Στέλιος Ελληνιάδης: ο ακτιβιστής της ελληνικής μουσικής
Στέλιος Ελληνιάδης: ο ακτιβιστής της ελληνικής μουσικής
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΣΚΟΪΤΗΣ
Γεννήθηκα στην Κωνσταντινούπολη το καλοκαίρι του 1950, στα Ταταύλα. Η μητέρα μου ήταν μοδίστρα εξαιρετικής δεξιοτεχνίας και ποιότητας, ενώ ο πατέρας μου ήταν ζαχαροπλάστης. Καταγόταν από τη Σινασό της Καππαδοκίας και ο προπάππους μου, ο παππούς του πατέρα μου, είχε ένα μεγάλο κατάστημα στο Φανάρι.
Έχω βρει, μάλιστα, επιστολόχαρτα του προπάππου μου του Πρόδρομου από το 1870! Δεν πήρα, βέβαια, το όνομά του, γιατί η μητέρα μου είχε δυσκολία με τις γέννες και με είχε τάξει στον Άγιο Στυλιανό, τον προστάτη των βρεφών.
Μαζί με την αδερφή μου, τη Βασιλική, που πήρε το όνομα της γιαγιάς και που ήρθε λίγο μετά στον κόσμο, ζούσαμε όλοι μαζί στην Κωνσταντινούπολη σε μια εποχή που από πολλούς έχει χαρακτηριστεί «χρυσή». Ο ελληνισμός είχε ανασυγκροτηθεί και οι κοινότητές του ήταν εξαιρετικά ανθηρές.
Οι δραστηριότητες βασίζονταν κατά πολύ στην Εκκλησία, όχι με τη θρησκευτική αλλά με την κοινοτική έννοια, κάτι πολύ σημαντικό! Υπήρχε μια συνεχής ροή καλλιτεχνών από την Ελλάδα, αφού το ελληνικό τραγούδι ήταν πολύ δημοφιλές, όχι μόνο στους Τούρκους αλλά και στους Αρμένιους, στους Κούρδους κ.λπ. Μιλάω κυρίως για το λαϊκό και το ελαφρό τραγούδι.
• Θυμάμαι την αρμονική συνύπαρξη μεταξύ των μειονοτήτων και του πλειοψηφούντος τμήματος των Τούρκων. Τίποτα δεν έδειχνε ότι τα πράγματα θα έπαιρναν δραματική τροπή! Να σκεφτείς ότι στα Ταταύλα, μια τεράστια περιοχή, υπήρχαν τέσσερις ελληνορθόδοξες εκκλησίες και κανένα τζαμί.
Οι γονείς μου μας έπαιρναν μαζί τους στα κέντρα διασκέδασης ή τις ταβέρνες κι εκεί άκουσα και είδα από τη Ζωζώ Σαπουντζάκη και τον Τσιτσάνη μέχρι τον Καζαντζίδη και τον Μητσάκη. Σχεδόν όλοι έρχονταν εκείνα τα χρόνια.
Λόγω της καταγωγής μου έχω μεγάλη αγάπη για τους Έλληνες ανά τον κόσμο. Ποτέ δεν θεώρησα τον ελληνικό πολιτισμό εγκλωβισμένο σε σύνορα, αντιθέτως πίστευα πως ο αποκλεισμός του εντός συγκεκριμένου γεωγραφικού πλαισίου υπονόμευε και κουτσούρευε την οικουμενικότητά του. Δεν είναι ένα μαγαζάκι για εδώ ο ελληνικός πολιτισμός.• 6 προς 7 Σεπτεμβρίου του 1955 ανατρέπονται τα πάντα μέσα στις λίγες ώρες μιας νύχτας! Επρόκειτο για ένα πογκρόμ οργανωμένο από το τουρκικό παρακράτος, στο οποίο χρησιμοποιήθηκαν μάζες προωθημένες από την τουρκική ενδοχώρα προς την Κωνσταντινούπολη. Το πρόσχημα ήταν το Κυπριακό, μια και οι Άγγλοι είναι ικανότατοι στο να διαιρούν τους λαούς και να τους βάζουν να συγκρούονται μεταξύ τους. Εκείνοι μετέτρεψαν τον αντιαποικιακό αγώνα των Κυπρίων σε ελληνοτουρκική διένεξη.
Ακόμη είναι ανοιχτή η πληγή αυτή, παρόλο που έχει περάσει πάνω από μισός αιώνας! Εκεί, λοιπόν, το ελληνικό στοιχείο ήταν ισχυρότατο, όχι από αριθμητική άποψη αλλά απ' αυτήν της πολιτισμικής παρουσίας.
Ύστερα οι Έλληνες φοβόντουσαν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους μέσα σ' ένα περιβάλλον εχθρικό ‒ εχθρικός δεν ήταν ο τουρκικός λαός αλλά οι εθνικιστές, που τους δόθηκε το πράσινο φως και ξεθάρρεψαν. Φαντάσου πόσο φυσιολογική κατάσταση ήταν να μην έρχονται στις ελληνικές συνοικίες οι Τούρκοι, οι Εβραίοι ή οι Αρμένηδες αν δεν μιλούσαν ελληνικά!
Ο παππούς μου με το κατάστημα στο Φανάρι δεν μιλούσε καθόλου τουρκικά, δεν χρειαζόταν καν, εφόσον όλοι οι άλλοι μιλούσαν ελληνικά! Μετά, όμως, δεν μπορούσες να κυκλοφορήσεις στον δρόμο ή με το τραμ. Ο εθνικιστής είχε κάθε δικαίωμα να σε χαστουκίσει και να σου πει «μίλα τουρκικά, τι γλώσσα είν' αυτή που μιλάς;».
Λόγω
της καταγωγής μου έχω μεγάλη αγάπη για τους Έλληνες ανά τον κόσμο. Ποτέ
δεν θεώρησα τον ελληνικό πολιτισμό εγκλωβισμένο σε σύνορα, αντιθέτως
πίστευα πως ο αποκλεισμός του εντός συγκεκριμένου γεωγραφικού πλαισίου
υπονόμευε και κουτσούρευε την οικουμενικότητά του. Φωτό: Πάρις
Ταβιτιάν/LIFO
Τελικά, μείναμε στο φτωχικό σπίτι της αδερφής της μάνας μου, που είχαν χαθεί μεταξύ τους το '22 στη Μικρασιατική Καταστροφή. Στην Κοκκινιά ήταν το σπιτάκι αυτό και για δύο χρόνια πήγαμε σχολείο στη Νίκαια. Προσπαθώντας να στήσει μια δουλειά ο πατέρας μου, μετακομίσαμε στην πλατεία Καλλιγά, κοντά στην πλατεία Αμερικής.
Εν τω μεταξύ, όμως, όταν κατάφερε ν' ανοίξει ένα εργαστήρι ζαχαροπλαστικής, έπεσε σε έναν Έλληνα απατεώνα συνεργάτη που του έφαγε τα χρήματα... Στην Κωνσταντινούπολη, βλέπεις, όλα γίνονταν με τον λόγο, ακόμα και στο δικαστήριο η μπέσα έπαιζε ρόλο, όχι τα χαρτιά.
Πού να ήξερε ο πατέρας μου ότι εδώ, αν δεν ήσουν κατοχυρωμένος από εκατό μεριές, τα λαμόγια καιροφυλακτούσαν. Κι έτσι βρεθήκαμε μια ολόκληρη οικογένεια να ζει από ένα τεράστιο σπίτι στην Κωνσταντινούπολη σε ένα υπόγειο διαμέρισμα 49 τετραγωνικών.[....................]
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου