.
Ο Τσιτσάνης, η Μπέλλου και το Χάραμα
edromos.grΓια τις ναυαρχίδες του Τύπου, το συγκρότημα Λαμπράκη που έβγαζε Το Βήμα, Τα Νέα, τον Ταχυδρόμο και τον Οικονομικό Ταχυδρόμο και το συγκρότημα της Ελένης Βλάχου με την Καθημερινή
και τις εκδόσεις Γαλαξία, που όριζαν τι είναι ποιοτικό και τι δεν είναι
στα γράμματα και τις τέχνες, το Χάραμα ήταν ένα σκυλάδικο στην
Καισαριανή κι ας ξημεροβραδιάζονταν μερικοί από τους πιο γνωστούς
δημοσιογράφους τους στα μπουζούκια.
Σκυλάδικο ήταν και για τους πανεπιστημιακούς, τους εύπορους αστούς με
ακαδημαϊκούς τίτλους, τους συγγραφείς ευυπόληπτων μυθιστορημάτων και
δοκιμίων, τους μουσικοσυνθέτες και μουσικούς που είχαν σπουδάσει στα
ωδεία ή έπαιζαν ποπ και ροκ μουσική.
Επίσης, ανάλογη θέση είχαν και οι περισσότεροι πολιτικοί όλων των κομμάτων, οι ευρωπαΐζοντες, όπως και σημαντική μερίδα των διανοουμένων του ΚΚΕ και του ΚΚΕεσ., που χωρίς να έχουν ποτέ περάσει ούτε έξω από το Χάραμα ή από τα αντίστοιχα μαγαζιά που ήταν διάσπαρτα σε όλη τη χώρα, το είχαν απορρίψει «σε επίπεδο αρχής», ως «μπουζουκτσίδικο», χαρακτηρισμός που ήταν ισοδύναμος με το «σκυλάδικο».
Αργότερα, μετά τη δικτατορία, το Χάραμα άρχισε να αποχαρακτηρίζεται χάρη στη λεγόμενη «αναβίωση» του ρεμπέτικου, δηλαδή την ανάδειξη του ρεμπέτικου στο προσκήνιο της μουσικής και την αποδοχή που γνώριζε σταδιακά μέχρι να καθιερωθεί πανηγυρικά ως σημαντικό είδος της νεότερης παράδοσης, αλλά και ως πολύ ενεργό στοιχείο της επικαιρότητας, κάτι σαν μετενσάρκωση υπό διαφορετικές συνθήκες. Γιατί ούτε η κοινωνία ήταν ίδια με την προπολεμική ούτε οι νεαροί μουσικοί που εκτελούσαν τα τραγούδια ήταν όμοιοι με τους ρεμπέτες. Η αναβίωση αυτή, όμως, έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην αναβάθμιση ειδικά του Χαράματος, κι ας μην είχε αλλάξει τίποτα στο περιεχόμενο και τον τρόπο λειτουργίας του και κατ’ επέκταση στον αναχαρακτηρισμό των μπουζουκτσίδικων όλης της επικράτειας, με κάποια να αναβαθμίζονται σε «μπουζούκια», όπως τα ονομάτιζε ο λαϊκός κόσμος από τη δεκαετία του 1950 ή με το γενικότερο και πιο κόσμιο «κέντρο διασκέδασης», ενώ κάποια παρέμεναν στην κατώτερη κατηγορία, των σκυλάδικων.
Στον αποχαρακτηρισμό του Χαράματος, πέρα από τη γενικότερη αναθεώρηση και επαναξιολόγηση των ρεμπέτικων και μεταπολεμικών λαϊκών τραγουδιών, καθοριστικός ήταν κι ο ρόλος του Τσιτσάνη και της Μπέλλου. Πιθανά θα ήταν και του Γιάννη Παπαϊωάννου αν δεν είχε σκοτωθεί σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 1972.
Η Σωτηρία
Στα χρόνια που ήμουν στη Λύρα, από το 1972, η Μπέλλου έδινε τακτικά το παρόν στην εταιρία, επειδή ηχογραφούσε ακατάπαυστα τραγούδια για μια μεγάλη σειρά δίσκων με ρεμπέτικα τραγούδια, την ενορχηστρωτική επιμέλεια των οποίων είχαν αναλάβει ο δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Στέλιος Ζαφειρίου και ο μαέστρος Νίκος Μαμαγκάκης.
Στην εποχή της δισκογραφίας, η ηχογράφηση των τραγουδιών και η κυκλοφορία των δίσκων ήταν αποφασιστικής σημασίας για την επικαιρότητα του τραγουδιστή και την προσέλκυση πελατείας στο μαγαζί που εμφανιζόταν. Με δεδομένο ότι στη Λύρα ήμασταν μόνο τέσσερα-πέντε άτομα που κάναμε όλες τις δουλειές καλύπτοντας τους βασικούς τομείς των σχέσεων με τους καλλιτέχνες, της παραγωγής των δίσκων και των εξωφύλλων και της δημοσιότητας που περιλάμβανε τις φωτογραφίσεις και τις παρουσιάσεις στον Τύπο και το ραδιόφωνο, η συνεργασία με τους καλλιτέχνες ήταν πάρα πολύ στενή, καθημερινή.
Στις πιο μεγάλες εταιρίες υπήρχε μεγαλύτερη εξειδίκευση και ο καθένας
είχε ένα τομέα. Γι’ αυτό η επαφή μου με την Μπέλλου ήταν εξ αρχής πολύ
κοντινή και φιλική. Κι αυτό συνέτεινε στο να πηγαίνω συχνά στο μαγαζί
που τραγουδούσε. Ήταν ατύπως μέσα στις υποχρεώσεις μας για να ξέρουμε τι
γίνεται στην πιάτσα και να κρατούμε ικανοποιημένους τους καλλιτέχνες
δηλώνοντας με την παρουσία μας όχι μόνο τη δική μας ευαρέσκεια, αλλά και
το ενδιαφέρον της εταιρίας γι’ αυτούς. Ως ο πιο νέος της «ομάδας» του
πρώτου ορόφου, ήμουν και ο πιο φιλομαθής και πιο κινητικός. Έχοντας
δουλέψει σε νυχτερινό μαγαζί για τέσσερα περίπου χρόνια, στη ντισκοτέκ
Φαληρικό Δέλτα, κι έχοντας σαν θαμώνας επισκεφτεί πολλά λαϊκά μαγαζιά
κάθε είδους και κατηγορίας, είχα εξοικειωθεί με τα κέντρα διασκέδασης
παρατηρώντας πολύ προσεκτικά τη λειτουργία τους.
Μια από τις ωραιότερες αναμνήσεις που έχω από τη σχέση μου με την Μπέλλου ήταν η συνεργασία μας για την ηχογράφηση των τραγουδιών που θα ερμήνευε συμμετέχοντας στο δίσκο των Αργύρη Κουνάδη και Βαγγέλη Γκούφα «Δεν περισσεύει υπομονή», το 1973. Επειδή η συνάδελφος Κατερίνα Γεωργή ήταν απασχολημένη με άλλη δισκογραφική εργασία εκείνο τον καιρό και επειδή είχα προσωπική σχέση με τη Σωτηρία, την Ελένη Βιτάλη και τον ομοϊδεάτη συνθέτη του έργου, μου ανατέθηκε να ασχοληθώ με τη διεκπεραίωση της παραγωγής του συγκεκριμένου δίσκου. Έκανα όλα τα προκαταρκτικά και είχα συνεχή παρουσία στο στούντιο. Σε αντίθεση με τις ηχογραφήσεις των λαϊκών και ρεμπέτικων που η Σωτηρία έκανε «περίπατο», όπως και η Ελένη στα δημοτικά, οι λαϊκές ερμηνεύτριες χρειάζονταν την καθοδήγηση του Κουνάδη που ήταν εξαιρετικός δάσκαλος για να εξοικειωθούν με το ύφος και τις τεχνικές των συγκεκριμένων τραγουδιών που είχαν πιο λόγιο ύφος.
Ο Μπελογιάννης
Κανένας δεν ήξερε ότι οι στίχοι των τραγουδιών που είχαν γραφτεί αριστοτεχνικά από τον έμπειρο Γκούφα είχαν σαν ήρωα τον Νίκο Μπελογιάννη! Και να το ήξερε ο Πατσιφάς που ήταν η κεφαλή της Λύρας, δεν θα το έλεγε σε κανένα φοβούμενος κάποια διαρροή. Τα τραγούδια είχαν περάσει από τη λογοκρισία ως κοινωνικο-ερωτικά, ενώ αναφέρονταν αλληγορικά στους ήρωες κομμουνιστές της εθνικής αντίστασης. Επί πλέον, η μουσική του τραγουδιού με τίτλο «Εις μνημόσυνον», γνωστότερο ως «Άι γαρούφαλλό μου», αποτελούσε διασκευή ενός αντιφασιστικού τραγουδιού του ισπανικού εμφυλίου! Αν οι λογοκριτές είχαν πληροφορηθεί την αλήθεια που κρυβόταν στα τραγούδια, η ποινή για τους συντελεστές του δίσκου δεν θα περιοριζόταν μόνο στην απαγόρευση της ηχογράφησής τους!
Ούτε το εξώφυλλο με το χαρακτικό του Τάσσου κίνησε τις υποψίες όταν ο δίσκος βγήκε στην αγορά, γιατί είχαν προηγηθεί πολλά εξώφυλλα δίσκων της Μπέλλου με χαρακτικά του Τάσσου και της Βάσως Κατράκη, οπότε για κάθε ανυποψίαστο ήταν φυσική επιλογή.[...................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου