H ATAKA ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

«Υπάρχει μια σειρά πολύ σοβαρών γεγονότων που δεν τα έχουμε καθόλου προσέξει. Παραδείγματος χάριν, όταν ο αγροτικός πληθυσμός της χώρας από το 79% έπεσε στο 2% και δημιούργησε ρήξη με μια κατάσταση που ίσχυε από τη νεολιθική εποχή.

Οταν ανακαλύφθηκαν τα αντιβιοτικά και πάψαμε να πεθαίνουμε από μηνιγγίτιδα ή από φυματίωση, με αποτέλεσμα το προσδόκιμο ζωής να αυξηθεί κατακόρυφα. Αυτές οι μεγάλες ανατροπές είχαν αποτέλεσμα την αλλαγή όχι μόνο της σχέσης μας με το περιβάλλον αλλά και με το σώμα μας. Γιατί σήμερα τολμούμε να εμφανιζόμαστε γυμνοί στις παραλίες; Γιατί δεν έχουμε πια σπυριά. Στον Μεσαίωνα, οι άνθρωποι φορούσαν ρούχα με ψηλούς γιακάδες για να κρύψουν τις ουλές από τη σύφιλη ή την ευλογιά. Με τα αναλγητικά και με την επισκληρίδιο δεν έχουμε πια την ίδια σχέση με τον πόνο. Ολα αυτά συνέβαλαν στη δημιουργία ενός νέου ανθρώπου. Ομως έχω την αίσθηση πως δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει.

Και αυτό που με εκπλήσσει είναι ότι κανένας θεσμός δεν έχει αλλάξει παρά τις τόσες αλλαγές και ανατροπές που έχουν σημειωθεί τις τελευταίες πολλές δεκαετίες: εξακολουθούμε να έχουμε τα ίδια νοσοκομεία, τα ίδια σχολεία, τις ίδιες πολιτικές δομές... Αυτή είναι η πραγματική κρίση. Η οικονομική κρίση, συγκρινόμενη με αυτά, είναι ένα επιφαινόμενο, ένα μικρό σύμπτωμα, μια τόση δα μικρή ρυτίδα στην επιφάνεια της Ιστορίας. Αυτή η οικονομική και χρηματιστική κρίση είναι σημαντική, αλλά δεν είναι παρά ένα μικρό συμβάν συγκριτικά με την τεράστια κρίση που διανύουμε.
[..............................]

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η γρίπη τύπου Α, οι κλιματικές αλλαγές... γιατί όλ' αυτά τα θέματα τρομοκρατούν τον κόσμο;

"Το θέαμα, το πολιτικό-επικοινωνιακό τσίρκο έχουν σημαντικό ρόλο. Ο Αριστοτέλης είχε πει πως για να προσελκύσετε το ενδιαφέρον του κόσμου πρέπει να ανακινήσετε δύο αισθήματα: τον τρόμο και τον οίκτο. Η αγωνία πουλάει. Το θέαμα, εξ ορισμού, είναι έμπορος της αγωνίας. Θυμηθείτε την περίπτωση των τρελών αγελάδων. Είχε τρομοκρατήσει τον κόσμο, παρ' όλο που δεν είχαν σημειωθεί παρά ελάχιστοι θάνατοι. Είναι παμπάλαιο κόλπο, αλλά αυτή είναι η ουσία του θεάματος."

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Γιατί οι επιστήμονες έχουν τόσο χαμηλό κύρος σήμερα;

«Η επιστήμη έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Ο φίλος μου Ζαν Ντοσέ, βραβείο Νόμπελ Ιατρικής, πέθανε φέτος το καλοκαίρι και κανείς δεν μίλησε γι' αυτό. Το 1910 η Μαρί Κιουρί ήταν βεντέτα. Σήμερα κανείς δεν γνωρίζει τους βραβευμένους με Νόμπελ επιστήμονες. Στη Γαλλία η επιστήμη είχε έναν εξέχοντα ρόλο και ο επιστήμονας ήταν ένα σεβαστό πρόσωπο. Σήμερα οι επιστήμονες είναι ξεχασμένοι γιατί δεν έχουν να κάνουν με τη λογική του θεάματος. Υπάρχει ένα παράδοξο: οφείλουμε στους επιστήμονες την υγεία και τις ανέσεις μας, αλλά τους συμπεριφερόμαστε με μεγάλη αγνωμοσύνη».

[.....................]

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πιστεύετε πως η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης για το κλίμα μπορεί να αποτελέσει κάποιο κομβικό σημείο πάνω σε αυτό το θέμα;

«Το πρόβλημα είναι πως οι πολιτικοί δεν γνωρίζουν τίποτε. Η κλιματική αλλαγή είναι πολύ σημαντικό θέμα για να τους το εμπιστευθούμε. Είναι σαν να καλείτε έναν βουλευτή να αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα τοκετού. Πρέπει επειγόντως να δημιουργηθεί ένα θεσμός σε διεθνές επίπεδο, αφιερωμένος στο περιβάλλον, αποτελούμενος από σοφούς -και όχι πολιτικούς- που να ενδιαφέρονται για το νερό, τον αέρα, τη φωτιά, τη γη και τους ανθρώπους. Πρέπει να μπει ο κόσμος στην πολιτική, γιατί σήμερα ο κόσμος είναι εκτός πολιτικής. Βρισκόμαστε διαρκώς σ' ένα παιχνίδι ανάμεσα σε δύο ανθρώπινα όντα. Ομως θα έπρεπε να βάλουμε και ένα τρίτο σε αυτές τις σχέσεις: τον πραγματικό κόσμο. Αυτό απαιτεί μια πολιτική επανάσταση χωρίς προηγούμενο».

ΜΙΣΕΛ ΣΕΡ Γάλλος φιλόσοφος και καθηγητής
στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
Τα αποσπάσματα από συνέντευξη του φιλοσόφου
στη γαλλική εφημερίδα Φιγκαρό .
Ολόκληρη η συνέντευξη αναδημοσιεύτηκε
στην Ελευθεροτυπία,
με την επιμέλεια της Βίκης Τσιώρου (7/10/09)