ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ... ΣΚΑΤΟΛΟΓΙΑ

ΕΝΑΙ ΤΕΧΝΗ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ;

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ

 ΠΗΓΗ: MATRIX 24/01-5-2013

        

        

Η πελατεία των ανά τον δυτικό κόσμο μουσείων, αλματωδώς αυξανόμενη, έχει αρχίσει να γίνεται πρόβλημα οχι λόγω του αριθμού της, που είναι πρωτοφανής, αλλά κυρίως λόγω του κινήτρου που την οδηγεί στις αίθουσες. Τι πάνε να δούν αυτοί οι άνθρωποι; Φυσικά υπάρχουνξ τα αριστουργήματα της παράδοσης. Μόνο που παραπλεύρως  αρχίζει να μια αγορά προκλητικής ασχήμιας η οποία αποκλείεται   να περάσει απαρατήρητη.

Έχουμε και λέμε : εκτίθεται μια μαύρη Παναγία καμωμένη από περιττώματα ελέφαντα και πλαισιωμένη από παραστάσεις αιδοίων.
Εκτίθενται ενενήντα κονσέρβες  καθεμιά από τις οποίες περιέχει τριάντα γραμμάρια από τα κόπρανα του δημιουργού της Πιέρο Μαντσιόνι (σημειωτέον ότι η Ταίητ Γκάλερι του Λονδίνου κατέβαλε για μια μονάχα κονσέρβα 35.000 ευρώ). Επίσης  εκτίθενται διακόσια πτώματα, ένα άγαλμα που κρατάει στα χέρια του το δέρμα του σώματός του, έργα του Σβαρτσκόγκλερ, ο οποίος απαθανατίστηκε καθώς έκοβε το πέος του, πτώματα ζώων ποντισμένα σε φορμόλη, κτλ. κτλ.

Ο αφελής πεπαιδευμένος διερωτάται : πως περάσαμε από τα κλασικά αγάλματα, τις υπέροχες μαντόνες και τις τοπιογραφίες σε παραστάσεις επιθετικής ασχήμιας; Κάτι το εσκεμμένα βέβηλο ξεμυτίζει επικίνδυνα σε αυτές τις κακοπραγίες, μια θεριεμένη ωμότητα η οποία επέχει θέση  καταδίκης του παρελθόντος. «Το ωραίο είναι κίτς», φθέγγεται ένας γκαλερίστας, «δεν είναι πλέον της μόδας». Με ανάλογο τρόπο θα μπορούσαμε να διερωτηθούμε για το πως περάσαμε από τον πιστό στον άπιστο, από τον πατριώτη στον ευπατρίδη και από αυτόν τελικά στον αρνησίπατρη, από τον ηθικό στον διπλωματούχο ανήθικο, από τη φιλοκαλία στην κακοφιλία κτλ.

Μια κάποια σχολή  που δεν αφορά μόνο τη ζωγραφική αλλά όλα σχεδόν τα πνευματικά δημιουργήματα της Δύσης, επαγγέλλεται την αποδόμηση, όπερ σημαίνει ότι όλες οι μεγάλες μορφές (ηθική, αισθητική, ιστορία, κράτος, δίκαιο, ωραίο, τάξη, νόμος, θρησκεία) μπορούν κάλλιστα να αποδομηθούν. Οι πνευματικές επαναστάσεις πλέον αναλαμβάνουν το έργο μαστροχαλαστή και συνάμα μελλοντολόγου. Το σύνθημα είναι θελκτικό : γκρεμίστε το παρελθόν για να αναφανεί ο αληθινός εαυτός σας!

Ουσιαστικά η μοντέρνα τέχνη και η υπερμοντέρνα γραφή μάχεται τα (ιδεολογικά) ριζώματα. Η αναίρεση της θρησκείας οδήγησε, όπως ξέρουμε, από την εσχατολογία στην σκατολογία, όπως κατά μια έννοια η ζωγραφική οδηγήθηκε στην επίδειξη κοπράνων. Το σκάνδαλο δεν έχει τίποτα το ιδιαίτερο. Πάσα απομάκρυνση από την «ψυχή» οδηγεί ευθέως στο «σώμα» και στις λειτουργίες του. Το παράδοξο πάντως είναι ότι αυτές οι αλλόκοτες κοινωνίες που σεβάστηκαν το ιερό εξακολουθούν να το σέβονται παρά το γεγονός ότι το γύρισαν ανάποδα.