Γώργος Σκαμπαρδώνης
"Η ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΔΕ ΔΙΑΘΕΤEI
ΟΥΤΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤA
ΟΥΤΕ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟ"!
Πώς γράφεις όταν ο περίγυρός σου είναι ανάστατος; Πώς γράφεις όταν οι περισσότεροι γύρω σου μοιάζουν να έχουν χάσει τη γη κάτω από τα πόδια τους;
«Η χώρα είναι αναμφίβολα σε ένα μαύρο βάραθρο» απαντά ο συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης. «Μας έχουν στερήσει, χάσαμε αν θέλετε,το φρόνημά μας,την πίστη μας σε κάτι το σημαντικό» - κάτι που φαίνεται ακόμη και από τα παραπατήματα μερικών συμπολιτών μας στον δρόμο.
«Δεν κάνω όμως μια λογοτεχνία αντιστασιακού τύπου ή ευφυώς πολιτική σαν αυτή του ΄70, ας πούμε» συνεχίζει, με αφορμή τη νέα συλλογή διηγημάτων του η οποία, με τον περιπαικτικό τίτλο Περιπολών περί πολλών τυρβάζω (εκδόσεις Πατάκης), θα κυκλοφορήσει στο πρώτο πενθήμερο του προσεχούς Οκτωβρίου.
«Δεν υπάρχουν ευθείες αναφορές στην κρίση, μόνο αντανακλάσεις. Για τη λογοτεχνία μετράνε οι γκρίζες ζώνες, τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα που μια κρίση ενδέχεται να επιδεινώσει. Ο καθένας από εμάς είναι μια κόλαση! Οι κρίσεις είναι κάτι επικαιρικό, έρχονται και παρέρχονται. Υπάρχουν όμως και προβλήματα που δεν λύνονται ούτε με οικονομικό ούτε με πολιτικό τρόπο. Εγώ ψάχνω τις διαχρονικές αλήθειες της ανθρώπινης συνθήκης. Κάθε γενιά φεύγει,έρχεται η επόμενη,κάνει την επανάστασή της, γίνεται μετά συντηρητική κ.ο.κ. Καταλήγει πληκτικό, έτσι δεν είναι;» αναρωτιέται ο συγγραφέας.
Οι διακοπές του επισήμως μόλις τελείωσαν και επέστρεψε στο διαμέρισμά του στη Θεσσαλονίκη αφήνοντας πίσω του έναν κήπο 400 μέτρων όπου τα δύο σκυλιά και οι τέσσερις γάτες του μπορούν να κινούνται ελεύθερα. Οι 26 ιστορίες που έγραψε την τελευταία τριετία προστίθενται σε ακόμη επτά συλλογές διηγημάτων και τέσσερα μυθιστορήματα. «Είναι μικρά κείμενα, τρεις με τέσσερις σελίδες το πολύ, έχουν σκληρό ρυθμό και απρόβλεπτους μεντεσέδες» επισημαίνει ένας από τους πιο αξιανάγνωστους σύγχρονους έλληνες διηγηματογράφους.
Οι διακοπές του επισήμως μόλις τελείωσαν και επέστρεψε στο διαμέρισμά του στη Θεσσαλονίκη αφήνοντας πίσω του έναν κήπο 400 μέτρων όπου τα δύο σκυλιά και οι τέσσερις γάτες του μπορούν να κινούνται ελεύθερα. Οι 26 ιστορίες που έγραψε την τελευταία τριετία προστίθενται σε ακόμη επτά συλλογές διηγημάτων και τέσσερα μυθιστορήματα. «Είναι μικρά κείμενα, τρεις με τέσσερις σελίδες το πολύ, έχουν σκληρό ρυθμό και απρόβλεπτους μεντεσέδες» επισημαίνει ένας από τους πιο αξιανάγνωστους σύγχρονους έλληνες διηγηματογράφους.
«Οταν καταναλώνεις, δεν μπορείς να αγαπάς»
«Το ασήμαντο στον τόπο μας φωταγωγείται όταν το κοιτάξεις αλλιώς,αποκτά υπεραξία» λέει ο Σκαμπαρδώνης γι΄ αυτό «το παζλ από προσωπικές εμπνεύσεις του περίγυρου», τις ιστορίες που συμπληρώνουν την άτυπη διηγηματική τριλογία των τελευταίων δεκαπέντε ετών, μετά το Επί ψύλλου κρεμάμενος και το Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος.
"Οταν επενδύεις μόνο στα καταναλωτικά πρότυπα, δεν μπορείς να αγαπήσεις κάτι πραγματικά. Χωρίς αναφορές γίνεσαι ευάλωτος. Η χώρα περνάει δύσκολα. Βρέθηκε όμως σε πολύ δυσκολότερες εποχές. Ενα φαιδρό παράδειγμα θα σας δώσω. Στην Κατοχή πέθαναν λιγότεροι σε μία τετραετία εξαιτίας της πείνας απ΄ όσους πεθαίνουν σήμερα κάθε τέσσερα χρόνια από παχυσαρκία. Την τελευταία εικοσαετία μάς μάθανε, πρώτα η τηλεόραση, ότι το παν είναι το χρήμα. Πού να βρει το παιδί που μεγαλώνει μια γραμμή ν΄ ακολουθήσει; Η οικογένεια στην Ελλάδα είναι λίγο- πολύ μια αρρωστημένη υπόθεση,οι θεσμοί και ο περίγυρος μας οδηγούν στην απογοήτευση» καταλήγει. Αλλάζουν όλα αυτά; «Είναι πολύ δύσκολο. Πιο σημαντικό και από το να βγούμε από την κρίση είναι να γίνει πιο γνωστός ο Χατζιδάκις. Νομίζετε ότι παραδοξολογώ; Πείτε ότι αύριο, με έναν μαγικό τρόπο, περνάει η κρίση. Ο λαός, εμείς όλοι, έχουμε μεταβάλει όραση, αντίληψη, φρόνημα; Αν δεν μεταβληθεί ποιοτικά, πνευματικά ο λαός, δεν αλλάζει τίποτε. Ωραία, πήραμε, ας πούμε, τα λεφτά από την άρχουσα τάξη και τα δώσαμε στη μεσαία. Πήρε τζιπ και η μεσαία τάξη! Είναι όμως το ίδιο. Η ίδια αναίδεια, η ίδια επίδειξη, το ίδιο κιτς. Το ζήτημα δεν είναι μόνο οικονομικό. Η παιδεία, ξέρετε, είναι μια αυστηρά προσωπική υπόθεση του καθενός».
«Η μελούρα και ο Νόλλας έγιναν ένα»
Αν ζούσε ο Χατζιδάκις σήμερα θα τον ακούγαμε ή έχει αλλάξει απότομα η στόφα μας και δεν ακούμε κανέναν; «Σε μεγάλο βαθμό αυτοί που ακούγαμε κάποτε, ακούγονταν επειδή είχαν ένα έργο να δείξουν και κυρίως τους διαύλους να το κάνουν. Υπήρχε η Λύρα, ο Σείριος και εκδότες που έβγαζαν μόνο καλούς συγγραφείς. Με δυο λόγια υπήρχε ένα ξεσκαρτάρισμα ποιοτήτων. Τώρα, αφού όλα είναι εμπορεύσιμα, εξισώνονται οι πάντες:η τηλεόραση μεταχειρίζεται με τον ίδιο τρόπο τον Θεοδωράκη και τον Ρέμο. Αντε να ξεχωρίσει ο αναγνώστης, για να έρθουμε στα δικά μας, τη μελούρα από τον Νόλλα! Αυτό το άλεσμα, ότι όλοι ίδιοι είμαστε, είμαστε πλούσιοι, σοφοί, μας οδήγησε στην αδυναμία να ξεχωρίσουμε αυτό που αξίζει πραγματικά. Κερδίζει η πνευματική λαμογιά, αυτοί που ποντάρουν στο λαϊκίστικο και στο εύκολο για να βγάλουν λεφτά». Ποιοι εκπροσωπούν τη συντήρηση σήμερα; «Ολοι αυτοί που έχουν τραβηγμένο ιδεολογικό χειρόφρενο στα μυαλά τους, δεξιά και αριστερά, που προσπαθούν να αναλύσουν την πραγματικότητα με ξεπερασμένα εργαλεία, αυτοί που κινούνται περισσότερο από εμμονή και καθήλωση παρά από μια στάση κριτική απέναντι στα επερχόμενα. Και ενώ υπάρχει πνευματική σκέψη που δίνει άλλο στίγμα, αυτοί δεν θέλουν να συνομιλήσουν με κανέναν. Κλινέξ ξέρω, Κλινέξ αγοράζω» λέει κάπως ενοχλημένος. «Ακουσα κάτι πραγματικά συγκινητικό.Βγήκαν οι μεγάλες εταιρείες της Ιταλίας, η Fiat και η Ferrari, και είπαν ότι η χώρα δεν θα χρεοκοπήσει, ότι θα βάλουν πλάτη. Στην αστική τάξη του τόπου δεν υπάρχει ούτε πνευματικότητα ούτε πατριωτισμός.Τι έκαναν οι ισχυροί εδώ; Εβγαλαν τα λεφτά στο εξωτερικό! Δεν υπάρχουν σήμερα αστοί σαν τους Μπενάκηδες,για παράδειγμα.Οι Μπενάκηδες,ξέρετε,πολέμησαν στην πρώτη γραμμή του πολέμου, ενώ θα μπορούσαν να το αποφύγουν».
«Η συμμορία των μετρίων είναι καθεστώς»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου