Δυο εικόνες = χίλιες αντι-Τροϊκανές λέξεις

 Δύο σκίτσα του Δημήτρη Κορδαλή 

από το τελευταίο τεύχος (14) του Περιοδικού Δρόμου Σχεδία.

Μεγαλώνοντας μέσα στην Ελληνική Οικογένεια

Ματθαίος Γιωσαφάτ – Ο διάσημος ψυχίατρος αποκαλύπτει και αποκαλύπτεται….!

Γιατί δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα τα μέτρα του ΔΝΤ, αλλά αρνούμαστε να εφαρμόσουμε την απαγόρευση του καπνίσματος; Πάσχουν όντως οι άντρες από το φόβο της δέσμευσης; Μπορεί μια σχέση να κρατήσει για πάντα; Ζητήσαμε από τον ψυχίατρο-ψυχοθεραπευτή Ματθαίο Γιωσαφάτ να ξαπλώσει στο ντιβάνι του τους Έλληνες για μια σύντομη ανάλυση.

Νόμιζα ότι το δύσκολο κομμάτι του project «συνέντευξη με τον Ματθαίο Γιωσαφάτ» ήταν να τον πείσεις να σου μιλήσει. Λάθος. Τα δύσκολα άρχισαν όταν ύστερα από αρκετούς μήνες πίεσης δέχτηκε επιτέλους να δώσει τη συνέντευξη. Τι να πρωτορωτήσεις έναν άνθρωπο που έχει απαντήσεις για τα περισσότερα μυστήρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς;

Διαβάζοντας το βιβλίο του Μεγαλώνοντας Μέσα στην Ελληνική Οικογένεια που κυκλοφόρησε πρόσφατα και που μάλλον πρέπει να διαβάσουμε όλοι – γονείς και μη -, μαθαίνεις πολλά για τη φύση του ανθρώπου, αλλά σου γεννιούνται και πολλές απορίες για τη ζωή σου ως ενήλικα.

Του ζητήσαμε λοιπόν να μας λύσει μερικές που αφορούν τις σχέσεις μας, αλλά και τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα. Άλλωστε ο ίδιος πιστεύει ότι το πιο σημαντικό κομμάτι της ψυχανάλυσης δεν είναι τόσο η θεραπεία, όσο οι εξηγήσεις που δίνει για τα κίνητρα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, τα οποία καθορίζουν την τέχνη, τις θρησκείες, την ιστορική πορεία του ανθρώπου και τα πολιτεύματά μας.

Σε τι διαφέρουν οι απαντήσεις που δίνει η ψυχανάλυση για την εξέλιξη και την ιστορία του ανθρώπου από τις υπόλοιπες επιστήμες;

Η ψυχανάλυση εξηγεί το «γιατί», οι υπόλοιπες επιστήμες το «πώς». Δίνει εξηγήσεις που στηρίζονται στο γεγονός ότι η ανθρώπινη κατάσταση έχει δύο μορφές ψυχισμού: μία είναι η συνειδητή, που όλοι ξέρουμε, και μία η ασυνείδητη.

Η ασυνείδητη φέρνει πράγματα από την κληρονομικότητα, τα γονίδια, την προϊστορία του ανθρώπου και επίσης πράγματα που απωθήθηκαν στην παιδική ηλικία, τα πρώτα 4-5 χρόνια της ζωής του. Αυτά δημιουργούν έναν ψυχισμό ασυνείδητο, ο οποίος είναι άχρονος.

Γιατί πιστεύετε λοιπόν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση τώρα;

Για πολλούς λόγους. Η Ελλάδα είναι ταλαίπωρη χώρα. Από τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους και μετά είχαμε δικτάτορες – ή βασιλιάδες ή στρατιωτικούς. Τώρα έχουμε μια υπερίσχυση αναρχικών στοιχείων. Από την άλλη, δεν ξέρουμε να μεγαλώνουμε παιδιά, γι’ αυτό είμαστε μια κοινωνία πολύ μπερδεμένη. Όταν δεν είναι ώριμος ο κόσμος, χρειάζεται γονείς.

Τι γίνεται λάθος στην ψυχική μας ανάπτυξη;

Ο πολιτισμός έφερε πολλά καλά πράγματα, αλλά η απώθηση της σεξουαλικότητας δεν είναι εύκολη και παίρνει άλλες μορφές. Όταν κάποιος δεν είναι ικανοποιημένος ερωτικά, τότε παλινδρομεί σε φάσεις της παιδικής ηλικίας, όπως η πρωκτική που θέλει δύναμη ή λεφτά ή η στοματική που θέλει εξάρτηση. Εξάρτηση είναι όλοι αυτοί που περιμένουν από το κράτος – τη μαμά.

Τον πρώτο χρόνο η μαμά έχει το μονοπώλιο, το στήθος, το φαγητό. Από εκεί μαθαίνουμε ότι πρέπει να πληρώσουν οι πλούσιοι. Από την άλλη, μέχρι τώρα οι πολιτικοί έλεγαν «λεφτά θέλετε; Ψηφίστε μας». Δανείζονταν συνέχεια, μέχρι που έφτασε η εποχή που δεν μας έδιναν άλλα και πήγαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση επαιτώντας. Και εκεί φυσικά μας είπαν «επειδή ως κράτος δεν μπορείτε να τα καταφέρετε, θα έρθουμε εμείς να σας στρώσουμε».

Δεν έχουμε δημοκρατία, όπως νομίζουμε;

Η δημοκρατία αυτή τη στιγμή είναι αναρχική. Μόνο στην Ελλάδα υπάρχει αυτή η δημοκρατία που κλείνεις όποτε θέλεις τους δρόμους επειδή έχεις κάποιο αίτημα, σωστό ή λάθος, και πεθαίνουν άνθρωποι μέσα στα ασθενοφόρα. Γιατί αυτά όμως συμβαίνουν μόνο εδώ; Ούτε την απαγόρευση του καπνίσματος δεν εφαρμόζουμε.

Επειδή το κράτος δεν μπορεί να επέμβει. Φταίνε και πολλά κοινωνικά και πολιτικά στοιχεία, αλλά φταίει και ο τρόπος που μεγαλώσαμε. Ο δεύτερος χρόνος της ζωής μας, η πρωκτική φάση όπου μαθαίνει κανείς από τη μητέρα του ότι δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει (από την ούρηση και τον έλεγχο των σφιγκτήρων μέχρι τη συμπεριφορά του), καθορίζει το αν θα γίνει κανείς υποτακτικός ή αναρχικός.

Αν η μητέρα τότε δεν χειριστεί σωστά την κατάσταση και είναι είτε πολύ αυστηρή είτε πολύ χαλαρή, το παιδί -ανάλογα με το πόσο ισχυρά είναι τα γονίδιά του – μπορεί να γίνει ή υποτακτικό ή αντιδραστικό. Αργότερα η μητέρα γίνεται η κοινωνία και οι αντιδραστικοί εναντιώνονται σε αυτή.

Τα μέτρα του ΔΝΤ τα δεχόμαστε χωρίς καμιά αντίδραση όμως.

Μα ακριβώς επειδή είμαστε ή υποτακτικοί ή αναρχικοί. Όταν είναι πολύ αυστηρός ο γονιός, γινόμαστε υποτακτικοί. Όταν δεν είναι, αντιδρούμε όπως ένα παιδάκι όταν οι γονείς του δεν μπορούν να επιβληθούν. Τα παιδιά χρειάζονται να νιώθουν ασφαλή για να πειθαρχήσουν και να μάθουν τα όριά τους. Οπότε όταν κάνει κάτι ασφαλώς και τιμωρείται.

Δεν τον τιμωρείς λέγοντας «δεν σ’ αγαπώ», που είναι ένα άλλο λάθος που κάνουν οι Έλληνες γονείς. Έτσι συμβαίνει και σε μια χώρα. Όταν δεν τιμωρείται κανείς για τίποτα, ξανακάνει τα ίδια.

Τι αρχηγούς χρειαζόμαστε;

Κάποιους που να μπορούν να επιβάλλουν πράγματα με σωστό δημοκρατικό τρόπο. Αλλά δημοκρατία δεν σημαίνει ασυδοσία ούτε αναρχισμός.

Άρα δεν τους έχουμε.

Όχι. Ένας ανώριμος λαός εκλέγει και ανώριμους ηγέτες. Δεν είναι τυχαίο. Σε άλλες χώρες, όπως η Δανία, η Σουηδία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Γερμανία, όπου οι άνθρωποι είναι πιο ώριμοι, βγάζουν και πιο ώριμες κυβερνήσεις, που είναι πιο λογικές και φροντίζουν τον κόσμο τους. Το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι μόνο οικονομικό, γι’ αυτό χρειάζεται χρόνια για να αλλάξουμε, αν αλλάξουμε. Η δημοκρατία απαιτεί ωριμότητα.

Πώς μπορούμε να αλλάξουμε;

Μεγαλώνοντας σωστά τα παιδιά μας, ώστε να μη γίνουν ούτε υποτακτικά ούτε αναρχικά, αλλά ώριμα και ευτυχισμένα. Η διαπαιδαγώγηση είναι δύσκολη και γίνεται σιγά σιγά. Οι καλοί γονείς θέτουν κάποια όρια, ελαστικά, αλλά βάζουν και τιμωρίες – το παιδί δέχεται υποδείξεις όταν αισθάνεται ότι η μητέρα το αγαπάει. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΝΤΙΒΑΝΙ

Για ποιους λόγους έρχονται οι γυναίκες σε εσάς και για ποιους οι άντρες;

Πολλές γυναίκες έρχονται επειδή δυσκολεύονται με τις σχέσεις τους – και μέσα από τις σχέσεις φαίνονται τα προβλήματα που έχει κάποιος. Άλλες έχουν συμπτώματα όπως φοβίες ή κρίσεις πανικού, που είναι πολύ συνηθισμένες τώρα στην Ελλάδα, γιατί ζωή έγινε πιο αγχώδης. Οι άντρες έρχονται επειδή έχουν κατάθλιψη, ερωτικές ή σεξουαλικές δυσκολίες. Συνήθως έρχονται μετά το γάμο επειδή νιώθουν ότι έχουν παγιδευτεί.

Θα προτείνατε στα ζευγάρια που σκέφτονται να χωρίσουν να συμβουλευτούν έναν ψυχοθεραπευτή;

Ασφαλώς. Αυτό το λέμε divorce therapy (θεραπεία διαζυγίου). Καταρχάς πρέπει να έρθουν να δουν αν πρέπει να χωρίσουν, αν τα προβλήματά τους είναι πραγματικά ή νευρωτικά. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει εξωσυζυγική σχέση και δεν μπορεί να τη βολέψει – όπως κάνουν οι περισσότεροι -, αυτό είναι ένα πραγματικό πρόβλημα.

Αν κάποιος δεν μπορεί να κάνει σεξ με τη γυναίκα του επειδή έχει πρόβλημα στη σχέση με τη μάνα του, αυτό μπορεί να λυθεί. Άρα η θεραπεία διαζυγίου γίνεται για να δείξεις σε κάποιον ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που το πιθανότερο είναι ότι αν χωρίσει θα το επαναλάβει. Και η δεύτερη φορά είναι πολύ χειρότερη.

Γιατί διαλέγουμε τον ίδιο τύπο άντρα;

Επιλέγουμε την ίδια προσωπικότητα. Ξέρουμε από την ψυχανάλυση ότι όσο πιο ανώριμος είναι κανείς, τα προβλήματα επαναλαμβάνονται. Το ίδιο σενάριο που δημιουργείται στην παιδική ηλικία, το παίζουμε σε όλη μας τη ζωή με διαφορετικούς ηθοποιούς. Αν δεν το καταλάβεις αυτό και χωρίσεις, πάλι θα διαλέξεις το λάθος άνθρωπο.

Μια τεράστια έρευνα που έγινε στην Αγγλία έδειξε ότι από τις γυναίκες που είχαν παντρευτεί αλκοολικό, το 80% επέλεξαν αλκοολικό για δεύτερη φορά, το 60% για τρίτη και το 40% για τέταρτη. Δεν έβαζαν μυαλό.

Μπορείς να βάλεις μυαλό;

Με θεραπεία. Να καταλάβεις γιατί.

Πώς ορίζεται μια καλή σχέση;

Μια σχέση στην οποία οι άνθρωποι είναι σχετικά ευχαριστημένοι από το τι παίρνει ο ένας από τον άλλον. Όταν είναι κανείς ικανοποιημένος, όπως όταν συμβαίνει στον πρώτο χρόνο με τη σχέση μητέρας-παιδιού, τότε μπορεί να αναπτυχθεί και αγάπη. Αγάπη σημαίνει νοιάζομαι πραγματικά για τον άλλον – δεν έχει να κάνει με έρωτες και τέτοια. Σε μια καλή σχέση δέχεσαι και συμβιβάζεσαι με μερικά στοιχεία του άλλου, αφού τον επέλεξες. Αλλιώς μην τον παίρνεις.

Αν δεν έχει υπάρξει καλή σχέση μητέρας – παιδιού;

Τότε δεν έχω μάθει να αγαπάω και επιλέγω έναν άνθρωπο που είναι σαν τη μητέρα που θα ήθελα να έχω. Όταν οι άνθρωποι είναι ανώριμοι, περιμένουν από τον άλλον να είναι τέλειος, ενώ εκείνοι δεν προσφέρουν τίποτα, και τότε αρχίζουν να κατηγορούν ο ένας τον άλλον. Αν δεν έχεις πάρει αυτά που πρέπει μικρός, είσαι αχόρταγος, περιμένεις από κάποιον να σε πάει στα ουράνια. Κι όταν δεν σε πάει απογοητεύεσαι. Ο ανώριμος δεν αντέχει, θέλει το στήθος της μαμάς του 24 ώρες το 24ωρο. Ε, δε θα το ‘χεις.

Από αυτή την καλή σχέση μοιάζει να λείπει το πάθος.

Το πάθος είναι αρρωστημένο συναίσθημα, δεν είναι πραγματικό, είναι instead of, όσο παράξενο κι αν ακούγεται αυτό. Το έχουν μόνο οι ανώριμοι και προβληματικοί άνθρωποι. Σημαίνει ότι δεν μπορώ να αγαπήσω κάποιον και δημιουργώ φαντασιωσικά αισθήματα. Είναι σαν να μην μπορεί κάποιος να κάνει έρωτα κανονικά και τότε γίνεται λίγο διεστραμμένος.

Ποιο είναι πραγματικό αίσθημα;

Η αγάπη και το ερωτικό πάθος. Η αγάπη στηρίζεται στην ευγνωμοσύνη που αναπτύσσεται γύρω στον όγδοο μήνα στα παιδιά. Τότε αρχίζουν να δίνουν και στη μαμά φαγητό, π.χ. τους δίνει μια σοκολάτα και δίνουν και σε εκείνη. Δηλαδή αυτή η γυναίκα μου έδωσε πράγματα και θέλω να της δώσω κι εγώ.

Μπορεί μια σχέση να κρατήσει για πάντα;

Αν σε έχει αγαπήσει η μάνα σου, αρχίζεις να την αγαπάς κι εσύ και να την αποδέχεσαι, ενώ καταλαβαίνεις ότι δεν είναι τέλεια. Και τότε μπορείς να αγαπήσεις έναν άντρα ή μια γυναίκα με τα ελαττώματά του, επειδή παίρνεις πράγματα. Είναι το σεξ, η ευχαρίστηση, μιλάτε, τρώτε, σε φροντίζει όταν αρρωσταίνεις και έτσι δημιουργείται ευγνωμοσύνη που είναι η αρχή της αγάπης σε ένα ζευγάρι.

Από τη στιγμή που αρχίζεις να αγαπάς τον άλλον, αρχίζει μια περίοδος ρεαλιστικής εξιδανίκευσης, όπως κάνεις με το παιδί σου. Ξέρω ότι η κόρη μου δεν είναι η ωραιότερη στον κόσμο, αλλά για μένα είναι. Αυτό δεν φεύγει ποτέ. Μπορείς να είσαι ερωτευμένος και να κάνεις σεξ με τον ίδιο άνθρωπο μια ζωή

Όλες οι σημερινές γυναίκες, δηλαδή, που δεν βρίσκουν άντρες είναι ανώριμες;

Όχι μόνο, υπάρχουν και πολλοί κοινωνικοί λόγοι. Οι γυναίκες δουλεύουν πολύ, δεν υπάρχουν πια πολλές ευκαιρίες να γνωρίσουν άντρες. Γι’ αυτό πιστεύω ότι πια μέσω facebook και γενικά internet έχεις την ευκαιρία να γνωρίσεις ανθρώπους που μπορεί να σου ταιριάζουν. Επίσης, οι Ελληνίδες μαμάδες έχουν τους γιους τους στο σπίτι και τους φροντίζουν μέχρι τα σαράντα. Και τέλος, τώρα πια το σεξ είναι πολύ ελεύθερο. Γιατί να παντρευτούν; Γι’ αυτό οι παλαιότερες κοινωνίες έκαναν το σεξ μη διαθέσιμο, για να παντρεύονται οι άντρες.

Άρα πρέπει να κάνουμε το σεξ μη διαθέσιμο;

Τότε την έχετε βάψει, γιατί υπάρχουν άλλες διαθέσιμες! Εγώ λέω πάντα να μην κοιμάστε την πρώτη βραδιά με κάποιον γιατί θα φύγει. Πρέπει να διατηρήσετε λίγο το μυστήριο. Δεν πρέπει να περιμένετε όμως και πολύ, γιατί υπάρχουν πολλές άλλες – προς φοβερή ζήλια ημών των παλαιοτέρων.

Ας υποθέσουμε ότι βρίσκεις έναν άντρα. Πώς θα τον κρατήσεις;

Ο άντρας, εκτός από το σεξ, έχει ανάγκη και από μια μαμά, κάποιον που να τον αποδέχεται. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη να γίνουμε ζευγάρι, γιατί υπάρχει ο φόβος του θανάτου. Ξέρουμε ότι θα πεθάνουμε, αλλά θέλουμε να πηγαίνουμε προς τα εκεί πιασμένοι χέρι χέρι.

Σε μια σωστή σχέση, λοιπόν, είσαι και παιδί και ενήλικη και μαμά. Όπως και ο άντρας μπαμπάς. Και τους τρεις ρόλους παίζουμε. Στο κρεβάτι λέμε χαζομάρες, υποκοριστικά, μετά κάνουμε έρωτα σαν ενήλικες, ψωνίζουμε, ταξιδεύουμε, μιλάμε, αλλά είναι απαραίτητη και η γονική σχέση – θέλεις κάποιον να σε φροντίσει, να σε προστατέψει.

Υπάρχουν στην πραγματικότητα τόσο καλές σχέσεις;

Το 10-20% των σχέσεων είναι καλές. Στην Ελλάδα λιγότερο. Οι γάμοι δεν είναι καλοί εδώ. Ένα 30% μένει για κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους ή για τους γονείς. Έχω έναν ασθενή που είναι παντρεμένος με παιδιά και θέλει να χωρίσει επειδή είναι ερωτευμένος χρόνια με μια κοπέλα, αλλά φοβάται να το πει στη μαμά του.

Γιατί οι γυναίκες κάνουν σχέσεις με παντρεμένους;

Ε, είμαστε καλύτεροι! Πρώτον, γιατί πολλοί παντρεμένοι έχουν μια ευκολία να κάνουν σχέση. Δεύτερον, όταν είμαι παντρεμένος, στην ερωμένη μου την οποία βλέπω μία φορά την εβδομάδα δείχνω τις καλύτερες πλευρές του εαυτού μου. Οπότε, αν π.χ. δουλεύεις πολύ και δεν έχεις χρόνο για κανονική σχέση, αυτή η κατάσταση σε βολεύει.

Δεν υπάρχει προβληματικό ψυχολογικό υπόβαθρο;

Υπάρχει. Παντρεμένους επιλέγουν και οι γυναίκες που έχουν δυσκολία να κάνουν μια μόνιμη, καθημερινή σχέση. Η πιο συνηθισμένη ψυχολογική κατάσταση είναι ένα άλυτο οιδιποδειακό πρόβλημα. Ο παντρεμένος εκπροσωπεί τον πατέρα που δεν είχες μικρή και τον έχεις τώρα, αλλά δεν επιτρέπεται να τον παντρευτείς. Παίζεις μαζί του αλλά το βράδυ κοιμάται με τη μαμά.

Αυτό δημιουργεί την ελκυστικότητα του παντρεμένου. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που η ερωμένη χάνει το ενδιαφέρον της όταν ο άλλος χωρίσει. Είχα μία ασθενή που το έχασε τρεις φορές. Μόλις γύριζε αυτός στη γυναίκα του τον ήθελε και μόλις χώριζε τον άφηνε.

Ο «φόβος της δέσμευσης» είναι μια δικαιολογία για τους άντρες όταν δεν θέλουν να κάνουν σχέσεις;

Ποτέ δεν ήθελαν οι άντρες να κάνουν σχέσεις. Ο άντρας είναι φύσει πολυγαμικός, γιατί πρέπει να διαιωνίσει τον εαυτό του μέσα από τα γονίδιά του. Για να κάνεις σεξ φορτώνεσαι τη σχέση, τα παιδιά, τη διατροφή μιας γυναίκας. Και το λέω αυτό παρόλο που είμαι πραγματικά φεμινιστής.

Έχει λοιπόν το φόβο της δέσμευσης για όλους αυτούς τους λόγους. Από την άλλη όμως μεγαλώνει με μαμά, οπότε πάντα θέλει και μια μαμά και αυτό τον παιδεύει. Γι’ αυτό δεν μπορεί να χωρίσει εύκολα. Αλλιώς θα χώριζε πολύ συχνά – ειδικά κάποιος που δεν αγαπάει, που είναι το σύνηθες.

Πώς γίνεται ένας άνθρωπος να είναι επιτυχημένος στη δουλειά του και αποτυχημένος στις σχέσεις του;

Οι σχέσεις έχουν να κάνουν με το πώς μεγάλωσες, όχι με την εξυπνάδα. Γι’ αυτό κάποιοι άνθρωποι που δυσκολεύονται στις σχέσεις τους αφοσιώνονται στη δουλειά, ώστε να πάρουν ικανοποίηση από εκεί. Άλλωστε το να κάνεις μια καλή καριέρα σημαίνει ναρκισσιστική αφοσίωση. Δεν γίνεται να δουλεύεις δύο ώρες την ημέρα και να γίνεις τοπ.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Όλα εξαρτώνται, δηλαδή, από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας;

Στο βιβλίο μου περιγράφω όλα τα στάδια που περνάει ένα βρέφος από τη στιγμή που συλλαμβάνεται. Ο πρώτος χρόνος είναι ο σπουδαιότερος στη ζωή του ανθρώπου – η σχέση με τη μητέρα παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο τότε-, αλλά και μέχρι τα πέντε που περίπου διαμορφώνει την προσωπικότητά του.

Τον Απρίλιο θα μιλήσω στο Μέγαρο Μουσικής για τα στάδια ανάπτυξης της ψυχικής ζωής στον ενήλικα. Πώς μπορεί, δηλαδή, να αλλάξουν κάποια στοιχεία ανάλογα με τις επιδράσεις: τη δουλειά, το σύντροφο, την οικονομική κατάσταση κ.τλ.

Όσες μαμάδες διάβασαν το βιβλίο σας λένε «είμαι κακή μάνα». Καμία δεν μπορεί να κάνει όλα όσα λέτε.

Δεν είναι κακές, κάνουν ό,τι μπορούν. Εγώ συμπαθώ πολύ τις μητέρες. Είναι μια πολύ δύσκολη δουλειά, όπως και το να είσαι θεραπευτής. Σχεδόν όλοι θέλουν το καλό του παιδιού τους, αλλά κάνουν λάθη είτε από άγνοια είτε από την εσωτερικευμένη ασυνείδητη επίδραση των δικών τους γονιών.

Πώς θα καταφέρω να είμαι καλή μητέρα αν η μαμά μου δεν ήταν;

Θα δυσκολευτείτε λίγο! Γι’ αυτό λέμε ότι η νεύρωση είναι κληρονομική όχι από τα γονίδια, αλλά επειδή ο καθένας επηρεάζεται. Αλλά και πάλι έχουμε πιθανότητες. Μπορεί η μάνα μου να μην ήταν πολύ καλή, αλλά να ήταν ο πατέρας μου, μία θεία, μια δασκάλα, μια σύντροφος ή η αδερφή μου, που μου έδωσε όσα δεν πήρα από τη μάνα μου.

Είστε υπέρ των μονογονεϊκών οικογενειών;

Ναι. Δεν είναι το καλύτερο, αλλά αρκετά παιδιά μεγαλώνουν σωστά, γιατί πάντα υπάρχει ένας άντρας, σύντροφος, θείος, φίλος. Στην Αγγλία το 30% των γυναικών κάνουν παιδιά και δεν θέλουν να παντρευτούν. Απλώς πρέπει να φροντίζει κανείς να υπάρχει και μια αντρική φιγούρα λιγότερο στον πρώτο και περισσότερο στο δεύτερο χρόνο κ.τλ.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Είστε απολύτως θεραπευμένος;

Ασφαλώς όχι. Δεν θεραπεύει τα πάντα η ψυχανάλυση, είναι μια σημαντική βοήθεια. Αλλά εγώ θεωρώ ψυχανάλυση τη γενική εφαρμογή της θεωρίας στην κοινωνία, η οποία είναι πολύ πιο σημαντική. Ως θεραπεία δεν είναι καταπληκτική και ποτέ δεν θα γίνει γιατί είναι με λόγια μόνο.

Κάποια στιγμή θα συνδυάσουμε και καινούργια πράγματα, φάρμακα, νέα δεδομένα από τις νευροεπιστήμες. Ο άνθρωπος και ο εγκέφαλός του είναι πολύ πολύπλοκος, ώστε να τον κάνεις καλά με δυο κουβέντες. Το ότι γίνεται έστω και στο βαθμό που γίνεται σήμερα είναι θαύμα.

Έχετε λύσει όλα τα προβλήματά σας;

Όχι. Δεν έχω λύσει ένα βασικό: δεν θέλω να πεθάνω.

Εσείς κάνατε όλα αυτά που συμβουλεύετε στους γονείς τώρα;

Όχι, δεν γεννήθηκα γνωρίζοντας όλα αυτά που ξέρω σήμερα. Θα ήθελα να είμαι καλύτερος σύζυγος, πατέρας, εραστής. Πιστεύω ότι κυρίως στη δουλειά μου έκανα ό,τι μπορούσα. Στους υπόλοιπους τομείς της ζωής μου, μάλλον δεν έκανα πάντα το καλύτερο.

Η γυναίκα σας έχει παράπονα από εσάς;

Πολλά. Είμαι αρκετά έντιμος, αλλά δεν ήμουν πολύ καλός σύζυγος, επειδή δούλευα πολύ. Η γυναίκα μου ισχυρίζεται -και έχει απόλυτο δίκιο – ότι έγινα ειδικός στο γάμο επειδή είχαμε προβλήματα. Αναγκάστηκα να ψάξω τι γίνεται.

Η κόρη σας;

Δεν είχα το χρόνο που έπρεπε για την κόρη μου, αλλά δεν νομίζω ότι έχει τώρα πολλά προβλήματα. Η ίδια πάντως λέει ότι είμαι καλός μπαμπάς.

Έχετε πάθη;

Πολλά, αλλά όχι έντονα. Πάθος είναι και το να φάω ένα καλό φαγητό ή να καπνίσω – που δεν καπνίζω πια και μου λείπει. Τα χρόνια που περνάνε, τα ταξίδια που δεν έκανα, οι γυναίκες που δεν γνώρισα. Αλλά είμαι ευχαριστημένος.

Τι φοβάστε;

Τις αρρώστιες που έρχονται ή θα έρθουν. Το αναπόφευκτο τέλος.

Τι θέλετε να σκέφτονται οι άνθρωποι για σας;

Θέλω να με συμπαθούν, να αισθάνομαι ότι είμαι αρκετά έντιμος και ότι κάνω όσο καλύτερα μπορώ τη δουλειά μου με τα προσόντα που μου έδωσε η φύση ή ο Θεός. Και να με βρίσκουν ελκυστικό ως άνθρωπο οι άντρες και ερωτικά ελκυστικό οι γυναίκες – ακόμη και σε αυτή την ηλικία.

Για ποιο πράγμα είστε περήφανος;

Επειδή νοιάζομαι για τους ανθρώπους και προσπάθησα να τους βοηθήσω.

Ύστερα από 45 χρόνια ως ψυχαναλυτής, τι μπορεί να σας εντυπωσιάσει;

Με ενδιαφέρει ακόμα πολύ η δουλειά μου. Τα προβλήματα είναι περίπου ίδια, αλλά κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Μπορεί αυτά που ακούω να είναι συνηθισμένα, αλλά το καθένα είναι ένα αίνιγμα για μένα που με παρακινεί να το λύσω. Αυτό με κρατάει ζωντανό και ξύπνιο τα βράδια. Στην ηλικία μου θα έπρεπε να κοιμάμαι όρθιος το βράδυ.

Τι άλλο θα θέλατε από τη ζωή;

Ήθελα να γίνω ο μεγάλος συγγραφέας του 20ού αιώνα και δεν έγινα, και από ό,τι φαίνεται δεν θα γίνω ούτε του 21ου. Θα ήθελα να ζούσα το μεγάλο έρωτα της ζωής, με μία καταπληκτική γυναίκα, η οποία θα με θέλει με όλα μου τα κουσούρια και με την οποία θα είμαι απόλυτα ικανοποιημένος, αλλά αυτό δεν υπάρχει.

Θα ήθελα να είμαι πιο ψηλός, πιο όμορφος, πιο ελκυστικός, καλύτερος γιατρός από αυτό που είμαι. Όλα αυτά είναι «στη θάλασσα του ανεκπλήρωτου που τόσα μου κρατεί», όπως έγραψε και ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου.

Είστε ανικανοποίητος;

Έχω μια δίψα για τη ζωή. Θέλω να τα ζήσω όλα.

Έχετε βρει το νόημα της ζωής;

Αυτό θα σας το αποκαλύψω στην επόμενη ομιλία μου στο Μέγαρο Μουσικής, αλλιώς δεν θα έρθει κανένας.

Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ είναι πρόεδρος και ιδρυτής της Ελληνικής Εταιρείας Ομαδικής Ανάλυσης & Οικογενειακής Θεραπείας και διευθυντής του Εκπαιδευτικού της Ινστιτούτου. Επίσης, είναι πρόεδρος και συνιδρυτής της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος, ενώ έχει να επιδείξει μεγάλο συγγραφικό, πανεπιστημιακό και εκπαιδευτικό έργο. Το βιβλίο του Μεγαλώνοντας Μέσα στην Ελληνική Οικογένεια κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ

  

Madame Figaro

Όλγα Φίλιππα

ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές

ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές

 
Γιάννης Σμαραγδής, Δημήτρης Εϊπίδης: ένα Φεστιβάλ,
δύο διαμετρικά αντίθετες αντιλήψεις για τον κινηματογράφο

Γιώτα Τζιαμουράνη
ΧΡΟΝΟΣ 11 (03.2014)

«Σαν ήλιος βγήκες φωτεινός / στης Αμερικής τ’ αλώνι / κι έλαμψες και ήρθες νικητής / και σ’ αγαπάμε όλοι». Πρόκειται για την αυτοσχέδια μαντινάδα που ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής αφιέρωσε στον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, στη Πύλο τον Αύγουστο του 2013, ως ευχαριστήρια ανταπόδοση για την τιμητική πλακέτα που έλαβε για τη συνεισφορά του στην έβδομη τέχνη.
Τότε η ανταλλαγή φιλοφρονήσεων με τον πρωθυπουργό και η δηλωμένη εκτίμηση την οποία τρέφει ο σκηνοθέτης για τον υπουργό Πολιτισμού Πάνο Παναγιωτόπουλο είχαν πυροδοτήσει πλήθος αρνητικών σχολίων στον τύπο και το διαδίκτυο. Έτσι και τώρα που ο Γ. Σμαραγδής τοποθετήθηκε στη θέση του προέδρου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, υπονοείται ότι εξαργύρωσε τα κολακευτικά σχόλια αλλά και τη θετικά προσκείμενη στάση του για τα έργα και τις ημέρες της κυβέρνησης.
Όπως και να ’χει, τα έργα και οι ημέρες του Γ. Σμαραγδή χαρακτηρίζονται από μία αμφισημία. Πρόκειται για έναν σκηνοθέτη που διαμόρφωσε δύο διακριτά κινηματογραφικά πλαίσια, σχεδόν αντίστοιχα με την εξέλιξη της πολιτικής του ταυτότητας. Στα πρώτα χρόνια δημιουργίας του, ο Γ. Σμαραγδής τοποθετείται ανάμεσα στους κινηματογραφιστές της αντιστασιακής δημόσιας σφαίρας, με έντονη χρήση του πολιτικού στοιχείου στη θεματολόγια του, επηρεασμένος και από τον κύκλο του Κ.Κ.Ε. Εσωτερικού στο Παρίσι όπου σπούδαζε, και όπως και ο ίδιος έχει δηλώσει, από τη συναναστροφή του με τον Νίκο Πουλαντζά. Το Κελί Μηδέν ως ταινία που περιέγραψε τις επιπτώσεις των βασανιστηρίων της δικτατορίας σε άτομα διαφορετικής πολιτικής ιδεολογίας ανέδειξε τον Σμαραγδή σε σκηνοθέτη με λιτή αφήγηση και διαπεραστική ματιά.
Σταδιακά, οι σκηνοθετικές επιλογές του επικεντρώνονται σε κινηματογραφικές βιογραφίες, από τον Παπαδιαμάντη στον Καβάφη που σαρώνει τα κρατικά βραβεία, τον Ελ Γκρέκο που κατατάσσεται από την Ιmdb στις 10 καλύτερες ταινίες όλων τον εποχών, και τον Βαρβάκη που μάλιστα… διευκόλυνε τον Γ. Σμαραγδή στη διατύπωση ενός παραληρηματικού λόγου περί εθνικών ευεργετών και αξιομνημόνευτης φιλανθρωπίας από τους σημερινούς Έλληνες κροίσους. Οι επικριτές του αναφέρονται τόσο στις προκλητικά ακριβές παραγωγές του –η ταινία για τον Βαρβάκη Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι έφτασε τα 8 εκατομμύρια ευρώ όταν το σύνολο του προϋπολογισμού του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου ήταν περίπου 6 εκατομμύρια ευρώ– όσο και στην αστοχία του τελικού αποτελέσματος που πήρε αρνητικές κριτικές. Ο ίδιος ο Γ. Σμαραγδής, είτε με όχημα τις ταινίες του είτε για να προωθήσει καλύτερα το είδος κινηματογράφου που δημιουργεί, χρησιμοποιεί έναν εύκολα παρεξηγήσιμο και για πολλούς κακόσημο λόγο, σχεδόν εθνικιστικό με αναφορές σε «θετικά πρότυπα που όλοι οι Έλληνες έχουν στο DNA τους», σε «εξύψωση της φυλής», σε «ανωτερότητα του λαού».
Η πορεία του στον κινηματογράφο ξεκίνησε από μονοπλάνα και αφαιρετική ατμόσφαιρα για να καταλήξει στη μεθοδική αναδίπλωση και την comme il faut αισθητική που χαρακτηρίζει τη μεταγενέστερη δημιουργία του. Ο νεανικός ριζοσπαστισμός του παραχώρησε τη θέση του σε εσωστρεφείς χρησμούς ότι το μέλλον του σύγχρονου ελληνικού σινεμά ενδέχεται να είναι νοσηρό καθώς «τα μεγάλα ταλέντα του διασκεδάζουν με παιχνίδια παρακμής, ακολουθώντας τις μόδες που επιτάσσουν τα ξένα φεστιβάλ και οι τρέχουσες μόδες του κινηματογράφου», όπως έχει δηλώσει.
Απομένει να δούμε τη διαχείριση που επιφυλάσσει ο σκηνοθέτης, ως πρόεδρος πλέον του Δ.Σ., στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αυτή τη στιγμή, το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ιστορικός θεσμός είναι η οικονομική δυσπραγία και η αβεβαιότητα για τη χρηματοδότηση του 55ου Φεστιβάλ, δεδομένου ότι ολοκληρώθηκε η απορρόφηση των σχετικών κονδυλιών από το Ε.Σ.Π.Α. 2007-13. Η πιθανότερη έκβαση ως προς την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών είναι η εισροή πόρων από το νέο Ε.Σ.Π.Α. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι έχει ήδη προϋπολογιστεί περίπου 1 εκατομμύριο λιγότερο για το Φεστιβάλ του 2014 σε σχέση με αυτό του 2013. Το ερώτημα που προκύπτει είναι πόσο ολοκληρωμένα και δημιουργικά είναι σε θέση να διαχειριστεί ο νέος πρόεδρος αυτά τα κονδύλια. Ένας σκηνοθέτης που κινηματογραφεί μία μόνο ταινία του με οκταπλάσιο κόστος από αυτό που αναλογεί στις δαπάνες διοργάνωσης ενός από τα μεγαλύτερα Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Βαλκανίων, όπως είναι του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πώς μπορεί να αποτελεί εγγύηση για την οικονομική επιβίωση του θεσμού και την επιτυχημένη εξέλιξή του; Από τη στιγμή που η θέση του προέδρου περιλαμβάνει καθήκοντα και αποφάσεις που άπτονται οικονομικών ζητημάτων με βάση τα οποία (κυρίως) θα αποτιμηθεί η συμβολή του στο Φεστιβάλ, είναι άραγε διατεθειμένος ο Γ. Σμαραγδής να προσαρμοστεί στη δεδομένη λιτότητα; Σε καλλιτεχνικό επίπεδο, ο Δημήτρης Εϊπίδης παραμένει στη θέση του ως διευθυντής και τυπικά τουλάχιστον, δεν προβλέπεται ανάμειξη του εκάστοτε προέδρου στις επιλογές του διευθυντή. Ας το σκεφτούμε ωστόσο. Ο Δ. Εϊπίδης στηρίζει τον ανεξάρτητο κινηματογράφο και είναι εμφανής πλέον ο σχετικός προσανατολισμός του Φεστιβάλ. Ένας τέτοιος κινηματογράφος, σχεδόν αυτοχρηματοδοτούμενος από τους δημιουργούς του, έχει να επιδείξει ένα διαφορετικό πρόταγμα, περισσότερο διεθνιστικό και κριτικό, που αμφισβητεί τον κυρίαρχο λόγο και την καθεστωτική δημόσια σφαίρα. Άραγε θα μπορέσει να συμπορευτεί αυτή η επιλογή του καλλιτεχνικού διευθυντή με την αντίληψη του προέδρου για μεγαλειώδεις, διεθνείς συμπαραγωγές που προπαγανδίζουν την ιθαγένεια, την ελληνικότητα και την πατριδογνωσία;
Οι προκλήσεις είναι παρούσες, το 55ο Φεστιβάλ πλησιάζει και η αναμέτρηση μόλις αρχίζει.

Σύγχρονοι Έλληνες λογοτέχνες

Συγχώρεση

Του Αλέξανδρου Κυπριώτη

Πηγή: Ο Αναγνώστης, 28/3/14

Αγαπημένε, άρχισε να γράφει μετά από πολλές ώρες κάποια στιγμή.
Κι αμέσως μετά το κόμμα σταμάτησε. Και τώρα κοιτάζει το χαρτί και δεν
γράφει τίποτα. Με το ένα χέρι στηρίζει το κεφάλι και με το άλλο κρατάει
το στυλό με μια κλίση 60 μοιρών πάνω από το κόμμα στο Αγαπημένε,
ακριβώς. Και κοιτάζει το Αγαπημένε, που άρχισε να γράφει κι αμέσως μετά
το κόμμα σταμάτησε και μαζί με το Αγαπημένε,  βλέπει και τη λεπτή μύτη
του στυλό και βλέπει και τα δυο δάχτυλα, τον αντίχειρα και τον δείκτη,
που κρατάνε το στυλό με μια κλίση 60 μοιρών πάνω από το κόμμα στο
Αγαπημένε, ακριβώς. Και μαζί με τα δυο δάχτυλα, τον αντίχειρα και τον
δείκτη, βλέπει και το χέρι που κρατάει το στυλό με μια κλίση 60 μοιρών
πάνω από το κόμμα στο Αγαπημένε, που άρχισε να γράφει κι αμέσως μετά το
κόμμα σταμάτησε. Και δεν γράφει τίποτα. Και όσες ώρες χρειάστηκε για ν’
αποφασίσει να πάρει με το ένα χέρι το χαρτί και με το άλλο το στυλό, για
ν’ αρχίσει να γράφει Αγαπημένε, άλλες τόσες ώρες κι ακόμα πιο πολλές
κοιτάζει το χαρτί και δεν γράφει τίποτα. Γιατί πρέπει να καταλάβει ο
άλλος, όταν θα πάρει αυτό το γράμμα που θα γράψει, τι ακριβώς θέλει να
πει. Και όσες ώρες κοιτάζει το χαρτί και δεν γράφει τίποτα, τόσες ώρες
μπερδεύονται οι λέξεις που θέλει να γράψει με τις λέξεις που θέλει να
μην γράψει. Γιατί όλες μαζί τις λέξεις, και τις λέξεις που θέλει να
γράψει και τις λέξεις που θέλει να μην γράψει, μπορεί να τις γράψει ή να
μην τις γράψει κάτω από εκείνο το Αγαπημένε, που άρχισε να γράφει κι
αμέσως μετά το κόμμα σταμάτησε. Γιατί από εκείνη τη στιγμή μετά από
πολλές ώρες που άρχισε να γράφει Αγαπημένε, άρχισαν να μπερδεύονται οι
λέξεις που θέλει να γράψει με τις λέξεις που θέλει να μην γράψει. Γιατί
εκείνο το Αγαπημένε, σημαίνει [......]

Διαβάστε ολόκληρο το αφήγημα=>

Δείτε αυτήν την ταινία

 

ΡΑΓΙΣΜΕΝΑ ΟΝΕΙΡΑ

THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWNΚοινωνικήΈγχρωμηΔιάρκεια: 111'

Παραγωγή: Βέλγιο - Ολλανδία Σκηνοθεσία: Φέλιξ Φον Γκρόνινγκερ

Πρωταγωνιστούν: Γιόχαν Χέλντενμπεργκ, Βέρλε Μπάτενς, Νελ Κατρίς 

Περίληψη 
Τα «Ραγισμένα Ονειρα» είναι μεταφορά από το θεατρικό έργο του Γιόχαν Χέντελμπεργκ. Η ταινία δεν αφορά μόνο την αγαπη των γονέων. Αφορά την αγάπη μεταξύ δύο ανθρώπων που είναι τελείως διαφορετικοί, αλλά και την απώλεια. Η μουσική παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ταινία. Χρησιμοποιήθηκαν τραγούδια από τη θεατρική παράσταση, όπως και νέα, ενώ την ενορχήστρωση ανέλαβε ο Μπγιορν Ερικσον (Zita Swoon).
Υπόθεση
  Η Ελίζ και ο Ντιντιέ είναι μαζί εφτά παθιασμένα χρόνια. Οταν η μικρή τους κόρη Μέιμπελ βρεθεί αντιμέτωπη με μια βαριά ασθένεια, όλες οι έντονες στιγμές της σχέσης τους δείχνουν να έρχονται στην επιφάνεια. Αναπολούν τον κεραυνοβόλο τους έρωτα, το φλερτ και το πάθος, το γάμο τους, και τις ευτυχισμένες μέρες που πρωτοήρθε η Μέιμπελ στη ζωή τους. Ενας πλήρης κύκλος ευτυχίας. Η θλίψη και το άγχος για τη μικρή τους κόρη όμως, τους οδηγεί σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Μάχονται κι ελπίζουν μαζί ότι η αγάπη δε θα τους απογοητεύσει. Η αγάπη όμως, δε μπορεί να νικήσει πάντα τη μοίρα.
Πηγή:  http://www.clickatlife.gr
***************************
 

The Broken Circle Breakdown Official Soundtrack.

// Tracklist in the description. //

Music from a film by Felix Van Groeningen, starring Veerle Beatens & Johan Heldenbergh.
Performed by The Broken Circle Breakdown Bluegrass Band.
Produced by: Bjorn Eriksson
Recorded and mixed by: Karel De Backer @ Salle Jeanne, Antwerp
Mastered by: Karel De Backer @ Kabel, Antwerp

Official Site: http://www.thebrokencirclebreakdown.be
IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2024519

// Tracklist //
[1] Will The Circle Be Unbroken 0:00
[2] The Boy Who Wouldn't Hoe Corn 2:08
[3] Dusty Mixed Feelings 6:29
[4] Wayfaring Stranger 7:26
[5] Rueben's Train 10:16
[6] Counrty In My Genes 13:33
[7] Further On Up The Road 17:08
[8] Where Are You Heading, Tumbleweed? 20:52
[9] Over In The Gloryland 22:40
[10] Cowboy Man 24:36
[11] If I Needed You 27:07
[12] Carved Tree Inn 30:10
[13] Sand Mountain 31:12
[14] Sister Rosetta Goes Before Us 34:42
[15] Blackberry Blossom 37:57

Τραπεζογλείφτηδες και Ψιχουλομαζώχτρες

ΑΛΚΙΦΡΟΝΟΣ* ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ

[ Αλκίφρων : Αθηναίος ρήτορας που έζησε ανάμεσα
στον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ. Συνέγραψε μία σειρά από πλασματικές
επιστολές, οι οποίες θεωρούνται υποδείγματα "αττικού ύφους".
"Συντάκτες" των επιστολών υποτίθεται ότι είναι αγρότες,
ψαράδες, παρασιτικοί τύποι* και εταίρες του αθηναϊκού 4ου αιώνα π.Χ.
Οι 124 σωζόμενες επιστολές του χωρίστηκαν από τους γραμματολόγους
σε τέσσερα βιβλία και αποτελούν την ανάγλυφη εικόνα του ιδιωτικού βίου της εποχής εκείνης, οι πιο πολλοί δε από τους τύπους του παρουσιάζουν μιαν εξαιρετική ομοιότητα με τους ανθρώπους της εποχής μας.]*

*παράσιτος -η -ο [parásitos] Ε5 : που ζει σε βάρος άλλων: Παράσιτοι οργανισμοί. || (ως ουσ.) το παράσιτο*.

[λόγ. < αρχ. παράσιτος `που τρώει στο τραπέζι άλλου αμείβοντάς τον με κολακείες΄ σημδ. γαλλ. parasite (δες στο παράσιτο)]

ΒΙΒΛΙΟΝ Γ΄                              Pieter Symonsz Potter (1597-1652), "Βοσκοί"

ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ  ΠΑΡΑΣΙΤΩΝ

Ο Τραπεζογλείφτης στον Ψιχουλομαζώχτρα
 
Πόνεσα , καλέ μου Ψιχίωνα, όταν άκουσα τη συμφορά που βρήκε το πρόσωπό σου. Αν έγιναν έτσι τα πράματα, όπως μου τα διηγήθηκε η Λειριόνη ( η παιδούλα, εννοώ, που είναι στην υπηρεσία της τραγουδίστριας Φυλλίδας), όταν επέστρεψε από το συμπόσιο, τότε , φίλε μου, σου έκαναν πόλεμο και σε κυρίευσαν χωρίς πολιορκητικές μηχανές και πύργους εκπόρθησης. Ακούω τώρα ότι έσπασε ένα μπουκάλι στο κεφάλι σου αυτός ο κίναιδος, αυτός  ο τραβεστί.
Ότι τα γυαλιά έκοψαν τη μύτη σου και το δεξί μέρος του σαγονιού σου,  ότι το αίμα πετάχτηκε βρύση, σαν το νερό που πηγάζει από τα Γεράνεια όρη. 
Για πόσο ακόμη θα ανέχεται κανείς αυτούς τους ελεεινούς, που πουλάνε τόσο ακριβά το γέμισμα της κοιλιάς τους; Όμως εμείς βγάζουμε τα αναγκαία με κίνδυνο της ζωής μας . Επειδή φοβόμαστε το θάνατο από την πείνα, δεχόμαστε να τρώμε κινδυνεύοντας.

Η ατάκα της ημέρας

"Η «εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ» - αν δεν συμβεί κάποιο κοινοβουλευτικό ατύχημα - θα είναι από αύριο το βράδυ νόμος του κράτους. Αν λοιπόν δεν αρχίσουν οι αρμόδιοι να κάνουν και καμιά τιμοληψία από μεθαύριο θα έχουν πετύχει κάτι όχι και πολύ αξιέπαινο: θα μας έχουν πάρει από τις συντεχνίες και θα μας έχουν παραδώσει στα καρτέλ..."

 Στέφανος Τζανάκης  "Από τις συντεχνίες στα καρτέλ", Τα Νέα , 29/3/14

 

«Αυτό που λέει ο Τζανάκης  σημαίνει ότι η μία στρέβλωση θα αντικατασταθεί από μία άλλη, αφού τα ελεγχόμενα από τα καρτέλ σουπερμάρκετ θα πωλούν τα "απελευθερωμένα" προϊόντα σε... ενιαίες τιμές, δηλαδή πολύ υψηλότερες από εκεί που θα τα οδηγούσε ο ανταγωνισμός μιας πραγματικά ελεύθερης αγοράς.»

 

«Κατάλαβα!Μερικές δεκάδες χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες θα κλείσουν τα μαγαζιά τους και τα προϊόντα τους θα πωλούνται από τέσσερις-πέντε πολυεθνικές, που  θα τα ελέγχουν από την παραγωγή έως την κατανάλωση, στις τιμές που τις συμφέρουν.»

«Με μια διαφορά, ότι οι κατεστραμμένοι πρώην ελεύθεροι επαγγελματίες θα προσληφθούν ως υπάλληλοι με πέντε-έξι κατοστάρικα από τα σουπερμάρκετ

που θα τους έχουν καταβροχθίσει τα μαγαζιά τους.»

ΟΛΟ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΜΕ ΕΝΑ ΚΛΙΚ!

 

 

*Βυζάντιο - Βικιπαίδεια*

ΟΛΟ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΜΕ ΕΝΑ ΚΛΙΚ! 

Αυτοκράτορες, Μάχες, Χάρτες, Χρονολόγιο, Προσωνύμια, τα πάντα!

*

BYZANTIUM, ALL IN ONE CLICK! 

Emperors, Battles, Maps, Timeline, Nicknames, everything!

Βυζαντινόν Χρονικόν

 

Closer and faster

Buddy Holly

Everyday

Everyday it's a-gettin' closer
Goin' faster than a roller coaster
Love like yours will surely come my way
A-hey, a-hey-hey
Everyday it's a-gettin' faster
Everyone said, go ahead and her
A-hey, a-hey-hey
Everyday seems a little longer
Every way love's a little stronger
Come what may
Do you ever long for, true love from me
Everyday it's a-gettin' closer
Goin' faster than a roller coaster
Love like yours will surely come my way
A-hey, a-hey-hey

Everyday seems a little longer
Every way love's a little stronger
Come what may
Do you ever long for, true love from me
Everyday it's a-gettin' closer
Goin' faster than a roller coaster
Love like yours will surely come my way
A-hey, a-hey-hey
Love like yours will surely come my way

Η ΤΖΕΪΝ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ

Η  ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΤΖΕΪΝ ΕΪΡ

Η Jane Eyre είναι φτωχιά, ορφανή και όχι ιδιαίτερα όμορφη. Το μέλλον της διαγράφεται ζοφερό. Η θεία της και ο εξάδελφός της την αντιπαθούν. Η ζωή στο σχολείο του Λόγουντ είναι σκληρή και επικίνδυνη. Από πού μπορεί να αντλήσει εσωτερική δύναμη η νεαρή Τζέιν;
Διψώντας για ανεξαρτησία και περιπέτεια, η Τζέιν ξεκινά ολομόναχη την καινούρια ζωή της. Ο νέος της αφέντης, ο κύριος Ρότσεστερ, είναι άραγε αυτό που δείχνει; Ποιο τρομερό μυστικό κρύβεται στον τρίτο όροφο της κατοικίας του, στοιχειώνοντας τις νύχτες με ένα απόκοσμο γέλιο;
Αντί για τη στοργή και την αγάπη που αναζητά, η Τζέιν βρίσκεται αντιμέτωπη με τη φρίκη, τη σκληρότητα, τη φτώχεια και τον πειρασμό. Είναι άραγε αρκετά δυνατή, ώστε να κάνει αυτό που πρέπει;
********
Ηχογράφηση : 17 Ιουνίου 1977
Πρώτη μετάδοση : 17 Αυγούστου 1977
********
Σκηνοθεσία : Αντώνης Αντωνίου,
Μουσική Επιμέλεια : Ζάκ Μεναχέμ,
Μετάφραση : Νίκος Μπακογιάννης,
********
Ηθοποιοί : Βέρα Ζαβιτσιάνου (Τζέιν Έιρ), Πέπη Οικονομοπούλου, Νίκος Μπακογιάννης, Μάρθα Βούρτση, Γιώργος Τζώρτζης, Ειρήνη Κουμαριανού, Εύα Ηλιοπούλου, Κική Ρέππα, Σπύρος Καλογήρου, Κυριάκος Ντούμος, Λίλη Παπαγιάννη, Βασίλης Πλατάκης, Κάρμεν Ρουγγέρη, Μιράντα Φραγκουλάκη.

****************************

2. Η ΠΡΩΤΗ   ΤΖΕΪΝ ΕΪΡ  ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ( 1934)

Jane Eyre is a 1934 American romantic drama film directed by Christy Cabanne, starring Virginia Bruce and Colin Clive. It is based on the 1847 novel Jane Eyre by Charlotte Brontë, and is the first adaptation to use sound.

Με τον πρωινό καφέ της Κυριακής

Η παράνοια πάει πανεπιστήμιο

 

Το δικαίωμα στην αντιγραφή!

 

Πάσχος Μανδραβέλης

Πηγή: Η Καθημερινή

Παρασκευή, 28 Μαρτίου 2014

 Στη χώρα όπου ανθεί η φαιδρά Αριστερά, έμελλε να δούμε και πρόσκληση μιας σπουδαστικής παράταξης προς τους φοιτητές για ελεύθερες και... δημοκρατικές αντιγραφές! Ετσι, «κόντρα στον ατομισμό», όπως γράφει στο φυλλάδιό της η αριστερή παράταξη (Ραπαν-ΣΑΦΝ ΕΑΑΚ), ζητάει... 
συλλογικές... εξετάσεις: «Ο συμφοιτητής σου (που μπορεί να ρίξει κανένα βλέφαρο παραπάνω στο γραπτό σου) δεν είναι ο εχθρός σου, δεν θα σου φάει τη δουλειά». Μαζί μ’ αυτά διεκδικούν «ευκολότερα θέματα», «ενδεικτική βαθμολόγηση» κ.ά. Αυτό το φυλλάδιο είναι η τελευταία και ίσως πιο γραφική εκδήλωση του παλαβού αριστερισμού που κατέκλυσε τα πανεπιστήμια. Βεβαίως, αυτή είναι περιθωριακή, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπήρξε για χρόνια αίτημα (κι έγινε επίσημη πολιτική των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων) η άρνηση στην «εντατικοποίηση των σπουδών» με τα ίδια περίπου επιχειρήματα... «συλλογικότητας» κι «αλληλεγγύης». Ετσι αμαυρώθηκε το φοιτητικό κίνημα και οι πολιτικές παρατάξεις έγιναν μία από τις μεγαλύτερες πληγές των ελληνικών πανεπιστημίων. Αυτές που, θεωρητικά, έπρεπε να συμμετέχουν δημιουργικά στην ανάπτυξη της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Το πρόβλημα, βέβαια, δεν είναι η ύπαρξη των φοιτητικών παρατάξεων. Τέτοιες έχουν και τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Αν επισκεφθεί κανείς τον δικτυακό τόπο του Χάρβαρντ θα βρει ότι υπάρχουν φοιτητικά κλαμπ και των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών. Ομως υπάρχουν διαφορές: οι φοιτητικές παρατάξεις εκεί δεν συνδιοικούν τα πανεπιστήμια, δεν διακόπτουν τα μαθήματα για να κάνουν γενικές συνελεύσεις, δεν χτίζουν πρυτάνεις στα γραφεία τους, δεν διεκδικούν το «δικαίωμα» στην τεμπελιά και στην αντιγραφή. Κάνουν εκδηλώσεις, προπαγανδίζουν τις ιδέες των πολιτικών χώρων όπου ανήκουν, προσθέτουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, δεν αφαιρούν από αυτήν.
Στην Ελλάδα, οι παρατάξεις μετεξελίχθηκαν στη γραφειοκρατία (με το αζημίωτο) του φοιτητικού κινήματος. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε από τον προηγούμενο νόμο-πλαίσιο (1268/1982), που επέτρεπε στους φοιτητοπατέρες να συνδιοικούν τα ΑΕΙ. Αυτό κατέστρεψε τα πανεπιστήμια (διά του δόγματος της ήσσονος προσπάθειας που προωθούσαν οι παρατάξεις), αλλά έβλαψε και το φοιτητικό κίνημα. Αντί να γίνει δημιουργικό με προτάσεις, επέτρεψε στους φοιτητοπατέρες να βουτήξουν στον βάλτο της διαφθοράς. Αρχισαν τις συναλλαγές (με το αζημίωτο) για την εκλογή των πρυτανικών αρχών και χρησιμοποιούσαν το φοιτητικό κίνημα ως βατήρα για μελλοντικές πολιτικές καριέρες.
Ο νόμος Διαμαντοπούλου (4009/2011), που ψηφίστηκε και από τη Ν.Δ., επιχείρησε να δώσει τέλος στη διεφθαρμένη βασιλεία των φοιτητικών παρατάξεων. Επέτρεψε τη συμμετοχή φοιτητών στα συμβούλια διοίκησης, αλλά προέβλεπε έναν μόνο εκπρόσωπο, ο οποίος θα εκλεγόταν με καθολική μυστική ψηφοφορία των φοιτητών, χωρίς να μπαίνουν ως ενδιάμεσοι οι διεφθαρμένοι των φοιτητικών παρατάξεων.
Τώρα απέμεινε στα ΑΕΙ μόνο η εξουσία των ελάχιστων τραμπούκων, που απειλούν καθηγητές και πρυτάνεις, για να διαιωνιστεί το καθεστώς της ήσσονος προσπάθειας. Γι’ αυτό και η παράταξη των ΕΑΑΚ, εκτός από το δικαίωμα στην αντιγραφή καλεί τους φοιτητές να υπερασπιστούν «τον συμφοιτητή μας απέναντι στην παραξενιά του κάθε καθηγητή επιτηρητή». Ο τρόπος «υπεράσπισης» δεν γράφεται, αλλά εννοείται...
*************************************************

 

"Aν δεν με αφήσεις να αντιγράψω , θα σε καταγγείλω

για ρατσισμό. Θα πω ότι είσαι Χρυσαυγίτισσα!" 

Gerontakos 

Το της ποιήσεως ήδος...

ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου

Πηγή: Ενθέματα της Κυριακάτικης Αυγής

30/3/14

Αναστασία Δούκα, «Μ. Σαχτούρης, 2014»

Μια μέρα η Ε επισκέφτηκε τον Σαχτούρη στο νοσοκομείο και του πρότεινε να πηγαίνει και να τον βλέπει πού και πού. Ο Σαχτούρης την έδιωξε. Δεν είχε ξαναδεί την Ε. Ωστόσο η Ε επέμεινε. Συνέχισε να τον επισκέπτεται μέχρι που ο Σαχτούρης έφτασε στο σημείο να έχει ανάγκη την παρουσία της.
Η Ε ήταν εξαιρετικά νέα τότε, χόρευε, έγραφε ποίηση, ζούσε μόνη της. Ήταν ψηλή (ακόμα είναι).
Ένα απόγευμα ο Σαχτούρης τής ζήτησε να δει την αγαπημένη του ταινία. Η Ε κουβάλησε μια τηλεόραση κι ένα βίντεο και τα τοποθέτησε σε μια καρέκλα μπροστά στο κρεβάτι του και έτσι είδαν μαζί τις Άγριες Φράουλες του Μπέργκμαν. Μου είναι αδύνατον λοιπόν να μην φανταστώ την αντανάκλαση του Σαχτούρη πάνω στη γυάλινη οθόνη όταν συναντούσε το ψυχρό βλέμμα του γηραλέου καθηγητή που τον υποδυόταν ο σκηνοθέτης Βίκτορ Σγιόστρομ. Συνέχεια ανάγνωσης →

Χρωματίζοντας την Ιστορία

Σπάνιες δημόσιες και  ιδιωτικές   φωτογραφίες 
Απαθανατίζουν διάφορες στιγμές της Ιστορίας,
αλλά , μολονότι αρχικά  ασπρόμαυρες,  τις αναδεικνύουν
 εντυπωσιακά με το χρωματισμό τους.
Δείτε πόσο κοντά μας έρχονται  προσωπικότητες και γεγονότα
βυθισμένα στο ημίφως του γκρίζου, πόσο γοητευτική γίνεται
η συνάντησή τους  με τον σύγχρονο παρατηρητή.

Να ονειρεύσαι το αδύνατο όνειρο

 Ευχαριστίες στον Τάσο Καλούτσα που το δώρισε...

Να ονειρεύσαι το αδύνατο όνειρο...

To dream the impossible dream

To fight the unbeatable foe

To bear with unbearable sorrow

To run where the brave dare not go

To right the unrightable wrong

To love pure and chaste from afar

To try when your arms are too weary

To reach the unreachable star

This is my quest

To follow that star

No matter how hopeless

No matter how far

To fight for the right

Without question or pause

To be willing to march into Hell

For a heavenly cause

And I know if I'll only be true

To this glorious quest

That my heart will lie peaceful and calm

When I'm laid to my rest

And the world will be better for this

That one man, scorned and covered with scars

Still strove with his last ounce of courage

To reach the unreachable star

The Impossible Dream by Musical

"Man of La Mancha"

Lyrics by Joe Darion

Το Ισραήλ στην πιο αποφασιστική καμπή της ιστορίας του

 

Ισραήλ: Πολιτειακές αλλαγές εν μέσω οξείας κομματικής πόλωσης

Γαβριήλ Χαρίτος
Υποψήφιος διδάκτωρ 
του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών  
του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Πηγή:  http://www.chronosmag.eu

Εν αναμονή των αποτελεσμάτων της αμερικανικής μεσολαβητικής προσπάθειας για την συνέχιση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινιακής Αρχής, η Ισραηλινή επικαιρότητα το τελευταίο χρονικό διάστημα απασχολήθηκε  έντονα από τις πολιτειακές και νομοθετικές αλλαγές που προώθησε η κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου. Οι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πολιτικές εξελίξεις που σημειώθηκαν από το καλοκαίρι του 2013 έως και την άνοιξη του 2014, κατέδειξαν ξεκάθαρα όλο το φάσμα των κομματικών διαφορών και των ιδεολογικών συσχετισμών στο σημερινό Ισραήλ, επικαιροποιώντας και πάλι ποικίλους προβληματισμούς περί των πολιτειακών κανόνων που διέπουν το πολιτικό σύστημα της χώρας. Αφορμή στάθηκαν τρία σημαντικά νομοθετήματα, η διαδικασία ψήφισης των οποίων περαιώθηκε από την Κνέσετ τη δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου 2014. Ο αναθεωρημένος 'Θεμελιώδης Νόμος περί Διακυβέρνησης', ο 'Θεμελιώδης Νόμος περί Δημοψηφίσματος' και ο 'Νόμος περί Στρατεύσεως των Μαθητών των Εβραϊκών Θρησκευτικών Σχολών' άφησαν έντονα το στίγμα τους στον Ισραηλινό κοινοβουλευτικό βίο και έγιναν αφορμή να εκδηλωθούν ποικίλες ιδεολογικές και κομματικές αντεγκλήσεις και συγκλήσεις  –δίνοντάς μας σαφή εικόνα περί της παρούσας πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας στο σημερινό Ισραήλ. 

Η ειρηνευτική πρωτοβουλία υπό τον αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών Τζων Κέρυ μέχρι σήμερα δεν απέδωσε καρπούς. Από την άλλη όμως, η καταλυτική επίδραση των αλλεπάλληλων συναντήσεών του με την ισραηλινή πολιτική ηγεσία ώθησαν την κυβέρνηση συνασπισμού του Μπενιαμίν Νετανιάχου το περασμένο καλοκαίρι να προβεί σε γρήγορες κινήσεις μετασχηματισμού των κανόνων του πολιτικού συστήματος της χώρας.

Χαρακτηριστική ήταν η βιασύνη με την οποία κατατέθηκαν δύο σημαντικής πολιτειακής σημασίας νομοθετήματα -και μάλιστα την 31^η Ιουλίου 2013, τελευταία μόλις μέρα της τακτικής συνόδου του Ισραηλινού Κοινοβουλίου-, που σκοπό είχαν, όπως επίσημα είχε ανακοινωθεί, να προετοιμασθεί το ισραηλινό πολιτικό σύστημα να λάβει γενναίες αποφάσεις περί της εθνικής κυριαρχίας[1], ενόψει οριστικών λύσεων τόσο για το παλαιστινιακό όσο και για τον καθορισμό διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων μεταξύ του Ισραήλ και του μελλοντικού Παλαιστινιακού Κράτους. Στο πνεύμα αυτό εντάσσεται η δήλωση του Ισραηλινού Πρωθυπουργού στις 25.07.2013 ότι "Η ειρήνη με τους γείτονές μας προϋποθέτει ειρήνη μεταξύ μας και το μέσον για να το καταφέρουμε αυτό είναι το δημοψήφισμα" ενώ την ίδια ημέρα, το Γραφείο του Πρωθυπουργού, εξηγώντας τα αίτια της ταχείας κοινοβουλευτικής διαδικασίας που επιλέχθηκε, είχε εκδώσει την εξής ανακοίνωση προς τον Τύπο : "Ενόψει σημαντικών διπλωματικών εξελίξεων που οδηγούν σε απευθείας διαπραγμάτευση με την Παλαιστινιακή Αρχή, η Κυβέρνηση θεωρεί σημαντικό και επείγον, εκτός από τις συνομιλίες, να καταθέσει στο Κοινοβούλιο προς ψήφιση Θεμελιώδη Νόμο που θα ορίζει την διενέργεια δημοψηφίσματος σε περίπτωση συμφωνίας ή κυβερνητικής απόφασης περί απόσυρσης της νομικής, δικανικής και διοικητικής κυριαρχίας επί εδαφών του Κράτους του Ισραήλ".[2]

Η Ισραηλινή κυβέρνηση συνασπισμού - που προήλθε μετά από τις εκλογές της  22ας  Ιανουαρίου 2013 και ύστερα από εξαιρετικά επίπονες διαβουλεύσεις που διήρκησαν δύο περίπου μήνες μεταξύ των τεσσάρων κομμάτων που την συναποτέλεσαν[3] - αποφάσισε να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα: Να αυξήσει το ποσοστιαίο πλαφόν που απαιτείται για την είσοδο ενός κόμματος στο Ισραηλινό Κοινοβούλιο (Κνέσετ) προκειμένου να καταστεί ευκολότερος ο σχηματισμός όσο το δυνατόν ισχυρότερων κυβερνήσεων – ενόψει πάντα δραστικών αποφάσεων σε σχέση με την εξέλιξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. Έτσι, εκτός από την πρόταση νόμου για την διενέργεια δημοψηφίσματος, η κυβέρνηση Νετανιάχου κατέθεσε και δεύτερη πρόταση περί θέσπισης νέου 'Θεμελιώδους Νόμου περί Διακυβέρνησης', ο οποίος μεταξύ άλλων προέβλεπε τον διπλασιασμό του εκλογικού πλαφόν εισόδου – από 2% σε 4%.

Οι συνταγματικής ισχύος Θεμελιώδεις Νόμοι 'περί Διακυβέρνησης' και 'περί Δημοψηφίσματος'  είχαν δύο κύριους σκοπούς : Αφ' ενός να καταστεί δυνατός ο σχηματισμός σταθερών κυβερνήσεων , μειώνοντας τον αριθμό των κομμάτων στο κοινοβούλιο δια της αύξησης του ποσοστιαίου εκλογικού πλαφόν εισαγωγής τους στην Κνέσετ[4] και αφ' ετέρου ο οριστικός καθορισμός των συνόρων του Ισραήλ με το μελλοντικό Παλαιστινιακό Κράτος να εγκριθεί με δημοψήφισμα, σε περίπτωση κατά την οποία η ειρηνευτική συμφωνία θα προβλέπει απόσυρση της ισραηλινής κυριαρχίας από εδάφη πέραν της Δυτικής Όχθης[5], δίνοντας τον τελευταίο λόγο – αλλά και την τελική ευθύνη- για την οριστική πολιτική λύση του εθνικού ζητήματος στους ίδιους τους Ισραηλινούς ψηφοφόρους[6].

Η δριμεία κριτική που ασκήθηκε κυρίως κατά της αύξησης του εκλογικού πλαφόν προήλθε πρωτίστως από τα μικρά αραβικά κόμματα[7] , το μεσαίας εκλογικής δυναμικότητας αριστερό κόμμα "Meretz" -το οποίο κατά τις τελευταίες εκλογές είχε αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά του και έβλεπε ότι με την νομοθετική αυτή μεταβολή θα έχανε στο μέλλον το έδαφος που είχε κερδηθεί- αλλά και από τα μικρά εβραϊκά θρησκευτικά κόμματα των Ασκεναζί-Υπερορθόδοξων Εβραίων , που δεν επιθυμούσαν να τεθούν, άμεσα ή έμμεσα, υπό τον έλεγχο του μεγαλύτερου σε επιρροή και κυβερνητικό παρελθόν κόμματος "Shas" των Σαφαραδιτών. Από την άλλη πλευρά, εντύπωση προκάλεσε η μάλλον απαθής στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Κόμματος των Εργατικών σε εκείνη την εξαιρετικά τεταμένη συνεδρίαση της Κνέσετ της 31^ης Ιουλίου 2013-.[8]  

Οι έντονες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας που εκτυλίχθηκαν στο βήμα της Κνέσετ το βράδυ της 31^ης Ιουλίου 2013 δεν απέτρεψαν την επί της αρχής ψήφιση των δύο αυτών νομοσχεδίων από τους βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού. Την ίδια ημέρα ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση ότι η εκ νέου συζήτησή τους κατ' άρθρο και η τελική τους υιοθέτηση (ο Κανονισμός της Κνέσετ προβλέπει συνολικά τρεις ψηφοφορίες για την περαίωση της νομοθετικής λειτουργίας) θα πραγματοποιείτο τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, δηλαδή με την έναρξη των εργασιών της αμέσως επόμενης τακτικής κοινοβουλευτικής συνόδου. Οι κατά κοινή ομολογία βεβιασμένες πολιτικές κινήσεις εικαζόταν ότι συνδέονταν με το δεδομένο ότι οι διαπραγματεύσεις με την Παλαιστινιακή Αρχή θα κατέληγαν σε ουσιαστικά αποτελέσματα "το πολύ εντός 9 μηνών", όπως διεκήρυττε τότε με βεβαιότητα ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών[9] . Η πραγματικότητα όμως, διέψευσε και συνεχίζει να διαψεύδει την αμερικανική υπεραισιοδοξία.

Η στασιμότητα των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τους Παλαιστινίους ως επίσης και τα θέματα που ανέκυψαν σχετικά με την  προϋπόθεση που θέτουν οι Ισραηλινοί να δηλωθεί από την Παλαιστινιακή Αρχή ότι αναγνωρίζει τον εβραϊκό χαρακτήρα του Κράτους του Ισραήλ[10], δεν ώθησαν την κυβέρνηση Νετανιάχου να βιασθεί και να επανυποβάλει προς ψήφιση τα νομοσχέδια αυτά τον Νοέμβριο του 2013, όπως αρχικά είχε γίνει γνωστό.

Εν τω μεταξύ όμως, και όσο οι διαρροές πλήθαιναν αναφορικά στα ζητήματα που είχαν τεθεί προς διαπραγμάτευση μεταξύ Ιερουσαλήμ, Ραμάλλα και Ουάσιγκτον, οι δεξιές τάσεις της κυβέρνησης Νετανιάχου με επικεφαλής το κόμμα της θρησκευτικής-εθνικιστικής Δεξιάς "Εβραϊκή Εστία" υπό τον Ναφτάλι Μπένετ  εκδήλωναν ολοένα και εντονότερα τις αντιρρήσεις τους εφ' οιασδήποτε εδαφικής παραχώρησης θα απαιτείτο από τις ΗΠΑ[11]. Από την άλλη η Υπουργός Δικαιοσύνης, Πρόεδρος του κεντροαριστερού κόμματος "Κίνημα" ("Τνουά") και επικεφαλής της ισραηλινής διαπραγματευτικής ομάδας στις συνομιλίες με τους Παλαιστινίους, Τσίπι Λίβνι, επανειλημμένα καθιστούσε σαφές ότι πολιτική λύση με τους Παλαιστινίους χωρίς εδαφικές παραχωρήσεις εκ μέρους του Ισραήλ δεν είναι νοητή. Η πιο πρόσφατη δήλωσή της στο αμερικανικό δίκτυο CNN συνοψίζει την πολιτική της θεώρηση : "Η καλύτερη λύση θα είναι να διαιρέσουμε τη χώρα και να κρατήσουμε το Κράτος του Ισραήλ, μικρότερο ίσως, αλλά με τις δικές μας αξίες - ένα κράτος εβραϊκό, δημοκρατικό, που θα ζει ομαλά. Ένα κράτος ασφαλές".[12] 

Ο καταλυτικός παράγοντας της στράτευσης των Υπερορθοδόξων Εβραίων 

Καθ' όλο το δεύτερο εξάμηνο του 2013 το ενδεχόμενο κατάρρευσης της κυβέρνησης συνασπισμού ήταν περισσότερο από εμφανές, γεγονός το οποίο στην ουσία θα καταδίκαζε σε αποτυχία την αμερικανική διαμεσολάβηση.

Οι δημόσιες αντιπαραθέσεις επί του περιεχομένου της διαπραγματευτικής ατζέντας με τους Παλαιστινίους οξύνθηκαν στα τέλη Ιανουαρίου 2014, με τις ξεκάθαρα ευθείες βολές του Ναφτάλι Μπένετ, υπουργού της κυβέρνησης Νετανιάχου και αρχηγού του κόμματος της εθνικιστικής θρησκευτικής δεξιάς "Εβραϊκή Εστία" κατά των κυβερνητικών χειρισμών των Νετανιάχου και Λίβνι. Συγκεκριμένα, ο                    κ. Μπένετ μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο που διοργανώνει το Ισραηλινό think-tank INSS απέρριψε κάθε ιδέα απόσυρσης του Ισραήλ από την Δυτική Όχθη και τους εβραϊκούς οικισμούς. "Το ανατολικό τμήμα της Ιερουσαλήμ, η Ιουδαία, η Σαμάρεια και η Κοιλάδα του Ιορδάνη ήταν δικά μας πριν από 4.000 χρόνια και θα συνεχίσουν να είναι δικά μας για τα επόμενα 4.000 χρόνια" , "Οι πρόγονοί μας και οι πρόγονοι των προγόνων μας ποτέ δεν θα συγχωρήσουν οιονδήποτε Ισραηλινό ηγέτη που θα εγκαταλείψει την πατρίδα μας και θα διαιρέσει την πρωτεύουσά μας" ήταν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές δηλώσεις του.

Προκειμένου να διασωθεί η κυβερνητική συνοχή, η ηγεσία Νετανιάχου κάλεσε δημόσια τον κ. Μπένετ να ζητήσει δημόσια συγγνώμη για αυτές του τις δηλώσεις, που έθεταν σε αμφισβήτηση του πατριωτισμού του Ισραηλινού Πρωθυπουργού , ορίζοντάς του τελεσίγραφο εξόδου από την κυβέρνηση σε περίπτωση που δεν συμμορφωθεί. Εν τω μεταξύ κύκλοι προσκείμενοι στον Πρωθυπουργό διέρρευσαν στον Τύπο ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι προετοιμασμένος για το ενδεχόμενο  εξόδου της "Εβραϊκής Εστίας από τον κυβερνητικό συνασπισμό[13], εάν η εθνικιστική Δεξιά συνεχίσει να διαταράσσει τις ενδοκυβερνητικές ισορροπίες.

Παρά την εύσχημη πλην όμως ταπεινωτική 'δήλωση μετάνοιας'  του Ναφτάλι Μπένετ , η κυβερνητική συνοχή δεν είχε επιτευχθεί, καθότι ένα μεγάλο τμήμα στελεχών της παράταξης Νετανιάχου συνέχιζε να μην δείχνει εφησυχασμένο από τα θέματα που τίθενται υπό διαπραγμάτευση και τις τυχόν υποχωρήσεις που συζητά η Ισραηλινή διαπραγματευτική ομάδα υπό την Τσίπι Λίβνι τόσο με τους Αμερικανούς όσο και με την Παλαιστινιακή Αρχή.

Υπ' αυτό το πρίσμα, στις αρχές του 2014 το κεντροαριστερό κόμμα "Yesh Atid" με επικεφαλής τον Υπουργό Οικονομικών Γιαΐρ Λαπίντ, προφανώς σε συνεννόηση με τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου, αποφεύγοντας εντέχνως να τοποθετηθεί επί των ειρηνευτικών συνομιλιών, σταμάτησε να είναι παρατηρητής της διαμάχης Νετανιάχου-Μπένετ και επανέφερε στον δημόσιο διάλογο την προεκλογική του ατζέντα : Την άρση των προνομίων που χαίρουν οι Υπερορθόδοξοι Εβραίοι έναντι των υπολοίπων πολιτών της χώρας[14] - ένα ζήτημα που ενώνει την Ισραηλινή κοινή γνώμη, ανεξαρτήτως κομματικής τοποθέτησης, έναντι του πολιτικών εκφραστών της Υπερορθόδοξης Εβραϊκής κοινότητας.

Το φαινόμενο της μη-στράτευσης μεγάλου ποσοστού μίας σημαντικής αριθμητικά μερίδας του εβραϊκού πληθυσμού που αγγίζει το 10%, ήταν ανέκαθεν η αιχμή του δόρατος κατά του ιδιότυπου κοινωνικοπολιτικού status quo που ισχύει από τη σύσταση του Ισραηλινού κράτους έως και σήμερα. Βασική προεκλογική δέσμευση του Λαπίντ ήταν η μεταβολή αυτής της πραγματικότητας και η κατάθεση του νομοσχεδίου "Περί Ισότητας στην Στρατιωτική Θητεία" που συνέταξαν σημαίνοντα στελέχη του κόμματός του ("Yesh Atid") παρουσιάσθηκε ως πραγματοποίηση των προεκλογικών του δεσμεύσεων, που είχαν ιδιαίτερη απήχηση στα μεγάλα αστικά κέντρα (Τελ Αβίβ και περίχωρα) και σε ευρέα στρώματα της μεσαίας τάξης όλης της χώρας, που δεν τηρούν στην καθημερινότητά τους τις εβραϊκές θρησκευτικές επιταγές. Αντιθέτως, στην Ιερουσαλήμ και στην ευρύτερη περιοχή της, τα ποσοστά του αντι-θρησκευτικούYesh Atid ήταν εμφανώς μειωμένα.[15]

Από καθαρά πολιτικής απόψεως, η κατάθεση του συγκεκριμένου νομοθετήματος με την πρωτοβουλία του κόμματος "Yesh Atid" την δεδομένη χρονική στιγμή που συνέβη, είχε ποικίλα αποτελέσματα στη διαμόρφωση των πολιτικών ισορροπιών της χώρας. Συγκεκριμένα : Απομακρύνθηκε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης από την εξέλιξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. Συσπειρώθηκαν οι πολιτικές δυνάμεις που δεν διάκεινται φιλικά προς την Υπερορθόδοξη κοινωνική ομάδα. Ενώθηκαν οι φωνές της κοινωνίας που υφίστανται το βάρος της στρατιωτικής θητείας ενώ δεν απολαμβάνουν τα οικονομικά προνόμια και τις φορολογικές απαλλαγές των Υπερορθοδόξων Εβραίων. Αποδυναμώθηκαν ακόμα περισσότερο τα επιχειρήματα του κόμματος "Εβραϊκή Εστία" εντός και εκτός κυβέρνησης, το οποίο εν τέλει δεν προχώρησε στην εφαρμογή των απειλών του να αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό. Τέλος, ενισχύθηκε εμμέσως πλην σαφώς το Ισραηλινό αίτημα περί ανάγκης αναγνώρισης και εγγύησης του 'αμιγώς εβραϊκού χαρακτήρα' του Ισραήλ ως προϋπόθεση για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων, αφού ο νέος νόμος περί στράτευσης αφορά μόνο τον εβραϊκό πληθυσμό που έως τώρα δεν υπηρετούσε στον στρατό, τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο την πολιτική βούληση να συμμετέχουν "όλοι οι Εβραίοι" στον αμυντικό σχεδιασμό του κράτους.

Η έγκριση του τελικού σχεδίου νόμου "Περί Ισότητας στην Στρατιωτική Θητεία" στις 20 Φεβρουαρίου 2014 από την αρμόδια νομοπαρασκευαστική κοινοβουλευτική επιτροπή, είχε ως φυσικό αποτέλεσμα να οξύνει την πολιτική ένταση – αυτή τη φορά αφ'ενός μεταξύ του κυβερνητικού συνασπισμού, του κεντροαριστερού "Yesh Atid" και της Αριστεράς και αφ' ετέρου τα εβραϊκά θρησκευτικά κόμματα, που ανέβασαν τους πολιτικούς τόνους και κινητοποίησαν περί τους 300.000 Υπερορθόδοξους διαδηλωτές (άλλες πηγές έκαναν λόγο για 500.000) να διαδηλώσουν επί ώρες στους δρόμους της Ιερουσαλήμ[16]αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας, όπου κατοικεί συμπαγής θρησκευτικός πληθυσμός. Κύριο επιχείρημά τους ήταν ότι η στράτευσή τους στην ουσία είχε σκοπό να καταστρέψει τον ιδιότυπο τρόπο ζωής τους και να τους επιβάλει την εκκοσμίκευσή τους, και μάλιστα με απειλή ποινικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένης και της φυλάκισης. Ισχυρίζονταν επίσης ότι το "πεδίο μάχης" της Υπερορθόδοξης εβραϊκής κοινότητας είναι "η διατήρηση της εβραϊκής θρησκείας και παράδοσης", απειλώντας δια στόματος θρησκευτικών ηγετών ακόμα και με πολιτική ανυπακοή[17].

Είναι αμφίβολο κατά πόσον τα επιχειρήματα των Υπερορθόδοξων Εβραίων βρήκαν απήχηση στην πλειοψηφία της Ισραηλινής κοινής γνώμης. Κατέστη όμως σαφές σε όλους ότι η πρακτική εφαρμογή του νέου αυτού νόμου δεν θα ήταν μια εύκολη υπόθεση, όχι τόσο λόγω της σθεναρής πολιτικής αντίθεσης από πλευράς των θρησκευτικών κομμάτων όσο εξ αιτίας της διατύπωσης του υπό ψήφιση νομοθετήματος. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της Κνέσετ[18] επί του περιεχομένου του νομοθετήματος που τελικά υιοθετήθηκε προκύπτουν τα εξής  : 1) Κατά την παρούσα περίοδο και έως το 2017 οι στρατεύσιμοι μαθητές των εβραϊκών θρησκευτικών σχολών θα έχουν το δικαίωμα είτε να επιλέξουν να καταταγούν σε ένοπλη ή κοινωνική θητεία είτε να συνεχίσουν τις σπουδές τους.  2) Όσοι μαθητές κατά την ψήφιση του νόμου έχουν συμπληρώσει το 22^ο έτος της ηλικίας τους έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την απαλλαγή τους από την ένοπλη θητεία "για να προσαρμοσθούν στο εργατικό δυναμικό της χώρας". 3) Όσοι μαθητές εβραϊκών θρησκευτικών σχολών κατά το χρόνο ψήφισης του νόμου είναι 18 έως 22 ετών, έχουν δικαίωμα να ζητήσουν αναβολή στράτευσης έως το 24^ο έτος της ηλικίας τους. 4) Κατά το χρονικό διάστημα έως το έτος 2017 και μετά από αυτό, η κυβέρνηση θα επικεντρωθεί στον τρόπο στράτευσης των Εβραίων παλιννοστούντων και σε περίπτωση που οι αριθμητικοί στόχοι στράτευσης επιτευχθούν, τότε η στράτευση των μαθητών "θα συνεχίσει να είναι εθελοντική", και οι μαθητές των σχολών αυτών θα έχουν το δικαίωμα να αναβάλουν την στράτευσή τους έως το 26^ο έτος της ηλικίας τους και μετέπειτα να απαλλαγούν.  5) Εάν σε κάποια χρονιά ο αριθμητικός στόχος των στρατευσίμων δεν επιτευχθεί, τότε η στράτευση –ένοπλη ή μη- "για όλους τους μαθητές των εβραϊκών θρησκευτικών σχολών θα καθίσταται υποχρεωτική" πλην 1.800 μαθητών με εξαιρετικές επιδόσεις, που θα συνεχίσουν την φοίτησή τους. Στο κείμενο της πρότασης νόμου που ετέθη προς ψήφιση δεν θίγεται το ζήτημα του ποινικού κολασμού των ανυπότακτων.

Η περιπτωσιολογία των χρονικών και ηλικιακών προϋποθέσεων που καθορίζουν την εφαρμογή του νέου νόμου, προδίδουν τον δισταγμό της παρούσας κυβέρνησης να προχωρήσει σε άμεσα μέτρα που θα υποχρέωναν τους Υπερορθόδοξους Εβραίους να καταταγούν "άμεσα" – όπως δήλωναν με έμφαση στελέχη του Yesh Atid όπως και ο αρχηγός του και Υπουργός Οικονομικών Γιαΐρ Λαπίντ. Πέραν των ανωτέρω όμως, το πιθανότερο είναι πως έως το 2017 (έτος εφαρμογής του νόμου) θα έχουν ήδη πραγματοποιηθεί βουλευτικές εκλογές με ενδεχόμενο να μεταβληθούν έως τότε οι κομματικοί συσχετισμοί, χωρίς να αποκλείεται και ο έλεγχος της συνταγματικότητας του νόμου από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας[19] – γεγονός το οποίο ισραηλινοί συνταγματολόγοι θεωρούν κάτι παραπάνω από πιθανό[20].

Παρ' όλ' αυτά όμως, η αίσθηση που έχει προκαλέσει στην ισραηλινή κοινή γνώμη η έγκριση ενός τέτοιου νομοθετήματος είναι πολύ μεγαλύτερη από την πρακτική του αποτελεσματικότητα. Το γεγονός ότι για πρώτη φορά στη σύντομη Ιστορία του Ισραηλινού κράτους θίγεται το status quo που απάλλασσε από τις στρατιωτικές υποχρεώσεις το 10% του εβραϊκού πληθυσμού μιας χώρας αυξημένες αμυντικές ανάγκες, ανέβασε κατά πολύ τις "μετοχές" του κόμματος "Yesh Atid" αφ' ενός και αφ' ετέρου έδωσε ακόμα μεγαλύτερη πίστωση χρόνου στην πρωθυπουργία Νετανιάχου[21] , έστω και αν δεν έχει σημειωθεί κάποια ενθαρρυντική εξέλιξη στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ή στην οικονομική κατάσταση της μεσαίας τάξης της χώρας –ζήτημα που είχε απασχολήσει εκτενέστατα την πρόσφατη προεκλογική περίοδο (Δεκέμβριος-Ιανουάριος 2013).

Μέσα σε αυτό το περίπλοκα πολωμένο πολιτικό κλίμα, η κυβέρνηση Νετανιάχου, θεωρώντας ότι έχει συσπειρώσει τις μη-θρησκευτικές πολιτικές δυνάμεις της χώρας αποφάσισε να προωθήσει ταυτόχρονα, καθ' όλη την δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου 2014, τη διαδικασία τελικής ψήφισης των τριών σημαντικών αυτών νομοθετημάτων.

Στις 11 Μαρτίου 2014 η Κνέσετ ψήφισε τον ανώτερης τυπικής ισχύος "Θεμελιώδη Νόμο περί Διακυβέρνησης" , που μεταξύ άλλων αύξησε το πλαφόν εισαγωγής των πολιτικών κομμάτων στο Κοινοβούλιο από 2% που ίσχυε έως σήμερα σε 3,25% (και όχι σε 4%, όπως είχε αρχικά προταθεί).

Στις 13 Μαρτίου 2014 ψηφίσθηκε ο "Θεμελιώδης Νόμος περί Δημοψηφίσματος", σύμφωνα με τον οποίο θα κληθεί να αποφασίσει το ισραηλινό εκλογικό σώμα περί της αποχώρησης ή μη από εδάφη της χώρας, ενόψει τελικής ειρηνευτικής λύσης (σύμφωνα με ειδική διάταξη που εισήχθη την ημέρα της ψηφοφορίας, δεν θα απαιτηθεί η διενέργεια δημοψηφίσματος 80 και πλέον από τους συνολικά 120 βουλευτές της Κνέσετ ψηφίσουν υπέρ της ειρηνευτικής συμφωνίας).

Τέλος, στις 12 Μαρτίου 2014 ψηφίσθηκε ο καταλυτικής πολιτικής σημασίας "Νόμος περί Στρατεύσεως Μαθητών Εβραϊκών Θεολογικών Σχολών" - η εφαρμογή του οποίου όμως μετατίθεται χρονικά για το έτος 2017, με προϋποθέσεις που ουσιαστικά άλλαξαν κατά πολύ το περιεχόμενο της αρχικής πρότασης της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής. 

Σε όλες τις ψηφοφορίας απείχαν όλοι οι βουλευτές των κομμάτων που δεν συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό. 

Αποτίμηση 

Η απόφαση της Ισραηλινής κυβέρνησης να προβεί σε σημαντικές αλλαγές στο εκλογικό σύστημα, στην πολιτική διαδικασία επικύρωσης της τελικής διευθέτησης του εθνικού ζητήματος, ως επίσης και στη μεταβολή των κανόνων στράτευσης μίας σημαντικής αριθμητικά μερίδας του εβραϊκού πληθυσμού,  όπως ήταν αναμενόμενο πυροδότησε σημαντικές εξελίξεις στο εσωτερικό πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας, οι οποίες μπορούν να συνοψισθούν ως εξής:

1. Η ισραηλινή αντιπολίτευση συσπειρώθηκε, σχηματίζοντας μια πολιτικά ιδιότυπη και εξαιρετικά ανομοιογενή πολιτική συμμαχία. Η κεντροαριστερά που εκφράζεται από το Κόμμα των Εργατικών με επικεφαλής των χαμηλών τόνων Ιτσχάκ Χέρτσογκ και το αριστερό κόμμα "Meretz" υπό την Ζεχάβα Γκαλόν –γνωστή για τις θέσεις της υπέρ της άμεσης αποχώρησης του Ισραήλ από όλη Δυτική Όχθη και τους εβραϊκούς εποικισμούς βρέθηκαν να συστρατεύονται με τα δεξιά θρησκευτικά κόμματα "Shas" και "Εβραϊσμός της Βίβλου" ("Yahadut ha'Torah") με αφορμή την ψήφιση των νομοθετημάτων που ψηφίσθηκαν από την Κνέσετ τον Μάρτιο του 2014. Σε μία κοινή συνέντευξη τύπου δήλωσαν ότι δεν πρόκειται  να συμμετάσχουν σε καμία από τις κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες για τους τρεις αυτούς καινούργιους νόμους[22]. Από κοινού μάλιστα ανακοίνωσαν ότι κατά την ώρα της ψηφοφορίας στην Κνέσετ, η πολυσυλλεκτική αυτή αντιπολίτευση θα πραγματοποιήσει δική της ξεχωριστή συνεδρίαση σε άλλη αίθουσα του Ισραηλινού Κοινοβουλίου, καταδεικνύοντας κατά τρόπο εξαιρετικά ασυνήθιστο για τα τοπικά πολιτικά ήθη την αντίθεσή τους στις πολιτειακές αλλαγές που προχώρησε ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου και οι πολιτικοί του εταίροι.

Η αντιπολιτευτική αυτή συσπείρωση εκτιμάται ως προσωρινή, πλην όμως αναδεικνύει τη ρευστότητα που επικρατεί στο ισραηλινό πολιτικό σύστημα.

2. Εκτιμάται πως οι συγκεκριμένες αλλαγές των κανόνων του πολιτικού συστήματος, και ιδιαίτερα η αύξηση του εκλογικού πλαφόν εισαγωγής ενός πολιτικού κόμματος στην Κνέσετ πρόκειται να επιφέρει σημαντικές ανακατατάξεις στον χώρο των μικρών πολιτικών κομμάτων. Ιδιαίτερα όμως οι αλλαγές αυτές θα γίνουν αισθητές στα μικρά αραβικά πολιτικά κόμματα, τα οποία πολύ δύσκολα θα καταφέρουν να επιτύχουν την είσοδό τους στην Κνέσετ στις επόμενες βουλευτικές εκλογές εάν δεν βρουν τρόπο αφ' ενός να συσπειρωθούν σε ένα ενιαίο αραβικό κόμμα[23] , το οποίο, αν ληφθεί υπ'όψιν η πληθυσμιακή αναλογία των Αράβων Ισραηλινών πολιτών, θα μπορούσε να φτάσει να κατέχει μία διόλου ευκαταφρόνητη για τα Ισραηλινά κοινοβουλευτικά δεδομένα δύναμη της τάξεως έως και 15 εδρών[24]. Έτσι, τα κόμματα αυτά θα κληθούν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση να τεθούν όλα υπό μία και μοναδική αραβική πολιτική ηγεσία, να πείσουν τους ψηφοφόρους τους να πάψουν να απέχουν από τις δημοκρατικές διαδικασίες στα πλαίσια της Ισραηλινής έννομης τάξης[25] και να μην επιστρέψουν οι αραβικές ψήφοι στα εβραϊκά/σιωνιστικά κόμματα εξουσίας, όπως συνέβαινε πριν από δύο δεκαετίες[26].

3. Παρά το γεγονός ότι ο νόμος που ορίζει την στράτευση των μαθητών των εβραϊκών θρησκευτικών σχολών διαφέρει σε πολλά σημεία από την 'αυστηρότερη' πρόταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, της οποίας ηγούντο στελέχη του κόμματος "Yesh Atid", θίγει ένα ζήτημα που μέχρι τώρα το πολιτικό σύστημα της χώρας δεν ήθελε ή δεν τολμούσε να αγγίξει : την θέση των Υπερορθόδοξων Εβραίων στην σύγχρονη Ισραηλινή κοινωνία. Οι αυξημένες απαιτήσεις του κράτους έναντι των στρατεύσιμων πολιτών σε συνάρτηση με την ολοένα αυξανόμενη οικονομική πίεση που νιώθει η μεσαία τάξη της χώρας απαιτούσαν την λήψη μέτρων που θα ικανοποιούσαν –έστω και μερικώς- τα αιτήματα περί 'Κοινωνικής ισότητας' και θα αφαιρούσαν κοινωνικά και οικονομικά προνόμια που το Ισραηλινό κράτος διαφύλαττε με γνώμονα τον τρόπο εκδήλωσης της θρησκευτικής πίστης μίας μερίδας πολιτών του. Ωστόσο, παρά τις αυτάρεσκες δηλώσεις των στελεχών του κόμματος "Yesh Atid" που διακηρύττουν ότι η πρόσφατη νομοθετική αλλαγή έθεσε τους Υπερορθόδοξους Εβραίους προ των υποχρεώσεών τους έναντι του Κράτους, εκτιμάται ότι θα μεσολαβήσουν πολλές ακόμα νομοθετικές και πολιτικές ανακατατάξεις έως ότου γίνει συνείδηση στην Ισραηλινή κοινωνία ότι οι Υπερορθόδοξοι Εβραίοι θα πρέπει να είναι και εκείνοι ίσοι ενώπιον της κρατικής νομοθεσίας.

4. Αναμφίβολα, η υιοθέτηση από την Ισραηλινή έννομη τάξη των σημαντικών αυτών πολιτειακών αλλαγών θέτει σε νέα βάση τις πολιτικές ισορροπίες της χώρας. Από την άλλη πλευρά όμως, η αποσπασματικότητα των ζητημάτων που ρυθμίζονται σε συνδυασμό με την διαδικασία θεσπίσεως νομοθετημάτων συνταγματικής ισχύος –ελλείψει ενός συνταγματικού κειμένου που θα έθετε σταθερούς πολιτειακούς κανόνες- καθιστούν αυτές τις αλλαγές εξαιρετικά επισφαλείς, κρίνοντάς τις μακροπρόθεσμα. Δεδομένης της επερχόμενης αλλαγής της κοινοβουλευτικής σύνθεσης (μικρότερος αριθμός κομμάτων, σταθερές κυβερνήσεις και τονισμός της αρχής της κομματικής πειθαρχίας) η επίτευξη της οριακής  πλειοψηφίας των 61 εδρών (από τις συνολικά 120) που απαιτούνται για την θέσπιση Θεμελιωδών Νόμων συνταγματικής ισχύος, καθίσταται ευκολότερη απ' ό,τι στο παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι οι κανόνες λειτουργίας του πολιτεύματος θα είναι δυνατόν να μεταβάλλονται ευκολότερα στην πράξη- καθιστώντας το πολιτειακό περιβάλλον της χώρας εξαιρετικά ευμετάβλητο, ανάλογα με τις περιστασιακές πολιτικές και κομματικές συμμαχίες. Με αυτό το δεδομένο, ο  δικαστής Elyahu Matsa, διατελέσας Αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ισραήλ, δικαιολογημένα υποστηρίζει ότι αυτό το οποίο έχει ανάγκη η Ισραηλινή έννομη τάξη σήμερα είναι το νομοθέτημα εκείνο που θα ορίζει αυστηρότερες κοινοβουλευτικές προϋποθέσεις έγκρισης αλλαγών πολιτειακού χαρακτήρα[27] – γνώμη που συνάδει απόλυτα με το μόνιμο αίτημα σημαντικής μερίδας συνταγματολόγων της χώρας : Να θεσπισθεί Σύνταγμα που θα καθορίζει μακροπρόθεσμα τους κανόνες της πολιτειακής πραγματικότητας της ισραηλινής έννομης τάξης[28].

5. Τέλος, αποτιμώντας τη διαδικασία αλλά και το περιεχόμενο των τριών αυτών σημαντικών νομοθετημάτων σε συνδυασμό με την πολιτική επικαιρότητα, η παρούσα έντονη ιδεολογική πόλωση και οι κομματικές σκοπιμότητες εν τέλει δεν επέτρεψαν έναν ουσιαστικό και γόνιμο δημόσιο πολιτικό διάλογο μεταξύ συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης. Τα όσα πρωτοφανή για τα τοπικά δεδομένα διαδραματίσθηκαν στην Ισραηλινή πολιτική πραγματικότητα εντός και εκτός κοινοβουλίου εύκολα οδηγούν στο συμπέρασμα, πως ελλοχεύει ο κίνδυνος ολοένα και εντονότερης δημαγωγικής εκμετάλλευσης των μόνιμων αιτημάτων της ισραηλινής κοινής γνώμης για εθνική ασφάλεια, κοινωνική ισορροπία και οικονομική ευημερία – ενόσω καθυστερεί η επίλυση των ζωτικών εθνικών ζητημάτων της χώρας. 

ΧΡΟΝΟΣ 11 (03.2014)