ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΣΧΟΥΣ

 "Είναι  σε κώμα εδώ και μήνες. Μάθαμε ότι

η παράσταση σοκάρει φοβερά τους θεατές, πράμα 

που αναζωπυρώνει τις ελπίδες μας για να ξυπνήσει."

*********************************

Πρωτοπορία εκτός ορίων

Tης Γιώτας Συκκά

Η Καθημερινή, 23/11/11

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, εκείνο το βράδυ στο «Παλλάς» επρόκειτο να δούμε την τελευταία παράσταση του Γιαν Φαμπρ, στην οποία ο ανατρεπτικός σκηνοθέτης «συνδέει τον μύθο του Προμηθέα με τη σύγχρονη επιστήμη», «αποχαιρετά την επιστήμη της ψυχολογίας» και εν τέλει, αναζητώντας τον τραγικό του ήρωα, αναρωτιέται και ικετεύει: «χρειαζόμαστε έναν ήρωα τώρα;».

Η αυλαία άνοιξε με μια εντυπωσιακή εικόνα. Ο Προμηθέας αιωρούνταν στο κέντρο της σκηνής δεμένος με καραβόσχοινα. Πολύ σύντομα όμως το ενδιαφέρον μετατοπίστηκε οπουδήποτε αλλού εκτός απ’ αυτόν: Αντρες και γυναίκες, πότε μισοσκεπασμένοι με τις μαύρες κάπες του εξουσιαστή και πότε με τα κουρέλια του εξουσιαζόμενου, άρχιζαν να αλωνίζουν τη σκηνή βρίζοντας, φτύνοντας, χτυπώντας, καβαλώντας, σπρώχνοντας, βασανίζοντας ο ένας τον άλλον, τραβώντας τα μαλλιά τους, σφίγγοντας με σχοινιά και κορδέλες τα γυμνά γεννητικά τους όργανα, αδειάζοντας πάνω τους αμέτρητους κουβάδες άμμου και δυνατούς πυροσβεστήρες. Βασανιστική μουσική συνόδευε ακατανόητες, συνήθως, επαναλαμβανόμενες φράσεις, οδηγώντας την παράσταση σε μια φρενίτιδα σεξουαλικής βίας με θολές ψυχαναλυτικές αναφορές.

Το πρόβλημα δεν είναι ότι σοκαρίστηκα, αλλά αντίθετα ότι δεν σοκαρίστηκα. Αντί η παράσταση να με παρασύρει, την παρακολουθούσα να πασχίζει να βρει κάτι όλο και πιο κραυγαλέο για να καλύψει το γεγονός ότι δεν είχε άλλα, πιο εσωτερικά και πειστικά μέσα για να πετύχει το δράμα. Κανείς μας δεν είχε όρεξη να δει ένα θέαμα που θύμιζε εκσυγχρονισμένο b-movie θρίλερ με σεξ για αλατοπίπερο, βασισμένο κατά βάθος στα απωθημένα του καθολικισμού και το άχτι της επιβολής.

Το να αποσπώνται οι θεατές αγωνιώντας αν θα τραυματιστεί η έγκυος ηθοποιός που χτυπιόταν με τόση αυταπάρνηση στα πατώματα, όπως και ο συνάδελφός της που τραβοκοπούσε τόσο πιεστικά το πέος του με την κορδέλα, μάλλον δεν συμπεριλαμβάνεται στην απόδοση της «τραγικής διάστασης του ελέους και του φόβου, των βασικών συναισθημάτων της αρχαίας τραγωδίας», που αναζητεί ο αιρετικός σκηνοθέτης για τον Προμηθέα του. Και αν ο Φαμπρ αναζητεί «έναν ήρωα τώρα», βρήκε αρκετούς στα πρόσωπα των φιλότιμων ηθοποιών, που αντέχουν σε κάθε παράσταση την «ανατρεπτική» του κλωτσοπατινάδα.

Και κάτι για το θέατρο: Είναι πραγματικά θετικό που το «Παλλάς» τολμά και φέρνει πρωτοποριακές, σύγχρονες παραγωγές, έστω κι αν αυτή δεν ήταν από τις πετυχημένες. Αλλά την επόμενη φορά που θα φιλοξενήσει μια παράσταση με φωτιές, σκόνη από πυροσβεστήρες και άμμο που φτάνει ώς το κοινό, καλό είναι να ειδοποιεί τους θεατές. Κανείς δεν θα τους πει οπισθοδρομικούς.