ΠΑΤΡΙΔΟΚΑΠΗΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΥΡΤΕΙΑ

1.  Ο ΠΑΛΑΜΑΣ ΞΕΜΠΡΟΣΤΙΑΣΕ, ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΛΕΞΗ ΣΤΑ 

1890 , ΤΟΥΣ ΠΑΤΡΙΔΟΚΑΠΗΛΟΥΣ "ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΥΣ"

ΤΗΣ ΣΥΜΦΟΡΑΣ ΠΟΥ ΤΟ ΠΑΙΖΟΥΝ "ΠΟΙΗΤΕΣ"

 «Ο πατριωτισμός είναι το ευγενέστερον των αισθημάτων, αλλά και το προχειρότερον εις εκμετάλλευσιν υπό των φωνασκών, των αγυρτών και των επιτηδείων παντός είδους. Εν τω καθ’ ημέραν βίω ο πατριωτισμός δύναται να χρησιμεύση ως πρόσχημα προς θεραπείαν και των ιδιοτελεστέρων συμφερόντων· εν τη φιλολογία υπό την αιγίδα του συχνότατα κρύπτεται η στειρότης του πνεύματος και πάσης φιλολογικής ιδιοφυΐας η έλλειψις. Ιδιαιτέρως παρ’ ημών αμέσως από της συστάσεως του ελληνικού βασιλείου εδημιουργήθη παραλλήλως προς τους κλεινούς “πετσωματάδες”* των επαναστατικών κινημάτων σχολή “πετσωματάδων” της ποιήσεως υπό χείμαρρον μεγαλοκόμπου φιλοπατρίας καλυπτόντων την ισχνότητα των εννοιών και το χονδροειδές των αισθημάτων. Η φιλοπατρία όχι μόνον δεν προσθέτει τι, αλλά και ασχημίζει τους στίχους, οσάκις λείπει εξ αυτών η τέχνη και η ποίησις, όπως και τα λόγια, χωρίς τα έργα, καθιστώσιν αφορήτους τους τιτλοφορουμένους πατριώτας» (Άπαντα, Πρώτα Κριτικά, τόμ 3, σ. 74).

 2. Ο ΣΟΥΡΗΣ ΑΠΑΘΑΝΑΤΙΣΕ  ΜΕ ΤΗΝ ΣΑΤΙΡΙΚΗ ΤΟΥ ΠΕΝΑ

ΤΟΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΡΕΜΠΕΣΚΕ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΗ  ΕΛΛΗΝΑ 

ΠΟΥ  ΠΟΥΛΩΝΤΑΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ  ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ,
ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΤΙΣ ΒΡΟΜΙΕΣ ΤΟΥ

 

ΣΧΟΛΙΟ

Οι πολιτικοί Θεόδωρος Δηλιγιάννης και  Χαρίλαος Τρικούπης μαλώνουν

παραπάνω για το ποιος θα πάρει την εντολή της πρωθυπουργίας από το παλάτι.

Γελοιογραφία από το περιοδικό Ημερολόγιον του Κωνστ. Φ. Σκόκου.

Από κάτω διακρίνεται η πρώτη στροφή από το έξοχο, λόγω της επικαιρότητάς

 του, ποίημα του Γεωργίου Σουρή "Ο κύριος Πετσωματάς". Στο ποίημα αυτό

ο Σουρής μάς περιγράφει με σπαρταριστό ύφος  το βίο και την πολιτεία 

ενός συνήθους λαμογιού -πατριώτη που , αντί να καταλήξει στη φυλακή,

ανέβηκε τα σκαλιά της κοινωνικής πυραμίδας και έγινε βουλευτής. Φυσικά

χωρίς να ξεχάσει την παλιά του συνήθεια "του σουφρώνειν κότες"...

 

 Το ποίημα αναρτήθηκε ήδη μεταγραμμένο και γλωσικά εκσυγχρονισμένο

στο εξαιρετικό ιστολόγιο του κ. Σαραντάκου  ( http://www.sarantakos.com/kibwtos/mazi/sourhs_petswmatas.html), αξίζει όμως να διαβάσετε και τα ωραιότατα σχόλια του Νέου Τιπούκειτου για τον όρο "πετσωματάδες" στο παρακάτω ιστολόγιο:

=> ΕΝΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ « Ο ΤΙΠΟΥΚΕΙΤΟΣ ΞΑΝΑΧΤΥΠΑ

                  ************************************************

                                       Ο ΚΥΡΙΟΣ ΠΕΤΣΩΜΑΤΑΣ

Υπό Γεωργίου Σουρή

Ο κύριος Πετσωματάς, οπλαρχηγός ειρήνης, στον τελευταίον πόλεμον χαλάσας τρεις καπότες, φαγών ολίγα χρήματα της Εθνικής Αμύνης, προ πάντων δε διακριθείς εις το σουφρώνειν κότες, στους καφενέδες σκυθρωπός και μόνος επλανάτο, και στα τραπέζια κάποτε ησύχως εκοιμάτο. Και τότε ωνειρεύετο υπό πλατάνους δείπνα με κότες δούλων αδελφών, με δάφνας και μυρσίνας, αλλ΄ όταν εκ του ευτυχούς ληθάργου του εξύπνα, μετά δακρύων έβλεπε πως είναι εις Αθήνας. Και δίδων πέντε φάσκελα το έθνος κατηράτο, και πάλιν εξεθύμωνε και πάλιν εκοιμάτο. Εδίψα μάχας κι αίματα της εποχής εκείνης, αλλά το έθνος δυστυχώς μετά μακρούς πολέμους ετρύγα τους γλυκείς καρπούς της ποθητής ειρήνης, μοιραίως πελαγοδρομούν στους τέσσαρας ανέμους. Κι εκείνος εκινδύνευε της πείνας ν΄ αποθάνει, κι εσκέπτετο νυχθημερόν τι διάβολο να κάνει. Αλλ΄ ο Θεός, ο πώποτε πεινώντα μη αφίνων ουδέ αυτά τα πετεινά, ως λέγουν, τ΄ ουρανού, προ πάντων δε οιστρηλατών τους κλέπτας των Ελλήνων, και του πτωχου Πετσωματά εφώτισε τον νου· κι ως μόνην του ενέπνευσε παρήγορον ελπίδα να βάλει κάλπην βουλευτού κι εκείνος στην πατρίδα. Αυτό το πράγμα δύσκολον πολύ δεν του εφάνη… εις την πατρίδα έχαιρεν υπόληψιν μεγάλην, καθόσον ήτο γέννημα ενός αρχιτσοπάνη, διακριθέντος άλλοτε στην Τουρκομάχον πάλην. Αλλά κι αυτός ο ίδιος μετά τοσούτον χρόνον συνέχισε τα τρόπαια των πατρικών αγώνων. Λοιπόν;… της Κυβερνήσεως λαβών την συνδρομήν, τα έξοδα της κάλπης του κι ολίγας παραινέσεις, απήλθεν εις την πάτριον αναύλως προς τιμήν, εις όλους υποσχόμενος διορισμούς και θέσεις. Κι επέτυχεν;… επέτυχε και πρώτος παρ΄ ελπίδα, και κάθε φίλος έβγαλε γι΄ αυτόν εφημερίδα. Και από τότε δέχεται, χωρίς να δίδει, δώρα, ελέγχει αδυσώπητος των υπουργών τας πράξεις, φορεί και γάντια κάποτε και πάντοτε ως τώρα εις της συμπολιτεύσεως ευρίσκεται τας τάξεις. Και όταν πατριώτη του κανένα διορίζει, το ήμισυ τουλάχιστον εκ του μισθού κερδίζει. Ουδέ στο βήμα ομιλεί, αλλ΄ ούτ΄ ιδιαιτέρως, και μόνον όταν πρόκειται γερόν να πέσει ξύλον, τότε σηκώνετ΄ εν σπουδή κι ευθύς λαμβάνει μέρος, διά τα δικαιώματα μαχόμενος των φίλων. Εις πάσαν άλλην ήρεμον περίστασιν χαζεύει, κι ηδυπαθώς τους ρώθωνας της μύτης του θωπεύει. Κι εις τους χορούς του Παλατιού ως βουλευτής πηγαίνει, αλλά τας συνηθείας του δεν λησμονεί τας πρώτας, και πάντοτε του Παλατιού την σκάλαν κατεβαινει μ΄ ολίγα κρύα λείψανα καλοψημένης κότας. Τοιούτος αντιπρόσωπος πολύτιμος εφάνη ο κύριος Πετσωματάς ο γόνος του τσοπάνη.-

           

Ημερολόγιον Σκόκου, Τόμος 1 (1886), σ. 39-41