-Kwan, the chief, that Keesh showed the blood that ran in his veins and the manhood that stiffened his back. With the dignity of an elder, he rose to his feet, and waited for silence amid the babble of voices.
"It is true that meat be apportioned me and mine," he said. "But it is ofttimes old and tough, this meat, and, moreover, it has an unusual quantity of bones."
The hunters, grizzled and gray, and lusty and young, were aghast. The like had never been known before. A child, that talked like a grown man, and said harsh things to their very faces!
But steadily and with seriousness, Keesh went on. "For that I know my father, Bok, was a great hunter, I speak these words. It is said that Bok brought home more meat than any of the two best hunters, that with his own hands he attended to the division of it, that with his own eyes he saw to it that the least old woman and the last old man received fair share."
"Na! Na!" the men cried. "Put the child out!" "Send him off to bed!" "He is no man that he should talk to men and graybeards!"
He waited calmly till the uproar died down.
"Thou hast a wife, Ugh-Gluk," he said, "and for her dost thou speak. And thou, too, Massuk, a mother also, and for them dost thou speak. My mother has no one, save me; wherefore I speak. As I say, though Bok be dead because he hunted over-keenly, it is just that I, who am his son, and that Ikeega, who is my mother and was his wife, should have meat in plenty so long as there be meat in plenty in the tribe. I, Keesh, the son of Bok, have spoken."
He sat down; his ears keenly alert to the flood of protest and indignation his words had created.
"That a boy should speak in council!" old Ugh-Gluk was mumbling.
"Shall the babes in arms tell us men the things we shall do?" Massuk demanded in a loud voice. "Am I a man that I should be made a mock by every child that cries for meat?"
The anger boiled a white heat. They ordered him to bed, threatened that he should have no meat at all, and promised him sore beatings for his presumption. Keesh's eyes began to flash, and the blood to pound darkly under his skin. In the midst of the abuse he sprang to his feet.
"Hear me, ye men!" he cried. "Never shall I speak in the council again, never again till the men come to me and say, 'It is well, Keesh, that thou shouldst speak, it is well and it is our wish.' Take this now, ye men, for my last word. Bok, my father, was a great hunter. I, too, his son, shall go and hunt the meat that I eat. And be it known, now, that the division of that which I kill shall be fair. And no widow nor weak one shall cry in the night because there is no meat, when the strong men are groaning in great pain for that they have eaten overmuch. And in the days to come there shall be shame upon the strong men who have eaten overmuch. I, Keesh, have said it!"
Jeers and scornful laughter followed him out of the igloo, but his jaw was set and he went his way, looking neither to right nor left.
The next day he went forth along the shore-line where the ice and the land met together.
Those who saw him go noted that he carried his bow, with a goodly supply of bone-barbed arrows, and that across his shoulder was his father's big hunting-spear. And there was laughter, and much talk, at the event. It was an unprecedented occurrence. Never did boys of his tender age go forth to hunt, much less to hunt alone. Also were there shaking of heads and prophetic mutterings, and the women looked pityingly at Ikeega, and her face was grave and sad.
"He will be back ere long," they said cheeringly.
"Let him go; it will teach him a lesson," the hunters said. "And he will come back shortly, and he will be meek and soft of speech in the days to follow."
But a day passed, and a second, and on the third a wild gale blew, and there was no Keesh. Ikeega tore her hair and put soot of the seal-oil on her face in token of her grief; and the women assailed the men with bitter words in that they had mistreated the boy and sent him to his death; and the men made no answer, preparing to go in search of the body when the storm abated.
Early next morning, however, Keesh strode into the village. But he came not shamefacedly. Across his shoulders he bore a burden of fresh-killed meat. And there was importance in his step and arrogance in his speech.
"Go, ye men, with the dogs and sledges, and take my trail for the better part of a day's travel," he said. "There is much meat on the ice - a she-bear and two half-grown cubs." Ikeega was overcome with joy, but he received her demonstrations in manlike fashion, saying: "Come, Ikeega, let us eat. And after that I shall sleep, for I am weary."
And he passed into their igloo and ate profoundly, and after that slept for twenty running hours.
There was much doubt at first, much doubt and discussion. The killing of a polar bear is very dangerous, but thrice dangerous is it, and three times thrice, to kill a mother bear with her cubs. The men could not bring themselves to believe that the boy Keesh, single-handed, had accomplished so great a marvel. But the women spoke of the fresh-killed meat he had brought on his back, and this was an overwhelming argument against their unbelief. So they finally departed, grumbling greatly that in all probability, if the thing were so, he had neglected to cut up the carcasses. Now in the north it is very necessary that this should be done as soon as a kill is made. If not, the meat freezes so solidly as to turn the edge of the sharpest knife, and a three-hundred-pound bear, frozen stiff, is no easy thing to put upon a sled and haul over the rough ice. But arrived at the spot, they found not only the kill, which they had doubted, but that Keesh had quartered the beasts in true hunter fashion, and removed the entrails.
Thus began the mystery of Keesh, a mystery that deepened and deepened with the passing of the days. His very next trip he killed a young bear, nearly full-grown, and on the trip following, a large male bear and his mate. He was ordinarily gone from three to four days, though it was nothing unusual for him to stay away a week at a time on the ice-field.
Always he declined company on these expeditions, and the people marvelled. "How does he do it?" they demanded of one another. "Never does he take a dog with him, and dogs are of such great help, too."
"Why dost thou hunt only bear?" Klosh-Kwan once ventured to ask him. And Keesh made fitting answer. "It is well known that there is more meat on the bear," he said.
But there was also talk of witchcraft in the village. "He hunts with evil spirits," some of the people contended, "wherefore his hunting is rewarded. How else can it be, save that he hunts with evil spirits?"
"Mayhap they be not evil, but good, these spirits," others said. "It is known that his father was a mighty hunter. May not his father hunt with him so that he may attain excellence and patience and understanding? Who knows?"
None the less, his success continued, and the less skillful hunters were often kept busy hauling in his meat. And in the division of it he was just. As his father had done before him, he saw to it that the least old woman and the last old man received a fair portion, keeping no more for himself than his needs required. And because of this, and of his merit as a hunter, he was looked upon with respect, and even awe; and there was talk of making him chief after old Klosh-Kwan. Because of the things he had done, they looked for him to appear again in the council, but he never came, and they were ashamed to ask.
"I am minded to build me an igloo," he said one day to Klosh-Kwan and a number of the hunters. "It shall be a large igloo, wherein Ikeega and I can dwell in comfort."
"Ay," they nodded gravely.
"But I have no time. My business is hunting, and it takes all my time. So it is but just that the men and women of the village who eat my meat should build me my igloo."
And the igloo was built accordingly, on a generous scale which exceeded even the dwelling of Klosh-Kwan. Keesh and his mother moved into it, and it was the first prosperity she had enjoyed since the death of Bok. Nor was material prosperity alone hers, for, because of her wonderful son and the position he had given her, she came to be looked upon as the first woman in all the village; and the women were given to visiting her, to asking her advice, and to quoting her wisdom when arguments arose among themselves or with the men. But it was the mystery of Keesh's marvelous hunting that took chief place in all their minds. And one day Ugh-Gluk taxed him with witchcraft to his face.
"It is charged," Ugh-Gluk said ominously, "that thou dealest with evil spirits, wherefore thy hunting is rewarded."
"Is not the meat good?" Keesh made answer. "Has one in the village yet to fall sick from the eating of it? How dost thou know that witchcraft be concerned? Or dost thou guess, in the dark, merely because of the envy that consumes thee?"
And Ugh-Gluk withdrew discomfited, the women laughing at him as he walked away. But in the council one night, after long deliberation, it was determined to put spies on his track when he went forth to hunt, so that his methods might be learned. So, on his next trip, Bim and Bawn, two young men, and of hunters the craftiest, followed after him, taking care not to be seen. After five days they returned, their eyes bulging and their tongues a-tremble to tell what they had seen. The council was hastily called in Klosh-Kwan's dwelling, and Bim took up the tale.
"Brothers! As commanded, we journeyed on the trail of Keesh, and cunningly we journeyed, so that he might not know. And midway of the first day he picked up with a great he-bear. It was a very great bear."
"None greater," Bawn corroborated, and went on himself. "Yet was the bear not inclined to fight, for he turned away and made off slowly over the ice. This we saw from the rocks of the shore, and the bear came toward us, and after him came Keesh, very much unafraid. And he shouted harsh words after the bear, and waved his arms about, and made much noise. Then did the bear grow angry, and rise up on his hind legs, and growl. But Keesh walked right up to the bear."
"Ay," Bim continued the story. "Right up to the bear Keesh walked. And the bear took after him, and Keesh ran away. But as he ran he dropped a little round ball on the ice. And the bear stopped and smelled of it, then swallowed it up. And Keesh continued to run away and drop little round balls, and the bear continued to swallow them up."
Exclamations and cries of doubt were being made, and Ugh-Gluk expressed open unbelief.
"With our own eyes we saw it," Bim affirmed.
And Bawn - "Ay, with our own eyes. And this continued until the bear stood suddenly upright and cried aloud in pain, and thrashed his fore paws madly about. And Keesh continued to make off over the ice to a safe distance. But the bear gave him no notice, being occupied with the misfortune the little round balls had wrought within him."
"Ay, within him," Bim interrupted. "For he did claw at himself, and leap about over the ice like a playful puppy, save from the way he growled and squealed it was plain it was not play but pain. Never did I see such a sight!"
"Nay, never was such a sight seen," Bawn took up the strain. "And furthermore, it was such a large bear."
"Witchcraft," Ugh-Gluk suggested.
"I know not," Bawn replied. "I tell only of what my eyes beheld. And after a while the bear grew weak and tired, for he was very heavy and he had jumped about with exceeding violence, and he went off along the shore-ice, shaking his head slowly from side to side and sitting down ever and again to squeal and cry. And Keesh followed after the bear, and we followed after Keesh, and for that day and three days more we followed. The bear grew weak, and never ceased crying from his pain."
"It was a charm!" Ugh-Gluk exclaimed. "Surely it was a charm!"
"It may well be."
And Bim relieved Bawn. "The bear wandered, now this way and now that, doubling back and forth and crossing his trail in circles, so that at the end he was near where Keesh had first come upon him. By this time he was quite sick, the bear, and could crawl no farther, so Keesh came up close and speared him to death."
"And then?" Klosh-Kwan demanded.
"Then we left Keesh skinning the bear, and came running that the news of the killing might be told."
And in the afternoon of that day the women hauled in the meat of the bear while the men sat in council assembled. When Keesh arrived a messenger was sent to him, bidding him come to the council. But he sent reply, saying that he was hungry and tired; also that his igloo was large and comfortable and could hold many men.
And curiosity was so strong on the men that the whole council, Klosh-Kwan to the fore, rose up and went to the igloo of Keesh. He was eating, but he received them with respect and seated them according to their rank. Ikeega was proud and embarrassed by turns, but Keesh was quite composed.
Klosh-Kwan recited the information brought by Bim and Bawn, and at its close said in a stern voice: "So explanation is wanted, O Keesh, of thy manner of hunting. Is there witchcraft in it?"
Keesh looked up and smiled. "Nay, O Klosh-Kwan. It is not for a boy to know aught of witches, and of witches I know nothing. I have but devised a means whereby I may kill the ice-bear with ease, that is all. It be headcraft, not witchcraft."
"And may any man?"
"Any man."
There was a long silence. The men looked in one another's faces, and Keesh went on eating.
"And . . . and . . . and wilt thou tell us, O Keesh?" Klosh-Kwan finally asked in a tremulous voice.
"Yea, I will tell thee." Keesh finished sucking a marrow-bone and rose to his feet. "It is quite simple. Behold!"
He picked up a thin strip of whalebone and showed it to them. The ends were sharp as needle-points. The strip he coiled carefully, till it disappeared in his hand. Then, suddenly releasing it, it sprang straight again. He picked up a piece of blubber. "So," he said, "one takes a small chunk of blubber, thus, and thus makes it hollow. Then into the hollow goes the whalebone, so, tightly coiled, and another piece of blubber is fitted over the whale-bone. After that it is put outside where it freezes into a little round ball. The bear swallows the little round ball, the blubber melts, the whalebone with its sharp ends stands out straight, the bear gets sick, and when the bear is very sick, why, you kill him with a spear. It is quite simple."
And Ugh-Gluk said "Oh!" and Klosh-Kwan said "Ah!" And each said something after his own manner, and all understood.
And this is the story of Keesh, who lived long ago on the rim of the polar sea. Because he exercised headcraft and not witchcraft, he rose from the meanest igloo to be head man of his village, and through all the years that he lived, it is related, his tribe was prosperous, and neither widow nor weak one cried aloud in the night because there was no meat.
Η Ιστορία του Κις
Τζακ Λόντον – Απόδοση Βασίλης Κ. Μηλίτσης
Ο Κις ζούσε πριν από πολύν καιρό στις παρυφές της πολικής θάλασσας, ήταν ο αρχηγός του χωριού του για πολλά χρόνια ευημερίας και πέθανε με τιμές και με το όνομά του στα χείλη των ανθρώπων. Και στα τόσο παλιά χρόνια έζησε που μόνο οι γέροι θυμούνται το όνομά του, το όνομά του και την ιστορία του, που τους παραδόθηκε από άλλους γέρους πριν απ’ αυτούς, και που οι μελλοντικοί γέροι με τη σειρά τους θα τη λένε στα παιδιά τους και τα εγγόνια τους μέχρι το τέλος του χρόνου. Και διαλέγουν το σκοτάδι του χειμώνα, όταν οι θύελλες του βορρά λυσσομανούν πάνω από τον παγετώνα, και ο αέρας είναι γεμάτος από κατάλευκο χιόνι, και κανείς δεν τολμάει να βγει έξω, να διηγούνται πώς ο Κις, από το φτωχότερο ιγκλού του χωριού, απόκτησε δύναμη και εξουσία πάνω τους. Ήταν ένα έξυπνο αγόρι, σύμφωνα με όσα διηγούνται, γεμάτο υγεία και δύναμη, και είχε δει δεκατρείς ήλιους, με τον τρόπο που μετρούσαν τον χρόνο. Και τούτο γιατί ο ήλιος κάθε χειμώνα φεύγει κι αφήνει τη χώρα στο σκοτάδι, και το επόμενο έτος επιστρέφει ένας καινούριος ήλιος για να τους ζεστάνει πάλι και να μπορούν να κοιτάξει ο ένας το πρόσωπο του άλλου στο φως. Ο πατέρας του Κις υπήρξε ένας πολύ γενναίος άντρας, αλλά τον βρήκε ο θάνατος σε μια περίοδο λιμού, όταν πάσχισε να σώσει τη ζωή των ανθρώπων του στην προσπάθειά του να σκοτώσει μια μεγάλη λευκή αρκούδα. Στην παρορμητικότητά του πάλεψε σώμα με σώμα με την αρκούδα κι αυτή του τσάκισε τα κόκαλα. Παρά τον θάνατό του η αρκούδα είχε πολύ κρέας πάνω της και ο λαός του σώθηκε. Ο Κις ήταν ο μοναχογιός του και έκτοτε ζούσε μόνος του με την μητέρα του. Ο κόσμος, όμως, έχει την τάση να ξεχνά, και γρήγορα ξέχασε την ηρωική πράξη του πατέρα του. Κι αυτός όντας ένα παιδί κι η μάνα του μια απλή γυναίκα, ο κόσμος τους ξέχασε γρήγορα κι αυτούς, και σύντομα κατέληξαν να ζουν στο αθλιότερο ιγκλού απ’ όλα.
Μια νύχτα σ’ ένα συμβούλιο στο μεγάλο ιγκλού του αρχηγού, Κλος Κουάν, ο Κις έδειξε το αίμα που κυλούσε στις φλέβες του και την αντρειοσύνη του αδάμαστου σώματός του. Με τη μεγαλοπρέπεια ενός σοφού άντρα σηκώθηκε και περίμενε να γίνει σιωπή μέσα στη σύγχυση της οχλοβοής.
«Είναι αλήθεια πως σ’ εμένα και στη μητέρα μου δίνετε το απαιτούμενο κρέας από το κυνήγι», είπε, «αλλά συχνά είναι παλιό και σκληρό, και επιπλέον έχει μια ασυνήθιστη ποσότητα από κόκαλα».
Οι κυνηγοί, ψαρομάλληδες και ασπρομάλληδες, καθώς νέοι και θαλεροί, έμειναν με ανοιχτό το στόμα. Κάτι τέτοιο ήταν πρωτοφανής αναίδεια. Ένα παιδί να μιλάει σαν ενήλικας και να τους λέει κατάμουτρα σκληρές κουβέντες!
Όμως σταθερά και με σοβαρότητα ο Κις συνέχισε: «Επειδή ξέρω πως ο πατέρας μου, ο Μποκ, ήταν μεγάλος κυνηγός, γι’ αυτό σας απευθύνω αυτά τα λόγια. Λένε ότι ο Μποκ έφερνε το διπλάσιο κρέας απ’ ό, τι ο καλύτερος κυνηγός, ότι με τα ίδια του τα χέρια έκανε δίκαια μοιρασιά, ότι με τα ίδια του τα μάτια φρόντιζε ακόμη και η ασήμαντη γριούλα και ο τελευταίος γέρος να πάρει το μερίδιό του.
«Για δες θράσος!» ξεφώνισαν οι άντρες. «Βγάλτε τον μικρό έξω!» «Βάλτε τον να κοιμηθεί!» «Δεν είναι δυνατόν αυτό το νιάνιαρο να μιλάει με άντρες και γκριζογένηδες!»
Αυτός περίμενε ήσυχα να καταλαγιάσει η οχλαγωγία.
«Έχεις γυναίκα, Ουγ-Γκλουκ», είπε, «και γι’ αυτήν μιλάς. Κι εσύ, Μασούκ, και γι’ αυτήν κι εσύ μιλάς. Η δική μου μητέρα δεν έχει κανέναν εκτός από μένα, και γι’ αυτήν μιλάω κι εγώ. Όπως λέω, αν και ο Μποκ δε ζει πλέον επειδή είχε δώσει όλον τον εαυτόν του στο κυνήγι, είναι δίκαιο εγώ, που είμαι ο γιος του, και η Ικίγκα, που είναι η μητέρα μου και η γυναίκα του μακαρίτη, να έχουμε άφθονο και καλό κρέας εφόσον υπάρχει σε αφθονία στη φυλή. Εγώ, ο Κις, ο γιος του Μποκ, μίλησα.
Κάθισε. Τα αυτιά του ήταν τεταμένα στην πλημμύρα των διαμαρτυριών και αγανάκτησης που προκάλεσαν τα λόγια του.
«Για φανταστείτε αυτό το αγόρι να παίρνει τον λόγο στο συμβούλιο!» είπε ο Ουγ-γκλουκ μουρμουρίζοντας.
«Ν’ αφήσουμε να μας λένε τα βυζανιάρικα, εμάς τους άντρες, τι θα κάνουμε;» απαίτησε ο Μασούκ με δυνατή φωνή. «Είμαι κάποιος εγώ που θα με γελοιοποιήσει το κάθε παιδί που κλαψουρίζει για κρέας;»
Του ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι. Του είπαν να πάει να κοιμηθεί, απείλησαν να μην του δώσουν καθόλου κρέας, και ότι θα τον μαυρίσουν στο ξύλο για το θράσος του.
Τα μάτια του Κις άστραψαν και οι φλέβες του χτυπούσαν απειλητικά κάτω από το δέρμα του. Μέσα σ’ αυτές τις προσβολές πετάχτηκε απότομα όρθιος και τους φώναξε θυμωμένος:
«Ακούστε με, άντρες! Ποτέ πια δε θα ξαναμιλήσω στο συμβούλιο μέχρι να έρθετε εσείς οι ίδιοι και να μου πείτε, ‘είναι δίκαιο, Κις, να έρθεις και να μιλήσεις, είναι δίκαιο κι’ αυτή είναι η επιθυμία μας’. Και τώρα, άντρες, ακούστε την τελευταία μου λέξη. Ο Μποκ, ο πατέρας μου, ήταν ένας σπουδαίος κυνηγός. Κι εγώ, ο γιος του, θα κυνηγώ μόνος μου το κρέας που θα τρώω. Και μάθετέ το τώρα πως η μοιρασιά της λείας θα είναι δίκαιη. Και καμιά χήρα, ή κανένα αδύναμο μωρό δε θα κλαίει τη νύχτα γιατί δε θα έχει κρέας, όταν δυνατοί άντρες θα βογκούν με πόνο στο στομάχι τους επειδή παράφαγαν. Και στις μέρες που θα έρθουν οι δυνατοί άντρες θα ντρέπονται που έφαγαν πιο πολύ απ’ όσο έπρεπε. Εγώ, ο Κις, μίλησα!»
Χλευασμοί και περιφρονητικά γέλια τον ακολούθησαν καθώς έβγαινε από το ιγκλού, αλλά με σφιγμένο από αποφασιστικότητα σαγόνι προχώρησε χωρίς να ρίξει το βλέμμα του ούτε δεξιά ούτε αριστερά.
Την επόμενη μέρα βγήκε να κυνηγήσει κατά μήκος της ακτογραμμής όπου σμίγουν η στεριά και ο πάγος. Όσοι τον είδαν παρατήρησαν πως κρατούσε το τόξο του, και μια αρκετά μεγάλη προμήθεια από βέλη με κοκάλινες μύτες, και περασμένο στον ώμο του το μεγάλο κυνηγητικό δόρυ του πατέρα του. Και τούτο το περιστατικό προκάλεσε πολύ γέλιο και συζητήσεις. Ήταν ένα πρωτοφανές συμβάν. Ποτέ μέχρι τότε αγόρια της τρυφερής του ηλικίας δεν είχαν βγει για κυνήγι, και μάλιστα ολομόναχα. Όσοι τον έβλεπαν όλο και κουνούσαν το κεφάλι τους και μουρμούριζαν δυσοίωνα, και οι γυναίκες κοίταζαν με οίκτο την Ικίγκα, που το πρόσωπό της ήταν σκοτεινό και θλιμμένο.
«Θα γυρίσει σύντομα», της έλεγαν ενθαρρυντικά.
«Ας τον να πάει. Θα του γίνει μάθημα», έλεγαν οι κυνηγοί. «Και θα γυρίσει σύντομα, και θα είναι πράος και γλυκομίλητος στις μέρες που θ’ ακολουθήσουν».
Πέρασε, όμως, μια μέρα, και μια άλλη, και την τρίτη ξέσπασε μια άγρια θύελλα, και πουθενά ο Κις. Η Ικίγκα τραβούσε τα μαλλιά της και μουτζούρωνε το πρόσωπό της με την κάπνα από το λίπος φώκιας του έκαιγε στο λυχνάρι σε ένδειξη της θλίψης της, και οι γυναίκες μάλωναν τους άντρες τους με πικρά λόγια που κακομεταχειρίστηκαν το παιδί και το έστειλαν στα δόντια του χάρου. Και οι άντρες δεν έδιναν καμιά απάντηση, ενώ ετοιμάζονταν να ψάξουν για το πτώμα του, όταν θα κόπαζε η καταιγίδα.
Νωρίς το άλλο πρωί, όμως, ο Κις μπήκε στο χωριό με μεγάλες δρασκελιές και αγέρωχο ύφος. Πάνω στους ώμους κουβαλούσε ένα φορτίο κρέας ζώου που μόλις είχε σκοτώσει. Και υπήρχε μια μεγαλοπρέπεια στο βήμα του και υπερηφάνεια στα λόγια του.
«Ακολουθήστε, άντρες, με στα σκυλιά και τα έλκηθρα τα ίχνη μου για το περισσότερο διάστημα της πορείας μιας μέρας», είπε. «Εκεί θα βρείτε πολύ κρέας πάνω στον πάγο – μια αρκούδα με τα δυο μικρά της». Η Ικίγκα είχε τρελαθεί από τη χαρά της, αλλά ο γιος της ανταποκρίθηκε στις εκδηλώσεις της με ανδροπρεπή τρόπο, λέγοντας: «Έλα, Ικίγκα, μάνα μου, ας φάμε τώρα. Και μετά θα κοιμηθώ γιατί είμαι κουρασμένος».
Αμέσως μπήκε στο ιγκλού τους, έφαγε και κόρεσε την πείνα του και μετά κοιμήθηκε για είκοσι συνεχείς ώρες.
Στην αρχή υπήρξαν πολλές αμφιβολίες, και έγιναν πολλές συζητήσεις. Το να σκοτώσεις μια λευκή αρκούδα είναι πολύ επικίνδυνο εγχείρημα, αλλά είναι τρεις φορές πιο επικίνδυνο να σκοτώσεις μια θηλυκή, και ακόμη εννιά φορές πιο πολύ επικίνδυνο να σκοτώσεις μια μητέρα αρκούδα με τα μικρά της. Οι άντρες δεν μπορούσαν να το χωνέψουν ότι ο Κις, το αγόρι, ολομόναχος, είχε πραγματοποιήσει ένα τόσο μεγάλο θαύμα. Αλλά οι γυναίκες μιλούσαν για φρέσκο κρέας που έφερε ο Κις στους ώμους του, και τούτο ήταν ένα συντριπτικό επιχείρημα απέναντι στη δυσπιστία των αντρών. Κι έτσι οι άντρες αναχώρησαν δυνατά παραπονούμενοι πως, αν κατά πάσα πιθανότητα έτσι είχαν τα πράγματα, ο Κις αμέλησε να τεμαχίσει τη λεία. Τώρα, στο βορρά είναι αναγκαίο ο τεμαχισμός να γίνει σύντομα μετά το σκότωμα του θηράματος. Αν δε γίνει αυτό, το κρέας θα παγώσει τόσο στέρεα που θα λυγίσει και η λεπίδα που πιο κοφτερού μαχαιριού, και μια αρκούδα εκατόν πενήντα κιλών, κατεψυγμένη, δεν είναι εύκολο πράγμα να τη βάλεις πάνω σ’ ένα έλκηθρο και να τη σύρεις πάνω στον πάγο. Φτάνοντας, όμως, στο σημείο που τους υπέδειξε ο Κις, οι άντρες δεν βρήκαν μόνο τη λεία, για την οποία αμφέβαλλαν, αλλά κι ότι ο Κις είχε τεμαχίσει τα πτώματα σαν έμπειρος κυνηγός και αφαίρεσε τα εντόσθια.
Έτσι ξεκίνησε το μυστήριο του Κις, ένα μυστήριο που όλο και μεγάλωνε με το πέρασμα του χρόνου. Στο ακριβώς επόμενο κυνήγι σκότωσε μια νεαρή αρκούδα, σχεδόν μεγαλωμένη, και στο μεθεπόμενο, μια μεγάλη αρκούδα με το ταίρι της. Συνήθως έλειπε τρεις με τέσσερις μέρες αν και δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστο να εξαφανίζεται μια βδομάδα τη φορά πάνω στον παγετώνα.
Πάντα αρνιόταν συντροφιά σ’ αυτές του τις εξορμήσεις, κι ο κόσμος απορούσε. «Πώς τα καταφέρνει;» ρωτούσε ο έναν τον άλλο. «Ποτέ δεν παίρνει σκυλί μαζί του, και τα σκυλιά είναι μια τόσο μεγάλη βοήθεια».
«Γιατί κυνηγάς μόνο αρκούδες;» Ο Κλος-Κουάν τόλμησε κάποτε να τον ρωτήσει. «Όλοι το ξέρουν πως η αρκούδα έχει περισσότερο κρέας», του έδωσε πληρωμένη απάντηση.
Κυκλοφόρησαν επίσης στο χωριό φήμες για μάγια. «Κυνηγάει με τη συνέργεια κακών πνευμάτων», υποστήριζαν κάποιοι, «να γιατί το κυνήγι του ανταμείβεται. Πώς αλλιώς μπορεί να είναι παρεκτός ότι κυνηγάει με κακοποιά πνεύματα;»
«Πιθανόν τα πνεύματα να μην είναι κακά, αλλά καλά», έλεγαν άλλοι. «Είναι γνωστό πως ο πατέρας του ήταν ένας ικανότατος κυνηγός. Μήπως ο πατέρας του κυνηγάει μαζί του για να γίνει και ο γιος του άριστος με υπομονή και κατανόηση; Ποιος ξέρει;»
Μολαταύτα, ο Κις συνέχιζε να έχει επιτυχίες και οι λιγότερο επιδέξιοι κυνηγοί συχνά απασχολούνταν με το να σέρνουν με το έλκηθρο το κρέας του. Και στη μοιρασιά του ήταν δίκαιος. Όπως ο πατέρας του είχε κάνει πριν απ’ αυτόν, φρόντιζε και η πιο ασήμαντη γριούλα και ο τελευταίος γεροντάκος να παίρνει το δίκαιο μερίδιό του, μη κρατώντας ο Κις περισσότερο απ’ όσο απαιτούσαν η ανάγκες του. Τόσο για τη δικαιοσύνη του όσο και για την αξία του σαν κυνηγός, άρχισε η φυλή του να τον βλέπει με σεβασμό και δέος. Και συζητούσαν να τον κάνουν αρχηγό τους μετά τον θάνατο του Κλος-Κουάν. Χάρη στα κατορθώματά του, τον καλούσαν να εμφανιστεί ξανά στο συμβούλιο, αλλά αυτός δεν πήγαινε ποτέ, κι αυτοί ντρέπονταν να τον ρωτήσουν.
«Έχω στον νου μου να κτίσω ένα ιγκλού», είπε μια μέρα στον Κλος-Κουάν και σε μερικούς άλλους κυνηγούς. «Θα είναι ένα μεγάλο ιγκλού όπου η Ικίγκα κι εγώ θα ζούμε άνετα».
«Ναι, πρέπει», κούνησαν το κεφάλι με σοβαρότητα.
«Εγώ όμως δεν ευκαιρώ. Η δουλειά είναι το κυνήγι και αυτό απασχολεί όλο μου τον χρόνο. Άρα είναι δίκαιο οι άντρες και οι γυναίκες του χωριού που τρώνε το κρέας μου οφείλουν να μου κτίσουν το καινούριο μου ιγκλού».
Και το ιγκλού κτίστηκε όπως το ήθελε, γενναιόδωρα μεγάλο που ξεπερνούσε ακόμη και εκείνο του Κλος-Κουάν. Ο Κις και η μητέρα του μετακόμισαν σ’ αυτό, και ήταν η πρώτη φορά που η Ικίγκα ζούσε σε άνεση μετά τον θάνατο του Μποκ. Και δεν ήταν μόνο η υλική ευημερία που απόλαυε, αλλά χάρη στον ονομαστό γιο της και τη θέση που της προσέδωσε, τη θεωρούσαν την πρώτη γυναίκα του χωριού. Κατά συνέπεια οι άλλες γυναίκες συνήθιζαν να την επισκέπτονται, να ζητούν τη γνώμη της, και ν’ αναφέρουν ως παράδειγμα τα σοφά της λόγια όταν ξεσπούσαν γκρίνιες ανάμεσά τους ή με τους άντρες τους. Αλλά ήταν το μυστήριο του καταπληκτικού τρόπου που κυνηγούσε ο Κις που κυρίως απασχολούσε το μυαλό των αντρών. Και κάποια μέρα ο Ουγ-Γκλουκ τον κατηγόρησε κατά πρόσωπο πως έκανε μάγια.
«Σε κατηγορούν», είπε ο Ουγ-Γκλουκ απειλητικά, «ότι συνεργάζεσαι με κακά πνεύματα, και γι’ αυτό το κυνήγι σου ανταμείβεται».
«Το κρέας άραγε δεν είναι καλό;» έδωσε ο Κις την απάντηση. «Αρρώστησε κανείς στο χωριό τρώγοντάς το; Πώς το ξέρεις ότι εμπλέκεται η δύναμη της μαγείας; Ή μήπως τα βγάζεις από το μυαλό σου στα σκοτεινά, μόνο και μόνο επειδή σε κατατρώει ο φθόνος;»
Και ο Ουγ-Γκλούκ αποσύρθηκε αμήχανος, ενώ οι γυναίκες γελούσαν μαζί του καθώς έφευγε. Αλλά στο συμβούλιο μια νύχτα, μετά από πολλή σκέψη, αποφασίστηκε να βάλουν κατασκόπους να τον ακολουθούσαν όταν θα έβγαινε για κυνήγι κι έτσι θα μάθαιναν τη μέθοδο που εφάρμοζε. Ακολούθως, στην επόμενη εξόρμησή του, ο Μπιμ και ο Μπον, δύο νεαροί άντρες, τον ακολούθησαν, φροντίζοντας προσεκτικά να μην τους δει. Πέντε μέρες αργότερα επέστρεψαν με γουρλωμένα μάτια και με τρεμάμενη φωνή ζήτησαν να πουν τι είχαν δει. Το συμβούλιο συγκλήθηκε εσπευσμένα στην κατοικία του Κλος-Κουάν και ο Μπιμ άρχισε την αναφορά του.
«Αδέρφια! Όπως μας διατάξατε, ακολουθήσαμε τα ίχνη του Κις, και το κάναμε πολύ επιδέξια για να μη μας καταλάβει. Στα μισά του δρόμου της πρώτης μέρας εντόπισε τα ίχνη μιας μεγάλης αρσενικής αρκούδας».
«Δεν υπάρχει άλλη μεγαλύτερη», επιβεβαίωσε ο Μπον, και πήρε αυτός τώρα τον λόγο. «Κι όμως η αρκούδα δεν έδειχνε πως είχε διάθεση να επιτεθεί, γιατί γύρισε και με αργά βήματα απομακρύνθηκε πάνω στον πάγο. Τούτο το είδαμε κρυμμένοι πίσω από τους βράχους της ακτής, και η αρκούδα ερχόταν προς το μέρος μας και την ακολουθούσε ο Κις εντελώς άφοβος. Της πετούσε βρισιές και κουνούσε τα χέρια του κάνοντας μεγάλο σαματά. Κατόπιν η αρκούδα άρχισε να θυμώνει και σηκώθηκε όρθια γρυλλίζοντας. Όμως ο Κις πήγε κατευθείαν προς το μέρος της αρκούδας».
«Πράγματι», είπε ο Μπιμ και συνέχισε αυτός τώρα την αφήγηση. «Ακριβώς τράβηξε καταπάνω της. Και η αρκούδα πήρε να τον κυνηγάει κι ο Κις άρχισε να τρέχει. Αλλά καθώς έτρεχε έριξε μια μικρή μπάλα πάνω στον πάγο. Και η αρκούδα σταμάτησε, τη μύρισε και κατόπιν την κατάπιε. Και ο Κις συνέχισε να τρέχει και να ρίχνει μικρές μπάλες πίσω του, και η αρκούδα όλο και τις κατάπινε».
Ακούστηκαν επιφωνήματα και κραυγές αμφιβολίας, και ο Ουγ-Γκλουκ εξέφρασε ανοιχτά τη δυσπιστία του.
«Τα είδαμε όλα με τα μάτια μας», διαβεβαίωσε ο Μπιμ.
Μετά πήρε το λόγο πάλι ο Μπον: «Ω, ναι, με τα μάτια μας. Και τούτο συνεχίστηκε μέχρι που η αρκούδα στάθηκε πάλι όρθια, ούρλιαξε με πόνο, τινάζοντας τρελά εδώ κι εκεί τα μπροστινά της πόδια. Και ο Κις συνέχισε να τρέχει πάνω στον πάγο σε ασφαλή απόσταση. Αλλά η αρκούδα δεν τον πρόσεχε, γιατί την απασχολούσε ο πόνος που της προκαλούσαν οι μικρές μπάλες μέσα στο στομάχι της».
«Ναι, μέσα στο στομάχι της», διέκοψε ο Μπιμ. «Γιατί άρχισε να σκίζεται με τα νύχια της και να χοροπηδάει πάνω κάτω στον πάγο σαν ένα παιχνιδιάρικο αρκουδάκι, εκτός από τον τρόπο που γρύλλιζε και έσκουζε ήταν σαφές πως δεν έπαιζε αλλά πονούσε. Ποτέ δεν αντίκρισα ένα τέτοιο θέαμα!»
«Όχι, ποτέ δεν υπήρξε ένα τέτοιο θέαμα», παρενέβη εκ νέου ο Μπον. «Και επιπλέον, η αρκούδα ήταν τεράστια».
«Μάγια», έκανε ο Ουγ-Γκλουκ.
«Δεν ξέρω», αποκρίθηκε ο Μπον. «Το μόνο που σας λέω είναι ό, τι αντίκρισαν τα μάτια μου. Και μετά από λίγο η αρκούδα άρχισε να χάνει τη δύναμή της και να κουράζεται, γιατί ήταν πολύ βαριά κι από τον πόνο της χοροπηδούσε εδώ κι εκεί με υπερβολική σφοδρότητα, και βάδιζε πάνω στον πάγο της ακτής, κουνώντας αργά το κεφάλι της πέρα δώθε, ενώ όλο και πιο συχνά καθόταν κάτω σκούζοντας και ουρλιάζοντας. Και ο Κις ακολουθούσε ξωπίσω της, τόσο όλη εκείνη τη μέρα όσο και τις άλλες τρεις. Η αρκούδα όλο και εξασθένιζε ολοένα ουρλιάζοντας από τον πόνο».
«Ήταν ξόρκι!» αναφώνησε ο Ουγ-Γκλουκ. «Πράγματι ξόρκι ήταν!»
«Θα μπορούσε κάλλιστα».
Και ο Μπιμ αντικατέστησε τον Μπον: «Η αρκούδα περιπλανήθηκε, πότε εδώ και πότε εκεί, πηγαίνοντας μπρος πίσω ή κάνοντας κύκλους έτσι που τελικά πλησίασε το μέρος όπου την είχε συναντήσει ο Κις. Αλλά τώρα η αρκούδα ήταν εντελώς εξασθενημένη μη μπορώντας να συρθεί άλλο, κι έτσι ο Κις ήρθε κοντά της και τη σκότωσε με το δόρυ του».
«Και μετά;» ρώτησε ο Κλος-Κουάν.
«Και μετά αφήσαμε τον Κις να γδέρνει την αρκούδα και ήρθαμε τρέχοντας να σας πούμε τα μαντάτα».
Και το απόγευμα εκείνης της μέρας οι γυναίκες έσυραν στο χωριό το κρέας της αρκούδας ενώ οι άντρες συγκεντρώθηκαν να συσκεφτούν. Όταν έφτασε ο Κις στο χωριό, του έστειλαν έναν αγγελιοφόρο, ζητώντας τον να παρουσιαστεί στο συμβούλιο. Αυτός όμως ως απάντηση τους έστειλε μήνυμα, λέγοντας πως είναι κουρασμένος και πεινασμένος. Τους μήνυε επίσης πως το ιγκλού του ήταν ευρύχωρο και άνετο, και χωρούσε πολύν κόσμο.
Και οι άντρες είχαν τόσο μεγάλη περιέργεια που ολόκληρο το συμβούλιο, με πρώτο και καλύτερο τον Κλος-Κουάν, σηκώθηκαν και πήγαν στο ιγκλού του Κις. Αυτός έτρωγε, αλλά τους υποδέχτηκε με σεβασμό και τους έβαλε να καθίσουν σύμφωνα με την κοινωνική τους θέση. Η Ικίγκα ήταν άλλοτε περήφανη κι άλλοτε ένιωθε άβολα, αλλά ο Κις ήταν εντελώς ήρεμος.
Ο Κλος-Κουάν επανέλαβε την πληροφορία που έφερε ο Μπιμ και ο Μπον και στο τέλος είπε με αυστηρή φωνή: «Θέλουμε εξηγήσεις, ω Κις, για τον τρόπο που κυνηγάς. Υπάρχει μήπως μαγική δύναμη σ’ αυτό;»
Ο Κις σήκωσε το βλέμμα του και χαμογέλασε. «Όχι, ω Κλος-Κουάν. Ένα αγόρι δεν είναι δυνατόν να γνωρίζει σχετικά με μάγισσες, και γι’ αυτές εγώ δεν ξέρω τίποτε. Έχω όμως επινοήσει ένα μέσο με το οποίο μπορώ εύκολα να σκοτώσω μια πολική αρκούδα – αυτό είναι όλο. Είναι δύναμη μυαλού και όχι δύναμη μαγείας».
«Και μπορεί ο καθένας να το κάνει;»
«Ο καθένας».
Επικράτησε μακρά σιωπή. Οι άντρες αλληλοκοιτάχτηκαν, και ο Κις συνέχισε το φαγητό του.
«Και … και … και δε θα μας το πεις, ω Κις;» Ρώτησε τελικά με τρεμάμενη φωνή ο Κλος-Κουάν.
«Και βέβαια θα σας πω». Ο Κις τελείωσε το γεύμα του ρουφώντας το μεδούλι από ένα κόκαλο και σηκώθηκε όρθιος. «Είναι πολύ απλό. Κοιτάξτε!»
Σήκωσε μια λεπτή μπαλένα και τους την έδειξε. Τα άκρα της ήταν μυτερά σαν βελόνες. Τη μπαλένα την κουλούριασε προσεκτικά μέχρι να εξαφανιστεί μέσα στην παλάμη του. Ύστερα ανοίγοντας το χέρι του η μπαλένα ίσιωσε σαν ελατήριο. Πήρε ένα κομμάτι λίπος. «Να», είπε, «παίρνεις ένα κομμάτι λίπος, έτσι κι έτσι, και το κάνεις κούφιο από μέσα. Μετά τοποθετείς μέσα του τη μπαλένα, να έτσι, σφιχτά κουλουριασμένη και προσαρμόζεις στο άνοιγμα πάνω από τη μπαλένα ένα άλλο κομματάκι λίπους. Κατόπιν το αφήνεις έξω να παγώσει και να γίνει μια μικρή μπάλα. Η αρκούδα καταπίνει τη μπάλα, το λίπος λιώνει, η μπαλένα με τις μυτερές άκρες τινάζεται και ισιώνει, η αρκούδα αδιαθετεί, και όταν την εγκαταλείψουν οι δυνάμεις της, τη σκοτώνεις μ’ ένα δόρυ. Είναι πολύ απλό».
Και ο Ουγ-Γκλουκ είπε «Ω!» και ο Κλος-Κουάν έκανε «Α!» και ο καθένας είπε κάτι με το δικό του τρόπο και όλοι κατάλαβαν.
Αυτή, λοιπόν, είναι η ιστορία του Κις, που έζησε πριν από πολύν καιρό στην άκρη της πολικής θάλασσας. Επειδή εξάσκησε τη δύναμη του νου και όχι τη δύναμη της μαγείας, ανήλθε από το πιο άθλιο ιγκλού για να γίνει ο αρχηγός του χωριού του, και κατά τη διάρκεια όλης του της ζωής, λέγεται, η φυλή του ευημερούσε, και ούτε χήρα ούτε αδύναμο μωρό έκλαιγε δυνατά τις νύχτες επειδή δεν είχε να φάει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου