«Ο “ηρωισμός” του ISIS προσελκύει μέλη»
chris_diki.jpg
O Κρις Ντίκι με τον δημοσιογράφο της «Εφ.Συν.» |
O Κρις Ντίκι με τον δημοσιογράφο της «Εφ.Συν.»
Τον συναντήσαμε στην Κωνσταντινούπολη, στo πλαίσιo του διεθνούς συνεδρίου «The New Talk» του Πανεπιστημίου Μπαχτσεσεχίρ, όπου συμμετείχε η «Εφ.Συν», και μας μίλησε για τις εξαιρετικά αποτελεσματικές τακτικές στρατολόγησης που ακολουθεί το «Ισλαμικό κράτος», την προσφυγική ροή προς την Ευρώπη και τις εξελίξεις στην ευρύτερη ανατολική Μεσόγειο - θέματα που αφορούν άμεσα τη χώρα μας.
• Αποτελεί το ISIS πραγματική απειλή για όλη την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου;
Πιθανότατα ναι. Και όχι μόνο για την περιοχή της Μεσογείου. Το ISIS έχει κερδίσει σημαντικό έδαφος στη Λιβύη και την περιοχή του όρους του Σινά.
Η μαζική μετανάστευση ανθρώπων στη Μεσόγειο και στα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια δείχνει πόσο δύσκολο είναι για τα ευρωπαϊκά κράτη να βρουν ποιοι προέρχονται από πού.
Αλλά οι τρομοκράτες χρειάζεται να στρατολογήσουν, και ψάχνουν απαραίτητα ανάμεσα στους μετανάστες και σε εκείνους που αναζητούν άσυλο. Μερικοί από τους πιο φανατικούς υποστηρικτές του ISIS έχουν ασπαστεί τη δική του μορφή του Ισλάμ , αν και έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ ή αλλού.
• Βλέπουμε νέους ανθρώπους, από ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία ή το Ηνωμένο Βασίλειο, να ταξιδεύουν στη Συρία για να στρατολογηθούν ως μαχητές του «Ισλαμικού κράτους». Πώς ο ISIS καταφέρνει να πείσει αυτούς τους ανθρώπους που ενδεχομένως να μην έχουν ξαναβρεθεί σε αυτά τα μέρη;
Το ISIS εκπέμπει πολλά μηνύματα που στοχεύουν με πολλή προσοχή σε διάφορους και διαφορετικούς ανθρώπους, πολλές φορές με αντικρουόμενα συμφέροντα μεταξύ τους, για παράδειγμα ο τόνος του προς τις γυναίκες των δυτικών κρατών είναι πολύ διαφορετικός από εκείνον προς τις γυναίκες των κρατών του Κόλπου.
Αλλά η πιο φανερή και επιτυχημένη επικοινωνιακή εκστρατεία του έχει στόχο νεαρούς άνδρες στη Δύση, που μπορεί να έχουν όλα τα είδη ανέσεων - προσωπικών, οικονομικών και σεξουαλικών. Τους υπόσχεται όμως περιπέτεια, το απόλυτο (κάτι που πάντα αναζητούν τα μπερδεμένα μυαλά) και τη δυνατότητα συμμετοχής σε μία σπουδαία εκστρατεία που θα αποδώσει δικαιοσύνη για τα εγκλήματα που έχουν γίνει εις βάρος των μουσουλμάνων - ανδρών, γυναικών και παιδιών.
Η χρήση εικονογραφίας, αφήγησης και στοιχείων από βιντεοπαιχνίδια, όπως για παράδειγμα το «Call of Duty», ενισχύει ιδιαίτερα τη δυνατότητα του ISIS να προσελκύει και να στρατολογεί αυτούς τους νεαρούς. Ο μόνος τρόπος να ερμηνεύσουμε τις πρακτικές στρατολόγησης των σύγχρονων τρομοκρατικών οργανώσεων είναι να θυμόμαστε τα αρχικά TNT [Testosterone (=τεστοστερόνη), Narrative (=αφήγηση) και Τheater (=θεατρικότητα)]:
Η ιδέα ότι μπορούν να προβάλουν τον «ηρωισμό» τους στην παγκόσμια σκηνή κάνοντας πράξεις όπως εκείνες της 11ης Σεπτεμβρίου ή φρικαλεότητες όπως εκείνες του ISIS που διαδίδονται πολύ γρήγορα μέσω των social media και εν συνεχεία προβάλλονται στα κυρίαρχα ΜΜΕ.
• Πρέπει η μάχη εναντίον του ISIS να είναι κυρίως ιδεολογική ή η χρήση στρατιωτικών μέσων είναι αναπόφευκτη;
Η χρήση στρατιωτικής δύναμης είναι καίριας σημασίας για να περιοριστεί και να εκμηδενιστεί το ISIS, όχι τόσο επειδή δεν πρέπει να του επιτραπεί να ελέγχει κάποιον χώρο που λειτουργεί ως καταφύγιο, αλλά για να του αφαιρεθεί αυτή η αύρα του ανίκητου που εκπέμπει. Εργάζεται συνεχώς για να προβάλλει μία εικόνα ενός συμπαγούς, υπεύθυνου «κράτους», με νοσοκομεία, ξενοδοχεία, σχολεία, γραφειοκρατία και κοινωνικές υπηρεσίες.
Τα περισσότερα από αυτά δεν υφίστανται στην πραγματικότητα, αλλά χρησιμοποιούνται ως προπαγανδιστικά μέσα στην προσπάθεια στρατολόγησης. Ολα αυτά πρέπει να εκτεθούν και να απομυθοποιηθούν, και αυτό μπορεί να γίνει κυρίως με τη χρήση στρατιωτικών μέσων. Φυσικά, το «Ισλαμικό κράτος» θα προσπαθήσει να παρουσιάσει αυτούς που σκοτώθηκαν στον πόλεμο εναντίον του ως μάρτυρες, αλλά το να μπει φρένο στην κεκτημένη ταχύτητα που έχει και να χτυπηθούν οι δυνατότητες σχηματισμού ενός «κράτους» είναι προτεραιότητα.
Την ίδια στιγμή, ο αγώνας πρέπει να δοθεί και στο οικονομικοπολιτικό πεδίο, καθώς αυτό είναι το πιο αδύναμο σημείο της Δύσης.
Εχει παρεμποδίσει σε κάποιο σημείο τις δυνατότητες του «Ισλαμικού κράτους» να αποκτά έσοδα μέσω της παραγωγής πετρελαίου και του λαθρεμπορίου. Ωστόσο, οι πολιτικοί παίκτες στον συνασπισμό εναντίον του «Ισλαμικού κράτους» είναι αδύναμοι και διασπασμένοι στο Ιράκ, στη Λιβύη και στη Συρία.
Επίσης, η Δύση δεν μπορεί να προσφέρει στη δεξαμενή των πιθανών μαχητών του ISIS μία ελκυστική αντι-αφήγηση στον μυστικισμό που καλλιεργούν το ISIS και η Αλ Κάιντα (γνωστοί και ως «Ιππότες υπό το Λάβαρο του Προφήτη»).
• Ανθρωποι, ειδικά από τη Συρία, προσπαθούν καθημερινά να καταφύγουν στην Ευρώπη. Βλέπετε τον αριθμό των προσφύγων να αυξάνεται ακόμα περισσότερο στο προσεχές μέλλον;
Ναι. Με εκατομμύρια ανθρώπους άστεγους στη Συρία, και τους Σύρους στον Λίβανο και την Ιορδανία -όπου τώρα αποτελούν ακόμα και το 20% του πληθυσμού- να βρίσκονται υπό πίεση, αφού είναι άνεργοι, δεν έχουν καταφέρει να ενταχθούν και θεωρούνται ανεπιθύμητοι, είναι αναπόφευκτο ότι εκατοντάδες χιλιάδες, τουλάχιστον, θα προσπαθήσουν να φτάσουν στην Ευρώπη. Και εάν δεν υπάρξει νόμιμος τρόπος να το κάνουν αυτό σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, θα αναζητήσουν τα μονοπάτια της παράνομης μετανάστευσης, όσο επικίνδυνα κι αν έχουν γίνει αυτά.
• Θεωρείτε ότι η Ελλάδα μπορεί να παίξει ένα διπλωματικό ρόλο στην αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή; Τι πιθανά αποτελέσματα θα είχε μία νέα ελληνική κρίση;
Νομίζω ότι η Ελλάδα έχει παίξει θετικό διπλωματικό ρόλο στην περιοχή, στο παρελθόν, όπως για παράδειγμα με το Παλαιστινιακό. Αλλά το «Ισλαμικό κράτος» είναι κάτι πολύ διαφορετικό: είναι απολυταρχικό, δεν γνωρίζει σύνορα και δεν είναι υπεύθυνο. Επίσης δεν είναι διατεθειμένο να ανοίξει διάλογο με μια διπλωματική ομάδα που θα χαλιναγωγούσε τις δραστηριότητές του. Μπορεί μερικοί εκ των συμμάχων του να απομακρυνθούν από τον σκοπό του, αλλά ο πυρήνας του πρέπει να αντιμετωπιστεί με στρατιωτικά μέσα. Οπότε, δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα μπορεί να κάνει κάτι σ’ αυτό το μέτωπο. Οσο για την οικονομική κρίση, είναι προφανές ότι όταν μια χώρα υποφέρει από μαζική ύφεση και αρκετοί από τους κατοίκους της φτωχοποιούνται ξαφνικά, τότε γίνεται πιο ευάλωτη σε κάθε είδους φανατισμό.
• Πιστεύετε ότι η εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στη βόρεια Κύπρο θα συμβάλει στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος; Μπορεί αυτό να οδηγήσει σε μια γενική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων;
Ο Ακιντζί έχει προκαλέσει θετικό θόρυβο, και οι αναλυτές με τους οποίους έχω μιλήσει θεωρούν ότι είναι ειλικρινής ως προς τις προθέσεις του.
Ομως, τα πρόσφατα ξεσπάσματα οργής του Ερντογάν εγείρουν ερωτήματα για το πόσο τελικά χώρο έχει για να κινηθεί πραγματικά ο Ακιντζί.
****************************
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου