ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ [ΜΝΗΜΗ ΝΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΗ]

ΜΝΗΜΗ ΝΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΗ

[Μνήμη  Νίκου Θέμελη,

ενός από τους πλέον πεπαιδευμένους

δημόσιους άνδρες που ανέδειξε 

μεταπολεμικά η πατρίδα μας.

Η αδόκητος μοίρα που τον έπληξε ανεπανόρθωτα

στέρησε  τον τόπο από μια προσωπικότητα

υποδειγματική ως προς το προσωπικό ήθος και ύφος της.]

[30] Τίνας οὖν καλῶ πεπαιδευμένους, ἐπειδὴ τὰς

τέχνας καὶ τὰς ἐπιστήμας καὶ τὰς δυνάμεις ἀποδοκιμάζω;

πρῶτον μὲν τοὺς καλῶς χρωμένους τοῖς πράγμασι τοῖς

κατὰ τὴν ἡμέραν ἑκάστην προσπίπτουσι, καὶ τὴν δόξαν

ἐπιτυχῆ τῶν καιρῶν ἔχοντας καὶ δυναμένην ὡς ἐπὶ τὸ

πολὺ στοχάζεσθαι τοῦ συμφέροντος· [31] ἔπειτα τοὺς

πρεπόντως καὶ δικαίως ὁμιλοῦντας τοῖς ἀεὶ πλησιάζουσι,

καὶ τὰς μὲν τῶν ἄλλων ἀηδίας καὶ βαρύτητας εὐκόλως

καὶ ῥᾳδίως φέροντας, σφᾶς δ’ αὐτοὺς ὡς δυνατὸν ἐλαφρο-

τάτους καὶ μετριωτάτους τοῖς συνοῦσι παρέχοντας· ἔτι

τοὺς τῶν μὲν ἡδονῶν ἀεὶ κρατοῦντας, τῶν δὲ συμφορῶν

μὴ λίαν ἡττωμένους, ἀλλ’ ἀνδρωδῶς ἐν αὐταῖς διακειμέ-

νους καὶ τῆς φύσεως ἀξίως ἧς μετέχοντες τυγχάνομεν·

[32] τέταρτον, ὅπερ μέγιστον, τοὺς μὴ διαφθειρομένους

ὑπὸ τῶν εὐπραγιῶν μηδ’ ἐξισταμένους αὑτῶν μηδ’ ὑπερη-

φάνους γιγνομένους, ἀλλ’ ἐμμένοντας τῇ τάξει τῇ τῶν

εὖ φρονούντων, καὶ μὴ μᾶλλον χαίροντας τοῖς διὰ τύχην

ὑπάρξασιν ἀγαθοῖς ἢ τοῖς διὰ τὴν αὑτῶν φύσιν καὶ φρό-

νησιν ἐξ ἀρχῆς γιγνομένοις. τοὺς δὲ μὴ μόνον πρὸς ἓν

τούτων ἀλλὰ καὶ πρὸς ἅπαντα ταῦτα τὴν ἕξιν τῆς ψυχῆς

εὐάρμοστον ἔχοντας, τούτους φημὶ καὶ φρονίμους εἶναι

καὶ τελέους ἄνδρας καὶ πάσας ἔχειν τὰς ἀρετάς.

    [33] Περὶ μὲν οὖν τῶν πεπαιδευμένων τυγχάνω

ταῦτα γιγνώσκων.

 *******************************************************

30) Ποιους λοιπόν ανθρώπους  αποκαλώ  εγώ «μορφωμένους», αφού δεν εμπιστεύομαι τις  τέχνες, τις επιστήμες και τις φυσικές ικανότητες; Πρώτα πρώτα , τους επιδέξιους χειριστές  των υποθέσεων  που τους συμβαίνουν καθημερινά και έχουν την  εξυπνάδα  να  βγάζουν  κέρδος από τις  περιστάσεις  και  είναι σε θέση να πετυχαίνουν τις περισσότερες φορές  ό,τι  τους  συμφέρει· [31] έπειτα εκείνους που είναι αξιοπρεπείς και δίκαιοι προς  όσους  τους συναναστρέφονται συχνά και που με ηρεμία υπομένουν  τους δυσάρεστους και  ενοχλητικούς  τύπους, ενώ  οι  ίδιοι φέρονται προς τους φίλους των  με τη μεγαλύτερη  καταδεκτικότητα και ηπιότητα.  Πηγαίνοντας παραπέρα,  [ονομάζω «μορφωμένους»] εκείνους που με μέτρο απολαμβάνουν τις ηδονές  και δεν τους συνθλίβουν οι συμφορές , αλλά κρατούν  ανδρική στάση , που ταιριάζει στην (ανθρώπινη) φύση μας· [32] τέταρτο και  το πιο σπουδαίο, αυτούς που δεν τους διαφθείρει  η καλή τους  τύχη, που ούτε  αλλάζει ο χαρακτήρας τους ούτε καβαλούνε το καλάμι, αλλά παραμένουν προσγειωμένοι και  δεν χαίρονται  για τα αγαθά που τους έδωσε η τύχη περισσότερο , αλλά  για τα αγαθά που απέκτησαν απ΄ την αρχή  με το φυσικό τους χαρακτήρα και  τις λογικές τους αποφάσεις. Εκείνοι όμως που εύκολα συνταιριάζουν  τον ψυχικό τους κόσμο όχι με ένα αλλά γενικώς με όλα αυτά , αυτοί , το τονίζω , είναι οι  συνετοί και τέλειοι άνδρες, διότι διαθέτουν  όλες τις αρετές.

[33] Περί των πεπαιδευμένων  λοιπόν ανθρώπων αυτή τη γνώμη έχω.

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, « ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ»

[Απόδοση :Gerontakos]