Η ΑΤΑΚΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Eθισμός στην αυθεντία

Η ανθρώπινη ευδαιμονία και συνεπώς η κοινωνική ευταξία, σύμφωνα με τον Φρόυντ, επιτυγχάνεται με την ικανότητα διατήρησης της έντασης ανάμεσα στην επιθυμία και την εκπλήρωσή της. Η αποκήρυξη μιας βαθιάς ικανοποίησης είναι επώδυνη, αλλά απαραίτητη για τη συνέχιση του πολιτισμού. Εξίσου επώδυνη όμως είναι η εσωτερική πάλη του ατόμου που βιώνει τη σύγκρουση των ορμών, την αμφιθυμία των συναισθημάτων, τη διαιρεμένη ψυχή. Γι’ αυτό ο άνθρωπος αναζητά με πάθος την αυθεντία, τη σταθεροποιητική εξουσία που του υπόσχεται ενότητα και γαλήνη.

Στην τελευταία φάση της ζωής του Φρόυντ, η τάση του ανθρώπου να ασπάζεται την αυθεντία βρήκε την έκφρασή της στο πρόσωπο του Αδόλφου Χίτλερ. Βέβαια, στην "Ψυχολογία των Μαζών" και ανάλυση του Εγώ ο Φρόυντ είχε μελετήσει το μαζικό εθισμό στην αυθεντία, τη δίψα για υποταγή στη βούληση ενός ηγέτη. Είχε επίσης αναπτύξει στο " Μέλλον μιας Αυταπάτης" το ρόλο του θρησκευτικού φονταμενταλισμού στην ικανοποίηση της ανάγκης για πατριαρχική καθοδήγηση. Υπάρχει άλλωστε μεγάλη βιβλιογραφία που ερμηνεύει -με βάση το έργο του Φρόυντ- την επιβολή φασιστικών καθεστώτων ή μισαλλόδοξων εκδοχών πίστης.

Ντορας Mακρη:
"O έσχατος γρίφος του Σίγκμουντ Φρόυντ
Το παράδοξο της ζωής του πατέρα της ψυχανάλυσης και η καθημερινότητά του"
Απόσπασμα βλιοπαρουσίασης
[Η Καθημερινή, 4.10/09]
για τη μελέτη
του Mark Edmundson
"Ο Θάνατος του Σίγκμουντ Φρόυντ/
Η Κληρονομιά των Τελευταίων Ημερών του",
εκδ. Πατάκης, 2009.