Η (ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ) ΑΤΑΚΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

1. «Η πρώτη προτεραιότητα κάθε κυβέρνησης είναι η ελευθερία των πολιτών. Κι όταν υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στις πολιτικές ελευθερίες από τη μια μεριά, και θέματα ασφάλειας από την άλλη, οπότε πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία, οφείλουμε να λάβουμε υπόψη κάτι πολύ σημαντικό -προκειμένου να είμαστε ελεύθεροι, να έχουμε την αυτονομία να οικοδομήσουμε τις ζωές που επιθυμούμε κάνοντας τις δικές μας επιλογές, πρέπει να δεχτούμε ότι θα πάρουμε και κάποια ρίσκα. Αυτά, αντλώντας με την ευκαιρία από το έργο του Μιλ».

2. «Η περιστολή των πολιτικών ελευθεριών δεν μας κάνει περισσότερο ασφαλείς. Ξέρετε, είμαι μεγάλος θαυμαστής του Βενιαμίν Φραγκλίνου, που είχε πει το περίφημο "αν κάποιος είναι διατεθειμένος να ανταλλάξει την ελευθερία του με λίγη περισσότερη ασφάλεια, τότε δεν του αξίζει ούτε η ελευθερία ούτε η ασφάλεια". Το έθεσε πολύ σωστά. Ας πάρουμε παράδειγμα τη Βρετανία, τη χώρα με τις περισσότερες κάμερες κλειστού κυκλώματος σε δημόσιους χώρους. Πριν από δύο μήνες περίπου, δημοσιεύτηκε μια έρευνα που δείχνει ότι δεν συνέβαλαν καθόλου στη μείωση της εγκληματικότητας».

3. « Σκεφτείτε τι αναπάντεχα προβλήματα μπορεί να αντιμετωπίσετε στο μέλλον, αφού οι απόψεις γύρω από το τι είναι σωστό και αποδεκτό και τι όχι τείνουν να αλλάζουν. Για παράδειγμα, στις δυτικές κοινωνίες αποδεχόμαστε την ομοφυλοφιλία, τις ανύπαντρες μητέρες κ.ά. Τι γίνεται αν, στα επόμενα είκοσι ή τριάντα χρόνια, αλλάξουν τα ήθη ή μεταβληθούν οι πολιτικοί συσχετισμοί; Μπορεί τότε πολλές από τις απόψεις που σήμερα είναι αποδεκτές να πάψουν να είναι αποδεκτές. Και τότε πολλοί θα έχουμε πολλά να κρύψουμε. Σ' εκείνο το στάδιο όμως, θα έχει ήδη ριζώσει η κουλτούρα της παρακολούθησης, οπότε θα είναι αργά».

4. «Η εξειδίκευση είναι και καλή και αναπόφευκτη, αφού ειδικά στο χώρο της επιστήμης μόνο μέσω της εξειδίκευσης μπορεί ένας ερευνητής να σημειώσει πρόοδο. Ομως είμαι εναντίον της εξειδίκευσης που μας εμποδίζει από το να είμαστε, την ίδια στιγμή, και αναγεννησιακοί άνθρωποι. Οι δύο ιδιότητες δεν είναι ασύμβατες. Για παράδειγμα, αν κάποιος είναι επιστήμονας οφείλει να έχει τις γνώσεις που θα του επιτρέπουν να κατανοεί τις εξελίξεις στο χώρο της τέχνης και των γραμμάτων, και μέχρι ενός σημείου να τις παρακολουθεί. Οπως και ένας καλλιτέχνης δεν μπορεί να είναι επιστημονικά αναλφάβητος. Είναι απολύτως απαραίτητο να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας για να παρακολουθούμε και να κατανοούμε τις εξελίξεις στο χώρο της επιστήμης».

5. Βλέπετε, ποιο είναι τελικά το πρόβλημα; Οτι οι άνθρωποι, στην πλειονότητά τους, πολύ απλά δεν κατανοούν τις επιστημονικές εξελίξεις, δεν καταλαβαίνουν πόση έρευνα απαιτείται, πόσο πολύτιμος είναι ο χρόνος και ποιες είναι οι προοπτικές. Νομίζω ότι και οι επιστήμονες από την πλευρά τους θα έπρεπε να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια να εξηγήσουν το περιεχόμενο της δουλειάς τους. Από την άλλη, όμως, δεν έχουν την ίδια πρόσβαση στο ευρύ κοινό, που έχουν οι διάφοροι θρησκόληπτοι που βγαίνουν στην τηλεόραση και λένε ένα σωρό απλοϊκά πράγματα τα οποία όλοι καταλαβαίνουν χωρίς καμιά προσπάθεια - είναι πολύ εύκολο να πεις ότι κάτι είναι ενάντια στη θέληση του Θεού. Γι' αυτό η ευθύνη να παρακολουθούμε τις επιστημονικές εξελίξεις είναι ατομική».

6. «Η κοινωνία πρέπει να εκκοσμικευθεί, διότι μας αξίζει να έχουμε ένα δημόσιο χώρο όπου όλες οι απόψεις, οι πεποιθήσεις και οι πολιτικές θέσεις ακούγονται και αναμετρώνται μεταξύ τους για αυτό που είναι - χωρίς να δίνεται προνομιακή θέση σε κάποιες ανάμεσά τους όπως συμβαίνει τώρα με τις απόψεις των θρησκευτικών οργανώσεων. Σήμερα οι θρησκευτικές φωνές έχουν δυσανάλογα μεγάλη απήχηση σε σχέση με το ποσοστό του πληθυσμού που εκπροσωπούν. Και το πρόβλημα είναι ότι τείνουν να λειτουργούν διχαστικά. Επίσης, οι θέσεις τους τείνουν να είναι πολύ οπισθοδρομικές και αντιδραστικές, με αποτέλεσμα να αναστέλλουν την κοινωνική πρόοδο και να στρεβλώνουν την πολιτική συζήτηση - τουλάχιστον στη χώρα όπου ζω εγώ».

Αποσπάσματα από την άκρως ενδιαφέρουσα
συνέντευξη του άγγλου φιλοσόφου
ΑΝΤΟΝΙ ΓΚΡΕΪΛΙΝΓΚ
στην Κατερίνα Οικονομάκου
["Ελευθεροτυπία" (1/8/2009)]