Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΥ ΚΡΥΒΟΥΝ ΟΙ ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΔΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΑΓΚΑΙΟΙ

Ελλάδα
Εθελοντές καθηγητές εκτός ωραρίου!

Καθηγητές εθελοντές! Ακούγεται ανέκδοτο, όταν στις μέρες μας ο δημοσιοϋπαλληλισμός κυριαρχεί.

Κι όμως, σύμφωνα με την Καθημερινή (14/12/2008) υπάρχουν στα σχολεία καθηγητές και δάσκαλοι που με το τελευταίο κουδούνισμα της ημέρας δεν φεύγουν για το σπίτι: παραμένουν στις αίθουσες για να διδάξουν σε εθελοντές μαθητές, εκτός σχολικού ωραρίου και αμισθί, καινοτόμες δράσεις που αφορούν το περιβάλλον, την υγεία, την κατανάλωση, τον πολιτισμό, την κυκλοφοριακή αγωγή, τις σεξουαλικές σχέσεις, την πολυπολιτισμικότητα, τον σεβασμό στον «άλλον».
Μέσα από αυτή τη διαδικασία οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να κάνουν διάλογο, να ασκήσουν την κριτική ικανότητά τους, να αποκτήσουν γνωστικό υπόβαθρο και αξιακό προσανατολισμό, υιοθετώντας έτσι θετικές στάσεις και συμμετοχική συμπεριφορά σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς τους
Κίνητρο αυτών των εκπαιδευτικών είναι το μεράκι, το φιλότιμο, αλλά και η διάθεση να προσφέρουν όσο περισσότερα μπορούν στους μαθητές τους.
Φωτεινές εξαιρέσεις στον κανόνα των «ηττημένων» εκπαιδευτικών που έχασαν τη μάχη από ένα παραλυτικό εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο μετατρέπει το σχολείο σε εξεταστικό κέντρο και τους καθηγητές σε «ρομπότ», που το μόνο που προλαβαίνουν να κάνουν είναι να διδάξουν την εξεταστέα ύλη, ή οι τελευταίοι των ρομαντικών; Μερικούς μόνον απ’ αυτούς τους εθελοντές δευτερόβαθμιας εκπαίδευσης παρουσιάζει σήμερα η εφημερίδα:

Μαρία Ρούσσου :
«Να ονειρευτούν το καλύτερο»

Η κ. Μαρία Ρούσσου, φιλόλογος, διδάσκει στο 10ο ΕΠΑΛ Θεσσαλονίκης, ένα από τα σχολεία του συγκροτήματος «Ευκλείδης», γνωστού στη Θεσσαλονίκη για το υποβαθμισμένο περιβάλλον του και το «ατίθασο» μαθητικό δυναμικό του.
Επί δέκα χρόνια δεν πτοήθηκε από αυτά τα δεδομένα και υλοποιεί διάφορα πρόγραμματα. Για τα δικαιώματα των νέων – «ώστε να μάθουν ότι για να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους πρέπει να δείχνουν υπευθυνότητα», είπε η ίδια. Για τις παράνομες ουσίες και εξαρτήσεις – «να μάθουν ότι μπορούν να στηριχθούν στον εαυτό τους». Για τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και την αλληλεγγύη, αλλά και για τη σεξουαλική υγεία και αγωγή, ώστε να «μάθουν τα στοιχειώδη, αλλά και να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους», εξήγησε.
«Τα παιδιά δεν χρειάζεται να τα καλομαθαίνουμε, πρέπει να τα πιστέψουμε και να τα εμπιστευθούμε», τόνισε, υπενθυμίζοντας πως δεν υπάρχουν κακοί και αδιάφοροι μαθητές, αλλά μαθητές που δεν έχουν μάθει ν’ αγαπούν το διάβασμα.
Αυτή τη στιγμή μυεί τα παιδιά στην Ιστορία της Θεσσαλονίκης, προσπαθώντας να νικήσει την αποστροφή τους για το μάθημα της Ιστορίας.
Ετσι, με την επίσκεψη στην πλατεία Αριστοτέλους προσπάθησε να εξηγήσει στους μαθητές της πως κάποτε η Θεσσαλονίκη υπήρξε πολυπολιτισμικό κέντρο των Βαλκανίων και μπορεί να ξαναγίνει.
«Θέλω να αναγνωρίσουν τη μιζέρια και να ονειρευτούν το καλύτερο», παρατήρησε. Η κ. Ρούσσου, όμως, πιστεύει ότι σ’ αυτά τα παιδιά ανήκει κι ένα καλύτερο σχολείο, που καλλιεργεί την κριτική ικανότητά τους, τους βοηθάει να ανοιχτούν στην κοινωνία, να ξέρουν πώς να σταθούν.
Αντίθετα, οι σύγχρονοι μαθητές, λέει, ζουν «ένα σχολείο παρωχημένο που, φυσικά, απορρίπτουν επειδή ούτε ελκυστικό είναι ούτε τους ανοίγει την πόρτα της αγοράς εργασίας. Παρ’ όλα αυτά, τους βομβαρδίζει με γνώση σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια».
Η διάλυση του δημόσιου σχολείου δεν βοηθάει την ελληνική κοινωνία, λέει. «Πρέπει να το περιφρουρήσουμε».

Μάκης Μαυρουδής :
Δράσεις για το περιβάλλον

Επί δεκαεννέα χρόνια ο κ. Μάκης Μαυρουδής, φυσικός, υλοποιεί προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μυώντας τους μαθητές του στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην προστασία των απειλούμενων ειδών στην Ελλάδα, σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, στην αειφόρο διαχείριση του νερού και προσφάτως σε θέματα οικολογικής και βιώσιμης μετακίνησης.
Πέρυσι, μάλιστα, η επταμελής ομάδα του 6ου Γυμνασίου Σταυρούπολης, που συμμετείχε στις πρωτοβουλίες της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας ECOCITY, έλαβε το πρώτο βραβείο «Οικολογικής Μετακίνησης» και φιλοξενήθηκε στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο του 2008, προτείνοντας τον «συνεπιβατισμό», δηλαδή την από κοινού χρήση ενός Ι.Χ. από περισσότερους του ενός κατοίκους μιας περιοχής που κινούνται προς τον ίδιο προορισμό.
Η πρότασή τους υιοθετήθηκε από τον Δήμο Σταυρούπολης και προβλήθηκε στην ιστοσελίδα του. Με την ομάδα του ο κ. Μαυρουδής δουλεύει ακόμη και Σαββατοκύριακα ή και στις διακοπές, μας λέει, σημειώνοντας ότι αυτού του τύπου η μαθησιακή διαδικασία ενθουσιάζει τα παιδιά.
«Μέσα από το παιχνίδι ρόλων που πραγματοποιείται σ’ αυτές τις ομάδες, ο μαθητής αναπτύσσει ταλέντα που στη σχολική αίθουσα δεν “ανθίζουν”», είπε στην «Κ». Αλλά και ωριμάζει.
«Βλέπω ότι αυτές οι δράσεις έχουν θετική επίδραση στα παιδιά. Αλλάζουν συμπεριφορά σε καθημερινά ζητήματα, γίνονται πιο υπεύθυνα, βοηθούνται στα μαθήματα», σημειώνει.

Καλλιρρόη Σαραντιάδου - Χριστίνα Αναγνωστοπούλου:
Εναλλακτική προοπτική και... αναμνήσεις

Σ’ ένα σχολείο στην πλέον υποβαθμισμένη γειτονιά της Θεσσαλονίκης, την Ξηροκρήνη, η καθηγήτρια Αγγλικών κ. Καλλιρρόη Σαραντιάδου και η καθηγήτρια Γερμανικών κ. Χριστίνα Αναγνωστοπούλου βάλθηκαν να δώσουν μια εναλλακτική προοπτική στους μαθητές τους, υλοποιώντας προγράμματα περιβαλλοντικής αγωγής.
«Ανακαλύψαμε ότι οι λεγόμενοι “κακοί” μαθητές διέπρεπαν στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής αγωγής, ενώ συχνά οι αριστούχοι δεν μπορούσαν να ξεφύγουν από την τυποποιημένη διαδικασία απόκτησης γνώσης της σχολικής τάξης», είπε η κ. Αναγνωστοπούλου, ενώ η κ. Σαραντιάδου πρόσθεσε πως «τα περιβαλλοντικά προγράμματα μετατρέπουν το σχολείο σε πόλο έλξης, δείχνοντας στους μαθητές πως υπάρχουν και διαδικασίες μάθησης πέρα από τις συμβατικές σχολικές».
Εξαιτίας της διπλοβάρδιας που ταλαιπωρούσε το σχολείο μέχρι πρόσφατα, οι δύο καθηγήτριες ήταν αναγκασμένες να δουλεύουν συχνά με τις ομάδες τους σε δύσκολες ώρες, αλλά και κατά τη διάρκεια αργιών, εορτών και Σαββατοκύριακων. Κάνουν τα πάντα για να εξασφαλίσουν τη συνέχισή τους, καθώς πιστεύουν, όπως είπε η κ. Αναγνωστοπούλου, «πως οτιδήποτε νέο στο ελληνικό σχολείο κινητοποιεί όχι μόνο τα παιδιά αλλά κι εμάς τους εκπαιδευτικούς».
Η ίδια θεωρεί πως τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης αποτελούν μια ευκαιρία για να εμπλουτίσουν οι μαθητές της τη φαντασία τους, την ευρηματικότητά τους, αλλά και... τις σχολικές αναμνήσεις τους.
Από την πλευρά της, η κ. Σαραντιάδου ύστερα από δύο δεκαετίες στο επάγγελμα, βρήκε ένα νέο κίνητρο για να συνεχίσει. Πλησίασε αληθινά τους μαθητές της, τους είδε να αποκτούν εμπιστοσύνη στο σχολείο και να απομακρύνονται από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και την τηλεόραση.

Βαγγέλης Σκουφάκης :
Επικοινωνία μέσω μουσικής

Στο Διαπολιτισμικό Σχολείο Ευόσμου Θεσσαλονίκης διδάσκει ο μουσικός Βαγγέλης Σκουφάκης. Μετά το πέρας του σχολικού ωραρίου βάζει μπρος τη χορωδία και τα μουσικά σύνολα που δημιουργεί από τότε που βρέθηκε σ’ αυτήν τη θέση, εδώ και τέσσερα χρόνια.
Η περυσινή χρονιά, μάλιστα, επιβράβευσε τον ίδιο, τους μαθητές του και ολόκληρο το σχολείο, με το πρώτο βραβείο στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, στο πλαίσιο των Μαθητικών Καλλιτεχνικών Αγώνων, στην κατηγορία «Εντεχνο ελληνικό τραγούδι».
Για τον ίδιο, η εξωδιδακτική αυτή δραστηριότητα αποτελεί φυσική συνέχεια της εκπαιδευτικής και μουσικής ιδιότητάς του κι ας περιορίζει τον λιγοστό ελεύθερο χρόνο του. «Εχει ενδιαφέρον να βοηθάς αυτά τα παιδιά που προέρχονται από διαφορετικό πολιτισμικό, κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο να ενταχθούν στην ελληνική πραγματικότητα, αλλά και τα Ελληνόπουλα να γνωρίσουν και να αποδεχθούν την καινούργια διαπολιτισμική κοινωνία», είπε στην «Κ».
Επιπλέον, για τον τριανταεξάχρονο καθηγητή είναι κι ένας τρόπος για την προβολή του ίδιου του δημόσιου σχολείου, «που απαξιώνεται καθημερινά απ’ όλες τις πλευρές», σημείωσε.
Ο κ. Σκουφάκης βλέπει με ικανοποίηση τους μαθητές του να προσέρχονται στις εξωδιδακτικές δραστηριότητες, παρ’ ότι ο χρόνος τους είναι περιορισμένος και η κούρασή τους εμφανής.
«Οταν τους δίνονται ερεθίσματα για δημιουργικότητα, πέραν των τυπικών και στενών ορίων του σχολικού ωραρίου, προσπαθούν με πάθος να ανταποκριθούν», ανέφερε και πρόσθεσε πως παλιοί μαθητές που τώρα φοιτούν στο Λύκειο, επισκέπτονται συχνά το Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο Ευόσμου για να εκφράσουν τη νοσταλγία τους για τις ώρες που περνούσαν εκεί με μουσική και θεατρικό παιχνίδι.

Βίκυ Μανούκα:
Εμφαση στην αυτογνωσία

Η κ. Βίκυ Μανούκα, καθηγήτρια Αγγλικών, ασχολείται με τα εξωσχολικά προγράμματα για μαθητές εδώ και περίπου δέκα χρόνια, οπότε και διορίστηκε στο δημόσιο σχολείο, έπειτα από επιμορφωτικά σεμινάρια που παρακολούθησε εντός κι εκτός Ελλάδας, για εθελοντικά προγράμματα.
Αρχικά υλοποίησε δράσεις περιβαλλοντικής αγωγής, έπειτα, όμως, ενσωμάτωσε στοιχεία τους στο μάθημα των Αγγλικών και στράφηκε στα προγράμματα αγωγής υγείας, με έμφαση στις ομάδες αυτογνωσίας.
Βασική ανάγκη των εφήβων, είπε στην «Κ», είναι να μάθουν τον εαυτό τους, να μάθουν πώς να τον φροντίζουν και πώς να τον αγαπούν.
«Το σχολείο θα ήθελε πολύ να καλύψει αυτήν την ανάγκη, αλλά η ανάγκη κάλυψης της εξεταστέας ύλης δεν αφήνει τέτοια περιθώρια», ανέφερε. Ωστόσο, επισημαίνει, ότι όταν ένας μαθητής μένει με ευχαρίστηση πέρα από το σχολικό ωράριο, σημαίνει πως «θέλει να κερδίσει τον χώρο του στο σχολείο ώστε να μπορεί να εκφράσει τις απόψεις του, να είναι σημαντικός έστω και γι’ αυτές τις λίγες ώρες που δεν κυριαρχεί το εξετασιοκεντρικό μοντέλο».
Η ίδια κλέβει από τον ελεύθερο χρόνο της με ευχαρίστηση, καθώς κρίνει ότι τα προγράμματα αυτά αποτελούν ένα απαραίτητο συμπλήρωμα της δουλειάς της και το κέρδος είναι πολύ μεγάλο.
«Ενδυναμώνεται η σχέση μας με τους μαθητές, ενώ ταυτόχρονα βρισκόμαστε σε μια σχέση ισοτιμίας, με την απαραίτητη –βέβαια– τήρηση των ορίων.
Οι συμμετέχοντες στα προγράμματα αλλάζουν στάση και στα μαθήματα του σχολείου», παρατήρησε, ενώ σημείωσε την ευεργετική επίδραση που έχουν τα προγράμματα αυτά στην ένταξη των αλλοδαπών μαθητών στο ελληνικό σχολείο, που δεν είναι έτοιμο να τους υποδεχθεί.