"Μύρτις", ένα από τα θύματα του λοιμού,
ύστερα από ανάπλαση του κρανίου της.
Ο ΛΟΙΜΟΣ
Ο λοιμός που έπληξε την αρχαία Αθήνα και κόντεψε
να την αφανίσει κυριολεκτικά είχε επιπτώσεις όχι μόνο σωματικές
αλλά και ψυχικές και κοινωνικές, που εκδηλώθηκαν με
τη ραγδαία αύξηση των φαινομένων κοινωνικής ανομίας.
Ζώντας σε μια περίοδο απόλυτης σχεδόν παρακμής ,
που κατατρώει ως νέος λοιμός την κοινωνία της
σύγχρονης Ελλάδας , βλέπουμε ότι η απελπισία
από τη διαπίστωση της απουσίας αισιόδοξης
προοπτικής, σπρώχνει όλο και περισσότερους Έλληνες
στην παραβατικότητα. Ούτε οι γραπτοί ούτε οι άγραφοι
νόμοι , που συνείχαν άλλοτε σχεδόν τους πάντες και
λειτουργούσαν αποτρεπτικά ως προς την παραβίαση
των κανόνων ζωής , είναι σε θέση να συγκρατήσουν τους
απελπισμένους και ως εκ τούτου αποθηριωμένους
"μελλοθάνατους" Έλληνες της εποχής του Μνημονίου.
Η Ιστορία επαναλαμβάνεται με άλλους τρόπους.
Τη θέση της αρχαίας επιδημίας έχει πάρει
ο λοιμός της παράνοιας που γεννά την καταστροφή.
Ο Καμί έγραψε την αριστουργηματική "Πανούκλα" του,
θέλοντας να επισημάνει τους κινδύνους που συνεπάγονται
η ιδεολογική κατάρρευση και η ηθική διάβρωση του σύγχρονου
αλλοτριωμένου ανθρώπου, του homo δηλαδή catanaloticus.
Η γενιά μας , ζώντας μια ζωή που δεν την έξιζε,
κουβαλούσε μέσα της τον ιό της αρρώστιας
που κατατρώει σήμερα ολόκληρη τη χώρα.
Θουκυδίδου Ιστορία
[2.53.1] Πρῶτόν τε ἦρξε καὶ
ἐς τἆλλα τῇ πόλει
ἐπὶ πλέον ἀνομίας
τὸ νόσημα. ῥᾷον γὰρ ἐτόλμα τις ἃ πρότερον ἀπεκρύπτετο
μὴ καθ’ ἡδονὴν ποιεῖν, ἀγχίστροφον τὴν μεταβολὴν ὁρῶντες
τῶν τε εὐδαιμόνων καὶ αἰφνιδίως θνῃσκόντων καὶ τῶν οὐδὲν
πρότερον κεκτημένων, εὐθὺς δὲ τἀκείνων ἐχόντων. [2.53.2] ὥστε
ταχείας τὰς ἐπαυρέσεις καὶ πρὸς τὸ τερπνὸν ἠξίουν ποιεῖσθαι,
ἐ φήμερα τά τε σώματα καὶ τὰ χρήματα ὁμοίως ἡγούμενοι.
[2.53.3] καὶ τὸ μὲν προσταλαιπωρεῖν τῷ δόξαντι καλῷ οὐδεὶς πρό-
θυμος ἦν, ἄδηλον νομίζων εἰ πρὶν ἐπ’ αὐτὸ ἐλθεῖν διαφθαρή-
σεται· ὅτι δὲ ἤδη τε ἡδὺ πανταχόθεν τε ἐς αὐτὸ κερδαλέον,
τοῦτο καὶ καλὸν καὶ χρήσιμον κατέστη. [2.53.4] θεῶν δὲ φόβος ἢ
ἀ νθρώπων νόμος οὐδεὶς ἀπεῖργε, τὸ μὲν κρίνοντες ἐν ὁμοίῳ
καὶ σέβειν καὶ μὴ ἐκ τοῦ πάντας ὁρᾶν ἐν ἴσῳ ἀπολλυμένους,
τῶν δὲ ἁμαρτημάτων οὐδεὶς ἐλπίζων μέχρι τοῦ δίκην γενέ-
σθαι βιοὺς ἂν τὴν τιμωρίαν ἀντιδοῦναι, πολὺ δὲ μείζω τὴν
ἤ δη κατεψηφισμένην σφῶν ἐπικρεμασθῆναι, ἣν πρὶν ἐμπεσεῖν
εἰκὸς εἶναι τοῦ βίου τι ἀπολαῦσαι.
τὸ νόσημα. ῥᾷον γὰρ ἐτόλμα τις ἃ πρότερον ἀπεκρύπτετο
μὴ καθ’ ἡδονὴν ποιεῖν, ἀγχίστροφον τὴν μεταβολὴν ὁρῶντες
τῶν τε εὐδαιμόνων καὶ αἰφνιδίως θνῃσκόντων καὶ τῶν οὐδὲν
πρότερον κεκτημένων, εὐθὺς δὲ τἀκείνων ἐχόντων. [2.53.2] ὥστε
ταχείας τὰς ἐπαυρέσεις καὶ πρὸς τὸ τερπνὸν ἠξίουν ποιεῖσθαι,
ἐ φήμερα τά τε σώματα καὶ τὰ χρήματα ὁμοίως ἡγούμενοι.
[2.53.3] καὶ τὸ μὲν προσταλαιπωρεῖν τῷ δόξαντι καλῷ οὐδεὶς πρό-
θυμος ἦν, ἄδηλον νομίζων εἰ πρὶν ἐπ’ αὐτὸ ἐλθεῖν διαφθαρή-
σεται· ὅτι δὲ ἤδη τε ἡδὺ πανταχόθεν τε ἐς αὐτὸ κερδαλέον,
τοῦτο καὶ καλὸν καὶ χρήσιμον κατέστη. [2.53.4] θεῶν δὲ φόβος ἢ
ἀ νθρώπων νόμος οὐδεὶς ἀπεῖργε, τὸ μὲν κρίνοντες ἐν ὁμοίῳ
καὶ σέβειν καὶ μὴ ἐκ τοῦ πάντας ὁρᾶν ἐν ἴσῳ ἀπολλυμένους,
τῶν δὲ ἁμαρτημάτων οὐδεὶς ἐλπίζων μέχρι τοῦ δίκην γενέ-
σθαι βιοὺς ἂν τὴν τιμωρίαν ἀντιδοῦναι, πολὺ δὲ μείζω τὴν
ἤ δη κατεψηφισμένην σφῶν ἐπικρεμασθῆναι, ἣν πρὶν ἐμπεσεῖν
εἰκὸς εἶναι τοῦ βίου τι ἀπολαῦσαι.
[2.53.1] Και σε άλλα πράματα έδωσε η αρρώστια την κυριότερη
πρώτη αφορμή για παρανομίες· γιατί τολμούσε κανείς πιο εύκολα εκείνα που προτύτερα
κρυβόταν να κάνει φανερά για το κέφι του, ή δεν τα 'κανε διόλου, βλέποντας πως
γύριζε η τύχη γρήγορα· αφού οι πριν ευτυχισμένοι πέθαιναν ξαφνικά, κι όσοι
άλλοτε δεν είχαν τίποτα, κληρονομούσαν ευθύς τις περιουσίες τους. [2.53.2] Κ'
έτσι ζητούσαν να βρουν και να χαρούνε γρήγορα ό,τι τους ευχαριστούσε, και πίστευαν
πως τόσο η ζωή όσο κ' οι περιουσίες είναι περαστικά πράματα.
[2.53.3] Και
κανένας πια δεν είχε όρεξη να κοπιάσει από τα πριν για κάτι που του είχε φανεί
ωραίο, νομίζοντας πως ήταν πολύ αβέβαιο αν δε θα πέθαινε πριν το φτάσει· αλλά η
ευχαρίστηση της στιγμής και το κέρδος με οποιοδήποτε μέσον για να την απολάψουν
αμέσως, αυτό κατάντησε να θεωρείται και ωφέλιμο και σωστό.
[2.53.4] Και κανένας
φόβος των θεών ή νόμος των ανθρώπων δεν τους συγκρατούσε πια, γιατί έκριναν πως
το ίδιο κάνει είτε σέβονται τα θεία είτε όχι, βλέποντας πως χάνονταν όλοι το
ίδιο· κι όσο για τα εγκλήματα, δεν περίμεναν πως θα ζήσουν ώσπου να γίνει η
δίκη και να τα πληρώσουν με την τιμωρία που θα τους έβαζαν, πιστεύοντας πως
πολύ μεγαλύτερη ήταν η καταδίκη που είχε ψηφιστεί ενάντιά τους και κρεμόταν
τώρα πάνωθέ τους, που πριν πέσει επάνω τους, τους φαινότανε φυσικό να χαρούν
και κάτι απ' τη ζωή.
Μετάφραση: Έλλη Λαμπρίδη
ΔΕΙΤΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου