Ο ΔΙΟΛΚΟΣ (3)...ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ

Ο ΔΙΟΛΚΟΣ (3)

δίολκος (ο): α. Ο διά μέσου ελκυσμός, η διολίσθηση , το σύρσιμο διά μέσου.
β. Στενός αυλακωτός δρόμος στον Κορινθιακό ισθμό,
απ΄όπου έσερναν οι αρχαίοι τα πλοία από τον Σαρωνικό και αντίστροφα,
προκειμένου να αποφύγουν τον χρονοβόροκαι επικίνδυνο περίπλου της Πελοποννήσου.

"Ο δ΄Ισθμός κατά τον δίολκον,

δι΄ου τα πορθμεία υπερνεωλκούσιν

από της ετέρας εις την ετέραν θάλασσαν."

Στράβων

  ΔΕΙΤΕ

Μια ταινία 22 λεπτών, δημιουργημένη με το σύστημα του animation (εικονοκινητική τεχνική) αναπαριστά με μοναδικό τρόπο το εξαιρετικό μνημείο τεχνικού πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας, τον Δίολκο: μια οδό από ξηράς για την μεταφορά πλοίων ανάμεσα στον Σαρωνικό και τον Κορινθιακό κόλπο κατά μήκος του Ισθμού της Κορίνθου, τότε που δεν υπήρχε ο πορθμός.

Η ταινία παρουσιάζει πολλές άλλες τεχνολογικές λεπτομέρειες, αλλά σκηνές της ζωής των ναυτικών εκείνης της μακρινής εποχής: τυχερό παιχνίδι, επίσκεψη στον ναό του Ποσειδώνα, γλέντι σε καπηλειό, καθώς και μια συναισθηματική συντυχία Πρόκειται για ένα έργο-συμβολή στην μελέτη της αρχαίας ελληνικής Τεχνολογίας, μια παραγωγή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας.

Δημιουργοί της ταινίας είναι οι Θ.Π. Τάσιος, Ν. Μήκας, Γ. Πολύζος, οι οποίοι έχουν λάβει ως τώρα δύο βραβεία: Καλύτερης ταινίας αναφερόμενης στην αρχαιότητα στο 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στην Κύπρο (Νοέμβριος 2009) και Καλύτερης εκπαιδευτικής ταινίας στην 8η Διεθνή Συνάντηση Αρχαιολογικής Ταινίας του Μεσογειακού Χώρου στην Αθήνα (Μάιος 2010).


*********************************************************************************

  ΤΟ ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΔΙΩΡΥΓΑΣ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ,

ΘΥΜΑ ΕΝΤΥΠΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΙΣΜΟΥ

Η δίολκος της εγκατάλειψης

 

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ--------------------

Ελευθεροτυπια, 27/11/2010 

 

 

Από τη δεκαετία του '30 ή και νωρίτερα, ήταν γνωστό ότι στο δυτικό άκρο της διώρυγας, στην Πελοπόννησο, βρίσκονταν εκτεταμένα υπολείμματα μεγάλου τεχνικού έργου της αρχαιότητας -της δίολκου.

Πλίνθοι και κέραμοι... Οι ανασκαφές, από τον έφορο Αργολίδας και Κορινθίας Ν. Βερδελή, άρχισαν όταν το 1956 μια μπουλντόζα αποκάλυψε στοιχεία του έργου απέναντι, σε έκταση της Σχολής Μηχανικού.

Εφεραν στο φως επιβλητικό λιθόστρωτο διάδρομο, μήκους ενός χιλιομέτρου, με εντυπωσιακές τεχνικά στροφές, με έντονες σε κάποια τμήματα αυλακώσεις από ρόδες οχημάτων, αλλά και με λαξευμένες τροχιές, κοντά σε διπλής σειράς λιθοδομή, για την οποία δόθηκαν διάφορες ερμηνείες.
Σε αρχαίες πηγές αναφέρονται υπερισθμίσεις πλοίων, χωρίς λεπτομέρειες για τον δίολκο. Κατά τον Στράβωνα, ξεκινούσε από την ακτή του Σαρωνικού, το σημερινό Καλαμάκι, και μέσω αυτού μεταφέρονταν τα πλοία στον Κορινθιακό. Την πρώτη ιδέα της διώρυγας είχε ο άρχων της Κορίνθου Περίανδρος (668-584 π.Χ.), από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Τα αρχικά τμήματα του δίολκου δεν προφυλάχθηκαν ποτέ από τις καταπονήσεις των κυματισμών που προκαλούν οι συνεχείς διάπλοι των πλοίων, και σήμερα παρουσιάζουν εικόνα ερείπωσης.
«Η πρώτη υποτιθέμενη κίνηση προστασίας του μνημείου έγινε το 1984 με όρο προς την Εταιρεία της Διώρυγας για κάποια μελέτη συντήρησης», λέει η Σοφία Λοβέρδου, η οποία από το 2001 ασχολείται συστηματικά με την προστασία του μνημειακού έργου.
Οι προστάτες
«Το '85», προσθέτει, «το ΥΠΠΟ παρέκαμψε τον όρο και οι αρμόδιοι θεώρησαν ότι το θέμα της προστασίας αφορά την Εταιρεία της Διώρυγας, που κρατικοποιήθηκε το 1980 και λειτουργεί παράνομα εξαρχής, κατεδαφίζοντας αρχαιολογικό χώρο κυριολεκτικά υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ. Εκχωρήθηκε δηλαδή η προστασία του μνημείου στον καταστροφέα!».
Μόνο πριν από λίγα χρόνια, εν μέσω προανακρίσεων, έγιναν κάποιες προσωρινές ενέργειες προστασίας σε δύο σημεία όπου το μνημείο διαβρωνόταν συνεχώς, διευκρινίζει η κ. Λοβέρδου και παρατηρεί:
«Τον Δεκέμβριο του '09 το γραφείο του υπουργού Πολιτισμού, απαντώντας σε ερωτώντες βουλευτές, χαρακτήριζε "σύνθετο θέμα" τη διασφάλιση του μνημείου και επικαλούνταν την ανάγκη Κοινής Υπουργικής Απόφασης που απαιτούσε συνυπογραφή από άλλα 3-4 υπουργεία. Σύμφωνα με Σχέδιο Πλαίσιο του 2007 η ΚΥΑ αφορούσε την «επικαιροποίηση» σχετικής μελέτης της «Διώρυγας» από το 1986-87. Στην πραγματικότητα, κατά την κ. Λοβέρδου, «η μελέτη αφορούσε τη διώρυγα και όχι τον δίολκο -γι' αυτόν απλά προέβλεπε τοιχία- και χρησιμοποιήθηκε σε σειρά παραβάσεων το 2001 και 2003», «αναμασήθηκε» το 2007 και από τότε τα άλλα υπουργεία από τα τέλη του 2008 δεν θεωρούσαν ότι χρειαζόταν η ΚΥΑ, ενώ το θέμα είχε εγκαταλειφθεί. Οι αρμόδιοι προσποιούνταν ότι ετοίμαζαν Κοινή Υπουργική Απόφαση!
Ακόμα και οι γνωμοδοτήσεις του ΚΑΣ (1988, 2000, 2007) αποτελούν κεκαλυμμένα συμβόλαια θανάτου. Η δεύτερη γνωμοδότηση (που δεν υπέγραψε ο υπουργός) ζητούσε η μελέτη (προέβλεπε να εγκατασταθούν παγκάκια!) να περιλάβει την αποκατάσταση, πριν ληφθεί «συνολική απόφαση για το μνημείο»! Η γνωμοδότηση του 2007 (ΚΥΑ) προβλέπει ακόμη και άμεσα προσωρινά μέτρα, που φυσικά δεν εφαρμόστηκαν.
Για τις εντυπώσεις
Σήμερα, οι υπηρεσίες που το 2005 προσποιούνταν ότι αγωνίζονταν να βρουν 40.000 ευρώ για υποτιθέμενη μελέτη αναστήλωσης, σπαταλούν λεφτά για κινήσεις εντυπωσιασμού. Με το πρόσχημα της ΚΥΑ στο παρελθόν στράφηκαν πάλι σε ό,τι τους προσέφεραν οι αδιαφανείς συνεννοήσεις με τοπικούς παράγοντες: «Ειδικούς έτοιμους να κουκουλώσουν τις ευθύνες και να βεβαιώσουν... πόσο ενδιαφέρονται για τον δίολκο!»