Πόε, ο μετρ του τρόμου : Το Πηγάδι και το Εκκρεμές (1)

Υπάρχει φως μέσα στο σκοτάδι; Υπάρχει ελπίδα μέσα απο την καταδίκη; Ποια είναι η σωτηρία της ψυχής και πότε σταματά το μαρτύριο του σώματος; Τα τρομερά στιγμιότυπα μιας τυπικής καταδίκης της Ιεράς Εξέτασης, κάπου στο Τολέδο, αποτυπώνονται μέσα απο τις μαρτυρίες ενός κατάδικου. Η κάθε στιγμή που περνά κόβει την ανάσα. Κάθε σπιθαμή χώρου μπορεί να μετατραπεί σε φονική παγίδα. Το χαοτικό πηγάδι και το αμείλικτο εκκρεμές. Ίσως η προσευχή ή η παρατήρηση, να σώσει τον ταραγμένο νου. Άραγε θα υπάρξει εξιλέωση; Ποιο είναι το αναπόφευκτο τέλος που αποφάσισαν οι πανούργοι δήμιοι για τον ανήμπορο κατάδικο; 
BiblioNet

The Pit and the Pendulum by Edgar Allan Poe (1809-1849) 1. Impia tortorum longos** hic turba furores Sanguinis innocui non satiata, aluit. Sospite nunc patria, fracto nunc funeris antro, Mors ubi dira fuit vita salusque patent. - Quatrain composed for the gates of a market to be erected upon the site of the Jacobin Club House in Paris. I was sick, sick unto death, with that long agony, and when they at length unbound me, and I was permitted to sit, I felt that my senses were leaving me. The sentence, the dread sentence of death, was the last of distinct accentuation which reached my ears. After that, the sound of the inquisitorial voices seemed merged in one dreamy indeterminate hum. It conveyed to my soul the idea of REVOLUTION, perhaps from its association in fancy with the burr of a mill-wheel. This only for a brief period, for presently I heard no more. Yet, for a while, I saw, but with how terrible an exaggeration! I saw the lips of the black-robed judges. They appeared to me white -- whiter than the sheet upon which I trace these words -- and thin even to grotesqueness; thin with the intensity of their expression of firmness, of immovable resolution, of stern contempt of human torture. I saw that the decrees of what to me was fate were still issuing from those lips. I saw them writhe with a deadly locution. I saw them fashion the syllables of my name, and I shuddered, because no sound succeeded. I saw, too, for a few moments of delirious horror, the soft and nearly imperceptible waving of the sable draperies which enwrapped the walls of the apartment; and then my vision fell upon the seven tall candles upon the table. At first they wore the aspect of charity, and seemed white slender angels who would save me: but then all at once there came a most deadly nausea over my spirit, and I felt every fiber in my frame thrill, as if I had touched the wire of a galvanic battery, while the angel forms became meaningless specters, with heads of flame, and I saw that from them there would be no help. And then there stole into my fancy, like a rich musical note, the thought of what sweet rest there must be in the grave. The thought came gently and stealthily, and it seemed long before it attained full appreciation; but just as my spirit came at length properly to feel and entertain it, the figures of the judges vanished, as if magically, from before me; the tall candles sank into nothingness; their flames went out utterly; the blackness of darkness supervened; all sensations appeared swallowed up in a mad rushing descent as of the soul into Hades. Then silence, and stillness, and night were the universe. I had swooned; but still will not say that all of consciousness was lost. What of it there remained I will not attempt to define, or even to describe; yet all was not lost. In the deepest slumber -- no! In delirium -- no! In a swoon -- no! In death -- no! Even in the grave all was not lost. Else there is no immortality for man. Arousing from the most profound of slumbers, we break the gossamer web of some dream. Yet in a second afterwards (so frail may that web have been) we remember not that we have dreamed. In the return to life from the swoon there are two stages; first, that of the sense of mental or spiritual; secondly, that of the sense of physical existence. It seems probable that if, upon reaching the second stage, we could recall the impressions of the first, we should find these impressions eloquent in memories of the gulf beyond. And that gulf is, what? How at least shall we distinguish its shadows from those of the tomb? But if the impressions of what I have termed the first stage are not at will recalled, yet, after long interval, do they not come unbidden, while we marvel whence they come? He who has never swooned is not he who finds strange palaces and wildly familiar faces in coals that glow; is not he who beholds floating in mid-air the sad visions that the many may not view; is not he who ponders over the perfume of some novel flower; is not he whose brain grows bewildered with the meaning of some musical cadence which has never before arrested his attention. Amid frequent and thoughtful endeavors to remember, amid earnest struggles to regather some token of the state of seeming nothingness into which my soul had lapsed, there have been moments when I have dreamed of success; there have been brief, very brief periods when I have conjured up remembrances which the lucid reason of a later epoch assures me could have had reference only to that condition of seeming unconsciousness. These shadows of memory tell indistinctly of tall figures that lifted and bore me in silence down -- down -- still down -- till a hideous dizziness oppressed me at the mere idea of the interminableness of the descent. They tell also of a vague horror at my heart on account of that heart's unnatural stillness. Then comes a sense of sudden motionlessness throughout all things; as if those who bore me (a ghastly train!) had outrun, in their descent, the limits of the limitless, and paused from the wearisomeness of their toil. After this I call to mind flatness and dampness; and then all is MADNESS -- the madness of a memory which busies itself among forbidden things. Very suddenly there came back to my soul motion and sound -- the tumultuous motion of the heart, and in my ears the sound of its beating. Then a pause in which all is blank. Then again sound, and motion, and touch, a tingling sensation pervading my frame. Then the mere consciousness of existence, without thought, a condition which lasted long. Then, very suddenly, THOUGHT, and shuddering terror, and earnest endeavor to comprehend my true state. Then a strong desire to lapse into insensibility. Then a rushing revival of soul and a successful effort to move. And now a full memory of the trial, of the judges, of the sable draperies, of the sentence, of the sickness, of the swoon. Then entire forgetfulness of all that followed; of all that a later day and much earnestness of endeavor have enabled me vaguely to recall. So far I had not opened my eyes. I felt that I lay upon my back unbound. I reached out my hand, and it fell heavily upon something damp and hard. There I suffered it to remain for many minutes, while I strove to imagine where and what I could be. I longed, yet dared not, to employ my vision. I dreaded the first glance at objects around me. It was not that I feared to look upon things horrible, but that I grew aghast lest there should be NOTHING to see. At length, with a wild desperation at heart, I quickly unclosed my eyes. My worst thoughts, then, were confirmed. The blackness of eternal night encompassed me. I struggled for breath. The intensity of the darkness seemed to oppress and stifle me. The atmosphere was intolerably close. I still lay quietly, and made effort to exercise my reason. I brought to mind the inquisitorial proceedings, and attempted from that point to deduce my real condition. The sentence had passed, and it appeared to me that a very long interval of time had since elapsed. Yet not for a moment did I suppose myself actually dead. Such a supposition, notwithstanding what we read in fiction, is altogether inconsistent with real existence; -- but where and in what state was I? The condemned to death, I knew, perished usually at the auto-da-fes, and one of these had been held on the very night of the day of my trial. Had I been remanded to my dungeon, to await the next sacrifice, which would not take place for many months? This I at once saw could not be. Victims had been in immediate demand. Moreover my dungeon, as well as all the condemned cells at Toledo, had stone floors, and light was not altogether excluded. A fearful idea now suddenly drove the blood in torrents upon my heart, and for a brief period I once more relapsed into insensibility. Upon recovering, I at once started to my feet, trembling convulsively in every fiber. I thrust my arms wildly above and around me in all directions. I felt nothing; yet dreaded to move a step, lest I should be impeded by the walls of a TOMB. Perspiration burst from every pore, and stood in cold big beads upon my forehead. The agony of suspense grew at length intolerable, and I cautiously moved forward, with my arms extended, and my eyes straining from their sockets, in the hope of catching some faint ray of light. I proceeded for many paces, but still all was blackness and vacancy. I breathed more freely. It seemed evident that mine was not, at least, the most hideous of fates. And now, as I still continued to step cautiously onward, there came thronging upon my recollection a thousand vague rumors of the horrors of Toledo. Of the dungeons there had been strange things narrated -- fables I had always deemed them -- but yet strange, and too ghastly to repeat, save in a whisper. Was I left to perish of starvation in this subterranean world of darkness; or what fate perhaps even more fearful awaited me? That the result would be death, and a death of more than customary bitterness, I knew too well the character of my judges to doubt. The mode and the hour were all that occupied or distracted me. My outstretched hands at length encountered some solid obstruction. It was a wall, seemingly of stone masonry -- very smooth, slimy, and cold. I followed it up; stepping with all the careful distrust with which certain antique narratives had inspired me. This process, however, afforded me no means of ascertaining the dimensions of my dungeon; as I might make its circuit, and return to the point whence I set out, without being aware of the fact, so perfectly uniform seemed the wall. I therefore sought the knife which had been in my pocket when led into the inquisitorial chamber, but it was gone; my clothes had been exchanged for a wrapper of coarse serge. I had thought of forcing the blade in some minute crevice of the masonry, so as to identify my point of departure. The difficulty, nevertheless, was but trivial, although, in the disorder of my fancy, it seemed at first insuperable. I tore a part of the hem from the robe, and placed the fragment at full length, and at right angles to the wall. In groping my way around the prison, I could not fail to encounter this rag upon completing the circuit. So, at least, I thought, but I had not counted upon the extent of the dungeon, or upon my own weakness. The ground was moist and slippery. I staggered onward for some time, when I stumbled and fell. My excessive fatigue induced me to remain prostrate, and sleep soon overtook me as I lay. Upon awaking, and stretching forth an arm, I found beside me a loaf and a pitcher with water. I was too much exhausted to reflect upon this circumstance, but ate and drank with avidity. Shortly afterwards I resumed my tour around the prison, and with much toil came at last upon the fragment of the serge. Up to the period when I fell, I had counted fifty-two paces, and upon resuming my walk I had counted forty-eight more, when I arrived at the rag. There were in all, then, a hundred paces; and, admitting two paces to the yard, I presumed the dungeon to be fifty yards in circuit. I had met, however, with many angles in the wall, and thus I could form no guess at the shape of the vault, for vault I could not help supposing it to be. I had little object -- certainly no hope -- in these researches, but a vague curiosity prompted me to continue them. Quitting the wall, I resolved to cross the area of the enclosure. At first I proceeded with extreme caution, for the floor although seemingly of solid material was treacherous with slime. At length, however, I took courage and did not hesitate to step firmly -- endeavoring to cross in as direct a line as possible. I had advanced some ten or twelve paces in this manner, when the remnant of the torn hem of my robe became entangled between my legs. I stepped on it, and fell violently on my face. In the confusion attending my fall, I did not immediately apprehend a somewhat startling circumstance, which yet, in a few seconds afterward, and while I still lay prostrate, arrested my attention. It was this: my chin rested upon the floor of the prison, but my lips, and the upper portion of my head, although seemingly at a less elevation than the chin, touched nothing. At the same time, my forehead seemed bathed in a clammy vapor, and the peculiar smell of decayed fungus arose to my nostrils. I put forward my arm, and shuddered to find that I had fallen at the very brink of a circular pit, whose extent of course I had no means of ascertaining at the moment. Groping about the masonry just below the margin, I succeeded in dislodging a small fragment, and let it fall into the abyss. For many seconds I hearkened to its reverberations as it dashed against the sides of the chasm in its descent; at length there was a sullen plunge into water, succeeded by loud echoes. At the same moment there came a sound resembling the quick opening, and as rapid closing of a door overhead, while a faint gleam of light flashed suddenly through the gloom, and as suddenly faded away. I saw clearly the doom which had been prepared for me, and congratulated myself upon the timely accident by which I had escaped. Another step before my fall, and the world had seen me no more and the death just avoided was of that very character which I had regarded as fabulous and frivolous in the tales respecting the Inquisition. To the victims of its tyranny, there was the choice of death with its direst physical agonies, or death with its most hideous moral horrors. I had been reserved for the latter. By long suffering my nerves had been unstrung, until I trembled at the sound of my own voice, and had become in every respect a fitting subject for the species of torture which awaited me. Shaking in every limb, I groped my way back to the wall -- resolving there to perish rather than risk the terrors of the wells, of which my imagination now pictured many in various positions about the dungeon. In other conditions of mind I might have had courage to end my misery at once by a plunge into one of these abysses; but now I was the veriest of cowards. Neither could I forget what I had read of these pits -- that the SUDDEN extinction of life formed no part of their most horrible plan.[...........]

Το Πηγάδι και το Εκκρεμές του Έντγκαρ Άλλαν Πόε Μετάφραση Βασίλης Μηλίτσης  [Μέρος 1] Η ανίερη σπείρα των βασανιστών την ακόρεστη λύσσα της   Με αίμα αθώο έτρεφε και δε χόρταινε. Τώρα που σώθηκε η πατρίδα και γκρεμίστηκε το άδυτο του Χάρου, όπου εξουσίαζε φοβερός θάνατος, τώρα βασιλεύει ζωή και υγεία.* [Σημείωση του Μεταφραστή:Τετράστιχο που συνετέθη για τις πύλες αγοράς που θα κτιζόταν στον τόπο της Λέσχης των Ιακωβίνων στο Παρίσι.] Ήμουν άρρωστος, άρρωστος μέχρι θανάτου, μ’ εκείνη την παρατεταμένη αγωνία, κι όταν τελικά μ’ έλυσαν από τα δεσμά μου, και μου επέτρεψαν να καθίσω, ένιωσα να χάνω τις αισθήσεις μου. Η ετυμηγορία, η φοβερή απόφαση της θανατικής καταδίκης, ήταν το τελευταίο διακριτά έντονο άκουσμα που έφθασε στ’ αυτιά μου. Μετά απ’ αυτό, ο ήχος της ομιλίας των ιεροεξεταστών φάνηκε να ξεθωριάζει σ’ έναν ονειρώδη ακαθόριστο βόμβο. Τούτος μεταβίβαζε στην ψυχή μου την ιδέα της ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ, ίσως από το συνειρμό της στη φαντασία μου με το σβούρισμα που κάνει μια μυλόπετρα. Τούτο όμως μόνο για λίγο, γιατί αμέσως μετά δεν άκουγα πια. Κι όμως, για λίγο έβλεπα, αλλά με τι τρομακτική υπερβολή! Έβλεπα τα χείλη των μαυροφορεμένων ρασοφόρων δικαστών. Μου φαίνονταν λευκά – πιο άσπρα κι απ’ το χαρτί που πάνω του γράφω αυτές τις λέξεις – και αφύσικα λεπτά, λεπτά με ένταση στην έκφρασή τους που μαρτυρούσε μια σκληρότητα, μια ακλόνητη αποφασιστικότητα, και μια αμείλικτη περιφρόνηση στα ανθρώπινα βασανιστήρια. Αντιλαμβανόμουν τη μοιραία για μένα ετυμηγορία την ώρα που έβγαινε από εκείνα τα χείλη. Τα  έβλεπα να συσπώνται με θανάσιμη ομιλία. Τα έβλεπα να σχηματίζουν τις συλλαβές του ονόματός μου, και εγώ ανατρίχιαζα, επειδή δεν έβγαινε κανένας ήχος. Είδα επίσης για μερικές στιγμές το απαλό και σχεδόν ανεπαίσθητο λίκνισμα  των κατάμαυρων κουρτινών της αίθουσας, και κατόπιν τα μάτια μου έπεσαν πάνω στα επτά ευμεγέθη κεριά που άναβαν πάνω στο τραπέζι. Στην αρχή έδιναν την εντύπωση ελεημοσύνης, και φαίνονταν σαν λευκοί λυγερόκορμοι άγγελοι που ήρθαν  να με σώσουν. Αλλά αμέσως μετά κυριάρχησε στο πνεύμα μου μια θανάσιμη ναυτία, και ένιωσα κάθε ίνα του κορμιού μου να την διαπερνάει μια ανατριχίλα, σαν να είχα αγγίξει το σύρμα μιας γαλβανικής μπαταρίας, ενώ οι αγγελικές μορφές [των κεριών] έγιναν ασήμαντα φάσματα, με κεφαλές από φλόγες και κατάλαβα πως από εκεί δεν πρόσμενα καμιά βοήθεια. Και κατόπιν παρεισέφρησε μέσα στη φαντασία μου, σαν μια δυνατή μουσική νότα, η σκέψη του πόσο γλυκιά ανάπαυση πρέπει να υπάρχει στον τάφο. Η σκέψη αυτή μπήκε κλεφτά και απαλά, και πέρασε αρκετός χρόνος για να την εκτιμήσω πλήρως. Αλλά μέχρι το πνεύμα μου τελικά να την αισθανθεί σωστά και να την  αποδεχτεί, οι μορφές των δικαστών εξαφανίστηκαν, ως δια μαγείας, από μπροστά μου, οι ψηλόκορμες λαμπάδες βυθίστηκαν στην ανυπαρξία, οι φλόγες τους έσβησαν εντελώς, ακολούθησε η μαυρίλα του σκοταδιού. Όλες οι αισθήσεις φάνηκαν να παρασύρονται σ’ έναν ορμητικό κατήφορο, όπως η κάθοδος της ψυχής στον Άδη. Κατόπιν σιωπή, και απόλυτη αταραξία, και το σύμπαν έγινε νύχτα. Είχα λιποθυμήσει. Κι όμως δεν μπορώ να πω πως έχασα όλη μου τη συναίσθηση. Ό, τι απέμεινε απ’ αυτή δε θα επιχειρήσω να προσδιορίσω, ούτε βέβαια να περιγράψω. Αλλά δε χάθηκε όλη. Όχι μόνο στο βαθύτατο λήθαργο – όχι μόνο στο παραλήρημα – όχι μόνο σε μια λιποθυμία – αλλά ακόμη και στον τάφο δεν χάνονται όλα. Αλλιώς δεν υπάρχει αθανασία για τον άνθρωπο. Ξυπνώντας από ένα βαθύτατο λήθαργο, σπάζουμε το λεπτεπίλεπτο πανί της αράχνης κάποιου ονείρου. Όμως, σ’ ένα δευτερόλεπτο αργότερα (τόσο εύθραυστο μπορεί να είναι το πανί) δε θυμούμαστε ότι ονειρευτήκαμε. Κατά την ανάκτηση των αισθήσεων από τη λιποθυμία υπάρχουν δύο στάδια: πρώτον, εκείνο της διανοητικής και πνευματικής αίσθησης, και δεύτερον εκείνο της σωματικής μας υπάρξεως. Φαίνεται πιθανόν ότι εάν, φθάνοντας στο δεύτερο στάδιο, μπορούσαμε ν’ ανακαλέσουμε στη μνήμη τις εντυπώσεις του πρώτου σταδίου, θα βρίσκαμε αυτές τις εντυπώσεις εύγλωττες σε μνήμες του χάσματος απέναντί μας. Και τι είναι αυτό το χάσμα; Με ποιον τρόπο τουλάχιστον θα ξεχωρίσουμε τις σκιές του από εκείνες του τάφου; Αλλά αν οι σκιές αυτού που ονόμασα πρώτο στάδιο δεν μπορούν ν’ ανακληθούν κατά βούληση, όμως, μετά από μακρά διαστήματα χρόνου, δεν έρχονται απροσκάλεστα, ενώ εμείς αναρωτιόμαστε από πού πράγματι έρχονται; Όποιος ποτέ δεν λιποθύμησε δεν είναι εκείνος που θα βρει παράξενα παλάτια και  απρόσμενα θα δει γνώριμα πρόσωπα σε μια πυρακτωμένη θράκα. Δεν είναι αυτός που θωρεί να πλανιούνται στον αέρα θλιβερές εικόνες που πολλοί δεν μπορούν να δουν. Δεν είναι αυτός που στοχάζεται μυρίζοντας το άρωμα ενός άγνωστου λουλουδιού. Δεν είναι αυτός που το μυαλό του ακούσια εντυπωσιάζεται απ’ το σκοπό κάποιας μουσικής μελωδίας, η οποία ποτέ πριν δεν είχε τραβήξει την προσοχή του. Ανάμεσα στις συχνές απόπειρες στοχασμού να θυμηθώ, ανάμεσα σε έντονες προσπάθειες να ανακτήσω κάποιο τεκμήριο της κατάστασης της φαινομενικής ανυπαρξίας στην οποία είχε ολισθήσει η ψυχή μου, υπήρξαν στιγμές που πίστεψα ότι πέτυχα κάτι να κατανοήσω. Υπήρξαν σύντομα, πολύ σύντομα, χρονικά διαστήματα που φαντάστηκα αναμνήσεις τις οποίες η διαύγεια της λογικής μια κατοπινής περιόδου με επιβεβαιώνει πως θα μπορούσαν να παραπέμπουν  μόνο στην κατάσταση της φαινομενικής ασυναισθησίας. Αυτές οι σκιώδεις μνήμες με ασάφεια φέρνουν στο νου μου κάτι ψηλές μορφές να με σηκώνουν και σιωπηλά να με μεταφέρουν κάτω – κάτω – ακόμη πιο κάτω – μέχρι που με συνέθλιψε μια απαίσια ζάλη στην απλή σκέψη μιας κατηφόρας χωρίς τελειωμό. Θυμάμαι  επίσης μια ακαθόριστη φρίκη που ένιωσε η καρδιά μου εξαιτίας του αφύσικου σταματημού της. Κατόπιν επήλθε μια αίσθηση ξαφνικής ακινησίας σ’ όλα τα πράγματα, λες κι εκείνοι που με μετέφεραν (τι φρικαλέα συνοδεία!) είχαν ξεπεράσει τα όρια του απείρου, και σταμάτησαν από την κούραση του έργου τους. Μετά απ’ αυτό, το μόνο που θυμάμαι είναι μια ομοιόμορφη και υγρή κατάσταση. Μετά απ’ αυτό όλα είναι ΤΡΕΛΑ – η τρέλα μιας ανάμνησης που σχετίζεται με απαγορευμένα πράγματα. Πολύ ξαφνικά η ψυχή μου ένιωσε κίνηση και ήχο – την ταραχώδη κίνηση της καρδιάς, και στ’ αυτιά μου αισθάνθηκα τον ήχο των παλμών της. Κατόπιν μια παύση με πλήρη συσκότιση. Μετά πάλι ήχος και κίνηση και αφή, και μια αίσθηση μυρμηγκιάσματος διαπέρασε το κορμί μου. Κατόπιν απλά ένιωσα την επίγνωση της υπάρξεώς μου, χωρίς σκέψεις, μια κατάσταση που κράτησε πολύ. Κατόπιν, πολύ ξαφνικά ήρθε η ΣΚΕΨΗ, και μια φρικιαστική ανατριχίλα μαζί με μια έντονη προσπάθεια να κατανοήσω την πραγματική μου κατάσταση. Και ξανά πάλι μια επιθυμία να ολισθήσω πίσω στην ασυναισθησία. Σε λίγο μια ορμητική αναζωογόνηση της ψυχής και πετυχημένη προσπάθεια να κινηθώ. Τώρα πια ήρθε στο νου μου πλήρως η ανάμνηση της δίκης, των δικαστών, των ολόμαυρων κουρτινών, της αδιαθεσίας, της λιποθυμίας. Ύστερα η ολοκληρωτική λήθη όλων όσων ακολούθησαν: όλων όσων σε κατοπινές μέρες και με πολύν κόπο και προσπάθεια κατάφερα  αμυδρά να επαναφέρω στη μνήμη. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν είχα ανοίξει τα μάτια μου. ένιωθα να είμαι ξαπλωμένος ανάσκελα και λυτός. Άπλωσα το χέρι μου, κι αυτό έπεσε βαρύ πάνω σε κάτι υγρό και σκληρό. Το άφησα σ’ εκείνη τη θέση πολλή ώρα ενώ παράλληλα πάσχιζα να φανταστώ πού ήμουν ή θα μπορούσα να είμαι. Λαχταρούσα, αλλά και δεν τολμούσα, ν’ «απασχολήσω» την όρασή μου. Τρόμαζα στην ιδέα να κοιτάξω τα αντικείμενα γύρω μου. Και δε με τρόμαζε τόσο η ιδέα να ιδώ φρικαλέα πράγματα όσο ο τρόμος μήπως δεν υπήρχε ΤΙΠΟΤΕ να δω. Τελικά, με μια άγρια απελπισία στην καρδιά, άνοιξα γρήγορα τα μάτια μου. Οι χειρότεροί μου φόβοι επαληθεύτηκαν τότε. Με κατάπιε η μαυρίλα αιώνιας νύχτας. Πάσχιζα να πάω ανάσα. Η σφοδρότητα του σκότους φάνηκε να με συνθλίβει και να με πνίγει. Η ατμόσφαιρα ήταν ανυπόφορα αποπνιχτική. Συνέχιζα να είμαι ξαπλωμένος και προσπάθησα να βάλω σ’ εφαρμογή τη λογική μου. Έφερα στη μνήμη μου τη δίκη των ιεροεξεταστών, και από το σημείο εκείνο επιχείρησα να συμπεράνω την πραγματική μου κατάσταση. Η απόφαση ελήφθη, και μου φάνηκε πως από τη στιγμή εκείνη είχε περάσει πάρα πολύς χρόνος. Κι όμως, ούτε μια στιγμή υπέθεσα πως δεν ήμουν πράγματι νεκρός. Παρόλα αυτά, μια τέτοια υπόθεση, απ’ όσα διαβάζουμε στα μυθιστορήματα, είναι εντελώς ασύμβατη με την αληθινή ύπαρξη. Αλλά πού και σε τι είδους κατάσταση βρισκόμουν; Οι καταδικασμένοι σε θάνατο πέθαιναν συνήθως στην auto-da-fé (δημόσια εκτέλεση, συνήθως στην πυρά) και μια από αυτές γινόταν την ίδια νύχτα της δίκης μου. Μήπως με έριξαν στα μπουντρούμια για να με παραπέμψουν σε νέα δίκη; Να περιμένω να με θυσιάσουν την επόμενη φορά, πράγμα που δε θα συνέβαινε για πολλούς μήνες; Γρήγορα όμως συνειδητοποίησα πως τούτο δε θα μπορούσε να γίνει. Τα θύματα είχαν άμεση ζήτηση. Προσέτι, το σκοτεινό μου μπουντρούμι, όπως επίσης όλα τα κελιά των μελλοθάνατων του Τολέδο, είχαν πέτρινα δάπεδα, και το φως δεν αποκλειόταν εντελώς. Μια τρομακτική ιδέα τώρα έστειλε ξαφνικά το αίμα μου σαν χείμαρρο στην καρδιά μου, και για ακόμη μια φορά για λίγο ξανακύλησα στην απώλεια των αισθήσεων. Όταν συνήλθα, αμέσως σηκώθηκα στα πόδια μου, τρέμοντας σπασμωδικά σε κάθε ίνα του κορμιού μου. Τίναξα τα χέρια μου μανιασμένα εδώ κι εκεί, πάνω κάτω, γύρω μου, σε κάθε κατεύθυνση. Δεν έπιασα τίποτε, κι όμως τρόμαζα στην ιδέα να κάνω ένα βήμα, μήπως και βρω εμπόδιο τους τοίχους ενός ΤΑΦΟΥ. Ιδρώτας με πλημμύρισε  από κάθε πόρο του σώματός μου και στάθηκε σαν μεγάλες, κρύες χάντρες πάνω στο μέτωπό μου. Η αγωνία της αβεβαιότητας έφτασε τελικά στο έπακρο, και με προφύλαξη έκανα ένα βήμα προς τα εμπρός με τα χέρια μου απλωμένα, και με τα μάτια μου να ζορίζονται μέσα στις κόγχες με την ελπίδα να πιάσουν κάποια αμυδρή ακτίνα φωτός. Προχώρησα πολλά βήματα, αλλά όλη εκείνη ή μαυρίλα και η κενότητα εξακολουθούσαν να υφίστανται. Άρχισα να ανασαίνω πιο ελεύθερα. Φαινόταν ότι τουλάχιστον το δικό μου δεν έμελλε να είναι το πιο αποτρόπαιο πεπρωμένο. Και έτσι καθώς συνέχιζα να βηματίζω με προφύλαξη προς τα εμπρός, συνέρρευσε στο νου μου πλήθος αναμνήσεων από ασαφείς φήμες για τις φρίκες του Τολέδο. Σχετικά με τα μπουντρούμια διηγούνταν περίεργα πράγματα – ο ίδιος σε μύθους τα είχα κατατάξει σε μυθεύματα – αλλά παραήταν παράξενα και αποτρόπαια να τα επαναλάβω, παρά μόνο ψιθυριστά. Μ’ είχαν βάλει να πεθάνω από πείνα σ’ αυτόν τον υποχθόνιο κόσμο του σκότους, ή ποια άλλη, ίσως πιο τρομακτική, μοίρα με περίμενε; Ότι το αποτέλεσμα θα ήταν θάνατος, και μάλιστα θάνατος με περισσότερη από τη συνηθισμένη πίκρα, αυτό το ήξερα αναμφίβολα πολύ καλά από το χαρακτήρα των δικαστών μου. Ο τρόπος και η ώρα ήταν τα μόνα που με απασχολούσαν και με τρέλαιναν. Τα απλωμένα μου χέρια τελικά συνάντησαν κάποιο στερεό εμπόδιο. Ήταν ένας τοίχος, προφανώς από πέτρα – πολύ λείος, γλοιώδης και κρύος. Τον ακολούθησα, πηγαίνοντας βήμα – βήμα με κάθε προφύλαξη και δυσπιστία, με την οποία με είχαν εμφυσήσει ορισμένες παμπάλαιες διηγήσεις. Η τακτική αυτή όμως δε μου παρέσχε κανένα μέσο να διαπιστώσω τις διαστάσεις του μπουντρουμιού μου. Ο τοίχος ήταν τόσο τέλεια ομοιόμορφος που θα μπορούσα να κάνω τον κύκλο της ειρκτής μου και να ξαναγυρίσω στο σημείο της αφετηρίας χωρίς να το αντιληφθώ καθόλου. Γι’ αυτό έψαξα να βρω το μαχαίρι που είχα στην τσέπη μου όταν μ’ είχαν οδηγήσει στην αίθουσα της ανάκρισης, αλλά το είχαν πάρει. Μου άλλαξαν και τα ρούχα μου και τα αντικατέστησαν μ’ έναν τραχύ, μάλλινο χιτώνα. Είχα σκεφτεί να μπήξω τη λάμα του σε κάποια λεπτή σχισμάδα της τοιχοποιίας, για να προσδιορίσω το σημείο αφετηρίας. Μολοταύτα, ή δυσκολία ήταν ασήμαντη, αν και στη ζάλη του μυαλού μου, φάνηκε αρχικά ανυπέρβλητη. Έσκισα ένα κομμάτι από τον ποδόγυρο του χιτώνα μου, και το τοποθέτησα απλωμένο και κάθετα προς τον τοίχο. Ψηλαφώντας την πορεία μου γύρω από τη φυλακή μου, δε θα παρέλειπα να συναντήσω το κουρελάκι όταν θα έκανα όλο το γύρο. Μ’ αυτόν τον τρόπο, τουλάχιστον σκέφτηκα, αλλά δεν είχα λάβει υπόψη το πιθανό μέγεθος της φυλακής ούτε το βαθμό της αδυναμίας μου. Το έδαφος ήταν υγρό και ολισθηρό. Προχώρησα τρεκλίζοντας για κάμποσο όταν σκόνταψα κι έπεσα. Η υπερβολική μου εξάντληση με ανάγκασε να παραμείνω μπρούμυτα, και γρήγορα με πήρε ο ύπνος καθώς κειτόμουν εκεί. Μόλις ξύπνησα και άπλωσα προς τα εμπρός  το χέρι μου, βρήκα μια φρατζόλα ψωμί και μια κανάτα νερό, ήμουν τόσο πολύ εξαντλημένος που δεν ήμουν σε θέση να αναλογιστώ την προκειμένη περίσταση, αλλά έφαγα και ήπια με απληστία. Μετά από λίγο ξανάρχισα την πορεία μου για το γύρο της φυλακής μου και με πολύ κόπο έφτασα επί τέλους στο μάλλινο κουρέλι του υφάσματος. Μέχρι τη στιγμή που έπεσα είχα μετρήσει πενήντα δύο βήματα και μετά την ανάληψη της διαδρομής μέτρησα άλλα σαράντα οχτώ όταν έφτασα στο κουρελάκι. Άρα στο σύνολό τους αριθμούσαν εκατό βήματα. Υπολογίζοντας δυο βήματα σε μια γυάρδα, έβγαλα το συμπέρασμα πως η περιφέρεια του μπουντρουμιού μου είναι πενήντα γυάρδες. Είχα όμως συναντήσει πολλές γωνίες στον τοίχο, μην μπορώντας έτσι να μαντέψω το σχήμα του θόλου, διότι για θόλο υπέθεσα ότι επρόκειτο.   Ο αντικειμενικός μου σκοπός ήταν εντελώς ασήμαντος – και φυσικά δεν είχα καμιά ελπίδα – σ’ αυτήν την έρευνα, αλλά μια ανεξήγητη περιέργεια με ωθούσε να τη συνεχίσω. Απομακρύνθηκα από τον τοίχο κι αποφάσισα να διασχίσω το δάπεδο της φυλακής μου. Στην αρχή προχώρησα με άκρα προφύλαξη, διότι το έδαφος, αν και φαινομενικά φτιαγμένο από στερεό υλικό, ήταν ύπουλα επικίνδυνο εξαιτίας της γλίτσας. Τελικά όμως ξεθάρρεψα και δε δίστασα ν’ ανοίξω στέρεα το βήμα μου – στην προσπάθειά μου να διασχίσω το μέρος σ’ ευθεία γραμμή όσο μπορούσα. Είχα προχωρήσει δέκα με δώδεκα βήματα μ’ αυτόν τον τρόπο, όταν ο κομμένος ποδόγυρος του χιτώνα μου μπερδεύτηκε στα πόδια μου. Τον πάτησα και βίαια έπεσα μπρούμυτα. Στη σύγχυση της πτώσης μου, δεν αντιλήφθηκα αμέσως ένα κάπως εκπληκτικό συμβάν, το οποίο, λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, κι ενώ κειτόμουν στο έδαφος, τράβηξε την προσοχή μου. Κι αυτό ήταν το εξής: το πηγούνι μου ακουμπούσε στο δάπεδο της φυλακής, αλλά τα χείλη μου και το πάνω μέρος του κεφαλιού μου, αν και φαινομενικά σε χαμηλότερο ύψωμα από το πηγούνι, δεν άγγιζε τίποτε. Ταυτόχρονα το μέτωπό μου φάνηκε να λούζεται από μια γλοιώδη αναθυμίαση και μια περίεργη μπόχα από σαπισμένους μύκητες ερέθισε τα ρουθούνια μου. Άπλωσα το χέρι μου προς τα μπρος, και ανατρίχιασα ανακαλύπτοντας πως είχα πέσει στο χείλος ακριβώς ενός κυκλικού βαράθρου, που το βάθος του φυσικά δεν ήμουν σε θέση να προσδιορίσω τη στιγμή εκείνη. Ψηλαφώντας στην τύχη το τοίχωμα του χάσματος κάτω από το χείλος του, κατόρθωσα να ξεκολλήσω ένα μικρό κομμάτι και να το ρίξω μέσα στην άβυσσο. Για πολλά δευτερόλεπτα αφουγκραζόμουν  τον απόηχο που έκανε καθώς χτυπούσε ορμητικά τα τοιχώματα του χάσματος καθώς έπεφτε. Τελικά ακούστηκε ένας υπόκωφος παφλασμός στο νερό, ακολουθούμενος από πολλαπλούς αντίλαλους. Την ίδια στιγμή, ακούστηκε κι άλλος ήχος που έμοιαζε με το γρήγορο ανοιγοκλείσιμο μιας πόρτας από ψηλά, και ταυτόχρονα μια  αδύναμη λάμψη φωτός άστραψε ξαφνικά μέσα στο σκοτάδι, και το ίδιο ξαφνικά έσβησε. Είδα καθαρά την καταδίκη που μου είχαν επιφυλάξει, και συγχάρηκα τον εαυτό μου για το έγκαιρο ατύχημα με το οποίο είχα γλιτώσει. Ένα άλλο βήμα πριν από την πτώση μου και ο κόσμος δεν θα με είχε δει πια, και ο θάνατος που μόλις απέφυγα θα ήταν του χαρακτήρα που θεωρούσα μυθικό και ασήμαντο στις φήμες για την Ιερά Εξέταση. Για τα θύματα της τυραννίας της υπήρχε η επιλογή του θανάτου με την άμεση σωματική αγωνία του ή θάνατος με την πλέον ειδεχθή φρίκη. Για μένα είχαν επιφυλάξει το δεύτερο. Από τη φοβερή μου δοκιμασία τα νεύρα μου είχαν γίνει κουρέλια, τόσο που έτρεμα από φόβο στο άκουσμα της ίδια της φωνής μου, και από κάθε άποψη είχα καταντήσει ένα κατάλληλο υποκείμενο για κάθε είδους βασανιστηρίων που με περίμεναν. Με τρεμάμενα όλα τα μέλη μου,  ψαχουλεύοντας έκανα πίσω και βρήκα τον τοίχο – αποφασίζοντας καλύτερα να αφανιστώ εκεί παρά να διακινδυνέψω τις φρίκες των πηγαδιών, που η φαντασία μου τώρα δημιουργούσε πολλά τέτοια και σε διαφορετικές θέσεις εδώ κι εκεί στο μπουντρούμι. Σ’ άλλες συνθήκες του νου μου θα μπορούσα να βρω το κουράγιο να βάλω τέρμα στη δυστυχία μου με το να φουντάρω αμέσως σε μια από αυτές τις αβύσσους. Αλλά τώρα ήμουν o πιο δειλός απ’ όλους τους φοβητσιάρηδες. Ούτε μπορούσα να ξεχάσω όσα είχα διαβάσει γι’ αυτά τα χάσματα – πως ο ΞΑΦΝΙΚΟΣ θάνατος δεν ήταν μέρος του πιο φρικαλέου τους σχεδίου. [Συνεχίζεται...]

********************************
Μια συγκλονιστική ερμηνεία από τον "άρχοντα"  των ταινιών τρόμου Βίνσεντ Πράις