Tης Mαριάννας Tζιαντζή__________
Η Καθημερινή, 12/12/2010
«Κάποτε οι πολιτικοί πρόσφεραν στον λαό όνειρα για ένα καλύτερο μέλλον, όμως σήμερα προσφέρονται να μας προστατεύσουν από τους εφιάλτες», έγραφε το 2004 στον «Guardian» μια Βρετανή δημοσιογράφος. Τότε ο παγκόσμιος εφιάλτης, ο επίσημος μεγάλος φόβος ήταν η τρομοκρατία, κάτι που δικαιολογούσε τόσο τις πολεμικές περιπέτειες όσο και τον περιορισμό των δημοκρατικών ελευθεριών.
Εξι χρόνια αργότερα, η διαπίστωση αυτή μοιάζει να έρχεται από μια άλλη εποχή. Οι κυβερνήσεις και οι υπερεθνικοί οικονομικοί οργανισμοί ισχυρίζονται ότι μας προστατεύουν από τον χειρότερο εφιάλτη, προσφέροντάς μας μικρούς «ανεκτούς» εφιάλτες. Τα όνειρα για μια ελεύθερη και δημιουργική ζωή έχουν θέση μόνο στο νησί της Ουτοπίας. Τώρα όνειρο γίνεται η αποφυγή του χειρότερου. Ολο και ξεχειλώνουν τα όρια του ανεκτού εφιάλτη, ενώ ρευστός είναι ο ορισμός του «χειρότερου»: οι μαύρες τρύπες των ελλειμμάτων, η κατάργηση του 13ου και του 14ου μισθού, ο θάνατος των συλλογικών συμβάσεων, η αύξηση του ΦΠΑ, της τιμής του πετρελαίου και των εισιτηρίων, τα λουκέτα, οι μαζικές απολύσεις, η ανεργία. Είναι αυτονόητο ότι οι νέοι οικονομικοί και εργασιακοί εφιάλτες έχουν παραμερίσει, χωρίς όμως να έχουν σβήσει, τους παραδοσιακούς μοντέρνους φόβους, όπως την απειλή της τρομοκρατίας ή τον φόβο των διατροφικών κρίσεων, όπως και των φονικών ιών – ας θυμηθούμε τα εκατοντάδες χιλιάδες αγορασμένα και αχρησιμοποίητα εμβόλια για τη γρίπη. Πέρυσι τέτοια εποχή, ρωτούσαμε τους φίλους μας «εσύ εμβολιάστηκες;», ενώ φέτος συνήθως τους ρωτάμε «όλα καλά;», το οποίο μεταφράζεται «εξακολουθείς να δουλεύεις;».
Νέα εποχή του φόβου, λοιπόν, ενώ οι πρωτοσέλιδοι φόβοι των εφημερίδων, οι φόβοι στους πρώτους τίτλους των δελτίων ειδήσεων δεν συμπίπτουν πάντα με τους ιδιωτικούς μας εφιάλτες. Aπό τη μια άνοδος των spreads και επιμήκυνση του χρέους και, από την άλλη... ένα πλυντήριο που χάλασε, μια ατομική μικρή «είδηση» την οποία με τρόμο μού ανακοίνωσε προχθές μια φίλη. Πριν από 50 χρόνια το χαλασμένο πλυντήριο δεν θα ήταν είδηση, αφού στα περισσότερα νοικοκυριά οι γυναίκες έπλεναν στο χέρι. Είναι δυνατό να επιστρέψουμε στο κοφίνι, στον κόπανο, τον τριγωνικό τρίφτη και τη σκάφη; Αν υπήρχε ποτάμι στη γειτονιά μας, ίσως να το σκεφτόμαστε, η μπουγάδα θα ήταν μια ωραία αερόβια άσκηση, όμως τα ποτάμια και τα ρέματα καλύφθηκαν, μπαζώθηκαν, όπως μπαζώθηκε, τελείωσε οριστικά εκείνος ο τρόπος ζωής που εξασφάλιζε σε ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού μια σχετική αυτάρκεια.
Μικροί εφιάλτες μπορεί να γίνουν το χαλασμένο πλυντήριο ή ψυγείο, μια οικιακή επισκευή, μια ξαφνική επίσκεψη στον οδοντίατρο, ακόμα και μια πρόσκληση για ένα γάμο καθώς δεν περισσεύουν χρήματα για το αναγκαίο δώρο. Ισως εφιάλτες πολυτελείας ή αστείοι σε σχέση με τα όσα έχουν τραβήξει οι παλιότερες γενιές ή με τα όσα τραβούν δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη, όμως οι περισσότεροι Ελληνες βλέπουν ολοένα να τους ζυγώνει η λεπτή κόκκινη γραμμή που χωρίζει την αξιοπρεπή φτώχεια από την εξαθλίωση.
Αρκετοί θέλουν να ελπίζουν ότι η κρίση θα μας φέρει πιο κοντά στις αληθινές αξίες, θα μας απαλλάξει από τα δεσμά του καταναλωτισμού. Ωστόσο, οι περισσότεροι είμαστε άνθρωποι της πόλης, δεν έχουμε αμπέλια να τρυγήσουμε, ελιές να μαζέψουμε, γαϊδούρια να μετακινηθούμε, ούτε καν λάδι για το λυχνάρι μας, αν τύχει και μας κόψουν το ρεύμα.
Το 2004, η Αμερική και η «συμμαχία των πρόθυμων» πολεμούσαν ενάντια σε έναν εχθρό χωρίς πρόσωπο, την τρομοκρατία. Τώρα ο τρόμος μπορεί να πάρει το πρόσωπο ενός χαλασμένου πλυντηρίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου