Ένα καβαλάρης διαφορετικός από τους συνηθισμένους

Ο Γαλάζιος Καβαλάρης

Πηγή: πειραματισμοί²

2ο πειραματικό γυμνάσιο αθήνας

2011-12-22

«Ωραίο είναι αυτό που πηγάζει από μία εσωτερική αναγκαιότητα της ψυχής. Ωραίο είναι αυτό που είναι εσωτερικά ωραίο»
Wassily Kandinsky, Το πνευματικό στοιχείο στην τέχνη, 1954


 “Ο Γαλάζιος Καβαλάρης” (Der Blaue Reiter) είναι μια ομάδα ζωγράφων, ένα κίνημα μοντέρνας τέχνης, ένα ρεύμα  εξπρεσιονισμού που αναπτύχθηκε κυρίως στη Γερμανία  το 1911  στο χώρο της ζωγραφικής. Διήρκησε έως το 1914, και είχε θεμελιώδη σημασία για τον Εξπρεσιονισμό. Ιδρύθηκε από τον Βασίλη Καντίνσκι, ο οποίος διαμόρφωσε το θεωρητικό υπόβαθρο αυτής της κίνησης. Συνεργάσθηκε και με άλλους διάσημους  ζωγράφους, με τον  ρώσο  Alexej Georgewitsch von Jawlensky και με τους Γερμανούς καλλιτέχνες  Franz Mark και ο Macke August στο Μόναχο της Γερμανίας.  Αυτοί και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες, διαμόρφωσαν το κίνημα σε απάντηση στην απόρριψη του έργου του Kandinsky «Τελευταία απόφαση» από μια έκθεση. Στο πλαίσιο της ομάδας, οι καλλιτεχνικές προσεγγίσεις ποίκιλαν από καλλιτέχνη σε καλλιτέχνη. Ωστόσο, όλοι μοιραζόταν μια κοινή επιθυμία, να εκφράσουν τις πνευματικές αλήθειες μέσα από την τέχνη. Η ομάδα οργάνωνε το 1911 και 1912 εκθέσεις και περιόδευε σε όλη την Γερμάνια. Όμως, η ομάδα διαταράχτηκε από το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, το 1914. Κάποια από τα μελή της σκοτώθηκαν (Franz Mark August Macke (1887-1914),, ) και άλλα αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Ρωσία, λόγω της καταγωγής τους, με αποτέλεσμα η ομάδα να διαλυθεί μόλις σε τρία χρόνια. Πάντως το κίνημα, παρά την μικρή του διάρκεια, επηρέασε βαθιά το κίνημα το Εξπρεσιονισμού.
Ο Γαλάζιος Καβαλάρης θεωρείται όχι μόνο η πιο σημαντική εκδήλωση μοντερνισμού στην προπολεμική Γερμανία, αλλά το κίνημα αυτό συνετέλεσε όσο κανένα άλλο στη γένεση του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Βασικό χαρακτηριστικό των εξπρεσιονιστών καλλιτεχνών ήταν η τάση να μην αναπαριστάνουν αντικειμενικά την πραγματικότητα όπως στον Ιμπρεσιονισμό, αλλά  να την  παραμορφώνουν. Τα περισσότερα έργα διακρίνονται από έναν έντονο προβληματισμό και μία μελαγχολική διάθεση.
Ονομάστηκε γαλάζιος καβαλάρης από τα έργα του Kandinsky και τουFranz Marc οι οποίοι απεικόνιζαν στα έργα τους ζώα, όχι για τη μελέτη της συμπεριφοράς τους όπως έκαναν άλλοι καλλιτέχνες, αλλά για τη μελέτη της αυθόρμητης κινησιολογίας τους, κινήσεις που «αποκαλύπτουν μια πηγαία φυσικότητα, που ο άνθρωπος έχει χάσει».
Ο Γαλάζιος Καβαλάρης σταμάτησε να καλπάζει αγέρωχος στα λιβάδια της τέχνης με το ξέσπασμα του 1^ου Παγκοσμίου Πολέμου.