Η ΑΤΑΚΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Γεύση από Βερολίνο

Εδώ είναι Γερμανία δεν είναι παίξε-γέλασε

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΒΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Πολλά γράφονται τις μέρες αυτές, με αφορμή όσα διαδραματίζονται στην Ελλάδα, ανάμεσά τους και ότι η κατάσταση αυτή μπορεί να μεταδοθεί από την «πρωτοπόρο Ελλάδα» και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Επιτρέψτε μας να διαφωνήσουμε μερικώς.
Η θεωρία αυτή διαδόθηκε κυρίως από τις γαλλικές εφημερίδες, καθώς εκεί υπάρχουν πολύ μεγάλα κοινωνικά προβλήματα.
Η Γερμανία, αλλά και άλλες χώρες της Ευρώπης, δεν είναι Γαλλία και το Βερολίνο σε καμία περίπτωση δεν είναι Παρίσι.
Εδώ δεν είναι υπάρχουν τόσο οξυμένες κοινωνικές διαφορές ή τα γκέτο των προαστίων. Δεν κοιμούνται κατά χιλιάδες άνθρωποι στους δρόμους και η ψαλίδα πλούσιων και φτωχών, παρά το γεγονός ότι μεγαλώνει, δεν είναι τόσο μεγάλη όσο στη Γαλλία.
Υπάρχει κοινωνικό κράτος (ακόμη), υπάρχει κοινωνική αλληλεγγύη και ευτυχώς εδώ δεν υπάρχει η εξευτελιστική για την ανθρώπινη ύπαρξη «παράδοση» των κλοσάρ. Σε περιπτώσεις όπου ξεκινάει η δημιουργία γκέτο, όπως στο Νόεκελν του Βερολίνου, το κράτος, η τοπική κοινωνία και οι αρχές επεμβαίνουν πριν είναι πολύ αργά.
Ετσι έγινε και στα σχολεία της περιοχής όπου η εγκληματικότητα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις και είχε γίνει επικίνδυνο κοινωνικό φαινόμενο (λεπτομέρειες μια άλλη φορά).
Οταν πρωτοήρθαμε στο Βερολίνο στις αρχές της δεκαετίας του '80 η πόλη καιγόταν κάθε βράδυ. Οι συγκρούσεις με την αστυνομία ήταν μέρος της καθημερινότητας. Τότε έσπαγαν εδώ τα σούπερ μάρκετ και μοίραζαν τρόφιμα. Το 1983, στην Κοτμπουσερτόρ, είχε πάνω από 300 καταλήψεις και όλοι οι πανκ της Ευρώπης είχαμε κάνει την πόλη πρωτεύουσά μας.
Αργά ή γρήγορα όμως και οι δύο πλευρές κατάλαβαν ότι με τη βία δεν οδηγούνται πουθενά. Το κράτος ήρθε σε συμφωνία με τους χιλιάδες καταληψίες, βρέθηκαν συμβιβασμοί, τους πούλησε σε πολύ φτηνές τιμές τα σπίτια, αυτοί δημιούργησαν κομμούνες και συνεταιρισμούς, αγόρασαν τις καταλήψεις με φτηνά δάνεια που πήραν και τώρα αυτές οι γειτονιές στο Κρόιτζμπεργκ και το Πρεντζλάουερμπεργκ έχουν γίνει από τις πιο όμορφες τις Ευρώπης. Εδώ που πριν 25 χρόνια οι δρόμοι καίγονταν, γιατί το στεγαστικό ήταν το βασικότερο πρόβλημα. Οπως γινόταν τότε και στο Αμστερνταμ.

Μπορεί να κάνουμε και λάθος, αλλά κάτι ανάλογο υποστήριζε σε συνέντευξη στην ελληνική υπηρεσία της Ντόιτσε Βέλε και ο κοινωνιολόγος Γιοχάνες Μπέκερ, πιστεύοντας ότι «είναι αδιανόητες τέτοιες ταραχές στη Γερμανία».
Αρχικά, γιατί, όπως υποστηρίζει, στην Ελλάδα τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα είναι πιο οξυμένα, ενώ η γερμανική αστυνομία έχει μεγάλη πείρα σε τέτοιες καταστάσεις.
Συνεχίζοντας προσθέτει: «Στη Γερμανία οι μηχανισμοί λειτουργούν διαφορετικά. Στη χώρα έχουμε 4 εκατ. άνεργους, αλλά και ανθρώπους που έχουν λίγα χρήματα για να ζήσουν, αυτοί όμως δεν λένε ότι κάτι δεν πάει καλά με το κράτος, αλλά διερωτώνται τι λάθη έκαναν και οι ίδιοι. Θέτουν ερωτήματα, μήπως δεν σπούδασα, μήπως επέλεξα λάθος δρόμο, μήπως παντρεύτηκα νωρίς;
Η εξατομίκευση της ενοχής διασφαλίζει την ηρεμία στη Γερμανία». Είναι και στον χαρακτήρα των Γερμανών. Δεν τα περιμένουν όλα από το κράτος, κουνάνε και οι ίδιοι τα χέρια τους. Δεν μένουν με τον μπαμπά και τη μαμά μέχρι τα 35, φεύγουν από τα 18 και κολυμπάνε μόνοι τους στον κόσμο.
Μην τα βάζουμε λοιπόν όλα σε ένα τσουβάλι για να στηρίζουμε τα ιδεολογήματά μας. Αλλο η Γαλλία, άλλο η Γερμανία, άλλο η Ελλάδα (με τα ανύπαρκτο τριτοκοσμικό κράτος σε όλους τους τομείς, που ξεσηκώνει τους νέους) και άλλο η Σουηδία ή η Ιταλία.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/12/2008