Το ποιητικό, ζοφερό σύμπαν του Ντέιβιντ Λιντς – μια περιδιάβαση σε όλο του το έργο από τον κριτικό και συγγραφέα Θόδωρο Σούμα

 

Το ποιητικό, ζοφερό σύμπαν του Ντέιβιντ Λιντς – μια περιδιάβαση σε όλο του το έργο

bookpress.gr

14–17 λεπτά

---

Μια αναλυτική περιδιάβαση στον σκοτεινό κόσμο του Αμερικανού σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιντς [David Lynch, 1946-2025]  μέσα από τις ταινίες του, τη σειρά Τουίν Πικς, αλλά και το βιβλίο του «Κυνηγώντας το μεγάλο ψάρι – Διαλογισμός, συνειδητότητα και δημιουργικότητα» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Θόδωρος Σούμας*

bookpress.gr

Το Inland Empire του Nτέιβιντ Λιντς, που γυρίστηκε το 2006, είναι η τελευταία του ταινία μεγάλου μήκους. Όπως και το προτελευταίο του Mulholland drive (2001), περιστρέφεται γύρω από οράματα, εφιάλτες και όνειρα για τον κινηματογράφο και τη ζωή στο Χόλιγουντ. Τα κεντρικά πρόσωπα είναι γυναίκες που είναι σταρ (Λόρα Ντερν) ή που φιλοδοξούν να δουλέψουν και να διακριθούν στην αμερικάνικη βιομηχανία ονείρων (Ναόμι Γουότς). Ο Λιντς εικονοποιεί τις φαντασιώσεις, τους πόθους και τα άσχημα όνειρά τους, όταν εμπλέκονται στους λαβυρίνθους των φιλοδοξιών τους και στον φανταστικό, σχεδόν σουρεαλιστικό κόσμο του Χόλιγουντ, έτσι όπως τον συλλαμβάνει και φαντάζεται ο πειραματιστής Αμερικανός σκηνοθέτης και ποιητής, φευγάτος και βυθισμένος στα φαντάσματα, στους διαλογισμούς και τους οραματισμούς του. Πρόκειται για ένα trip στο επικίνδυνο σύμπαν του σινεμά, του φόβου και της καλπάζουσας φαντασίας ενός ονειροπαρμένου σκηνοθέτη σε κατάσταση συνεχούς αγωνίας και υπαρξιακών αδιεξόδων και αναζητήσεων.

Τη συνήθη, γι’ αυτόν, διάσταση του φανταστικού, εφιαλτικού και υπερφυσικού διατηρεί ο Λιντς στην ταινία του Χαμένη λεωφόρο. Η Χαμένη λεωφόρος (Lost Highway, 1994) είναι μια προέκταση επί το φανταστικότερο του υπέροχου σίριαλ Τουίν Πικς (1992), ένα μίγμα της ανθρώπινης, γήινης κόλασης και των υπερφυσικών δαιμόνων που ανακατεύουν ακόμη περισσότερο το αίμα και τη βρωμιά της αμερικανικής γης. Το κοινωνικό περιβάλλον της μυθοπλασίας αποτελούν άπληστοι που λατρεύουν το σεξ και το χρήμα, πόρνες, κακοποιοί, ομάδες σαδιστών, σατανιστών και πορνόφιλων. Σ’ αυτόν τον ανθρώπινο χώρο διαπλέκονται, από το σκηνοθέτη-μαέστρο, ατομικές φαντασιώσεις και παράνοιες.

Παρόμοιους προσωπικούς εφιάλτες και φόβους για την πατρότητα και τον γάμο μας εκθέτει στη σκοτεινή, πρώτη μεγάλου μήκους του, Eraserhaed (1977), που θυμίζει την προηγούμενη, ζοφερή μικρού μήκους Γιαγιά (1970).

O Ντέιβιντ Λιντς είναι ένας διαφορετικός σκηνοθέτης κινηματογράφου, με ζοφερή φαντασία, που στο έργο του κρύβονται πολλές οδυνηρές αλήθειες για τις ανομολόγητες πλευρές της αμερικάνικης κοινωνίας, για το Χόλιγουντ, τα αστικά προάστια των μεγαλουπόλεων και τις βόρειες περιοχές των ΗΠΑ. Τα φιλμ-κλειδιά του σύμπαντος του Ντέιβιντ Λιντς είναι πρώτα και κύρια το ψυχολογικοκοινωνικό με φανταστικές προεκτάσεις, ρηξικέλευθο αστυνομικό σίριαλ Τουίν Πικς (1992) και το μεγάλου μήκους Μπλε βελούδο (1986), ψυχολογικό θρίλερ ενηλικίωσης και μύησης στη σκληρή πραγματικότητα. Ο Λιντς δημιουργεί έναν ποιητικό, σκοτεινό κόσμο, διάστικτο από τρέλα, βία, ερωτισμό, παράνοια και τη δράση απόκρυφων ομάδων παραφρόνων εγκληματιών. Είναι το ενορατικό, φανταστικό σύμπαν ενός σουρεαλιστή του Χόλιγουντ, ενός αλλοπαρμένου βιρτουόζου του αστυνομικού είδους, μα κι ενός ανθρώπου που κάνει διαλογισμό και εμπνέεται μέσα από αυτόν.[..............................................]

*Θόδωρος Σούμας, συγγραφέας, κριτικός κινηματογράφου και αρθρογράφος

ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ

Το ποιητικό, ζοφερό σύμπαν του Ντέιβιντ Λιντς

**********************

Blue Velvet (Μπλε βελούδο 1986) /David Lynch 

 

 

Η πρώτη από τις ταινίες του Ντέιβιντ Λιντς, που μας εισάγει στην σκοτεινή πλευρά και παράνοια της αμερικανικής επαρχίας.
 Ο Τζέφρι, που επέστρεψε πρόσφατα στην πατρική του κωμόπολη, βρίσκει ένα κομμένο αφτί κι αποφασίζει να λύσει το μυστήριο που κρύβει. Η έρευνά του τον οδηγεί σε μια μαζοχίστρια τραγουδίστρια κι έναν παρανοϊκό γκάνγκστερ, καθώς και σε ένα σκοτεινό κόσμο διαστροφών και μυστηρίου. 
Από τα πιο προκλητικά φιλμ του Ντέιβιντ Λιντς, μια στιλάτη και τολμηρή παρουσίαση της σκληρότητας και της διαστροφής που κρύβονται κάτω από την επιφανειακά ήσυχη μέση αμερικάνικη κοινωνία, συγκεκριμένα του Λάμπερτον, ενός όμορφου και ειρηνικού τόπου με ασπροβαμμένους φράκτες και προσεκτικά κουρεμένο γκαζόν. Κάτω από την επιφάνεια ωστόσο, βρίσκεται μια σκοτεινή καρδιά, κάτι που φαίνεται από την αρχή της ταινίας, όταν σε ένα γκαζόν αποκαλύπτεται ένα κομμένο αυτί. 
 Επιφανειακά το φιλμ λειτουργεί σαν παραδοσιακό θρίλερ που ακολουθεί πιστά τους κανόνες της αστυνομικής ιστορίας, προσφέροντας τα κλασικά τεχνάσματα, αλλά ο Λιντς ενδιαφέρεται περισσότερο να παρουσιάσει την ταινία ως παραβολή του καλού εναντίον του κακού και να ανοίξει καινούριους ορίζοντες, σπρώχνοντας ένα συμβατικό φιλμ προς την κατεύθυνση του σουρεαλισμού. Ο Χόπερ σε μία από τις καλύτερες ερμηνείες της καριέρας του, καταφέρνει να αποδώσει ένα πραγματικά δαιμονικό χαρακτήρα, χωρίς να καταλήξει σε παρωδία.

Ντέιβιντ Λιντς - Βικιπαίδεια