Συστημικά μίντια υπέρ «επαναστατών»…
Πηγή: Protagon.gr, 4/12/14
Σύμφωνα με τον Ουμπέρτο Έκο, τα
mass media ενθαρρύνουν μια παθητική και άκριτη θεώρηση του κόσμου.
Τείνουν να επιβάλουν σύμβολα και μύθους, βάσει των κοινών δοξασιών,
λειτουργούν ως μια διαρκής επιβεβαίωση αυτού που ήδη σκεφτόμαστε. Κατ'
αυτήν την έννοια, η κοινωνική τους δράση είναι πάντοτε συντηρητική!
Κάποιοι μάλιστα θεωρούν ότι ο μιντιακός συντηρητισμός είναι τόσο μεγάλος
ώστε, αν η κοινωνία που επηρεάζουν δεν έχει άλλους δυνατούς μηχανισμούς
καλλιέργειας (καλό εκπαιδευτικό σύστημα), τα μέλη της είναι
καταδικασμένα στη χειραγώγηση, μέσα από τη διαστρέβλωση των ήδη
παθογόνων παραδεδομένων αξιών.
Τι συμβαίνει, όμως, με τα ελληνικά μίντια; Είναι συντηρητικά; Η επίκαιρη περίπτωση Ρωμανού αποδεικνύει τον συντηρητισμό τους. Όπως και σε άλλες περιπτώσεις, έτσι κι εδώ, δεν έχουν καμία διάθεση να παρουσιάσουν κάτι διαφορετικό από αυτό που ελλοχεύει στο εθνικό υποσυνείδητο των Ελλήνων. Έχουν συνυπολογίσει ότι μια σημαντική μειοψηφία της κοινής γνώμης υποστηρίζει οποιαδήποτε αντίδραση στην κρατική εξουσία. Ακόμα, λαμβάνουν υπόψη τους πως η «επανάσταση» αποτελεί μια έννοια με έντονο επικοινωνιακό γόητρο για ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Από μικροί, οι πάντες μεγαλώνουν με συνθήματα, με ιδεολογήματα, με σύμβολα και φιγούρες επαναστατών που αντιστέκονται σε μια επιβεβλημένη και άδικη κυριαρχία.
Άρα, λοιπόν, η κοινή γνώμη «απολαμβάνει» όμορφα μιντιακά επεισόδια της ιστορίας του Ρωμανού ή οποιουδήποτε άλλου «ενδιαφέροντος» προσώπου ηρωοποιείται για να «παίξει» όσο περισσότερο γίνεται στη «δραματουργία» του θεάματος. Φυσικά, το κοινό είναι έτοιμο για να δεχτεί το ξετύλιγμα μιας τέτοιας ιστορίας και να την υποστηρίξει.
************************************
Νίκος Ρωμανός ο επαναστάτης : Επεισόδιο 26ο
Σύνθεση: Gerontakos
************************************
Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να αναρωτηθούμε πώς θα λειτουργούσαν τα mass media σε μια δυτικοευρωπαϊκή κοινωνία και σε μια, για παράδειγμα, ισλαμική. Κατά πάσα πιθανότητα, στην πρώτη, η υπόθεση Ρωμανού δεν θα προκαλούσε παρά ελάχιστο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης στην αποδοχή ενός παράνομου «ήρωα», ενώ στη δεύτερη, οι πάντες θα τον επευφημούσαν.
Μια τέτοια παρατήρηση θα έπρεπε να μας προβληματίσει ιδιαίτερα ως κοινωνία και να μας βάλει σε σκέψεις για τις σύγχρονες πολιτισμικές μας καταβολές. Αν δηλαδή οι τάσεις μεσσιανισμού που έχουμε, είναι αποτέλεσμα μιας κακής δημοκρατίας που δημιουργεί το αίσθημα της αδικίας ή αν κλίνουμε περισσότερο σε έναν πρωτογονισμό που τα μίντια τον βρίσκουν πρόσφορο και τον υποθάλπουν καθημερινά.
Όπως και να ΄χει, το σίγουρο είναι ότι η δραματοποίηση τέτοιων καταστάσεων εξυπηρετεί πάντα τις υφιστάμενες εξουσίες. Οι «επαναστάτες» «στρατεύονται» με την αφέλειά τους, στη δημιουργία πολλαπλών άλλοθι, θυματοποιώντας τους αντιπάλους τους. Με απλά λόγια, στην περίπτωσή μας, ο Ρωμανός «αποθεώνεται» από μία αναγνωρίσιμη μειοψηφία αλλά ταυτόχρονα, απέναντι, συγκεντρώνεται με φυσική αντίδραση μια τεράστια πλειοψηφία που σπεύδει να «συμπαρασταθεί» στην κρατική εξουσία, που στην πραγματικότητα απεχθάνεται.
Τι κάνουν λοιπόν τα συστημικά μίντια; Με τη δραματοποίηση ακίνδυνων για το σύστημα και αναλώσιμων «επαναστατών», προστατεύουν τη «θυματοποιημένη» εξουσία, που υπηρετούν. Την ώρα δηλαδή, που ο Ρωμανός βγαίνει στο μπαλκόνι και ζει τη δική του μέθεξη στο κοινό του, κάποιοι, χωμένοι στις δερμάτινες πολυθρόνες των γραφείων τους γελούν και τρίβουν τα χέρια τους. Κι όσο περισσότερο διαρκεί το σίριαλ των συγκρούσεων, όσο πληθαίνουν οι φωνές «συμπαράστασης» που ξεσηκώνουν τον «ήρωα», τόσο περισσότερο εξαγνίζονται οι πραγματικοί «δημιουργικοί» ένοχοι της παθογένειας.
Δυστυχώς, αδυνατούμε ακόμα να κατανοήσουμε τα βασικά ένστικτα του κοινωνικού μας ψυχισμού. Και στην περίπτωσή μας, το ζήτημα δεν είναι αν πρέπει να πάρει ή να μη
ν πάρει άδεια ο Ρωμανός (προφανώς θα έπρεπε να
τηρηθεί ο νόμος περί δικαιωμάτων που προβλέπεται ως τώρα). Μείζον ζήτημα
πολιτικό και ανθρωπιστικό, αλλά αρκούντως παραπλανητικό.
Το θέμα είναι κάποια στιγμή, να αντιληφθούν οι απανταχού θιασώτες των «επαναστάσεων» ότι δεν υπάρχει καλύτερο ηθικό «ξέπλυμα» των πονηρών εξουσιών από τη δραματοποίηση της «ιστορίας» τους. Όσο, λοιπόν, προσφέρονται πρόθυμα στα μίντια για μελοδραματικές «παραστάσεις», τόσο απαλλάσσουν τις εξουσίες από τις πραγματικές τους ευθύνες.
Δυστυχώς για κείνον, ο σύγχρονος επαναστάτης δεν λαμβάνει υπόψη του ότι δεν είναι πια μόνος στην ιστορική του αφήγηση. Σε αντίθεση με άλλες εποχές, όλες οι μεγάλες του στιγμές καταγράφονται ή και σκηνοθετούνται σε ένα κατευθυνόμενο «σενάριο». Και τις περισσότερες φορές ο σκηνοθέτης είναι η ίδια η εξουσία που θέλει ο ίδιος να γκρεμίσει…
Τι συμβαίνει, όμως, με τα ελληνικά μίντια; Είναι συντηρητικά; Η επίκαιρη περίπτωση Ρωμανού αποδεικνύει τον συντηρητισμό τους. Όπως και σε άλλες περιπτώσεις, έτσι κι εδώ, δεν έχουν καμία διάθεση να παρουσιάσουν κάτι διαφορετικό από αυτό που ελλοχεύει στο εθνικό υποσυνείδητο των Ελλήνων. Έχουν συνυπολογίσει ότι μια σημαντική μειοψηφία της κοινής γνώμης υποστηρίζει οποιαδήποτε αντίδραση στην κρατική εξουσία. Ακόμα, λαμβάνουν υπόψη τους πως η «επανάσταση» αποτελεί μια έννοια με έντονο επικοινωνιακό γόητρο για ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Από μικροί, οι πάντες μεγαλώνουν με συνθήματα, με ιδεολογήματα, με σύμβολα και φιγούρες επαναστατών που αντιστέκονται σε μια επιβεβλημένη και άδικη κυριαρχία.
Άρα, λοιπόν, η κοινή γνώμη «απολαμβάνει» όμορφα μιντιακά επεισόδια της ιστορίας του Ρωμανού ή οποιουδήποτε άλλου «ενδιαφέροντος» προσώπου ηρωοποιείται για να «παίξει» όσο περισσότερο γίνεται στη «δραματουργία» του θεάματος. Φυσικά, το κοινό είναι έτοιμο για να δεχτεί το ξετύλιγμα μιας τέτοιας ιστορίας και να την υποστηρίξει.
************************************
Νίκος Ρωμανός ο επαναστάτης : Επεισόδιο 26ο
Όπου ο αδούλωτος επαναστάτης νέος έχει καινούριο λιποθυμικό επεισόδιο στην τουαλέτα και οι αλληλέγγυοι καταλαμβάνουν τη λαχαναγορά Αθηνών, ενώ ο Αθανασίου σφυρίζει αδιάφορα
************************************
Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να αναρωτηθούμε πώς θα λειτουργούσαν τα mass media σε μια δυτικοευρωπαϊκή κοινωνία και σε μια, για παράδειγμα, ισλαμική. Κατά πάσα πιθανότητα, στην πρώτη, η υπόθεση Ρωμανού δεν θα προκαλούσε παρά ελάχιστο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης στην αποδοχή ενός παράνομου «ήρωα», ενώ στη δεύτερη, οι πάντες θα τον επευφημούσαν.
Μια τέτοια παρατήρηση θα έπρεπε να μας προβληματίσει ιδιαίτερα ως κοινωνία και να μας βάλει σε σκέψεις για τις σύγχρονες πολιτισμικές μας καταβολές. Αν δηλαδή οι τάσεις μεσσιανισμού που έχουμε, είναι αποτέλεσμα μιας κακής δημοκρατίας που δημιουργεί το αίσθημα της αδικίας ή αν κλίνουμε περισσότερο σε έναν πρωτογονισμό που τα μίντια τον βρίσκουν πρόσφορο και τον υποθάλπουν καθημερινά.
Όπως και να ΄χει, το σίγουρο είναι ότι η δραματοποίηση τέτοιων καταστάσεων εξυπηρετεί πάντα τις υφιστάμενες εξουσίες. Οι «επαναστάτες» «στρατεύονται» με την αφέλειά τους, στη δημιουργία πολλαπλών άλλοθι, θυματοποιώντας τους αντιπάλους τους. Με απλά λόγια, στην περίπτωσή μας, ο Ρωμανός «αποθεώνεται» από μία αναγνωρίσιμη μειοψηφία αλλά ταυτόχρονα, απέναντι, συγκεντρώνεται με φυσική αντίδραση μια τεράστια πλειοψηφία που σπεύδει να «συμπαρασταθεί» στην κρατική εξουσία, που στην πραγματικότητα απεχθάνεται.
Τι κάνουν λοιπόν τα συστημικά μίντια; Με τη δραματοποίηση ακίνδυνων για το σύστημα και αναλώσιμων «επαναστατών», προστατεύουν τη «θυματοποιημένη» εξουσία, που υπηρετούν. Την ώρα δηλαδή, που ο Ρωμανός βγαίνει στο μπαλκόνι και ζει τη δική του μέθεξη στο κοινό του, κάποιοι, χωμένοι στις δερμάτινες πολυθρόνες των γραφείων τους γελούν και τρίβουν τα χέρια τους. Κι όσο περισσότερο διαρκεί το σίριαλ των συγκρούσεων, όσο πληθαίνουν οι φωνές «συμπαράστασης» που ξεσηκώνουν τον «ήρωα», τόσο περισσότερο εξαγνίζονται οι πραγματικοί «δημιουργικοί» ένοχοι της παθογένειας.
Δυστυχώς, αδυνατούμε ακόμα να κατανοήσουμε τα βασικά ένστικτα του κοινωνικού μας ψυχισμού. Και στην περίπτωσή μας, το ζήτημα δεν είναι αν πρέπει να πάρει ή να μη
Το θέμα είναι κάποια στιγμή, να αντιληφθούν οι απανταχού θιασώτες των «επαναστάσεων» ότι δεν υπάρχει καλύτερο ηθικό «ξέπλυμα» των πονηρών εξουσιών από τη δραματοποίηση της «ιστορίας» τους. Όσο, λοιπόν, προσφέρονται πρόθυμα στα μίντια για μελοδραματικές «παραστάσεις», τόσο απαλλάσσουν τις εξουσίες από τις πραγματικές τους ευθύνες.
Δυστυχώς για κείνον, ο σύγχρονος επαναστάτης δεν λαμβάνει υπόψη του ότι δεν είναι πια μόνος στην ιστορική του αφήγηση. Σε αντίθεση με άλλες εποχές, όλες οι μεγάλες του στιγμές καταγράφονται ή και σκηνοθετούνται σε ένα κατευθυνόμενο «σενάριο». Και τις περισσότερες φορές ο σκηνοθέτης είναι η ίδια η εξουσία που θέλει ο ίδιος να γκρεμίσει…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου