ΛΥΚΟΣ Ή ΔΑΝΕΙΣΤΗΣ

ΑΛΚΙΦΡΟΝΟΣ* ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ

[ Αλκίφρων : Αθηναίος ρήτορας που έζησε ανάμεσα
στον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ.
Συνέγραψε μία σειρά από πλασματικές επιστολές,
οι οποίες θεωρούνται υποδείγματα "αττικού ύφους".
"Συντάκτες" των επιστολών υποτίθεται ότι είναι
αγρότες, ψαράδες, παρασιτικοί τύποι και εταίρες
του αθηναϊκού 4ου αιώνα π.Χ.
Οι 124 σωζόμενες επιστολές του χωρίστηκαν από τους γραμματολόγους
σε τέσσερα βιβλία και αποτελούν την ανάγλυφη εικόνα
του ιδιωτικού βίου της εποχής εκείνης, οι πιο πολλοί δε από
τους τύπους του παρουσιάζουν μιαν εξαιρετική ομοιότητα
με τους ανθρώπους της εποχής μας.]

ΒΙΒΛΙΟΝ Β΄
ΑΓΡΟΤΙΚΑΙ ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ
5
Αγελαρχίδης Πυθολάω

ΒΙΒΛΙΟ Β΄
5
Ο Αγελαρχίδης στον Πυθόλαο

Καλέ μου φίλε, οι τοκογλύφοι της πόλης μας είναι μεγάλη συμφορά.
Δεν ξέρω πώς έγινε και την έπαθα έτσι. Ενώ έπρεπε να έρθω σε σένα
ή σε κάποιο άλλο από τους γείτονες των αγρών μας,
τότε που είχα ανάγκη από χρήματα και ήθελα να αγοράσω
ένα χωράφι στον Κολωνό, αφέθηκα να με οδηγήσει κάποιος
από την πόλη στην πύλη του Βυρτίου.
Εκεί έπεσα πάνω σ' ένα γέρο , με μούτρο όλο ζάρες
και φρύδια σουφρωμένα, που κρατούσε στο χέρι
κάτι άθλια παλιόχαρτα, μισοφαγωμένα από τους κοριούς
και τους σκόρους.
Με το ζόρι είπε κάτι μέσα από τα δόντια του, θεωρώντας
χασούρα το χαιρετισμό. Όταν κατόπιν ο μεσολαβητής τού είπε
ότι χρειαζόμουν χρήματα, ρώτησε πόσα τάλαντα ήθελα.
Επειδή απόρησα για το τεράστιο ποσό , εκείνος
πήρε αμέσως περιφρονητική στάση κι ολοφάνερα έδειχνε
πως δυσκολευόταν να με δανείσει.
Όμως τελικά έδινε τα χρήματα, αλλά απαιτούσε να του δώσω
ένα γραμμάτιο και τόκο βαρύ πάνω στο αρχικό ποσό
και να βάλω υποθήκη όλη την περιουσία μου, μα το Δία,
όση κι αν έχω.
Είναι μεγάλο κακό όσοι ασκούν τα δάχτυλά τους
μετρώντας τις ψήφους και τα χρήματα .
Ποτέ μη μου συμβεί, θεότητες-προστάτες των αγροτών,
να πέσω πάνω  σε λύκο ή  σε δανειστή.

[Μετάφραση: Gerontakos]

ΣΧΟΛΙΟ

Η εικόνα του αρχαίου τοκιστή,
όπως μας τη δίνει ο Αλκίφρων,
 είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτήν του
ευχάριστου στην όψη και στους τρόπους

σύγχρονου  ομότεχνού του, ιδιώτη ή τραπεζικού,

οι όροι όμως του δανεισμού και τα οικτρά 

αποτελέσματα που επισύρουν είναι ίδια.

Το κείμενο παίρνει ιδιαίτερη αξία, αν σκεφτούμε 

ότι, αν και "ξύπνιος" λαός,  επί δεκαετίες 

δανειζόμασταν αστόχαστα από τους ξένους

τοκογλύφους λεφτά που  τώρα αδυνατούμε

να αποπληρώσουμε  χωρίς την προσφυγή 

στην  ατιμωτική επαιτεία και την εξάρτηση

από τους οικονομικά ισχυρούς.