ΕΝΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

• Σκαρφαλώνοντας σ’ ένα ψηλό βουνό

Του V. I. Lenin 

Ας φανταστούμε κάποιον να αναρριχάται σε ένα ψηλό απότομο και μέχρι σήμερα

ανεξερεύνητο βουνό. Ας υποθέσουμε ότι έχει ξεπεράσει τις πρωτοφανείς δυσκολίες και τους κινδύνους της αναρρίχησης και έχει καταφέρει να προσεγγίσει ένα πολύ υψηλότερο σημείο από όλους όσους προσπάθησαν πριν από αυτόν αλλά παρόλα αυτά ακόμα δεν έχει καταφέρει να φτάσει στην κορυφή. Βρίσκει τον εαυτό του σε μια θέση όπου δεν είναι μόνο δύσκολο και επικίνδυνο να συνεχίσει την άνοδο, αλλά είναι πρακτικά αδύνατο να προχωρήσει προς την κατεύθυνση της διαδρομής που έχει προεπιλέξει. Αναγκάζεται να γυρίσει πίσω, να κατέβει χαμηλότερα, να αναζητήσει μια άλλη διαδρομή,κατά τι μακρύτερη ίσως, αλλά που θα του επιτρέψει να φτάσει στην κορυφή. Η κατάβαση από το υψόμετρο που έχει φτάσει αυτός και κανείς πριν από αυτόν δείχνει πως ίσως να είναι ακόμη πιο επικίνδυνη και δύσκολη για τον φανταστικό ταξιδευτή μας από την ανάβαση. Είναι ευκολότερο να γλιστρήσει, δεν είναι τόσο εύκολο πλέον για αυτόν να επιλέγει κάθε φορά το σωστό στήριγμα ώστε για να στηρίζει με ασφάλεια το πόδι του. Δεν υπάρχει πλέον ο αρχικός ενθουσιασμός

της απρόσκοπτης ανόδου, η χαρά που νιώθει κανείς πηγαίνοντας προς τα επάνω,

κατ 'ευθείαν προς το στόχο του, κ.λπ,κ.λπ.

Πρέπει επιπλέον να δεθεί και ο ίδιος πολύ σφιχτά με το ορειβατικό του σχοινί.Ενώ

περνούν οι ώρες προσπαθεί σκάβοντας με τα πιολέ -τις ορειβατικές σκαπάνες -

ώστε να καταφέρει να διαμορφώσει σταθερά ερείσματα ή έστω μια ισχνή προεξοχή

στα βράχια στην οποία το σχοινί θα μπορούσε να προσδεθεί σταθερά. Όποιος

βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση πρέπει να κινείται πλέον αργά σαν το σαλιγκάρι,

να κινείται προς τα κάτω με ρυθμούς χελώνας, απομακρυνόμενος πλέον απότον

στόχο του χωρίς να ξέρει εάν αυτή η εξαιρετικά επικίνδυνη και οδυνηρή κάθοδος θα τελειώσει κάποτε, χωρίς να γνωρίζει εάν υπάρχει κάποια άλλη αρκετά ασφαλής

παράκαμψη μέσω της οποίας μπορεί κανείς τολμηρά, γρήγορα και άμεσα να φτάσει στην κορυφή.

Δύσκολα υποθέτει κανείς ότι ένας άνθρωπος που ανέβηκε σε τέτοιο ασυνήθιστο ύψος αλλά βρέθηκε σε ανάλογη θέση δεν έχει βιώσει στιγμές ακραίας απελπισίας. Κατά πάσα πιθανότητα αυτές οι δύσκολες στιγμές θα πολλαπλασιάζονταν, θα γίνονταν ολοένα πιο συχνές και στο τέλος θα καταντούσαν πραγματικά αφόρητες αν άκουγε κανείς τις φωνές όλων όσων τον παρατηρούν από κάτω από ασφαλή απόσταση, μέσα από ένα τηλεσκόπιο. Αυτοί τώρα παρακολουθούν την επικίνδυνη κατάβαση του, η οποία ούτε καν μπορεί να περιγραφεί με αυτό που οι άνθρωποι της SmenaVekh αποκαλούν «ανεβαίνοντας με τα φρένα μαγκωμένα» φρένα που

οπωσδήποτε προϋποθέτουν ένα καλά σχεδιασμένο και δοκιμασμένο όχημα, ένα

καλοστρωμένο,καλά προετοιμασμένο δρόμο και με δοκιμασμένους επαρκώς όλους

τους μηχανισμούς του οχήματος. Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, δεν υπάρχει κανένα όχημα, κανένας δρόμος,τίποτα, απολύτως τίποτα που να έχει δοκιμαστεί

προηγουμένως.

• Οι φωνές από κάτω εν τω μεταξύ αντηχούν νοσηρά χαρούμενες. Με το ζόρι οι παρατηρητές συγκρατούν το περιπαικτικό τους γέλιο ενώ κραυγάζουν χαιρέκακα :

«Θα τσακιστεί όπου να ΄ναι, τον τρελό!»

Άλλοι πάλι, προσπαθούν να κρύψουν την κακόβουλη χαρά τους και

συμπεριφέρονται ως επί το πλείστον, όπως ο Ιούδας Golovlyov. Στρέφουν τα μάτια

τους στον ουρανό με απεριόριστη θλίψη, σαν να λένε:«Μας στενοχωρεί που

βλέπουμε τελικά τους φόβους μας να δικαιώνονται! Αλλά το απαιτήσαμε, έτσι δεν

είναι,η ανάβαση να αναβληθεί μέχρι το σχέδιό μας για το εγχείρημα να καταστεί

πλήρες και το απαιτήσαμε εμείς που έχουμε περάσει όλη τη ζωή μας δουλεύοντας

πάνω σε ένα πιο συνετό σχέδιο για την κατάκτηση αυτού του βουνού.Τόσο έντονα

διαμαρτυρηθήκαμε όταν έπρεπε για την επιλογή αυτού ακριβώς του μονοπατιού, το οποίο τώρα αυτός ο τρελός εγκαταλείπει (κοίτα, κοίτα, γυρίζει πίσω! Τα παρατάει! Ένα μόνο βήμα του παίρνει ώρες και ώρες προετοιμασίας! Και όμως εμείς είχαμε ανενδοίαστα κακοποιηθεί, όταν απαιτήσαμε μετριοπάθεια και σύνεση!). Αν τόσο διακαώς είχαμε κάποτε καταδικάσει αυτόν τον τρελό και προειδοποιήσαμε τους πάντες να μην τον βοηθήσουν ούτε να προσπαθήσουν να τον μιμηθούν, το κάναμε εξαιτίας της ολοκληρωτικής αφοσίωσής μας στο Μεγάλο Σχέδιο για να κατακτήσουμε το βουνό και κυρίως προκειμένου να προστατέψουμε αυτό το μεγάλο σχέδιο από τη γενική απαξίωση!»

Ευτυχώς, υπό τις συνθήκες που μόλις περιγράψαμε, ο φανταστικός ταξιδιώτης μας

δεν μπορεί να ακούσει τις φωνές των ανθρώπων αυτών που θεωρούν πως είναι οι

ίδιοι οι μόνοι «γνήσιοι εραστές» της πραγματικής ιδέας της ανόδου. Αν το έκανε,

πιθανότατα θα είχε πάθει ναυτία. Και η ναυτία, λέγεται, δεν βοηθά καθόλου κάποιον να κρατήσει καθαρό το μυαλό του και σταθερό το βήμα του, ιδιαίτερα στα μεγάλα υψόμετρα.

 ΣΧΟΛΙΑ

1. SmenaVekh- είναι ο τίτλος της συλλογής των άρθρων που δημοσιεύτηκαν στην Πράγα το 1921,και στη συνέχεια ο τίτλος έγινε το όνομα ενός περιοδικού που εκδίδονταν στο Παρίσι, από τον Οκτώβριο του 1921 έως τον Μάρτιο του 1922. Ήταν το φερέφωνο των υποστηρικτών της κοινωνικο-πολιτικής τάσης που αναδύθηκε στις τάξεις των Λευκών εμιγκρέδων διανοούμενων το 1921 και η

οποία υποστηρίχθηκε από μέρος της παλιάς, αστικής διανόησης που δεν κατάφερε να μεταναστεύσει από την μετεπαναστατική Ρωσία για διάφορους λόγους.

Μια ορισμένη αναβίωση καπιταλιστικών στοιχείων στη Σοβιετική Ρωσία, μετά την εφαρμογή της Νέας Οικονομικής Πολιτικής, χρησίμευσε ως κοινωνικό θεμέλιο για αυτήν την τάση. Όταν οι οπαδοί της είδαν ότι η ξένη στρατιωτική επέμβαση δεν μπορούσε να ανατρέψει τη σοβιετική κυριαρχία άρχισαν να υποστηρίζουν τη συνεργασία με τη σοβιετική κυβέρνηση, ελπίζοντας σε μια αστική

αναγέννηση του σοβιετικού κράτους. Θεωρούσαν τη Νέα Οικονομική Πολιτική ως εξέλιξη της σοβιετικής κυριαρχίας προς την κατεύθυνση της παλινόρθωσης του καπιταλισμού. Μερικοί από αυτούς προετοιμάστηκαν ώστε να συνεργαστούν πιστά με τη σοβιετική κυβέρνηση και να συμβάλουν στην προώθηση της οικονομικής αναζωογόνησης της χώρας. Στη συνέχεια,όμως οι περισσότεροι από τα μέλη της τάσης τάχθηκαν ανοιχτά με την αντεπανάσταση.

2. Ιούδας Golovlyov- κτηματίας και κύρια περσόνα του έργου του Μ. Υ. Saltykov-Shchedrin 

Οικογένεια Golovlyov. Ονομάστηκε Ιούδας για την μισαλλοδοξία, την υποκρισία και την αναισθησία του. Το όνομα Ιούδας Golovlyov έχει καταστεί διαρκές συνώνυμο στη ρώσικη κουλτούρα για αυτά ακριβώς τα αρνητικά χαρακτηριστικά.

(Μετάφραση: ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΤΡΑΝΟΣ)

***************************************

On Ascending A High Mountain

By V. I. Lenin

 

Let us picture to ourselves a man ascending a very high, steep and hitherto

unexplored mountain. Let us assume that he has overcome unprecedented difficulties

and dangers and has succeeded in reaching a much higher point than any of his

predecessors, but still has not reached the summit. He finds himself in a position

where it is not only difficult and dangerous to proceed in the direction and along the

path he has chosen, but positively impossible. He is forced to turn back, descend,

seek another path, longer, perhaps, but one that will enable him to reach the summit.

The descent from the height that no one before him has reached proves, perhaps, to

be more dangerous and difficult for our imaginary traveler than the ascent—it is

easier to slip; it is not so easy to choose a foothold; there is not that exhilaration that

one feels in going upwards, straight to the goal, etc. One has to tie a rope round

oneself, spend hours with all alpenstock to cut footholds or a projection to which the

rope could be tied firmly; one has to move at a snail’s pace, and move downwards,

descend, away from the goal; and one does not know where this extremely

dangerous and painful descent will end, or whether there is a fairly safe detour by

which one can ascend more boldly, more quickly and more directly to the summit.

It would hardly be natural to suppose that a man who had climbed to such an

unprecedented height but found himself in such a position did not have his moments

of despondency. In all probability these moments would be more numerous, more

frequent and harder to bear if he heard the voices of those below, who, through a

telescope and from a safe distance, are watching his dangerous descent, which

cannot even be described as what the Smena Vekh1 people call “ascending with the

brakes on”; brakes presuppose a well designed and tested vehicle, a well-prepared

road and previously tested appliances. In this case, however, there is no vehicle, no

road, absolutely nothing that had been tested beforehand

The voices from below ring with malicious joy. They do not conceal it; they chuckle

gleefully and shout: “He’ll fall in a minute! Serve him right, the lunatic!” Others try to

conceal their malicious glee and behave mostly like Judas Golovlyov.2They moan

and raise their eyes to heaven in sorrow, as if to say: “It grieves us sorely to see our

fears justified! But did not we, who have spent all our lives working out a judicious

plan for scaling this mountain, demand that the ascent be postponed until our plan

was complete? And if we so vehemently protested against taking this path, which this

lunatic is now abandoning (look, look, he has turned back! He is descending! A single

step is taking him hours of preparation! And yet we were roundly abused when time

and again we demanded moderation and caution!), if we so fervently censured this

lunatic and warned everybody against imitating and helping him, we did so entirely

because of our devotion to the great plan to scale this mountain, and in order to

prevent this great plan from being generally discredited!”

Happily, in the circumstances we have described, our imaginary traveler cannot hear

the voices of these people who are “true friends” of the idea of ascent; if he did, they

would probably nauseate him. And nausea, it is said, does not help one to keep a

clear head and a firm step, particularly at high altitudes.3

1. SmenaVekh—the title of a collection of articles published in Prague in 1921, and

then the name of a journal published in Paris from October 1921 to March 1922. It

was the mouthpiece of advocates of a socio-political trend that emerged among

White émigré intellectuals in 1921 and was supported by part of the old, bourgeois

intelligentsia that did not emigrate for various reasons.

A certain revival of capitalist elements in Soviet Russia following the implementation

of the New Economic Policy served as the social foundation for this trend. When its

adherents saw that foreign military intervention could not overthrow Soviet rule they

began advocating co-operation with the Soviet government, hoping for a bourgeois

regeneration of the Soviet state. They regarded the New Economic Policy as an

evolution of Soviet rule towards the restoration of capitalism. Some of them were

prepared loyally to co-operate with the Soviet government and promote the country’s

economic rejuvenation. Subsequently, most of them openly sided with the counter-

revolution.↑

2. Judas Golovlyov— a landowner and main personage of M. Y. Saltykov-Shchedrin’s

The Golovlyov Family. He was called Judas for his bigotry, hypocrisy and

callousness. The name Judas Golovlyov has become a synonym for these negative

traits.