Η ΠΕΡΙΤΤΗ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ

        «Ξαφνικός θάνατος» της κλασικής μουσικής στην Ελλάδα;

    Σαββίδης Αλέξιος  |

   Πηγή: Η Αυγή, 10.07.2013

Τη στιγμή που γράφονται οι σειρές αυτές, έχουν συμπληρωθεί 27 ημέρες από την αποφράδα Τρίτη 12 Ιουνίου 2013, όταν, λίγο μετά την απογευματινή εκπομπή του Στέλιου Μούστου "Musica reservata", το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ σταμάτησε απότομα να εκπέμπει, όπως εξάλλου και οι υπόλοιποι ραδιο-τηλεοπτικοί σταθμοί της ΕΡΤ, στο πλαίσιο εφαρμογής μιας σκληρής κυβερνητικής απόφασης για «ξαφνικό θάνατο» του ιστορικού αυτού οργανισμού.

Έκτοτε, και για ένα μήνα σχεδόν, δεν έχει ξανακουστεί κάποιο (συστηματικό) πρόγραμμα έντεχνης μουσικής από τις συχνότητες του ελληνικού ραδιοφώνου, μιας και η ΕΡΑ 3 ήταν το μοναδικό (κρατικό) ραδιοφωνικό κανάλι ακρόασης/προώθησης της κλασικής μουσικής στη χώρα μας, για έξι σχεδόν δεκαετίες από την εποχή ίδρυσής του στα μέσα της δεκαετίας του 1950. Στις φιλόξενες συχνότητές του παρουσιάστηκαν αναρίθμητες μουσικές και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, καθώς και η επικαιρότητα της κάθε εποχής, με συνεντεύξεις, συζητήσεις, ενημερωτικά χρονικά κ.λπ. Και παρά τις κατά εποχές δυσκολίες, δεν σταμάτησε ποτέ να εκπέμπει, ακόμη και σε καιρούς χαλεπούς, όπως λ.χ. η εποχή της Επταετίας 1967-1974, όπου μάλιστα συμπληρωνόταν και με μερικές σχετικές εκπομπές και στο «Εθνικό Πρόγραμμα» (κατόπιν ΕΡΑ 1) -για παράδειγμα με τη ζωντανή μετάδοση, τις Πέμπτες, των συναυλιών της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστώνης (επί θητείας μουσικού της διευθυντή του ΄Εριχ Λάινστορφ) -κάτι που ίσχυε και προ της 21ης Απριλίου 1967.

Ποιος όμως τα θυμάται πια αυτά! Η ιστορία του ποιοτικού ελληνικού ραδιοφώνου έμελλε να θυσιαστεί -και μάλιστα σε εποχή κοινοβουλευτικής δημοκρατίας- ως βορά στον βωμό του «Μολώχ» των «μεταρρυθμίσεων», χωρίς δυστυχώς να υπάρχει άμεσο εναλλακτικό σχέδιο αναπλήρωσης του μεγάλου κενού που δημιουργείται! Το δε χειρότερο -και πλήρως απογοητευτικό- είναι ότι δεν υπάρχει κάποια εναλλακτική λύση για τους ακροατές της κλασικής μουσικής, μιας και όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρξε κάποια σχετική προσπάθεια (από όσο τουλάχιστον γνωρίζουμε) για δημιουργία/λειτουργία και κάποιου άλλου πομπού μετάδοσης κλασικής μουσικής! Kαι πώς εξάλλου να το περίμενε κάτι τέτοιο κανείς από το ιδιωτικό ραδιόφωνο... Μήπως άραγε έχει να κάνει και αυτό με τα αμείλικτα «νούμερα ακροαματικότητας»; Μήπως άραγε το γεγονός ότι η κλασική μουσική έχει ένα σχετικά περιορισμένο (καίτοι επίλεκτο) ακροατήριο την καθιστά «αναλώσιμο» είδος; Και εδώ οι αριθμοί πάνω από τους ανθρώπους; Tι άλλο πια μας μένει να δούμε και να ακούσουμε;

Όλοι γνωρίζουμε ότι η ακατανόητη αυτή ενέργεια διάλυσης της ΕΡΤ συμπαρέσυρε και τα πολυτιμότατα Μουσικά Σύνολά της (μεταξύ τους την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΡΤ), με πολύχρονα παράδοση και προσφορά στα μουσικά πράγματα της πατρίδας μας. Το θέμα έχει ήδη αναδειχθεί (και θα συνεχίσει να αναδεικνύεται), το παρόν όμως κείμενο σκοπό έχει να επικεντρώσει στην αναστολή λειτουργίας της ΕΡΑ 3 και μόνον.

Με την αναστολή λειτουργίας της ΕΡΑ 3 και την αβέβαιη επανίδρυσή της, ένας σημαντικός αριθμός μουσικοπαραγωγών συνεργατών της (αρκετών μεταξύ τους αξιολογότατων και ταλαντούχων μουσικών/ερμηνευτών -εκτός του προαναφερόμενου κιθαριστή Μούστου, αναφέρουμε ενδεικτικά τους πιανίστες Χρίστο Παπαγεωργίου και Διονύση Μαλλούχο και τον συνθέτη Μάρκο Μωυσίδη), βρέθηκαν «στον αέρα». Και απ' όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, οι συνεργάτες αυτοί (άριστα καταρτισμένοι στην πλειονότητά τους) κάθε άλλο παρά «παχυλές» αμοιβές έπαιρναν, παρά την υψηλού επιπέδου προσφορά τους. Για την σπάνια μουσική κουλτούρα πολλών ανάμεσά τους είμαστε σε θέση να έχουμε προσωπική γνώμη (μεταξύ άλλων, Κυριάκος Λουκάκος, Γιώργος Μανιάτης, Γιάννης Ευσταθιάδης, Κάτια Καλλιτσουνάκη, Θεόδωρος Λούστας και από τους παλαιότερους ο Ανδρέας Ρικάκης). Αν υπήρχαν δακτυλοδεικτούμενες περιπτώσεις σκανδαλωδών αμοιβών, δεν θα μπορούσε άραγε η Πολιτεία να τις απομονώσει και ξεριζώσει;

Έτσι, κόβουμε όλο το δέντρο, αν υπάρχουν ορισμένα σκάρτα κλαδιά; Έτσι θα προχωρήσουν οι «μεταρρυθμίσεις»;

Επειδή είναι αδιανόητο σε χώρα του Δυτικού (Πολιτισμένου;) Κόσμου να μην μεταδίδεται κλασική μουσική από κάποιο κρατικό/δημόσιο ραδιοφωνικό φορέα, ελπίζουμε ότι οι αρχιτέκτονες του «ξαφνικού θανάτου» της μουσικής -αλλά και του πολιτισμού γενικότερα- θα φροντίσουν για την όσο το δυνατόν συντομότερη αποκατάσταση των πραγμάτων.