«Fury» (1936) του Φριτς Λανγκ
 |
Τo cinemagazine συγκεντρώνει μερικές από τις κορυφαίες ταινίες που έγιναν ποτέ και γράφει αναλυτικά γι’ αυτές. Σήμερα το εντυπωσιακό ντεμπούτο του Φριτς Λανγκ στο αμερικανικό σινεμά και ένα από τα σπουδαία επιτεύγματά του. Μια ταινία οδυνηρή, σταθερά επίκαιρη και πάντα απαραίτητη.
Η πρώτη αμερικανική ταινία που γύρισε ο Λανγκ είναι αλήθεια πως υπήρξε προϊόν υποχρεωτικού συμβιβασμού με το στούντιο. Η Metro Goldwyn Mayer, που μέχρι εκείνο το σημείο ειδικευόταν σε λαμπερά μιούζικαλ και γυαλιστερά μελοδράματα, ήταν αναμενόμενο να μη δεχτεί την αρχική πρόθεση του Λανγκ να εξιστορήσει την (βασισμένη σε αληθινό συμβάν) περίπτωση λιντσαρίσματος ενός αθώου μαύρου. Επιπλέον, όμως, του ζήτησε να απαλύνει αισθητά το άκρως πεσιμιστικό φινάλε που είχε στο μυαλό του, με την αιτιολογία ότι θα έτρεπε σε φυγή το ευρύ κοινό.
Tο είδος του φιλμ-σοκ (ακόμη και με σημερινά δεδομένα) που μια φορά αν δει κάποιος, αποκλείεται να το ξεχάσει
Ο Λανγκ δέχτηκε τους συμβιβασμούς, αν και ουδέποτε συμφιλιώθηκε με την «φιλικότερη» κατακλείδα της ταινίας του. Παρ' όλα αυτά το «Fury» δεν παραμένει μόνο μια δημιουργία-κλειδί στην εξερεύνηση των ρευστών ορίων της ηθικής και της ανθρώπινης ροπής προς την παραβατικότητα που απασχόλησαν τον σκηνοθέτη στο μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του, αλλά είναι και το είδος του φιλμ-σοκ (ακόμη και με σημερινά δεδομένα) που μια φορά αν δει κάποιος, αποκλείεται να το ξεχάσει.
Ο ήρωάς του είναι ένας αθώος περαστικός ονόματι Τζο τον οποίο οι Αρχές και οι κάτοικοι μιας επαρχιακής πόλης των ΗΠΑ κατηγορούν άδικα για την απαγωγή ενός μικρού παιδιού. Παίρνοντας με τη βία το Νόμο στα χέρια του, ο μανιασμένος όχλος βάζει φωτιά στη φυλακή όπου βρίσκεται κλεισμένος. Με τον Τζο να θεωρείται νεκρός και τους αληθινούς απαγωγείς να έχουν ξεσκεπαστεί, η δικαιοσύνη καλεί στο εδώλιο 22 άτομα υπεύθυνα για τον θάνατό του. Μόνο που εκείνος έχει σωθεί από τη φωτιά και ορκίζεται τώρα να βρει ενοχοποιητικά στοιχεία προκειμένου να στείλει πάση θυσία τους δήμιούς του στην κρεμάλα.
Πώς ακριβώς ένα θύμα μεταμορφώνεται αιφνίδια σε θύτη; Κάτω από ποιες συνθήκες ένας καλός και ενάρετος άνθρωπος μπορεί να μετατραπεί σε τιμωρό και εξολοθρευτή; Το «Fury» θέτει τα δυο (θεωρητικά απλά) αυτά ερωτήματα στον θεατή και αμέσως μετά τα εικονογραφεί με δριμύτητα και αποδεικνύει την πολυπλοκότητά τους. Από τη μια μεριά απεικονίζει την ανθρώπινη κατάπτωση στις σκηνές όπου μια μάζα οικογενειαρχών και νοικοκύρηδων αψηφά κάθε ηθικό κανόνα για να πυρπολήσει και να θανατώσει με παροιμιώδη αγριάδα. Από την άλλη παρουσιάζει την περίπτωση ενός ατόμου το οποίο καταλήγει να γίνει αντανάκλαση της ασχήμιας και της βαρβαρότητας του περιβάλλοντός του, έρμαιο.της τρομακτικής εκείνης ανθρώπινης πλευράς που επαγρυπνεί κρυμμένη, μέχρι κάτι να πυροδοτήσει το ξύπνημά της.
Tο «Fury» προειδοποιεί για τις ολέθριες παρεκτροπές στις οποίες μπορεί να οδηγήσει, ασυγκράτητο και ανίκητο, το πνεύμα της αγέλης
Ο Λανγκ πιστεύει ακράδαντα σε δύο πράγματα: στη δυνατότητα καθενός μας να διαπράξει το μεγαλύτερο κακό και στην επικίνδυνη ισορροπία πάνω στην οποία βαδίζει συχνά η λαϊκή παρόρμηση και ο συλλογικός νους. Tο «Fury» προβλέπει έναν ελλοχεύοντα φασισμό σε κάθε γωνιά. Διακρίνει τον κίνδυνο πίσω από κάθε δημοκρατική επίφαση. Και προειδοποιεί για τις ολέθριες παρεκτροπές στις οποίες μπορεί να οδηγήσει, ασυγκράτητο και ανίκητο, το πνεύμα της αγέλης. Το ίδιο πνεύμα που εκείνο τον καιρό βίωνε ενθουσιωδώς την εγκαθίδρυση του Ναζισμού στη Γερμανία και το οποίο σύντομα θα συνηγορούσε σιωπηλά ενόσω διεξαγόταν το μεγαλύτερο ανθρώπινο έγκλημα του 20ού αιώνα: το Ολοκαύτωμα.
FURY
Ηνωμένες Πολιτείες, 1936
Σκηνοθεσία: Φριτς Λανγκ Σενάριο: Μπάρτλετ Κόρμακ, Φριτς Λανγκ Φωτογραφία: Τζόζεφ Ράτενμπεργκ Μουσική: Φραντς Γουάξμαν Πρωταγωνιστούν: Σίλβια Σίντνεϊ, Σπένσερ Τρέισι, Μπρους Κάμποτ, Γουόλτερ Έιμπελ, Γουόλτερ Μπρέναν Διάρκεια: 92'
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου