Η ΑΤΑΚΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

[...] πλείστες όψεις του μπερλουσκονισμού θα συνεχίσουν ακάθεκτα την πορεία τους στον χρόνο ακόμα και μετά την πτώση του μεγάλου ηθοποιού που ενσάρκωσε αρχικά τον ρόλο. Αυτό το σύστημα πέρα από το πρόσωπο, πέρα από την ηλιοκαμένη μάσκα του πρώην κονφερασιέ, δεν έχει σχέση βεβαίως με κάποιον νέο φασισμό, με μια νέου τύπου δικτατορική απειλή. Κάτι τέτοιο είναι πολύ βολικό για να ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Αποκρύπτει το γεγονός ότι ο μπερλουσκονισμός είναι μια γκροτέσκ εκδοχή του υπαρκτού φιλελευθερισμού ως φυσικής γλώσσας χτισμένης εξολοκλήρου γύρω από τη φαντασίωση της ατομικής επιτυχίας και ευμάρειας. Η ιδιοσυγκρασιακή πινελιά από μέρους του Ιταλού πολιτικού είναι εδώ η ελαφρά τη καρδία απαλλαγή από ηθικά πέπλα και η έκδηλη αλλεργία για οποιαδήποτε πολιτική μεταφυσική (αρχές, κανονιστικά ιδεώδη, προγράμματα κ.λπ.). Με άλλα λόγια, η αποδοχή του κακού γούστου ως ειλικρίνειας, ως ενός κώδικα άμεσης επικοινωνίας με τον κόσμο ή, όπως ακούμε συχνά, με αυτά που θέλει ο κόσμος.

Η γλώσσα του μπερλουσκονισμού είναι άλλωστε διπλή. Είναι γλώσσα του απτού επιτεύγματος, γλώσσα της αντι-θεωρίας και της «ζωής» και μαζί ένα ιδίωμα και μια μιμική καλά εκπαιδευμένα στην τηλεοπτική φαντασμαγορία και στο ποπ ρομάντσο. Με αυτή την έννοια πρόκειται για κάτι πολύ μοντέρνο: έχει αφήσει πίσω του τους ενδοιασμούς και κυρίως στερείται κάθε συνείδησης του τραγικού. Δεν πρόκειται όμως απλά και μόνο για κακό γούστο ή για αισθητική και θεσμική απρέπεια. Αυτή είναι σήμερα η προσφιλής ερμηνεία μιας αξιοθρήνητα αυτοκαταργημένης «Αριστεράς» και εκείνων των διανοούμενων που σοκάρονται από το στιλ του Μπερλουσκόνι ενώ από καιρό έχουν δοξάσει το άνοιγμα της κοινωνίας στα ήθη του μπερλουσκονισμού. Η ουσία αυτού του τελευταίου είναι απλώς η γυμνή πιάτσα, είναι οι (Ιταλοί) Τρομπούκηδες και Χριστοφοράκοι φωτισμένοι από τη μεσημεριανή ζώνη της ιδιωτικής τηλεόρασης. Ποια είναι αυτή η πιάτσα; Προφανώς και δεν είναι η δίκαιη κοινωνία του Ρολς αλλά οι χαριεντισμοί των δημοσιογράφων και του Γιώργου Καρατζαφέρη στο όνομα της χρυσής πίτας των νοικοκυρέων και της μοιρασιάς της μεταξύ του «κέντρου» και της «δεξιάς», της «προόδου» και της «αντίδρασης».

Δεν έχει νόημα να στέκεται κανείς στις διαφορές της ιταλικής από την ελληνική περίπτωση ή να κάνει υποθέσεις για τον Ελληνα Μπερλουσκόνι. Κατά κάποιον τρόπο αυτός είναι ήδη εδώ. Οχι ως ένα πρόσωπο αλλά ως ένα κάλεσμα που από διάφορες πλευρές μάς προκαλεί να αποδεχτούμε ότι συνιστά και τη μοναδική πραγματικότητα, ότι καθετί άλλο δεν είναι παρά εξωγήινη και άχρηστη «θεωρία». Απέχθεια για την κουλτούρα, υποταγή στη ζωώδη φυσικότητα των πραγμάτων, επιβράβευση της λήθης. Η γραμμή που ενώνει τη χουντική φιέστα με το Star channel, η γραμμή που συνδέει το κοσμικό αφρόγαλα της δημοκρατίας με την απόφαση για «εκκαθάριση» των λαθρομεταναστών. Η θεοποίηση των έξυπνων μηχανών της ΕΥΠ και την ίδια στιγμή εκείνο το παλιό σύνθημα που απευθυνόταν στο πόπολο: ευτυχείτε!

Ο μπερλουσκονισμός έχει ήδη συμβεί. Δεν είναι ένας από τους γελοίους έρωτες για τους οποίους έγραφε ο Κούντερα αλλά η κατάργηση της μνήμης και η καταστροφή της πολιτικής αξιοπρέπειας των ανθρώπων. Το καλοκαίρι των ηχητικών ντοκουμέντων επιβεβαιώνει απλώς ότι η διαδικασία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη...

ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ: " Μπερλουσκονισμός",
"Ελευθεροτυπία" (01/08/09)