Έτσι διαλύουν την Ελλάδα

«Μοντέλο Κόσοβου» στην Ελλάδα;

Κώστας Καλλίτσης, 

Η Καθημερινή, 17/11/2013

                                                               

Ο σχεδιασμός είναι η κεντρική ευθύνη μιας διευθυντικής ομάδας. Ητοι, (α) θέτει στόχους, (β) διαμορφώνει πρόσφορες στρατηγικές, (γ) προσδιορίζει ή δημιουργεί τα εργαλεία που απαιτούνται και (δ) υλοποιεί, κατευθύνει και παρακολουθεί βήμα-βήμα την αλληλουχία των δράσεων που αποφάσισε. Αυτό δεν κάνουν οι κυβερνήσεις της χώρας. Κι όταν ο κόμπος φτάνει στο χτένι, ενίοτε δημιουργούν μια μεγαλύτερη κρίση, για να κρύψουν το πραγματικό πρόβλημα.

Παραδοσιακά, ασθμαίνοντας τρέχουν πίσω από τις δόσεις ανά τρίμηνο, πρόθυμα συμφωνούν με την τρόικα και μετά πασχίζουν να μην κάνουν όσα θα έθιγαν το πελατειακό σύστημά τους. Τον Ιανουάριο, παράδειγμα, οι διαπραγματεύσεις θα έσπαγαν λόγω της επιμονής να συνεχιστεί η κυβερνητική χειραγώγηση του φορολογικού μηχανισμού και τον Ιούνιο, λόγω της άρνησης να συγκροτηθεί το Κέντρο Φορολόγησης Μεγάλου Πλούτου. Ποτέ δεν υπήρξε διαπραγμάτευση για εναλλακτικό σχέδιο για τη χώρα.

Αλλά, στόχος της τρόικας δεν είναι να φτιάξει... την Ελλάδα των ονείρων μας. Είναι να διασφαλίσει (α) ότι δεν θα χρειαστεί να μας δώσει επιπλέον δάνεια και (β) ότι θα πάρει πίσω τα λεφτά που ήδη μας δάνεισε. Ετσι, την Πέμπτη, η Ευρώπη επανέλαβε ότι ζητεί να αποφασιστούν τώρα μέτρα, όχι μόνο για το 2014 αλλά και για το 2015. Περίπου είπε ότι δεν εμπιστεύεται το πολιτικό σύστημα και ζητεί δεσμεύσεις από τώρα, ως «hedging» σε ενδεχόμενη αθέτηση των υποχρεώσεών μας μετά την απομάκρυνση από το ταμείο της, τον Μάιο. Κατά τα λοιπά, η μετά-την-κρίση-Ελλάδα είναι δική μας υπόθεση. Προϋποθέτει δικό μας σχέδιο.

Το πολιτικό σύστημα τσαλαβουτά. Αφού εξαντλήθηκε ο αριθμός των στρατοπέδων, άρχισε να φτιάχνει σε κάθε κωμόπολη μια «ανώτατη» σχολή. Εσπειρε παντού σχολές - για να γίνεται τζίρος. Ολοφάνερα, αυτό πρέπει να αλλάξει. Αντί, όμως, να σχεδιάσει πόσα ΑΕΙ και ΤΕΙ χρειάζονται (λιγότερα, ισχυρά, με campus, γραμματειακή υποστήριξη των καθηγητών, με αξιοκρατία κι όχι νεποτισμό), χωρίς σχέδιο θα συρθεί σε άτσαλες καταργήσεις για να πιαστούν οι δημοσιονομικοί στόχοι. Εσπειρε παντού (ατελή) νοσοκομεία. Η ανατροπή αυτής της κατάστασης είναι αναγκαία. Προϋποθέτει σχέδιο που θα εμπνέει εμπιστοσύνη. Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση φυτεύει στο ΕΣΥ διοικήσεις με ποσόστωση από τα κόμματα του γκουβέρνου.

Το κράτος μικραίνει, ενώ δεν ήταν απλώς μεγάλο. Ηταν στρεβλά δομημένο (αλλού ξεχείλωνε, αλλού απουσίαζε) και εχθρικό προς τον πολίτη και την ανάπτυξη. Χωρίς σχέδιο, από το 2010 έχουν φύγει 150.000 υπάλληλοι, αλλά η γραφειοκρατία σήμερα είναι επαχθέστερη παρά ποτέ. Από το 2010 έχουν ψηφιστεί 20 φορολογικοί νόμοι. Χωρίς σχέδιο, το φορολογικό σύστημα δεν μεταρρυθμίστηκε ουσιαστικά, αντίθετα έγινε πιο περίπλοκο και αδιαφανές: Το 2010 εκδόθηκαν 277 εγκύκλιοι για να ερμηνεύσουν τους νόμους. Το πρώτο 10μηνο φέτος, είχαν εκδοθεί 695 εγκύκλιοι.

Χωρίς σχέδιο, η διάλυση του κράτους συμβαδίζει με την υποτίμηση των ανθρώπων. Η χώρα διαθέτει χιλιάδες άξιους νέους, ικανούς να στελεχώσουν τεχνοκρατικά άψογα κρατικές δομές. Αντί για αυτές, παραγεμίζονται οι «γραμματείες συντονισμού» με ρουσφέτια και εισάγονται ξένοι «σύμβουλοι», που πληρώνονται πανάκριβα για να απαγγέλλουν συχνά κοινοτοπίες. Μηχανισμοί ξένων συμβούλων προετοιμάζονται να αναλάβουν ενεργό ρόλο και στη διαχείριση του 5ου ευρωπαϊκού πακέτου - τα 16,5 δισ. ευρώ. Σταδιακά, όλα τείνουν να επαφίενται σε κάποια ξένη «task force». Κι η Ελλάδα, έτσι χωρίς σχέδιο, αθόρυβα εισάγει το «μοντέλο Κόσοβου» στην κρατική διαχείριση. Από σήμερα (και) για αύριο...

Ο Κώστας Καλλίτσης είναι δημοσιογράφος