ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Εθνικά Κέντρα Βιβλίου ή εθνική πολιτική για το βιβλίο και τη φιλαναγνωσία

Το βιβλίο και ο πολιτισμός σε όλες τις εκφάνσεις του είναι ο μόνος τρόπος
για να κρατήσουμε ζωντανή τη χώρα και την ελπίδα για το μέλλον

Άννα Καρακατσούλη

ΠΗΓΗ: www.chronosmag.eu

Σύμφωνα με τον ορισμό της UNESCO, μια «εθνική πολιτική για το βιβλίο» συνεπάγεται ή πρέπει να συνεπάγεται:

1. πολιτική δέσμευση για τη θεώρηση του βιβλίου ως οικονομικά στρατηγικού πολιτισμικού τομέα,

2. συνολική αντίληψη για την παραγωγή του βιβλίου ως αρθρωμένης αλυσίδας,

3. συναίνεση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για

- την ενίσχυση της λογοτεχνικής δημιουργίας,

- τη δημιουργία ενός φορολογικού και οικονομικού περιβάλλοντος ευνοϊκού για τον εκδότη και τις γραφικές τέχνες,

- την ενθάρρυνση του εμπορίου και της διανομής των βιβλίων με:

                 - προνομιακά ταχυδρομικά τέλη και απάλειψη των τελωνειακών δασμών,

                 - ενίσχυση των μηχανισμών διανομής, εκσυγχρονισμό των βιβλιοπωλείων και στήριξη των μικρών βιβλιοπωλών,

                 - υιοθέτηση κανόνων συμπεριφοράς και καλών εμπορικών πρακτικών,

                 - μέτρα για την προώθηση των εξαγωγών,

4. υιοθέτηση ενιαίου νομικού πλαισίου που θα περιλαμβάνει όλα τα μέτρα που αφορούν το βιβλίο,

5. δέσμευση για εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού σε όλα τα επαγγέλματα του βιβλίου.¹

Στη χώρα μας, όπου η εθνική πολιτική για το βιβλίο δεν αποτέλεσε ποτέ θέμα ευρύτερου προβληματισμού ή προτεραιότητας, το βασικό ερώτημα που τέθηκε όταν ανακοινώθηκε η με συνοπτικές διαδικασίες κατάργηση του Ε.ΚΕ.ΒΙ. τον Ιανουάριο του 2013 ήταν σε τι μας είναι, αν μας είναι, χρήσιμο ένα εθνικό κέντρο για το βιβλίο. Η σχετική αρθρογραφία επικεντρώθηκε στις λειτουργίες που επιτελεί το Ε.ΚΕ.ΒΙ., πόσο σημαντικές είναι αυτές, γιατί και για ποιους, και μήπως μπορεί εντέλει να τις αναλάβει χωρίς απώλειες μια απλή διεύθυνση στο Υπουργείο Πολιτισμού (που στη συνέχεια καταργήθηκε και αυτό και απορροφήθηκε εντός του Υπουργείου Παιδείας).
Σύμφωνα με το καταστατικό του, το Ε.ΚΕ.ΒΙ. είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Δημιουργήθηκε το 1994 από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με σκοπό τη χάραξη και την εφαρμογή ακριβώς αυτής της εθνικής πολιτικής για την προώθηση του βιβλίου που αναζητούμε εδώ. Στο Διοικητικό του Συμβούλιο εκπροσωπούνται τα θεσμικά όργανα των εκδοτών, συγγραφέων και μεταφραστών, βιβλιοθηκονόμων και βιβλιοπωλών, συνεργάζονται στενά για την εκπλήρωση των στόχων του Ε.ΚΕ.ΒΙ. και παρεμβαίνουν σε καίρια ζητήματα της πολιτικής του.
Αναλύοντας τα ανωτέρω έχουμε ως βασικούς συντελεστές του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, το κράτος και τους «κρίκους» της εκδοτικής αλυσίδας (εκδότες, συγγραφείς κ.λπ.). Κατά καιρούς καταλογίστηκε στο Ε.ΚΕ.ΒΙ. ότι δεν προβλεπόταν στο σχήμα του ενεργός ρόλος για τον τελικό αποδέκτη του ειδικού αυτού προϊόντος, του βιβλίου, τους αναγνώστες, αν και γύρω από αυτούς περιστρέφεται αναγκαστικά όλη η προβληματική ενός εθνικού κέντρου για το βιβλίο. Δεύτερο σημείο μεταξύ των επικρίσεων που διατυπώθηκαν ήταν ότι απουσίαζαν επίσης ουσιαστικές δράσεις για τη στήριξη και την ανάπτυξη των δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών, μολονότι δεν ήταν δική του επιλογή. Να υπενθυμίσουμε, άλλωστε, ότι το ζήτημα της επιλογής τίτλων για τις σχολικές βιβλιοθήκες αποτέλεσε την αφορμή για το βεβιασμένο κλείσιμο του Κέντρου. Θα επανέλθουμε σε αυτά τα ζητήματα αφού πρώτα δούμε ορισμένα παραδείγματα από την ευρωπαϊκή πρακτική.

Διεθνής πρακτική [.........]
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΘΡΟΥ

Εθνικά Κέντρα Βιβλίου ή εθνική πολιτική για το βιβλίο και τη φιλαναγνωσία