ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ

Επικίνδυνες διαφημίσεις

"Ανακαλύψτε πού βρίσκονται οι φίλοι σας", «απαντήστε στο κουίζ», «πάρτε μέρος στον διαγωνισμό». Αν σε κάποια ιστοσελίδα που επισκέπτεστε «πέσετε πάνω» σε μια τέτοια διαφήμιση που, χωρίς να αναφέρει καμία άλλη διευκρίνιση, ζητεί να γράψετε τον αριθμό του κινητού σας για να συνεχίσετε, τότε πρέπει να το σκεφτείτε καλά πριν προχωρήσετε. Προσοχή, γιατί είναι πιθανό να πρόκειται για απάτη ώστε, καταχωρίζοντας τον τηλεφωνικό σας αριθμό, να εγγράφεστε εν αγνοία σας σε μία συνδρομητική υπηρεσία υψηλής χρέωσης αναφέρει η Καθημερινή (7/4/2011). Αποτέλεσμα; Σύντομα να αρχίσουν να καταφθάνουν στο κινητό σας γραπτά μηνύματα από κάποιο πενταψήφιο νούμερο της μορφής 54xxx, 14xxx ή 19xxx, για καθένα από τα οποία θα χρεώνεστε με ένα ποσό έως και 2 ευρώ, χωρίς βέβαια να το ξέρετε.

Αυτοί που κρύβονται πίσω από τέτοιες απάτες, εκμεταλλεύονται τις απόλυτα νόμιμες Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης (ΥΠΠ) που προσφέρουν μέσα από τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας εταιρείες οι οποίες πωλούν σε χρήστες κινητών ringtones, παιχνίδια κι άλλο υλικό multimedia, μέσω της αποστολής ή λήψης sms από πενταψήφιους αριθμούς. Οι πάροχοι ΥΠΠ αδειοδοτούνται από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤ&Τ) και πρέπει να τηρούν τον κώδικα δεοντολογίας της ΕΕΤ&Τ, ώστε οι πελάτες τους να είναι απόλυτα ενημερωμένοι για το ποσό που θα πληρώσουν αλλά και μέσα από ποια διαδικασία. Κάτι όμως που δεν συμβαίνει πάντα, όπως φάνηκε από το πρόστιμο των 750.000 (!) ευρώ που επέβαλε πριν από λίγες ημέρες η Επιτροπή σε έναν πάροχο ΥΠΠ, λαμβάνοντας υπόψη τα χρήματα που ενδεχομένως είχε κερδίσει με αυτό τον τρόπο.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι τηλεφωνικοί αριθμοί των θυμάτων συνήθως αλιεύονται από site που διαφημίζουν διάφορες δελεαστικές προσφορές ή υπόσχονται να «προικίσουν» το κινητό με κάθε πιθανή και απίθανη λειτουργία, χωρίς να αναφέρουν λέξη για συνδρομές. Για να προλάβει τέτοιες παρατυπίες στις εγγραφές σε ΥΠΠ μέσω του Iντερνετ, ο κώδικας δεοντολογίας προβλέπει κατ’ αρχάς ότι σε όλες τις σχετικές ιστοσελίδες είναι αναγκαστικό να υπάρχει ένα κείμενο που αναφέρει το όνομα της υπηρεσίας όπως και τη χρέωση, με ένα συνοδευτικό box που θα πρέπει υποχρεωτικά να μαρκάρει ο χρήστης, πριν προχωρήσει στην εγγραφή. Η Επιτροπή επιβάλλει επίσης μία διαδικασία δύο σταδίων μετά την εγγραφή, αφού κάθε εταιρεία είναι υποχρεωμένη να στείλει δύο δωρεάν sms στον πελάτη με τα οποία θα τον ενημερώνει για το σχετικό κόστος – και η χρέωση θα ξεκινήσει μόνον αν αυτός συναινέσει.

Ο κώδικας δεοντολογίας απέκτησε τη σημερινή του μορφή τον περασμένο Οκτώβριο για να προσφέρει μεγαλύτερη προστασία στους καταναλωτές. Και προσφέρει αρκετές ακόμη δικλίδες ασφαλείας, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι καθορίζει ανώτερο μηνιαίο όριο 20 ευρώ στις χρεώσεις για μια υπηρεσία πολυμεσικής πληροφόρησης. Επίσης, επιτρέπει στους γονείς να θέσουν φραγή προληπτικά σε όλες αυτές τις υπηρεσίες στα κινητά των παιδιών τους, που είναι για ευνόητους λόγους και πιο ευάλωτα.

Η πρωτοβουλία της ΕΕΤ&Τ φαίνεται πως έχει φέρει αποτελέσματα, καθώς τα κρούσματα έχουν περιορισθεί σημαντικά, χωρίς βέβαια να εξαφανιστούν πλήρως.

Πάντως, ακόμη κι αν ένας καταναλωτής αρχίζει να λαμβάνει sms από πενταψήφιους αριθμούς χωρίς να έχει δώσει τη συγκατάθεσή του, έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει με την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας στην οποία είναι συνδρομητής ώστε να πάρει τα στοιχεία του παρόχου ΥΠΠ, αλλά και για να ζητήσει να μπλοκαριστεί είτε ο συγκεκριμένος πενταψήφιος αριθμός είτε όλες οι ΥΠΠ. Μπορεί επίσης να αποταθεί στην ΕΕΤ&Τ και τον Συνήγορο του Καταναλωτή, καταθέτοντας με την καταγγελία του όλα εκείνα τα στοιχεία (νούμερο αποστολής των SMS, περιεχόμενο) που θα βοηθήσουν τις ανεξάρτητες αρχές στο έργο τους.

Μέσω τηλεόρασης

Εκτός από το να βρεθεί ο οποιοσδήποτε να χρεώνεται μέσω πενταψήφιων sms επειδή έγραψε τον αριθμό του κινητού του σε ιστοσελίδες- «δολώματα», η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤ&Τ) διερευνά –χωρίς να μπορεί προς το παρόν να επιβεβαιώσει– καταγγελίες καταναλωτών οι οποίοι ισχυρίζονται πως τους συνέβη το ίδιο, όταν έστειλαν γραπτό μήνυμα σε κάποια τηλεοπτική εκπομπή. Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις που πολλοί χρήστες άρχισαν ξαφνικά να λαμβάνουν sms από ένα πενταψήφιο νούμερο 54xxx, με… πικάντικο μάλιστα περιεχόμενο. Αν και δεν υπήρχαν χρεώσεις για τα εισερχόμενα sms, σε αυτά ωστόσο δεν αναφερόταν ούτε το όνομα της επιχείρησης ούτε το γεγονός ότι όποιος αποφάσιζε να απαντήσει θα χρεωνόταν με 1,5 περίπου ευρώ ανά μήνυμα.

Η «Κ» επικοινώνησε με εκπρόσωπο του συγκεκριμένου παρόχου ΥΠΠ –μιας επιχείρησης η οποία εδρεύει στην Κύπρο και προσφέρει υπηρεσίες chat– που δήλωσε πως η αποστολή των μηνυμάτων σε άσχετα κινητά οφειλόταν σε χρήστες του chat οι οποίοι καταχώρισαν λάθος τηλεφωνικό νούμερο, χωρίς όμως να δώσει κάποια εξήγηση γιατί δεν τηρείται ο κώδικας δεοντολογίας της ΕΕΤ&Τ. Τα στοιχεία του παρόχου είναι ωστόσο διαθέσιμα σε όλες τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και με ένα απλό τηλεφώνημα στα γραφεία της μπορεί κανείς να απαλλαγεί μια για πάντα από τα sms.