Ο φαρμακός
Θαργηλιώνας, ο μήνας του αρχαιοελληνικού ημερολογίου που περιλάμβανε τον Μάιο και τον Ιούνιο, τον μήνα του φαρμακού
Διανύουμε ήδη τον Θαργηλιώνα,
τον μήνα του αρχαιοελληνικού ημερολογίου που περιλάμβανε τον Μάιο και
τον Ιούνιο. Ηταν ο μήνας του φαρμακού, της γιορτής εκείνης που η πόλη
της αρχαίας Αθήνας -και όχι μόνο- έκανε καθαρτήριες τελετές, για να
προστατέψει τους πολίτες από κακουχίες και δεινά. Ηθελε, με άλλα λόγια,
να διώξει το κακό που είχε μαζευτεί στην πόλη, το μίασμα από τις κακές
και άδικες πράξεις του χρόνου που πέρασε.
Πρόκειται για μια πανάρχαια αντίληψη, που εμφανίζεται με διάφορες μορφές σε όλους τους πολιτισμούς. Αυτό που είναι πιο γνωστό είναι το έθιμο του αποδιοπομπαίου τράγου, μια εβραϊκή τελετουργία (Γιομ Κιπούρ) για να διώχνουν από την κοινότητα, την Ημέρα της Εξιλέωσης, στην έρημο έναν ταύρο. Αυτό γινόταν, αφού του φόρτωναν όλες τις αμαρτίες των ανθρώπων, οι οποίοι πλέον μπορούσαν να συνεχίσουν για ακόμη έναν χρόνο με καθαρή τη συνείδησή τους.
Αυτό ήταν και το περιεχόμενο του φαρμακού της αρχαίας Ελλάδας. Συνήθως επέλεγαν έναν άνθρωπο άσχημο, που έτσι κι αλλιώς κινούνταν στα κράσπεδα της κοινωνικής ομάδας κι έτσι εύκολα θα μπορούσε να συμβολίσει το «αποκρουστικό» μίασμα που απειλούσε την κοινωνική ομάδα. Συχνά μάλιστα τον βασάνιζαν ή, αφού τον τάιζαν, τον περιέφεραν σε διάφορους τόπους και η τελετουργία του φαρμακού ολοκληρωνόταν με την εκδίωξη από την πόλη του προσώπου που αναλάμβανε αυτόν τον ρόλο, έχοντας φορτωθεί όλα τα κρίματα και τα αμαρτήματα.
Αυτή η τελετουργία του φαρμακού εξελίσσεται τα τελευταία πέντε χρόνια. Οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση επέλεξαν την Ελλάδα και την περιέφεραν στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις συνεδριάσεις του Γιουρογκρούπ, στις συνεντεύξεις των εκπροσώπων όλων των διοικητικών και πολιτικών οργάνων, στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και των πρακτορείων ειδήσεων, στα μυαλά ενός μεγάλου κομματιού της ευρωπαϊκής -αλλά και διεθνούς- κοινής γνώμης. Πρώτοι εγκαινίασαν την τελετουργία του φαρμακού οι κυβερνώντες την Ελλάδα αυτά τα χρόνια. Πάντα έτσι συνέβαινε, κατά κανόνα οι μικρού πολιτικού αναστήματος πολιτικοί ηγέτες αναζητούν εξιλαστήρια θύματα, για να αποποιηθούν τις δικές τους ευθύνες, για να διασώσουν την καριέρα τους.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης άρπαξαν την ευκαιρία για να ξεφορτωθούν τις δικές τους ευθύνες. Η Ευρωπαϊκή Ενωση χρειαζόταν έναν φαρμακό, για να απαλλαγεί από την ανευθυνότητα αλλά και την αναλγησία που χαρακτήρισε τη συμπεριφορά της. Η Ελλάδα κρεμιέται στα μανταλάκια της διεθνούς κοινής γνώμης, ενώ οι Ευρωπαίοι νιώθουν ανακουφισμένοι γιατί έστρεψαν αλλού την προσοχή.
Τον τελευταίο καιρό ωστόσο οι ηγέτες της Ευρώπης προσωποποιούν τον φαρμακό. Επέλεξαν για τον ρόλο αυτό τον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη. Δεν είναι άσχημος, αντίθετα γοητεύει το ακροατήριό του, συμφωνείς ή όχι με όσα υποστηρίζει. Είναι όμως ταύρος (εν Ευρωπαϊκή Ενώσει). Από την πρώτη στιγμή αναστάτωσε τις συμβατικές σχέσεις, ιδίως με την «ξεροκεφαλιά» του να μην υπογράψει αμέσως τις νέες περικοπές κάνοντας τα χατίρια της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης.
Ο Βαρουφάκης λοιπόν φορτώνεται όλες τις αμαρτίες των Ευρωπαίων ηγετών, που αρνούνται να επιδείξουν πνεύμα αλληλεγγύης για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας. Επέλεξαν τον Βαρουφάκη ως φαρμακό, για να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες. Αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει κίνδυνος να διαδοθεί ο «ιός» για μιαν άλλη Ευρώπη και σε άλλες χώρες και έσπευσαν ασμένως στην αξιοποίηση της παλιάς τελετουργίας, για να αποστιγματιστούν μεταφέροντας τα δικά τους κρίματα στην «ιδιομορφία» ενός προσώπου που εμφανίζεται ως ονειροπαρμένος.
Στην προσπάθειά τους αυτή υποβοηθούνται από το αμαρτωλό πολιτικό παρελθόν, το έμφορτο με πολιτικές αστοχίες, αλλά και τα τηλεοπτικά και διαδικτυακά μέσα τα οποία εκτρέφουν τη δημιουργία φαρμακών, αυξάνει τη θεαματικότητα λένε.
Τα διεθνή -αλλά και εγχώρια, δυστυχώς- ΜΜΕ περιφέρουν τον Βαρουφάκη μέσα από τα πρωτοσέλιδά τους με τη δηλητηριώδη και όζουσα κριτική τους σε κάθε σπίτι, προσφέροντας τη δυνατότητα σε όλους να φορτώσουν τη δική τους ανασφάλεια και φοβία στην πλάτη του. Είναι ο Βαρουφάκης-φαρμακός ακόμη ένα δείγμα ότι η σημερινή Ευρώπη έχει σοβαρά προβλήματα δημοκρατικής συμπεριφοράς.
*Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Πρόκειται για μια πανάρχαια αντίληψη, που εμφανίζεται με διάφορες μορφές σε όλους τους πολιτισμούς. Αυτό που είναι πιο γνωστό είναι το έθιμο του αποδιοπομπαίου τράγου, μια εβραϊκή τελετουργία (Γιομ Κιπούρ) για να διώχνουν από την κοινότητα, την Ημέρα της Εξιλέωσης, στην έρημο έναν ταύρο. Αυτό γινόταν, αφού του φόρτωναν όλες τις αμαρτίες των ανθρώπων, οι οποίοι πλέον μπορούσαν να συνεχίσουν για ακόμη έναν χρόνο με καθαρή τη συνείδησή τους.
Αυτό ήταν και το περιεχόμενο του φαρμακού της αρχαίας Ελλάδας. Συνήθως επέλεγαν έναν άνθρωπο άσχημο, που έτσι κι αλλιώς κινούνταν στα κράσπεδα της κοινωνικής ομάδας κι έτσι εύκολα θα μπορούσε να συμβολίσει το «αποκρουστικό» μίασμα που απειλούσε την κοινωνική ομάδα. Συχνά μάλιστα τον βασάνιζαν ή, αφού τον τάιζαν, τον περιέφεραν σε διάφορους τόπους και η τελετουργία του φαρμακού ολοκληρωνόταν με την εκδίωξη από την πόλη του προσώπου που αναλάμβανε αυτόν τον ρόλο, έχοντας φορτωθεί όλα τα κρίματα και τα αμαρτήματα.
Αυτή η τελετουργία του φαρμακού εξελίσσεται τα τελευταία πέντε χρόνια. Οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση επέλεξαν την Ελλάδα και την περιέφεραν στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις συνεδριάσεις του Γιουρογκρούπ, στις συνεντεύξεις των εκπροσώπων όλων των διοικητικών και πολιτικών οργάνων, στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και των πρακτορείων ειδήσεων, στα μυαλά ενός μεγάλου κομματιού της ευρωπαϊκής -αλλά και διεθνούς- κοινής γνώμης. Πρώτοι εγκαινίασαν την τελετουργία του φαρμακού οι κυβερνώντες την Ελλάδα αυτά τα χρόνια. Πάντα έτσι συνέβαινε, κατά κανόνα οι μικρού πολιτικού αναστήματος πολιτικοί ηγέτες αναζητούν εξιλαστήρια θύματα, για να αποποιηθούν τις δικές τους ευθύνες, για να διασώσουν την καριέρα τους.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης άρπαξαν την ευκαιρία για να ξεφορτωθούν τις δικές τους ευθύνες. Η Ευρωπαϊκή Ενωση χρειαζόταν έναν φαρμακό, για να απαλλαγεί από την ανευθυνότητα αλλά και την αναλγησία που χαρακτήρισε τη συμπεριφορά της. Η Ελλάδα κρεμιέται στα μανταλάκια της διεθνούς κοινής γνώμης, ενώ οι Ευρωπαίοι νιώθουν ανακουφισμένοι γιατί έστρεψαν αλλού την προσοχή.
Τον τελευταίο καιρό ωστόσο οι ηγέτες της Ευρώπης προσωποποιούν τον φαρμακό. Επέλεξαν για τον ρόλο αυτό τον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη. Δεν είναι άσχημος, αντίθετα γοητεύει το ακροατήριό του, συμφωνείς ή όχι με όσα υποστηρίζει. Είναι όμως ταύρος (εν Ευρωπαϊκή Ενώσει). Από την πρώτη στιγμή αναστάτωσε τις συμβατικές σχέσεις, ιδίως με την «ξεροκεφαλιά» του να μην υπογράψει αμέσως τις νέες περικοπές κάνοντας τα χατίρια της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης.
Ο Βαρουφάκης λοιπόν φορτώνεται όλες τις αμαρτίες των Ευρωπαίων ηγετών, που αρνούνται να επιδείξουν πνεύμα αλληλεγγύης για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας. Επέλεξαν τον Βαρουφάκη ως φαρμακό, για να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες. Αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει κίνδυνος να διαδοθεί ο «ιός» για μιαν άλλη Ευρώπη και σε άλλες χώρες και έσπευσαν ασμένως στην αξιοποίηση της παλιάς τελετουργίας, για να αποστιγματιστούν μεταφέροντας τα δικά τους κρίματα στην «ιδιομορφία» ενός προσώπου που εμφανίζεται ως ονειροπαρμένος.
Στην προσπάθειά τους αυτή υποβοηθούνται από το αμαρτωλό πολιτικό παρελθόν, το έμφορτο με πολιτικές αστοχίες, αλλά και τα τηλεοπτικά και διαδικτυακά μέσα τα οποία εκτρέφουν τη δημιουργία φαρμακών, αυξάνει τη θεαματικότητα λένε.
Τα διεθνή -αλλά και εγχώρια, δυστυχώς- ΜΜΕ περιφέρουν τον Βαρουφάκη μέσα από τα πρωτοσέλιδά τους με τη δηλητηριώδη και όζουσα κριτική τους σε κάθε σπίτι, προσφέροντας τη δυνατότητα σε όλους να φορτώσουν τη δική τους ανασφάλεια και φοβία στην πλάτη του. Είναι ο Βαρουφάκης-φαρμακός ακόμη ένα δείγμα ότι η σημερινή Ευρώπη έχει σοβαρά προβλήματα δημοκρατικής συμπεριφοράς.
*Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου